Lĩnh Vực Bảo Hiểm Xã Hội

BHXH tự nguyện là mô hình BHXH do Nhà nước tổ chức triển khai, người tham gia được tự nguyện lựa chọn mức đóng và phương pháp đóng tương thích với thu nhập của mình để hưởng chính sách hưu trí và tử tuất .Tuy nhiên, cho đến nay vận tốc tăng trưởng người tham gia BHXH tự nguyện còn rất chậm, ảnh hưởng tác động đến tiềm năng tăng trưởng BHXH toàn dân theo ý thức Nghị quyết số 28 – NQ / TW ngày 23/5/2018 về cải cách chủ trương BHXH.

Cải cách TTHC tạo thuận lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện (Ảnh minh họa)

Theo pháp luật, người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Nước Ta đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng người dùng tham gia BHXH bắt buộc, gồm : người lao động ( NLĐ ) thao tác theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 3 tháng trước ngày 1/1/2018, NLĐ thao tác theo hợp đồng lao động có thời hạn dưới 1 tháng từ ngày 1/1/2018 trở đi ; người không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, tổ, thành phố ; NLĐ giúp việc mái ấm gia đình ; người tham gia những hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại, dịch vụ không hưởng lương ; nông dân, lao động tự tạo việc làm gồm những người tự tổ chức triển khai hoạt động giải trí lao động để có thu nhập cho bản thân và mái ấm gia đình … Về mức đóng, người tham gia BHXH tự nguyện hàng tháng đóng bằng 22 % mức thu nhập tháng do bản thân lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Mức thu nhập tháng làm địa thế căn cứ đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Về phương pháp đóng, hoàn toàn có thể lựa chọn đóng hàng tháng, 3 tháng đóng 1 lần, 6 tháng đóng 1 lần, 12 tháng đóng 1 lần, hoặc đóng 1 lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm 1 lần. Đặc biệt, so với trường hợp đóng 1 lần cho những năm còn thiếu so với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện kèm theo về tuổi để hưởng lương hưu theo pháp luật nhưng thời hạn đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm ( 120 tháng ) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Hiện, người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước tương hỗ tiền đóng theo tỷ suất Xác Suất ( % ) trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn. Cụ thể, bằng : 30 % so với người tham gia thuộc hộ nghèo, 25 % với người thuộc hộ cận nghèo, 10 % so với đối tượng người tiêu dùng khác. Thời gian tương hỗ tùy thuộc vào thời hạn tham gia BHXH tự nguyện thực tiễn của mỗi người, nhưng không quá 10 năm.

Để đăng ký tham gia, người tham gia BHXH tự nguyện lập, kê khai và nộp hồ sơ, nộp tiền cho đại lý thu hoặc cho BHXH cấp huyện nơi cư trú theo mức đóng và phương thức đóng đã đăng ký, nhận biên lai thu tiền đóng BHXH từ đại lý thu hoặc cơ quan BHXH và nhận hồ sơ trong thời hạn 5 ngày, nhận thông báo mã số BHXH, kết quả đóng BHXH từ cơ quan BHXH hoặc tại đại lý thu…

Đẩy mạnh truyền thông online về quyền lợi của chủ trương BHXH tự nguyện Theo số liệu thống kê, trong năm tiên phong triển khai chủ trương BHXH tự nguyện ( 2008 ) có 6.110 người tham gia. Và mỗi năm thêm trung bình khoảng chừng 35 nghìn người. Năm năm ngoái, số người tham gia cao nhất là hơn 217 nghìn người, năm năm nay số lượng này giảm xuống còn hơn 202 nghìn người do đổi khác về chính sách dẫn đến cán bộ không chuyên trách ở cấp xã chuyển từ tham gia BHXH tự nguyện sang BHXH bắt buộc. Còn tính đến hết tháng 3/2019 đạt 295 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện. Theo nhìn nhận, vận tốc tăng trưởng người tham gia BHXH tự nguyện còn rất chậm, nguyên do được chỉ ra là do Luật BHXH chưa bao trùm hết đối tượng người tiêu dùng có năng lực tham gia BHXH bắt buộc như chủ hộ kinh doanh thương mại thành viên, người quản trị doanh nghiệp, quản lý và điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương ; pháp luật của pháp lý về BHXH thì trước năm 2018 người thao tác theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng chưa thuộc đối tượng người tiêu dùng tham gia BHXH bắt buộc nên trước năm 2018 những người lao động thao tác theo hình thức hợp đồng này chưa tham gia BHXH.

Bên cạnh đó, từ năm 2008 đến hết năm 2017 người dân tham gia BHXH tự nguyện chưa được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng BHXH; quy định về điều kiện thời gian đóng BHXH để được hưởng lương hưu khá khắt khe (phải đủ 20 năm) dẫn đến tình trạng nhiều người có thời gian đóng BHXH dài, thậm chí gần đủ 20 năm nhưng vẫn rời khỏi hệ thống bằng việc hưởng BHXH một lần mà không đóng tiếp để hưởng lương hưu; chính sách BHXH tự nguyện chỉ thực hiện hai chế độ là hưu trí, tử tuất nên chưa đáp ứng được nhu cầu của những người có khả năng tham gia nhiều chế độ hơn; công tác tổ chức dịch vụ về BHXH để người dân tiếp cận chưa hấp dẫn, đặc biệt ở nông thôn, vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa…

Theo tiềm năng trong Nghị quyết số 28 – NQ / TW ngày 23/5/2018 về cải cách chủ trương BHXH : Đến năm 2021, phấn đấu có khoảng chừng 35 % lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, trong đó BHXH tự nguyện chiếm khoảng chừng 1 % lực lượng lao động trong độ tuổi ; khoảng chừng 45 % số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng, trợ cấp xã hội. Đến năm 2030 có khoảng chừng 60 % lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, trong đó BHXH tự nguyện chiếm khoảng chừng 5 % lực lượng lao động trong độ tuổi ; 60 % số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp xã hội. Để triển khai tiềm năng đề ra, ngành BHXH đang nỗ lực triển khai cải cách chủ trương BHXH, trong đó từng bước tăng trưởng mạng lưới hệ thống BHXH linh động, phong phú, đa tầng, văn minh và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng, hưởng, công minh, bình đẳng, san sẻ và vững chắc. Tổ chức thực thi tốt chính sách BXHH tự nguyện có sự tương hỗ của Nhà nước, xử lý, chi trả những chính sách BHXH kịp thời, khá đầy đủ đến người tham gia ; đơn giản hóa tiến trình, thủ tục tham gia ; tạo điều kiện kèm theo thuận tiện nhất cho NLĐ tiếp cận dịch vụ BHXH qua việc phong phú những dịch vụ đóng, hưởng trải qua mạng lưới hệ thống dịch vụ viễn thông, ngân hàng nhà nước …