Ngăn ‘bom nổ chậm’ trái phiếu doanh nghiệp

Để ngăn “bom nổ chậm” trái phiếu doanh nghiệp, tức là ngăn chặn rủi ro tiềm ẩn trong việc sụt giá trái phiếu, các doanh nghiệp cần thực hiện các biện pháp và hình thức quản lý rủi ro phù hợp. Dưới đây là một số biện pháp để đảm bảo an toàn khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp:

1. Nghiên cứu và đánh giá cẩn thận: Trước khi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp, đảm bảo nghiên cứu và đánh giá kỹ lưỡng về tình hình tài chính và hoạt động kinh doanh của công ty phát hành trái phiếu. Xem xét khả năng thanh toán nợ và tầm nhìn về tương lai của doanh nghiệp.
2. Diversification (Đa dạng hóa): Đừng đặt quá nhiều tiền vào một loại trái phiếu doanh nghiệp hay một công ty duy nhất. Hãy đa dạng hóa portofolio đầu tư của bạn để giảm thiểu rủi ro.
3. Đánh giá hệ thống quản lý rủi ro: Đảm bảo công ty phát hành trái phiếu có hệ thống quản lý rủi ro chặt chẽ và hiệu quả để đối phó với các tình huống không lường trước.
4. Thực hiện kiểm tra thường xuyên: Theo dõi các thông tin và sự kiện liên quan đến doanh nghiệp phát hành trái phiếu. Kiểm tra định kỳ và đánh giá lại tình hình tài chính và kinh doanh của công ty.
5. Lựa chọn trái phiếu có đánh giá tín nhiệm tốt: Nếu có thể, chọn đầu tư vào các trái phiếu có đánh giá tín nhiệm cao từ các tổ chức uy tín để giảm thiểu rủi ro.
6. Tư vấn chuyên gia: Nếu bạn không rõ về các yếu tố tài chính hoặc quản lý rủi ro, nên tư vấn với chuyên gia tài chính hoặc chuyên gia đầu tư trước khi đưa ra quyết định đầu tư.
7. Lựa chọn kỹ thuật giao dịch: Nếu bạn thực hiện giao dịch trái phiếu, hãy chọn kỹ thuật giao dịch phù hợp để hạn chế thiệt hại trong trường hợp xảy ra biến động không lường trước trên thị trường.
8. Giám sát thị trường: Theo dõi tình hình thị trường và kinh tế chung để đánh giá tác động tiềm ẩn của các yếu tố ngoại vi lên trái phiếu và thị trường chung.

Lưu ý rằng, đầu tư vào trái phiếu luôn tiềm ẩn một mức độ rủi ro, và các biện pháp trên chỉ giúp giảm thiểu rủi ro, không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro trong đầu tư. Luôn cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định đầu tư vào bất kỳ sản phẩm tài chính nào.

Ủy ban Chứng khoán nhà nước đã phạt doanh nghiệp phát hành loại trái phiếu ( ảnh ) do có nhiều sai phạm – Ảnh : NGỌC PHƯỢNG

Vì vậy cần phải giám sát chặt để không có… “bom nổ chậm”?

TS Lê Đạt Chí – Trường đại học Kinh tế TP.HCM – phân tích cách vận hành của trái phiếu, những “con sâu” trong ruột trái phiếu và giải pháp để có trái phiếu thân thiện với người dân. Ông Chí nói:

– Từ xưa, người này cho người kia mượn tiền, một người đi mượn nhiều người là bình thường, các bên đều dựa trên niềm tin. Khi hệ thống ngân hàng (NH) phát triển với nhiều quy định chặt chẽ, bà con gửi tiền thấy khả năng trả lại sẽ cao hơn nhà hàng xóm nên yên tâm gửi vào.

Rồi cao hơn nữa là thị trường nợ – với trái phiếu, những khoản vay được chia nhỏ thành tờ trái phiếu ( giấy ghi nợ ) với mệnh giá từ vài trăm ngàn trở lên, nếu cần tiền hoàn toàn có thể chuyển nhượng ủy quyền, dù giữ vài ngày cũng được tính lãi. Về thực chất, TPDN không chỉ có lợi cho người nắm giữ mà còn trở thành kênh dẫn vốn cho doanh nghiệp ( Doanh Nghiệp ) tăng trưởng kinh doanh thương mại, giúp nền kinh tế tài chính quản lý và vận hành tối ưu. Nhưng nếu có sự tận dụng, không ngặt nghèo thì tiềm ẩn rủi ro tiềm ẩn lớn .

