Bảo vệ quyền, lợi ích của chủ nợ khi giải quyết thủ tục phá sản doanh nghiệp

Quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ
Kế thừa quy định của Luật Phá sản năm 2004, Luật Phá sản năm 2014 quy định: “Chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản ”. Như vậy, pháp luật quy định quyền của chủ nợ ngay từ giai đoạn quyết định đến vấn đề mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp thể hiện rõ việc chủ nợ được trao quyền quyết định đối với các khoản nợ của doanh nghiệp đối với mình.

Luật Phá sản năm 2014 giới hạn chỉ chủ nợ không có đảm bảo hoặc chủ nợ có đảm bảo một phần mới có quyền nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản để đảm bảo lợi ích cho chính chủ nợ, cũng như sự công bằng với chính doanh nghiệp mắc nợ.

Trên thực tiễn, có nhiều trường hợp chủ nợ có bảo vệ toản bộ hoàn toàn có thể chuyển thành chủ nợ có bảo vệ một phần hoặc chủ nợ không có bảo vệ khi giá trị gia tài bảo vệ bị giảm sút do dịch chuyển của thị trường hoặc hao mòn, hư hỏng trong quy trình sử dụng. Tuy nhiên, để quy đổi từ chủ nợ có bảo vệ hàng loạt sang chủ nợ có bảo vệ một phần hoặc chủ nợ không có bảo vệ thì phải có sự thỏa thuận hợp tác giữa chủ nợ và con nợ về định giá lại giá trị gia tài bảo vệ .
Nếu đạt được thỏa thuận hợp tác này chủ nợ có bảo vệ hàng loạt sẽ chuyển thành chủ nợ có bảo vệ một phần hoặc chủ nợ không có bảo vệ và có quyền nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản so với doanh nghiệp lâm vào thực trạng phá sản. Trường hợp này rất ít xảy ra do việc thỏa thuận hợp tác khó hoàn toàn có thể đạt được khi thỏa thuận hợp tác đó ảnh hưởng tác động trực tiếp đến quyền lợi của con nợ ( doanh nghiệp mắc nợ ). Vì vậy, trong quy trình định giá giá trị gia tài bảo vệ chủ nợ có bảo vệ hàng loạt cần định giá đúng chuẩn, khách quan và chú ý quan tâm yếu tố phòng ngừa rủi ro đáng tiếc so với gia tài bảo vệ .

Thời hạn nộp đơn và giới hạn các khoản nợ của chủ nợ

Nhằm bảo vệ quyền, quyền lợi cho chủ nợ, so với Luật Phá sản năm 2004, Luật Phá sản năm năm trước có những lao lý thuận tiện hơn về thời hạn chủ nợ có quyền nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản và số lượng giới hạn những khoản nợ. Cụ thể, Điều 54 Luật Phá sản năm năm trước lao lý “ … khi hết thời hạn 3 tháng kể từ ngày khoản nợ đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm thanh toán giao dịch ” .
So với Luật Phá sản năm 2004, thời hạn nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản của chủ nợ dài hơn, một phần nào đó hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng tâm ý của nhóm chủ nợ muốn doanh nghiệp bị xử lý phá sản. Song nếu xét về thực chất thì đây là thời cơ để hai bên thỏa thuận hợp tác, đàm phán nhằm mục đích tìm ra giải pháp tốt hơn cho việc xử lý những khoản nợ mà không nhất thiết phải trải qua thủ tục phá sản doanh nghiệp, đồng thời, tạo điều kiện kèm theo cho doanh nghiệp có thời hạn xử lý khó khăn vất vả, tránh áp lực đè nén nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản từ phía chủ nợ, cũng như giúp chủ nợ có thời cơ bảo toàn và tịch thu toàn vẹn khoản nợ từ con nợ .
Trên thực tiễn, hầu hết doanh nghiệp khi công bố phá sản đều là những doanh nghiệp không còn hoặc còn rất ít gia tài để thực thi nghĩa vụ và trách nhiệm trả nợ. Vì vậy, giải pháp tịch thu nợ từ doanh nghiệp công bố phá sản không phải là ưu tiên của những chủ nợ. Bên cạnh đó, có nhiều doanh nghiệp do những nguyên do chủ quan và khách quan khác nhau dẫn tới việc chậm trễ trong thanh toán giao dịch nợ không hẳn đều là lâm vào thực trạng phá sản và nhiều lúc chỉ là khó khăn vất vả trong thời điểm tạm thời. Do đó, việc đổi khác pháp luật thời hạn nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản so với Luật Phá sản năm 2004 nhằm mục đích tránh trường hợp hấp tấp vội vàng xử lý thủ tục phá sản doanh nghiệp, ảnh hưởng tác động đến uy tín của doanh nghiệp cũng như quyền lợi của những bên .
Luật Phá sản năm năm trước lao lý, quyền nộp đơn nhu yếu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp của chủ nợ mà không phụ thuộc vào số lượng giới hạn những khoản nợ. Với lao lý này, quyền của chủ nợ được bảo vệ tối đa, chủ nợ không cần chứng tỏ quá trình đòi nợ trước đó, cũng không cần phải xác lập số lượng nợ nhiều hay ít đều có quyền khởi kiện, điều này tác động ảnh hưởng trực tiếp đến những con nợ là phải xử lý tổng thể những khoản nợ nếu không muốn bị rơi vào rủi ro tiềm ẩn công bố phá sản .

