Đặc điểm gia đình ở thành thị và vấn đề giáo dục hòa nhập, giáo dục đạo đức cho trẻ em

TNV – Giáo dục giữ vai trò chủ đạo trong sự hình thành và phát triển nhân cách con người, giáo dục được thông qua ba môi trường là giáo dục nhà trường, giáo dục xã hội và giáo dục gia đình. Giáo dục gia đình tuy không được tổ chức bài bảntheo chương trình, kế hoạch và nội dung như giáo dục nhà trường nhưng nó lại có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc hình thành các chuẩn mực hành vi, phẩm chất đạo đức và sự hòa nhập cho trẻ em. Nền nếp gia đình, mối quan hệ, cách ứng xử và sự dạy dỗ của các thành viên trong gia đìnhlà nền tảng ban đầu hình thành nhân cách, là nhịp cầu để giúp các em hòa nhập với xã hội.

Năm 1959, khi trò chuyện tại Hội nghị cán bộ đàm đạo về Dự thảo Luật Hôn nhân và Gia đình, Bác Hồ đã dạy “ Quan tâm đến mái ấm gia đình là đúng vì nhiều mái ấm gia đình cộng lại mới thành xã hội, mái ấm gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì mái ấm gia đình càng tốt hơn, hạt nhân của xã hội là mái ấm gia đình ”. Gia đình là tổ ấm của mỗi người, là nơi bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử, thiên nhiên và môi trường quan trọng để hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người. Gia đình được hình thành và tăng trưởng, kết nối bền chặt là do tình cảm và nghĩa vụ và trách nhiệm giữa những thành viên. Cùng với sự tăng trưởng về kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội ; sự tập trung chuyên sâu lao độngnên mái ấm gia đình ở Nước Ta có sự khác nhau giữa nông thôn và thành thị .

Đại đa số gia đình ở thành thị là gia đình hạt nhân (gồm bố mẹ và con cái), thường thì sống xa người thân, họ hàng; quan hệ với những gia đình xung quanh là quan hệ xã hội, nhà nào biết nhà ấy là chính.Ở nông thôn gia đình duy trì được yếu tố truyền thống nhiều hơn, thường thì các con được sống cùng bố, mẹ và ông, bà (hoặc cả cô, chú); nếu là gia đình hạt nhân cũng được sống gần ông, bà, chú, bác, cô, dì do đó các em nhỏ nhận được nhiều tình cảm ấm áp từ những người thân trong gia đình.Mối quan hệ gia đình ở nông thôn cũng chằng chịt,nhiều chiều, trong làng, trong xóm hầu hết có quan hệ gia đình, không là ruột thịt thì cũng cùng họ nội, ngoại tộc.

Nhìn từ sự khác nhau giữa mái ấm gia đình ở thành thị và nông thôn, thì sự ảnh hưởng tác động tích cực của giáo dục mái ấm gia đình so với trẻ em ở thành thị và nông thôn cũng khác nhau. Trẻ em nông thôn được sống cùng, thân thiện nhiều người thân trong gia đình xung quanh hơn, được sống cởi mở và được sự chăm sóc của nhiều người tạo nên môi trường tự nhiên sống chan hòa. Các em cũngđược đi dạo với nhiều bè bạn xung quanhnơi ở của mìnhmột cách thân thiện và thân thiện, tạo cho trẻ emsớm có sự cởi mở, hòa nhập. Hành vi ứng xử của trẻ ở ngoài xã hội cũng được nhiều người biết và san sẻ, một hành vi xô lệch không đúng với thuần phong, mỹ tục và truyền thống lịch sử mái ấm gia đình sẽ được phản ứng ngay, thậm chí còn nóng bức ; nếu những hành vi xô lệch đó có tính chấtnghiêm trọng còn được tổ chức triển khai họp mái ấm gia đình, dòng họ để giúp sức mái ấm gia đình để giáo dục những em ; ngược lại, nếu những em ngoan thìgia đình cũng nhận được sự động viên, khen ngợi từ người thân trong gia đình. Cũng do đặc thù riêng về mái ấm gia đình và yếu tố xã hội, trẻ em ở thành thị thường chỉ nhận được sự chăm sóc từ bố, mẹ, anh, ch, ịem trong mái ấm gia đình hạt nhân của mình, cha mẹ chỉ nhận được sự nhìn nhận vềcon mình từ nhà trường. Ngoài thời hạn ở trường và đi dạo với những bạn cùng học những em ít có những mối quan hệ khác. Do vậy trẻ em thành thị nghiện đồ chơi điện tử nhiều hơn, ít cởi mở trong tiếp xúc. Qua tìm hiểu của Bệnh viện Nhi Trung ương, số lượng trẻ em mắc tự kỷ ở thành phố có xu thế ngày càng tăng và cao gấp đôi trẻ em ở nông thôn ( Báo Đời sống việt nam, ngày 22/5/2017 ), tỷ suất trẻ vị thành niên ở thành phố lớn vi phạm pháp lý và phạm tội chiếm tỷ suất cao hơn và có khunh hướng tăng nhanh hơn ( Báo Nhân Dân ĐT ngày 30/10/2019 ) .

