Cách tân trang phục DTTS – Không nên quá đà…

Những cách tân táo bạo

Thời gian qua, vật liệu thổ cẩm được những nhà phong cách thiết kế ( NTK ) trong nước và quốc tế yêu dấu. Một số NTK đã phát minh sáng tạo ra nhiều mẫu phục trang đẹp, với sự phối hợp tinh xảo giữa vật liệu thổ cẩm và khuynh hướng thời trang văn minh. Tuy nhiên, cũng có nhiều NTK tạo ra những mẫu sản phẩm mà chính họ cũng không biết đó là của dân tộc nào, gây nên những bức xúc, không dễ chịu so với hội đồng những dân tộc .Mới đây, một shop cho thuê phục trang dân tộc Thái tại Điện Biên, đã cho ra nhiều mẫu áo có sự cải cách táo bạo, sử dụng thổ cẩm đỏ ( vải khít, tiếng Thái là khít đành, pe đành ), mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ. Do đó, hội đồng người Thái có nhiều quan điểm biểu lộ sự bất bình, không dễ chịu .Trang phục cách tân (ảnh bên trái) sử dụng thổ cẩm đỏ mà theo nhiều người Thái có phần giống với những mẫu vải được sử dụng trong đám tang, nhà mồ (ảnh bên phải)

Bà Cầm Trang Thơ, đại diện nhóm “Người Thái tại Hà Nội”, người có nhiều năm tìm hiểu nghiên cứu về trang phục dân tộc Thái bày tỏ, trang phục của người Thái không bao giờ dùng cả mảng lớn thổ cẩm có nền đỏ chủ đạo (khít đành, pe đành), mà chủ yếu dùng thổ cẩm đỏ trong tang ma, để trang trí nhà mồ, trong các lễ tâm linh hoặc các vật dụng khác… Nên khi nhìn vào các bộ trang phục cách tân này (có thổ cẩm đỏ), thì người Thái sẽ liên tưởng đến những vật trang trí ở nhà mồ, bởi vì nó có nhiều nét tương đồng.

Theo bà Thơ, về phần phong cách thiết kế, phần tay áo cải cách từ phục trang truyền thống lịch sử không nên phá cách thái quá như vậy ( 1 bên có tay, 1 bên không có tay, lại khoét nách nên phản cảm ), có bộ thì dùng nguyên màu trắng làm váy áo rồi phối mảng lớn thổ cẩm vào trông rất kinh dị, bởi người Thái lâu nay không mặc váy truyền thống lịch sử màu trắng .“ Trang phục mang phong thái ma mị, kinh dị, rợn tóc gáy như vậy mà họ còn khoác lên mình thì đúng là … không ổn ” – thông tin tài khoản Facebook Lò Văn Vui bày tỏ .

Ngoài ý kiến của bà Thơ và tài khoản Lò Văn Vui, nhiều người Thái, trong đó có nhiều người cao niên, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa Thái cũng tỏ ra khó hiểu, khi NTK sử dụng chất liệu thổ cẩm đỏ vào trong trang phục truyền thống người Thái.

Có thể thấy rằng, những quan điểm của hội đồng người Thái là trọn vẹn có cơ sở, biểu lộ sự chăm sóc, nghĩa vụ và trách nhiệm của người Thái trong việc gìn giữ phục trang dân tộc, cũng như giữ hình ảnh dân tộc, hay nói rộng hơn là truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc .Và điều lo ngại nhất của người Thái là sợ những dân tộc khác hiểu nhầm, đây là bộ phục trang truyền thống cuội nguồn của phụ nữ dân tộc Thái .Nhiều ý kiến trái chiều của cộng đồng dân tộc Thái về những bộ trang phục cách tân

Thời trang là không giới hạn

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chủ Shop XX cho thuê những bộ phục trang mà người Thái lên tiếng. Chủ Shop XX cho biết, em đã khám phá và cũng hỏi quan điểm của ông bà, bà em cũng đã 90-95 tuổi rồi, cũng là người Thái Điện Biên. Bà nói người xưa không hay dùng vải đỏ để trang trí lên phục trang, nhưng nếu muốn thì vẫn dùng được và cũng không ai nói, là kiêng kỵ dùng vải đỏ mặc lên người. Mà chỉ là phong cách thiết kế bên em còn mới lạ và chưa được nhiều người, đặc biệt quan trọng là người dân tộc Thái biết đến nên mọi người phản ứng hơi quá .