Để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ nợ có đảm bảo toàn bộ

Luật Phá sản năm năm trước phân biệt rõ chủ nợ không có bảo vệ, chủ nợ có bảo vệ hàng loạt và chủ nợ có bảo vệ một phần. Các chủ nợ khác nhau thì có vị thế pháp lý khác nhau trên niềm tin bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của chủ nợ có bảo vệ triệt để hơn so với những loại chủ nợ khác. Tuy nhiên, Luật Phá sản năm năm trước pháp luật chưa rõ ràng về yếu tố này .
Cụ thể : Điều 41 Luật Phá sản lao lý : “ Trong thời hạn 5 ngày thao tác kể từ ngày Tòa án nhân dân thụ lý vấn đề phá sản, cơ quan, tổ chức triển khai có thẩm quyền tạm đình chỉ việc xử lý tài sản bảo vệ của doanh nghiệp, hợp tác xã so với những chủ nợ có bảo vệ ” .

Điều 48 Luật Phá sản năm 2014 quy định : “Sau khi có quyết định mở thủ tục phá sản, cấm doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện các hoạt động sau: Thanh toán khoản nợ không có bảo đảm, trừ khoản nợ không có bảo đảm phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản và trả lương cho người lao động trong doanh nghiệp, hợp tác xã quy định tại điểm c khoản 1 Điều 49”.

