Hậu Covid-19, nhiều người gặp vấn đề tâm thần

TP Hồ Chí Minh Thùy Liên, 25 tuổi, được người thân trong gia đình đưa đến Phòng khám Tâm lý Bệnh viện Đại học Y Dược trong thực trạng liên tục gào khóc, cào cấu khắp người, muốn tự sát.

Liên sống cùng người yêu tại quận 10, TP HCM, đã dự định kết hôn nhưng phải hoãn lại nhiều lần do Covid-19 diễn biến phức tạp. Giãn cách xã hội dài ngày đã khiến công việc của cô gặp nhiều khó khăn, thu nhập giảm, đồng thời phát sinh mâu thuẫn khó hàn gắn với chồng sắp cưới trong bối cảnh phải ở trong nhà quá lâu. Lâu dần, cô không làm chủ được cảm xúc, thường xuyên gào khóc, thậm chí muốn cắt, rạch tay chân để tự sát.

Tiếp nhận thông tin, bác sĩ chuyên khoa 2 Lâm Hiếu Minh ( Phòng khám Tâm lý Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh ) địa thế căn cứ vào nguyên do và dạng rối loạn của bệnh nhân để cho thuốc, trị liệu tâm ý. ” Khó khăn về kinh tế tài chính, quan hệ tình cảm đổ vỡ khiến cô ấy bị sang chấn tâm ý, stress. Nguyên nhân một phần do tác động ảnh hưởng từ đại dịch “, bác sĩ Minh nói.

Thuỳ Liên là một trong những người tìm đến Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM khám tâm lý trong những ngày gần đây. Lúc trước, một buổi có khoảng 5 bệnh nhân thì hiện nay số người đến khám tăng lên 10, một số đăng ký trễ phải về, chờ hôm sau quay lại. 95% trong số họ ở tuổi 25-50.

Theo bác sĩ Minh, có 3 nhóm bệnh nhân đến khám sau giãn cách xã hội. Nhóm một là người từng có yếu tố về tâm ý, sức khỏe thể chất tinh thần đã điều trị khỏi, hiện tái phát do ảnh hưởng tác động của Covid-19. Nhóm hai là bệnh nhân mới, bị stress bởi những yếu tố kinh tế tài chính xã hội ảnh hưởng tác động từ đại dịch như phá sản, thất nghiệp, bế tắc trong đời sống … Nhóm ba có người thân trong gia đình là F0, hoặc bản thân là F0, chịu nhiều đau thương mất mát sau đại dịch … ” Vấn đề hầu hết bệnh nhân gặp phải là rối loạn lo âu. Hội chứng này ảnh hưởng tác động nặng nề lên cả khung hình lẫn ý thức “, bác sĩ Minh cho biết. Về mặt khung hình, người bệnh sẽ bị bồn chồn, tim đập nhanh, đau dạ dày, căng thẳng mệt mỏi … Về ý thức, bệnh nhân bị rối loạn cảm hứng, thực trạng này chiếm 50 % số ca đến khám. ” Nhiều người có biểu lộ tự hủy hoại bản thân ( self-harm ), muốn cắt tay cắt chân, có dự tính tự sát sau thời hạn ở nhà quá lâu “, bác sĩ Minh san sẻ.

Hậu Covid-19, nhiều người gặp vấn đề tâm thần ảnh 1

Một bệnh nhân đến gặp bác sĩ Lâm Minh Hiếu để điều trị yếu tố tâm ý, chiều 26/10. Ảnh. Trí Minh

Lượng bệnh nhân tìm đến Khoa Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện E Hà Nội, cũng tăng đáng kể từ nửa tháng nay. Trong đó, Nguyễn Hoa (18 tuổi) có hành vi tự hủy hoại bản thân, được gia đình đưa đến khám trong tình trạng mệt mỏi, đau bụng, ít nói, ngại tiếp xúc với người lạ.

Bác sĩ Nguyễn Viết Chung ( Khoa Sức khỏe Tâm thần ) cho biết, khởi đầu cô gái bị đau bụng lê dài, đã xét nghiệm, nội soi nhưng không tìm ra bệnh. Về sau, bác sĩ phát hiện Hoa có bộc lộ trầm cảm nặng, đã dùng dao dọc giấy rạch lên khung hình, mỗi vết dài 2-3 cm nhưng mái ấm gia đình không hay. Hiện, dưới hai cánh tay cô có khoảng chừng 30 vết cắt chằng chịt. Chưa kể, trong thời hạn nằm viện, bệnh nhân có dự tính tự sát.