“Tuy nhiên, qua những phản hồi của cộng đồng người Thái, em vẫn sẽ lắng nghe và tiếp thu. NTK cũng đã tiếp nhận những phản ánh đó và những bộ sưu tập sau sẽ hạn chế sử dụng vải đỏ ạ”, chủ Shop XX bày tỏ.

Chủ Shop XX cho biết thêm : “ Theo em thì phục trang bên em không đi trái thuần phong mỹ tục. Là phục trang cải cách, NTK đã phong cách thiết kế 2 bộ phục trang đó rất mới lạ và phá cách. Mà bản thân em nghĩ phục trang cải cách, đa phần là để tiếp cận giới trẻ lúc bấy giờ. Nên có những sự thay đổi mới lạ để lôi cuốn hơn, và đi cùng đó vẫn giữ được những nét đặc trưng của thổ cẩm dân tộc, không đi trái thuần phong mỹ tục. Thời trang là không số lượng giới hạn, giữ gìn cần song song với tăng trưởng ” .Nhiều bạn trẻ người Thái cũng có quan điểm, cần có những cải cách để tương thích hơn với xu thế thời trang tân tiến và cho rằng, những bộ phục trang của Shop XX rất đẹp, được giới trẻ yêu quý .

Cách tân là cần thiết

Trang phục truyền thống dân tộc Thái kín đáo nhưng rất gợi cảm và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ (Ảnh Bông Ban Xanh)Có thể thấy rằng, phục trang truyền thống lịch sử dân tộc Thái, nhất là phái đẹp có một nét riêng không liên quan gì đến nhau, kín kẽ nhưng rất quyến rũ và tôn lên đường cong đẹp của người phụ nữ. Tuy nhiên, nếu cứ giữ khư khư nét cũ sẽ dễ gây nhàm chán với giới trẻ .Chính sự cải cách tương thích từ sự biến hóa vật liệu vải, mẫu mã đã tạo sự mới lạ, giúp cho phục trang dân tộc Thái được giới trẻ người Thái nói riêng, giới trẻ những dân tộc khác nói chung yêu quý .Chị Quàng Thị Biên, thợ may phục trang dân tộc Thái tại Bản Chậu, phường Chiềng Cơi, TP. Sơn La san sẻ, phục trang Thái giờ đây cũng đã khác đi một chút ít so với phục trang Thái cổ để tương thích và dễ mặc hơn với đời sống. Chị Biên nhấn mạnh vấn đề, dù cải cách nhưng người thợ may vẫn may theo mẫu mã cũ của người Thái, và chỉ cần nhìn vào là biết đó là người Thái .

Chia sẻ thêm về vấn đề này, bà Cầm Trang Thơ cho rằng, trong thiết kế thời trang, rất khuyến khích các nhà thiết kế sử dụng thổ cẩm. Tuy nhiên, khi tạo nên một trang phục lấy ý tưởng từ trang phục truyền thống thì cần xét nhiều yếu tố, không nên phá cách một cách quá đà.

Trên trong thực tiễn, ngoài câu truyện cải cách phục trang dân tộc Thái, có nhiều NTK đã sử dụng vật liệu thổ cẩm đặc trưng của những DTTS, để phát minh sáng tạo ra những bộ phục trang thích mắt và lôi cuốn công chúng .Đặc biệt, trong quy trình hội nhập văn hóa truyền thống diễn ra can đảm và mạnh mẽ, giới trẻ ngày càng thích những bộ phục trang phá cách, những mẫu “ độc ”, “ lạ ”. Tuy nhiên, cũng có không ít những mẫu phong cách thiết kế bị coi là “ lố bịch ”, phạm phải điều kiêng cự, phản cảm, xúc phạm đến hội đồng những dân tộc .Do vậy hoàn toàn có thể nói rằng, sự phát minh sáng tạo là khuyến khích, nhưng việc thỏa sức phát minh sáng tạo cần trong một giới giạn nào đó, vừa biểu lộ sự tươi mới, tương thích với đời sống văn minh, nhưng cũng cần bảo vệ nét đặc trưng truyền thống cuội nguồn, vừa góp thêm phần bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống từ những bộ phục trang những dân tộc. Đây là yếu tố được đặt ra không những riêng so với dân tộc Thái mà còn với thời trang Việt .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn