Công nghiệp ô tô và nỗi buồn ‘nội địa hoá’

Mới chỉ cung ứng 14% linh kiện

Mới đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã công bố list về hạng mục máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế sửa chữa, phương tiện đi lại vận tải đường bộ chuyên dùng, nguyên vật liệu, vật tư, bán thành phẩm trong nước đã sản xuất được. Đáng quan tâm, tại hạng mục linh phụ kiện, phụ tùng xe ô tô có 287 loại sản phẩm doanh nghiệp ( Doanh Nghiệp ) Nước Ta sản xuất được trong khi đó một chiếc ôtô có đến khoảng chừng 30.000 linh phụ kiện. Theo đó, Doanh Nghiệp nội chỉ mới đáp ứng 14 % linh phụ kiện. Trong khi đó, xe cá thể đến 9 chỗ ngồi tỷ suất nội địa hoá tiềm năng đề ra là 30 – 40 % vào năm 2020, 40 – 45 % vào năm 2025 và 50 – 55 % vào năm 2030, tuy nhiên đến nay mới đạt trung bình khoảng chừng 7-10 %, trong đó Thaco đạt 15-18 %, Toyota Nước Ta đạt 37 % so với riêng dòng xe Innova. Các số liệu cho thấy, tỷ suất nội địa hoá thấp hơn rất nhiều so với tiềm năng đề ra .
Điểm đáng chú ý quan tâm nữa là, những mẫu sản phẩm đã được trong nước hóa mang hàm lượng công nghệ tiên tiến không cao, thâm dụng lao động. DN nội chỉ sản xuất lốp ô tô, ghế ngồi, gương, kính, bộ dây điện, ắc – quy, mẫu sản phẩm nhựa …. còn lại thiết bị quan trọng về động cơ, hệ truyền động, hộp số, mạng lưới hệ thống bảo đảm an toàn và nhiều mạng lưới hệ thống điện tử trên xe, Doanh Nghiệp Nước Ta không “ chạm ” vào được, mà phải nhập khẩu ròng. Hàng năm, Nước Ta chi tiền tỷ để nhập linh phụ kiện ô tô. Số liệu thống kê mới nhất cho biết, tính trong 8 tháng năm 2021 kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng linh phụ kiện và phụ tùng ô tô đạt 3,38 tỷ USD, tăng tới 48,9 %, tương ứng tăng 1,1 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước .

Theo Bộ Công Thương, với dòng xe cá nhân, Việt Nam hiện có 10 nhà sản xuất gốc (OEM) tham gia thị trường gồm: Toyota, Honda, Suzuki, Mitsubishi, Ford, Mecerdes Benz, Thaco (Trường Hải), TC Motor, VinFast. Các nhà sản xuất OEM thực hiện lắp ráp trên dây chuyền sản xuất gồm 4 công đoạn chính là: hàn, sơn, lắp ráp và kiểm định. Một số hãng có thêm công đoạn dập thân vỏ xe như, VinFast, Thaco…

Trong chuỗi đáp ứng, chỉ có 18 nhà phân phối phụ tùng ô tô cấp 1 và 58 nhà phân phối cấp 2, cấp 3. Một số nhà phân phối sản xuất cả phụ tùng xe máy lẫn ô tô. Những linh phụ kiện nội địa hóa có giá tiền cao gấp 2-3 lần so với Đất nước xinh đẹp Thái Lan và Indonesia .
Giới chuyên viên đánh giá và nhận định, ngành công nghiệp ô tô Nước Ta vẫn thể hiện nhiều hạn chế như chỉ mới tham gia vào phân khúc thấp của chuỗi giá trị ; nhờ vào lớn vào sự phân công sản xuất của những tập đoàn lớn ô tô toàn thế giới ; chưa làm chủ được những công nghệ tiên tiến cốt lõi. Ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước vẫn chưa đạt được tiêu chuẩn của ngành sản xuất ô tô thực sự, chưa tạo được sự hợp tác, link và chuyên môn hoá giữa những Doanh Nghiệp trong sản xuất – lắp ráp ô tô và sản xuất phụ tùng linh phụ kiện ; chưa hình thành được mạng lưới hệ thống những nhà sản xuất nguyên vật liệu và sản xuất linh phụ kiện quy mô lớn .

Công nghiệp hỗ trợ đi sau

Ông Lê Ngọc Đức, Tổng Giám đốc Thành Công Motor, đảm nhiệm khối ô tô của Tập đoàn Thành Công từng nhìn nhận, sản xuất xe ô tô trong nước phải làm thế nào hạ giá tiền nhưng chất lượng nâng cao thì mới cạnh tranh đối đầu được .

Chia sẻ thông tin với báo giới, đại diện hãng xe Toyota từng nhấn mạnh về việc, giá các linh kiện nội địa tại Việt Nam khá cao. Cụ thể như chiếc nắp bình xăng, bộ phận rất nhỏ trong số 30.000 linh kiện khác nhau của một chiếc ô tô được sản xuất và bán ra ở thị trường Thái Lan chỉ có giá 1,5 USD trong khi tại Việt Nam lên tới 3,8 USD. Sau khi đã tiết giảm tối đa các chi phí, sản phẩm này vẫn có giá 2,5 USD. Vì vậy, các DN lắp rắp ô tô đã lựa chọn phương án nhập khẩu. Chỉ một dẫn chứng nhỏ song có thể lý giải nguyên nhân vì sao ngành công nghiệp hỗ trợ ôtô Việt Nam vẫn luôn đi sau các nước.