Hiện nhiều TPDN có rủi ro lớn, nên nhiều tổ chức lớn như công ty bảo hiểm thường không mặn mà, chỉ mua số ít TPDN khi thực sự kiểm soát được thông tin tài chính, còn lại họ chủ yếu mua trái phiếu chính phủ dù lãi suất thấp.
TS LÊ ĐẠT CHÍ

Tiền lớn và rủi ro không nhỏ

* Cho nhà hàng xóm mượn tiền vì quen biết nhiều năm vẫn có khả năng mất, mua TPDN cũng có khả năng bị “bùng” tiền?

– Ở thị trường sơ đẳng, cho mượn tiền vì biết nhà hàng xóm uy tín cỡ nào, nhìn thấy gia tài tận mắt, ngày ngày đi ra đi vô giám sát được. Thị trường trái phiếu hạng sang hơn, nhưng thời hạn qua chưa được trấn áp chặt. Nhiều Doanh Nghiệp phát hành trái phiếu ( bên vay ) mà nhà đầu tư ( bên cho vay ) không biết chủ Doanh Nghiệp là ai, tình hình làm ăn ra làm sao, chỉ tin cậy người đi bán ( NH, công ty sàn chứng khoán ) .Phát hành mà không có gia tài bảo vệ thì rủi ro tiềm ẩn thành trái phiếu ” rác ” khi Doanh Nghiệp tận dụng lòng tin bán giấy lấy tiền. Bán trái phiếu kiểu này cực kỳ rủi ro đáng tiếc, kém chất lượng hơn cả bà hàng xóm cho người cùng làng mượn tiền .Doanh Nghiệp kêu gọi cả trăm, ngàn tỉ đồng qua trái phiếu nhưng không ai giám sát tiền này đi về đâu, góp vốn đầu tư thế nào, có sử dụng sai mục tiêu không. Trong hồ sơ phát hành nói kêu gọi tiền từ trái phiếu để góp vốn đầu tư dự án Bất Động Sản A, nhưng có thật vậy hay đem tiền đổ vào dự án Bất Động Sản B hoặc thậm chí còn có năng lực toàn bộ dự án Bất Động Sản đều là ảo. Chưa kể, nhiều khi khoản tiền đi vay từ trái phiếu còn lớn hơn nhiều so với gia tài công ty .Người mua cần xem xét trước những loại trái phiếu doanh nghiệp có lãi suất vay cao không bình thường – Ảnh : N. PHƯỢNG

* Rủi ro vậy nhưng tại sao nhiều NH vẫn dồn dập mua TPDN, đặc biệt là của DN bất động sản? 9 tháng năm 2021, gần 60% TPDN do NH và công ty chứng khoán nắm giữ, trong đó các NH mua vào tới 124.400 tỉ đồng?

– Một nghi vấn đặt ra là tại sao khi cho ai vay dù món lớn hay nhỏ NH cũng nhu yếu thế chấp ngân hàng gia tài nhưng lại thuận tiện mua tờ giấy TPDN rủi ro đáng tiếc cao ? Liệu có phải khi nhận thấy Doanh Nghiệp nào đó không phân phối đủ điều kiện kèm theo để cho vay tín dụng thanh toán, NH đã ” lách ” bằng cách đi làm giúp hồ sơ phát hành và mua lại trái phiếu của Doanh Nghiệp, đi một vòng tiền vẫn đổ về túi Doanh Nghiệp ? Vậy DN ” suôn sẻ ” hay có phải là ” sân sau “, ” bà con ” của NH ? Các ông chủ NH là ai và có quan hệ gì mà thuận tiện xuống tiền với Doanh Nghiệp ” suôn sẻ ” trên ?Trong kế hoạch ngày càng tăng gia tài, nhiều ông chủ nhà băng kêu gọi tiền gửi của người dân rồi cho ” người nhà ” vay để lan rộng ra đất đai, ngày càng tăng gia tài cho bản thân. Những nghi vấn này cần phải làm rõ qua thanh tra, giám sát .