Quy định trên cho thấy, việc xử lý tài sản bảo vệ so với chủ nợ có bảo vệ hàng loạt bị nghiêm cấm ngay từ thời gian tòa án nhân dân có thẩm quyền thụ lý vụ án, tuy nhiên việc giao dịch thanh toán những khoản nợ cho chủ nợ không có bảo vệ chỉ bị nghiêm cấm sau khi có quyết định hành động mở thủ tục phá sản của TANDTC nhân dân có thẩm quyền. Những lao lý trên đã đi ngược lại quyền lợi của chính những chủ nợ có bảo vệ – chủ thể đáng được bảo vệ triệt để hơn khi xử lý phá sản doanh nghiệp. Vì trên trong thực tiễn, dù doanh nghiệp có bị công bố phá sản hay không thì gia tài bảo vệ vẫn thuộc quyền giải quyết và xử lý của chủ nợ có bảo vệ khi doanh nghiệp không có năng lực giao dịch thanh toán những khoản nợ đến hạn theo sự thỏa thuận hợp tác của những bên .
Những lao lý tại Điều 48, Điều 49 Luật Phá sản năm năm trước mặc dầu để tránh việc tẩu tán gia tài khi mở thủ tục phá sản so với doanh nghiệp nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi cho những chủ nợ nhưng trên trong thực tiễn, do việc lao lý không thống nhất giữa những điều luật này đã cản trở những chủ nợ có bảo vệ hàng loạt thực thi quyền của mình .
Các chủ nợ có bảo vệ hàng loạt có quyền phát mãi gia tài bảo vệ ngay từ thời gian doanh nghiệp không giao dịch thanh toán được những khoản nợ đến hạn, nhưng pháp lý không lao lý thời hạn bắt buộc phải phát mãi gia tài trong trường hợp này, cũng như đây là quyền hợp pháp của những chủ nợ có bảo vệ hàng loạt, thế cho nên việc ngăn cấm xử lý tài sản bảo vệ từ thời gian tòa án nhân dân thụ lý vụ án phá sản doanh nghiệp là chưa hài hòa và hợp lý .
Đối với “ chủ nợ mới ”, Điều 47 Luật Phá sản pháp luật : “ Sau khi có quyết định hành động mở thủ tục phá sản, doanh nghiệp, hợp tác xã vẫn liên tục hoạt động giải trí kinh doanh thương mại nhưng phải chịu sự giám sát của Thẩm phán và Quản tài viên, doanh nghiệp quản trị, thanh lý tài sản ”. Điều này có nghĩa doanh nghiệp vẫn được liên tục ký kết những hợp đồng và thiết lập những mối quan hệ mới. Như vậy việc Open những chủ nợ sau khi TANDTC công bố mở thủ thục phá sản là điều không tránh khỏi. Những chủ nợ Open sau khi có quyết định hành động mở thủ tục phá sản được gọi chung là “ chủ nợ mới ”. Đây thực ra là những chủ nợ Open trong quy trình nỗ lực phục sinh hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp .
So với Luật Phá sản năm 2004, Luật Phá sản năm năm trước đã lao lý rõ, việc bảo vệ quyền lợi cho “ chủ nợ mới ” trong thứ tự ưu tiên giao dịch thanh toán khi doanh nghiệp bị công bố phá sản. Tuy nhiên, Luật Phá sản năm năm trước chưa có chính sách tương thích bảo vệ quyền của “ chủ nợ mới ” trong quy trình xử lý phá sản doanh nghiệp để khuyến khích những đối tác chiến lược tham gia vào hoạt động giải trí phục sinh hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp .
Cụ thể, tại Điều 68 Luật Phá sản năm năm trước pháp luật : “ Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày ra quyết định hành động mở thủ tục phá sản, list người mắc nợ phải được niêm yết công khai minh bạch tại trụ sở Tòa án nhân dân triển khai thủ tục phá sản, trụ sở chính của doanh nghiệp, hợp tác xã và phải gửi cho người mắc nợ trong 10 ngày thao tác kể từ ngày niêm yết. Trong thời hạn 5 ngày thao tác kể từ ngày kết thúc thời hạn niêm yết, người mắc nợ và doanh nghiệp, hợp tác xã mất năng lực giao dịch thanh toán có quyền ý kiến đề nghị Thẩm phán xem xét lại list người mắc nợ. Trong thời hạn 03 ngày thao tác kể từ ngày nhận được đề xuất xem xét lại, Thẩm phán phải xem xét, xử lý đề xuất, nếu thấy ý kiến đề nghị có địa thế căn cứ thì sửa đổi, bổ trợ vào list người mắc nợ ” .
Như vậy, thời gian quyết định hành động list chủ nợ ở đầu cuối là 53 ngày kể từ ngày ra quyết định hành động mở thủ tục phá sản. Tuy nhiên, theo pháp luật của Luật Phá sản năm năm trước thì hoạt động giải trí của doanh nghiệp vẫn liên tục đến khi có quyết định hành động công bố phá sản và thanh lý tài sản doanh nghiệp của TANDTC có thẩm quyền. Với lao lý này thì những “ chủ nợ mới ” hoàn toàn có thể không có tên trong list chủ nợ và không được giao dịch thanh toán những khoản nợ khi doanh nghiệp bị công bố phá sản. Bởi vì, theo lao lý của Luật Phá sản muốn được thanh toán giao dịch những khoản nợ khi doanh nghiệp công bố phá sản những chủ nợ phải có tên trong list chủ nợ đã được TANDTC có thẩm quyền niêm yết. Những lao lý trên “ vô tình ” đã đưa những giải pháp phục sinh sản xuất kinh doanh thương mại của doanh nghiệp lâm vào thực trạng phá sản chỉ mang đặc thù hình thức và không có tính khả thi vì nó hạn chế sự tham gia của những đối tác chiến lược kinh doanh thương mại vào quy trình này .
Tóm lại, trong quy trình xử lý thủ tục phá sản doanh nghiệp, việc bảo vệ quyền của chủ nợ là vô cùng quan trọng, nó bộc lộ đúng niềm tin và vai trò pháp lý phá sản là để bảo vệ quyền lợi của của những chủ nợ, tạo môi trường tự nhiên cạnh tranh đối đầu lành mạnh giữa những doanh nghiệp, thiết lập trật tự kinh doanh thương mại trên thương trường. Đồng thời, việc bảo vệ quyền, quyền lợi của những chủ nợ còn biểu lộ rõ nghĩa vụ và trách nhiệm của những doanh nghiệp đang tham gia vào nền kinh tế tài chính .
Sự sống sót và tăng trưởng của doanh nghiệp có vai trò quan trọng so với tăng trưởng kinh tế tài chính của quốc gia nhưng doanh nghiệp chỉ tăng trưởng vững chắc trên cơ sở dung hòa quyền lợi giữa những nhóm chủ thể trong xã hội. Chính thế cho nên, việc vô hiệu những doanh nghiệp kém tăng trưởng, kinh doanh thương mại không hiệu suất cao cũng là yếu tố thiết yếu để làm trong sáng môi trường tự nhiên góp vốn đầu tư của Nước Ta trong toàn cảnh hội nhập quốc tế lúc bấy giờ .

Trên thực tế, trong các mối quan hệ kinh tế, dù nhiều doanh nghiệp kinh doanh và phát triển trên cơ sở dung hòa lợi ích các bên, nhưng cũng có không ít doanh nghiệp dựa vào quy định pháp luật về phá sản doanh nghiệp để trốn tránh các nghĩa vụ tài sản đối với các chủ thể khác. Việc ban hành các quy định bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của các chủ nợ trong mối quan hệ này giúp các chủ nợ mạnh dạn hơn trong đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển; đồng thời là cơ chế ràng buộc trách nhiệm của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh cũng như khi doanh nghiệp bị tuyên bố phá sản.

Tài liệu tham khảo:

1. Quốc hội, Luật Phá sản năm 2004;
2. Quốc hội, Luật Phá sản năm 2014;
3. Quốc hội, Luật Doanh nghiệp 2005;
4. Quốc hội, Luật Doanh nghiệp 2014.

* ThS. Nguyễn Thị An, ThS. Lương Thị Thu Trang, Trường Đại học Tài chính kế toán

** Bài đăng trên Tạp chí Tài chính số kỳ 2 tháng 10/2021.

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Doanh Nghiệp