Xem thêm: GIỚI THIỆU

Theo đánh giá và nhận định của Cục Công nghiệp ( Bộ Công Thương ), hiện tại, quy mô thị trường ô tô Nước Ta mới chỉ bằng 1/3 của Đất nước xinh đẹp Thái Lan và 1/4 của Indonesia. Thị Trường nhỏ, bị phân tán bởi nhiều nhà lắp ráp và nhiều Model khác nhau khiến cho những công ty sản xuất ( cả sản xuất, lắp ráp ô tô và sản xuất linh phụ kiện phụ tùng ) rất khó góp vốn đầu tư, tăng trưởng sản xuất hàng loạt .
Mặt khác, GDP trung bình đầu người của Nước Ta trong quy trình tiến độ vừa mới qua chưa đủ để đa phần dân cư hoàn toàn có thể chiếm hữu ô tô cũng như thôi thúc ngành công nghiệp ô tô trong nước tăng trưởng. Hệ thống giao thông vận tải yếu kém cũng làm giảm cầu của thị trường …
Để gỡ điểm nghẽn cho ngành ô tô nước nhà, Bộ Công Thương đã đưa ra 2 nhóm giải pháp. Một là tập trung chuyên sâu tạo dựng thị trường bằng cách : quy hoạch và tăng trưởng mạng lưới hệ thống hạ tầng nhằm mục đích phân phối nhu yếu sử dụng xe ô tô của người dân, đặc biệt quan trọng tại những đô thị lớn như Thành Phố Hà Nội và TP.Hồ Chí Minh .
Nhóm giải pháp thứ 2, là tháo gỡ vướng mắc về chênh lệch chi phí sản xuất giữa ô tô trong nước và ô tô nhập khẩu trải qua việc liên tục duy trì và tiến hành có hiệu suất cao Chương trình khuyễn mãi thêm thuế suất thuế nhập khẩu linh phụ kiện, phụ tùng cho hoạt động giải trí sản xuất, lắp ráp ô tô và Chương trình tặng thêm thuế suất thuế nhập khẩu so với nguyên vật liệu nhập khẩu Giao hàng sản xuất những loại sản phẩm công nghiệp tương hỗ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô pháp luật tại Nghị định số 57/2020 / NĐ-CP để tương hỗ những Doanh Nghiệp giảm ngân sách lắp ráp ô tô trong nước ; khuyến khích những Doanh Nghiệp nâng cao sản lượng sản xuất .

Theo Bộ Công Thương, với hai nhóm giải pháp này hy vọng sẽ rút ngắn sự chênh lệch giữa ngành công nghiệp ô tô Việt Nam với các nước trong khu vực.

Các Doanh Nghiệp ô tô cũng đã đề xuất kiến nghị xem xét bổ trợ mẫu sản phẩm ô tô vào hạng mục công nghệ cao, khuyến khích sản xuất từ đó lan rộng ra, tăng trưởng loại sản phẩm ô tô Nước Ta .
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang kiến thiết xây dựng bản đề án : Giải pháp đón đầu và tận dụng thời cơ từ làn sóng di dời góp vốn đầu tư sau đại dịch Covid-19 so với ngành công nghiệp tương hỗ, tăng trưởng hệ sinh thái so với ngành sản xuất ô tô, trình nhà nước trong thời hạn tới. Theo đó, tiềm năng đến năm 2025, Doanh Nghiệp Nước Ta có năng lực sản xuất những mẫu sản phẩm công nghiệp tương hỗ có tính cạnh tranh đối đầu cao, cung ứng 45 % nhu yếu thiết yếu cho sản xuất, tiêu dùng trong nước và tăng lên 70 % vào năm 2030. Đến năm 2025, có khoảng chừng 1.000 Doanh Nghiệp và năm 2030 là 2 nghìn Doanh Nghiệp đủ năng lượng cung ứng trực tiếp cho lắp ráp ô tô trên chủ quyền lãnh thổ Nước Ta .
Công nghiệp ô tô và nỗi buồn ‘nội địa hoá’ - Ảnh 1
“ Công nghiệp phụ trợ nói chung và công nghiệp phụ trợ cho ngành ô tô còn nhiều chưa ổn, ít Doanh Nghiệp Nước Ta vào được chuỗi đáp ứng sản xuất của những hãng xe của Nhật Bản và Nước Hàn. Chưa kể Nước Ta là một thị trường nhỏ, công nghệ tiên tiến sản xuất còn nhiều hạn chế nên những Doanh Nghiệp trong nước hầu hết chưa cung ứng được những nhu yếu khắc nghiệt về đáp ứng linh phụ kiện cho những hãng ô tô toàn thế giới. Vì thế trong tương lai, việc thay đổi và triển khai xong công nghệ tiên tiến là điều thiết yếu, cạnh bên đó là lôi cuốn thêm nhiều công ty chuyên sản xuất phụ tùng góp vốn đầu tư và kiến thiết xây dựng xí nghiệp sản xuất tại Nước Ta ” – Chuyên gia kinh tế tài chính Ngô Trí Long .