* NH, công ty chứng khoán bán trái phiếu cho người dân, vậy khi DN phát hành làm ăn thua lỗ thì có đòi lại được tiền từ bên bán không?

– Nhằm mang đến sự đáng tin cậy cho nhà đầu tư, thường thì những Doanh Nghiệp sẽ thuê NH hoặc công ty sàn chứng khoán đứng ra phát hành. Nhà góp vốn đầu tư hoàn toàn có thể chưa từng biết tên Doanh Nghiệp phát hành trái phiếu nhưng biết tới NH, hoặc thấy công ty sàn chứng khoán là ” con ” của NH nên cũng tin yêu mua .Trên trong thực tiễn, những tổ chức triển khai trên chỉ là bên phân phối dịch vụ, hưởng phí, hoa hồng, chứ không chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về việc đánh giá và thẩm định, nhìn nhận sức khỏe thể chất kinh tế tài chính và năng lực trả nợ. Do đó, hàng loạt nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn trả gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn đều thuộc về Doanh Nghiệp phát hành. Nếu Doanh Nghiệp phá sản thì người dân cắn răng chịu, không hề đòi tiền từ NH, công ty sàn chứng khoán .Khi tiếp cận tình hình kinh tế tài chính của Doanh Nghiệp phát hành trái phiếu, nếu là trái phiếu ” ngon “, công ty sàn chứng khoán và NH đã mua ngay. Nếu cảm thấy đó là hàng chất lượng không cao, những tổ chức triển khai này sẽ không cam kết bảo lãnh phát hành ( mua hết số trái phiếu bán không hết ) mà chỉ đứng ra làm hồ sơ phát hành để ăn phí. Ai mua người đó đồng ý rủi ro đáng tiếc .

Phải siết quy định

* Vậy làm sao để trái phiếu “ngọt” và thân thiện với người dân, thưa ông?

– Trên thị trường nợ ở những nước tăng trưởng, Doanh Nghiệp muốn phát hành trái phiếu ( vay nợ ) phải có gia tài bảo vệ, xếp hạng mức độ uy tín, có tiến trình để trấn áp, giám sát việc đi vay. Tránh việc phát hành quá thuận tiện, trái phiếu ” 3 không ” ( không gia tài bảo vệ, không định mức tin tưởng, không có đơn vị chức năng bảo lãnh phát hành ) mọc lên nhan nhản .nhà nước cần ” trừ sâu ” trên thị trường trái phiếu, thanh tra kiểm tra, giám sát để thị trường minh bạch, tránh việc NH thương mại bắt tay Doanh Nghiệp ” sân sau ” để rồi phát sinh ” cục máu đông ” nợ xấu khó giải quyết và xử lý. Những trái phiếu do công ty sàn chứng khoán đứng ra phát hành cũng phải có báo cáo giải trình rõ ràng để người mua yên tâm .Nếu thị trường TPDN ở Nước Ta được trấn áp tốt, theo cách làm của nhiều nước tăng trưởng, thì người cao tuổi, hưu trí sẽ chọn và yên tâm mua những trái phiếu có gia tài bảo vệ để hưởng lãi suất vay .Người mua liên tục được ” con nợ ” báo cáo giải trình tình hình kinh tế tài chính, họ cho vay tiền mà không cần biết mặt mũi ” con nợ ” vì có cơ quan nhà nước giám sát Doanh Nghiệp sử dụng tiền có đúng mục tiêu không. Vì vậy phải hành vi để đưa TPDN trở nên thân thiện, bảo đảm an toàn hơn để dân cư có thêm kênh góp vốn đầu tư, bên cạnh gửi tiết kiệm ngân sách và chi phí. Điều này cũng giúp doanh nghiệp kêu gọi thêm vốn, bên cạnh vay NH .

Rủi ro ngân hàng “lách” mua trái phiếu của “họ hàng”

Theo dữ liệu từ Chứng khoán SSI, lũy kế 9 tháng năm 2021, tổng lượng TPDN phát hành là 443.100 tỉ đồng, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm trước.