Làm gì để khắc phục những hạn chế của môi trường giáo dục gia đình ở thành thị, nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức, hành vi và giáo dục hòa nhậpcho trẻ em thành thịtrong giai đoạn hiện nay? Đó là câu hỏi đặt ra với các cấp chính quyền, các tổ chức chính trị- xã hội, nhà trường, các bậc phụ huynh và những người có trách nhiệm với sứ mệnh giáo dục. Để có sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ nhằm thực hiện tốt nội dung trên, chúng ta cần quan tâm đến một số nội dung sau:

Tiếp tục thực hiệntốtChỉ thị số 49 – CT / TW ngày 21 tháng 02 năm 2005 của Ban Bí thưvềXây dựng mái ấm gia đình thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, trong đó tập trung chuyên sâu “ tăng cường công tác làm việc giáo dục đời sống mái ấm gia đình. Cung cấp tới từng mái ấm gia đình những kiến thức và kỹ năng, kiến thức và kỹ năng sống, như : kiến thức và kỹ năng làm cha mẹ, kiến thức và kỹ năng ứng xử giữa những thành viên trong mái ấm gia đình với nhau và với hội đồng ”. Thực hiện có hiệu suất cao Chỉ thị số 06 – CT / TW ngày 24 tháng 6 năm 2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự chỉ huy của Đảng so với công tác làm việc thiết kế xây dựng mái ấm gia đình trong tình hình mới, cần đặc biệt quan trọng chăm sóc “ kiến thiết xây dựng và nhân rộng những quy mô mái ấm gia đình văn hóa truyền thống tiêu biểu vượt trội, nền nếp …. Đề cao vai trò của mái ấm gia đình trong nuôi dưỡng, xu thế giá trị, giáo dục thế hệ trẻ. ”

Nâng cao chất lượng hoạt động thường xuyên của các tổ chức thanh niên, thiếu niên ở phường, tổ dân phốcùng với sự quan tâm phối hợp của các tổ chức chính trị – xã hội khác như Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh trong việc tổ chức các hoạt động mang tính chất giáo dục cho các em.

Nhà trường tăng cường tổ chức triển khai những hoạt động giải trí ngoại khóa, hoạt động giải trí tập thể và xã hội, những hoạt động giải trí đó phải bảo vệ đa dạng chủng loại về nội dung, phong phú về hình thức, thực sự là sân chơi mê hoặc những em, trong đó cần đặc biệt quan trọng chăm sóc đến những em riêng biệt, những em còn hạn chế về năng lực hòa nhập .
Cơ quan, tổ chức triển khai quản trị người lao động cần tạo điều kiện kèm theo để người lao động có thời hạn trau dồi kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và kiến thức nuôi dạy con cháu, dành nhiều thời hạn cho con cháu và mái ấm gia đình. Các bậc cha mẹ và những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình dành cho những emnhiều sự chăm sóc hơn nữa, yêu thương những em nhiều hơn. / .
Tạ Xuân Thu