Tìm hiểu từ mái ấm gia đình, bạn hữu của cô, bác sĩ Chung được biết, Hoa học giỏi nhiều năm liền nhưng sống tách biệt với mái ấm gia đình, thu mình, ít bạn hữu, tâm trạng luôn nặng nề với áp lực đè nén thành tích. Gần 3 tháng ở trong phòng không trò chuyện cùng ai khiến nữ sinh ngày càng bức bối và u uất, dẫn đến hành vị tự hủy hoại bản thân. ” Sau mỗi lần làm tổn hại mình, bệnh nhân thấy tâm trạng tự do hơn, nên có xu thế tái diễn hành vi để giải phóng sự ức chế “, bác sĩ Chung nói. Phương pháp điều trị cho Hoa là thuốc phối hợp tư vấn tâm ý. Ngoài lo ngại và stress, hầu hết những bệnh nhân Khoa Sức khỏe Tâm thần đảm nhiệm có tư tưởng chống đối, bất cần, bỏ ăn, rối loạn giấc ngủ … Nhóm bệnh này thường là nữ, tuổi từ 12 đến 20, mái ấm gia đình khá giả nhưng cha mẹ ít chăm sóc. Các bác sĩ cho rằng, những sang chấn tâm ý, căng thẳng mệt mỏi này nếu lê dài hoàn toàn có thể gây hậu quả khác lên thần kinh, tim mạch, tiêu hóa và cả cảm hứng, hành vi cá thể. ” Người bệnh giảm năng lực tự chăm nom bản thân, tâm lý hoặc hành vi xấu đi, thậm chí còn hoàn toàn có thể gây nguy hại cho người khác “, bác sĩ Chung nghiên cứu và phân tích. Do đó, những thành viên trong mái ấm gia đình cần chăm sóc đến người bệnh nhiều hơn. Với người có khuynh hướng rối loạn tâm ý cần đưa đi gặp bác sĩ. Ngoài ra, dân cư hoàn toàn có thể dùng liệu pháp ngâm chân nước nóng trước khi ngủ, tập thiền, yoga, hoạt động và sinh hoạt và ngủ nghỉ một cách khoa học … Hiện có nhiều chương trình tư vấn không lấy phí về tâm ý qua hình thức trực tuyến, nếu thấy người thân trong gia đình có bộc lộ không bình thường nhưng ngại đưa đến bệnh viện khám, những mái ấm gia đình hoàn toàn có thể liên hệ đến tổng đài để được tương hỗ. ” Việc chịu đựng những triệu chứng dai dẳng, âm ỉ rồi mới tới gặp bác sĩ sẽ khiến căn bệnh trở nên nghiêm trọng, hoàn toàn có thể không kịp cứu vãn “, những bác sĩ khuyến nghị.

Covid-19 đã làm trầm trọng thêm vấn đề sức khỏe tinh thần, khiến các ca trầm cảm tăng lên. Theo Covid-19 Blues, một cuộc khảo sát trực tuyến được thực hiện bởi Tổ chức Phòng chống tự tử Ấn Độ có trụ sở tại Bangalore, số người có ý định tự tử, hành vi ngược đãi bản thân hoặc tái phát bệnh đều tăng mạnh. Từ đó, các bác sĩ tư ghi nhận số khách hàng nhiều hơn trong những tháng gần đây, với các nguyên nhân gây bệnh bao gồm bị cách ly, virus, bất ổn tài chính, thất nghiệp, bạo lực gia đình và căng thẳng.

Một khảo sát do Bệnh viện Chợ Rẫy thực thi tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19 TP Quận Thủ Đức từ tháng 9 cũng cho thấy 53,3 % bệnh nhân tại đây bị rối loạn lo âu, 16,7 % stress và 20 % trầm cảm. Đặc biệt, những bệnh nhân từng thở HFNC, thở oxy qua mặt nạ, hoặc thở máy, tỷ suất trầm cảm và rối loạn lo âu lên tới 66,7 %. Khoảng 67 % bệnh nhân mong ước được tư vấn, tương hỗ tâm ý trong điều trị và sau khi xuất viện. Tương tự, theo hiệu quả một cuộc khảo sát của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh ( CDC ) Mỹ, Covid-19 khiến 63 % người 18-24 tuổi lo âu hoặc trầm cảm, 25 % số đó dùng chất kích thích nhiều hơn và khoảng chừng 25 % nghĩ đến việc tự sát. * Tên bệnh nhân đã đổi khác.