” Chỉ 1 số ít ít trái phiếu được những ngân hàng nhà nước bảo lãnh giao dịch thanh toán ( hầu hết số trái phiếu phát hành chỉ được bảo lãnh phát hành ), tức ngân hàng nhà nước và những công ty sàn chứng khoán sẽ cam kết mua hàng loạt số trái phiếu còn lại trong trường hợp không phát hành hết “, SSI cho biết .Theo tiến sỹ Lê Đạt Chí, dù Ngân hàng Nhà nước phần nào sửa luật tín dụng thanh toán, ngân hàng nhà nước thương mại không được cho những người ruột thịt của nhà quản trị ngân hàng nhà nước vay vốn, ví dụ điển hình ông quản trị ngân hàng nhà nước không được cho doanh nghiệp của con ông thay mặt đứng tên vay tiền, nhưng không cấm mua trái phiếu của con ông, lách được luật nên họ mua vô tội vạ. Hoặc ông chủ ngân hàng nhà nước nhờ người đứng ra mua giùm trái phiếu của doanh nghiệp con mình phát hành .

Phạt quá nhẹ, không khó để lách?

Vài ngày đầu tháng 12, Ủy ban Chứng khoán nhà nước (SSC) đã liên tiếp công bố xử phạt hành chính doanh nghiệp vì vi phạm các quy định liên quan đến việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).

Nhưng thị trường đang rất phức tạp, có đủ kiểu lách lao lý .

“Lách” mua trái phiếu qua “hợp đồng đầu tư”

Trong vai người mua, chúng tôi tiếp cận nhiều môi giới TPDN bất động sản ( Bất Động Sản Nhà Đất ). Ngoài TPDN, những môi giới còn trình làng ” trái phiếu góp vốn đầu tư ” – linh động rút tiền, lãi suất vay từ 11 – 18 % / năm, được ưu tiên đặt mua trước và được Tặng voucher 3 % giá trị BĐS Nhà Đất khi dự án Bất Động Sản mở bán .” Trái phiếu này có lãi suất vay cao vì không mất phí phát hành, phí truy thuế kiểm toán, đưa tiền cho bên tư vấn … “, nhân viên cấp dưới xưng tên Q. nói .Theo nghị định 153 / 2020 của nhà nước, đối tượng người dùng mua TPDN phát hành riêng không liên quan gì đến nhau phải là nhà đầu tư sàn chứng khoán chuyên nghiệp ( có chứng từ hành nghề, nắm giữ hạng mục sàn chứng khoán niêm yết, ĐK thanh toán giao dịch có giá trị tối thiểu 2 tỉ đồng, có thu nhập chịu thuế năm gần nhất tối thiểu 1 tỉ đồng ) .Dù vậy, nhân viên cấp dưới Q. vẫn cho biết người mua chỉ cần ” lót ” 2,8 triệu đồng là được công ty sàn chứng khoán ” giải quyết và xử lý hết “, có chứng từ nhà góp vốn đầu tư chuyên nghiệp .Trong thông tin mới gần đây, Vụ Tài chính ngân hàng nhà nước ( Bộ Tài chính ) cảnh báo nhắc nhở nếu ” lách ” lao lý về nhà đầu tư sàn chứng khoán chuyên nghiệp bằng mua trái phiếu qua hợp đồng góp vốn đầu tư với công ty sàn chứng khoán thì nhà đầu tư sẽ không phải là chủ sở hữu trái phiếu và không được bảo vệ những quyền lợi và nghĩa vụ theo cam kết của Doanh Nghiệp phát hành .Cần nhiều giải pháp trấn áp phát hành TPDN để tránh rủi ro đáng tiếc cho nền kinh tế tài chính – Ảnh : NGỌC PHƯỢNG

Phạt không đủ nặng?

Ba công ty vừa bị SSC xử phạt là Công ty Chứng khoán quốc tế Nước Ta ( VISecurities ), Công ty CP Tập đoàn VsetGroup và Công ty CP Apec Group .VsetGroup và Apec Group mỗi bên bị phạt 600 triệu đồng do chào bán TPDN trải qua phương tiện thông tin đại chúng cho nhà đầu tư không xác lập nhưng không nộp hồ sơ ĐK với Ủy ban Chứng khoán nhà nước .Riêng Apec Group là Doanh Nghiệp chuyên hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ Bất Động Sản Nhà Đất, có ” dây mơ rễ má ” với nhiều Doanh Nghiệp đang niêm yết trên sàn sàn chứng khoán như Chứng khoán Apec ( APS ), Apec Investment ( API ), IDJ Investment ( IDJ ). Trong hầu hết quy trình kêu gọi vốn, Chứng khoán Apec chính là đơn vị chức năng đứng ra phát hành trái phiếu cho Apec Group .Sau khi bị phạt, Apec Group lý giải do pháp luật pháp lý về phát hành trái phiếu biến hóa khiến Doanh Nghiệp chưa kịp thời chớp lấy ! ?Từ đầu năm 2021, Doanh Nghiệp này liên tục trình làng những gói trái phiếu riêng không liên quan gì đến nhau ABond không quy đổi, không gia tài bảo vệ, lãi suất vay 13 % / năm … Dù kêu gọi số tiền lớn nhưng bảng công bố thông tin cho thấy nguồn thu nhập chính của Doanh Nghiệp này hầu hết từ hoạt động giải trí kinh tế tài chính. Apec Group cũng kèm theo câu : ” Bảng công bố thông tin này và những nội dung trong đó, hoặc bất kể thông tin nào được phân phối theo nhu yếu phải được giữ bí hiểm trọn vẹn … ” .Một chuyên gia tài chính nhận định và đánh giá số tiền Doanh Nghiệp bị phạt quá nhỏ, Doanh Nghiệp bị phạt vẫn hoàn toàn có thể ” lách ” sang dạng ” hợp đồng hợp tác góp vốn đầu tư ” để tiền không chạy ra khỏi Doanh Nghiệp .Ông Huỳnh Minh Tuấn, giám đốc môi giới hội sở – Chứng khoán Mirae Asset, cho rằng việc thanh tra và thanh lọc những Doanh Nghiệp vi phạm là cấp thiết để tăng trưởng vững chắc thị trường TPDN. Cũng cần thiết kế xây dựng hiên chạy dọc pháp lý cho những thanh toán giao dịch của tổ chức triển khai tín dụng thanh toán, công ty sàn chứng khoán ( chiếm 3/4 tỉ trọng nhà đầu tư TPDN ) .Trong thời gian ngắn, lượng TPDN phát hành mới trên thị trường sẽ giảm nhẹ do bị siết nhưng sẽ bảo vệ thanh toán giao dịch những TPDN chất lượng, tránh trường hợp như quả ” bom nợ ” của Tập đoàn Evergrande tại Trung Quốc .Về dài hạn, cần hướng đến việc xếp hạng những nhà phát hành TPDN, từ đó quản trị rủi ro đáng tiếc tại những tổ chức triển khai tín dụng thanh toán .

Phó chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam Nguyễn Hoàng Hải: Đừng mờ mắt trước lãi suất cao

Hiện nay có tình trạng “sếp lớn” của các công ty BĐS lại chuyển qua làm chủ tịch các ngân hàng. Cần siết chặt các mối quan hệ thân quen, dây mơ rễ má không lành mạnh, khiến ngân hàng mua trái phiếu bất chấp dù biết rủi ro nợ xấu.

Để thị trường minh bạch, ngoài trấn áp việc ngân hàng nhà nước mua trái phiếu, cũng cần có những công ty xếp hạng tin tưởng, nhưng tránh công ty xếp hạng tin tưởng Doanh Nghiệp khác nhưng bản thân mình lại kém chất lượng .Thường nếu Doanh Nghiệp kinh doanh thương mại hiệu suất cao thì việc vay vốn không quá khó khăn vất vả, chưa kể lãi suất vay 7-8 %, thấp hơn so với mức 11 – 18 % trả cho người mua TPDN. Do đó, khi thấy lãi cao không bình thường, nhà đầu tư cũng cần thận trọng. Việc siết chặt thị trường TPDN cũng tránh trường hợp bơm quá nhiều tiền vào Doanh Nghiệp BĐS Nhà Đất yếu kém, nên dành tiền đó cho Doanh Nghiệp sản xuất kinh doanh thương mại. Bộ Tài chính ghi nhận 2 doanh nghiệp và 1 công ty chứng khoán vi phạm về phát hành trái phiếu TTO – Bộ Tài chính trong bước đầu ghi nhận và tiến hành thủ tục xử phạt vi phạm hành chính so với 2 doanh nghiệp phát hành, 1 công ty sàn chứng khoán về phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Doanh Nghiệp