Dân tộc thứ 55 của Việt Nam?

Người Tà Mun sống chủ yếu ở hai tỉnh Tây Ninh và Bình Phước. Là tộc người thiểu số có ngôn ngữ riêng, văn hóa, lịch sử truyền miệng từ đời này sang đời khác.

Tuy nhiên lâu nay nhiều người vân xcho rằng người Tà Mun là một nhanh của người Stiêng. Khmer hoặc người Châu Ro… Vậy nên người Tà Mun đang phải đi tìm “chỗ đứng” của mình trong cộng đồng cac dân tộc Việt Nam.

Họ là người Tà Mun

Cộng đồng người Tà Mun hiện sống đa phần ở 2 tỉnh Bình Phước và Tây Ninh với dân số gần 3.000 người. Bình Phước có 234 hộ với 1.143 nhân khẩu đa phần ở Dóc 5, xã Tận Hiệp, huyện Hớn Quản. Còn ở Tây Ninh người Tà Mun có khoảng chừng hơn 1.680 người, sống rải rác ở những huyện Dương Minh Châu, Tân Biên, Tân Châu, và thị xã Tây Ninh. Theo một số ít nghiên cứ hội đồng người Tà Mun ở Tỉnh Bình Dương và Tây Ninh có quan hệ họ hàng mật thiết với nhau. Người Tà Mun sống cộng cư theo sóc, bum và đứng đầu là những già làng. Phần lớn đồng bào Tà Mun hiện sống bằng nghề làm thuê, làm mướn theo mùa vụ, 1 số ít ít có làm nương rẫy … nhìn chung đời sống đồng bào còn gặp nhiều khó khăn vất vả .
Về phong tục tập quán, cơ cấu tổ chức xã hội người Tà Mun sống theo chính sách mẫu hệ, nhưng ngày này gần như không còn, mặc dầu vậy chính sách mái ấm gia đình theo phụ hệ vẫn chưa được xác lập .
Tết của người Tà Mun được gọi là Saunco-Khamun ( Sa uoonul Cooka muônul ) khởi đầu từ 30.8 đến 1.9 Âm lịch. Đây là Tết lớn nhất của họ và được xem như tết truyền thống của người kinh. Ngoài ra người Tà Mun còn có lễ cũng miễu một năm 2 lần vào 16.5 ( cúng mùa ) và 16.11 ( thu hoạch mùa ). Về tín ngưỡng, phần lờn người Tà Mun hiện đều theo đạo Cao đài Tây Ninh .

Đi tìm “chỗ đứng” trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam

Là một cộng dân tọc thiểu số, sống hòa nhập giữa những dân tộc an hem ở miền Đông Nam Bộ, lâu nay người Tà Mun thường được coi là một nhanh tách ra từ người Châu Ro hay một nhóm nhỏ của người Stiêng sống tách biệt, chịu tác động ảnh hưởng văn hóa truyền thống Khmer. Cũng có quan điểm cho rằng, người Tà Mun là tộc người trộn lẫn giữa người Stiêng và Châu Ro tiếp thu sâu đạm văn hóa truyền thống người Khmer trước đây và người Việt sau này .

Khi được hỏi về nguồn gốc của mình, già làng Lâm Bế ( 72 tuổi) ấp Tân Định 2, xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu, Tây Ninh trăn trở: vì không có chữ viết nên chỉ nghe người già kể lại người Tà Mun ở Tây Ninh có gốc là người Tà Mun ở Bình Phước, còn cụ thể không biết ở đâu. Mặc dù vậy nhưng người Tà Mun hiện vẫn giữ được ngôn ngữ của riêng mình trong giao tiếp hàng ngày, giữ được ngày tết, cũng như một số tập tục khác. Tuy nhiên nhieuf bài ca, nhiều laoij nhạc cụ như trống làm bằng đất sét bịt da trăn, đàn gáo, đàn môi,  tiêu thì nay không còn nữa vì không ai biết làm. Đồng thời khẳng định người Tà Mun, người Stiêng, người Châu Ro khác nhau hoàn toàn.

Thực tế theo khảo sát của Ban dân tộc tỉnh Bình Phước thì nguwoif Tà mun là một tộc người riêng không liên quan gì đến nhau chứ không thuộc nhóm dân tộc nào ở đây .

Tết của người Tà Mun được gọi là Saunco-Khamun
trái lại thời hạn trước, trong giấy ghi nhận sắc tộc của chính sách cũ cấp cho đồng bào người Tà Mun mà già làng Lâm Rol cho chúng tôi xem thì có ghi “ Sắc dân Tà Mun ” .
Tuy nhiên trong bản mục 54 dân tộc thiểu số Nước Ta được công bố năm 1979 không có tên dân tộc Tà Mun mà được xếp vào dân tộc Stiêng .

Ông Nguyễn Thanh Pha, Phó trưởng ban Dân vận Tỉnh ủy Tây Ninh cho biết: Ước nguyện lớn nhất hiện nay của bà con dân tộc Tà Mun đó là muốn dân tộc mình được xác định tộc danh được Nhà nước quan tâm hỗ trợ để khôi phục lại  những tập tục cổ truyền đồng thời khẳng định là tộc người Tà Mun chứ không phải Stiêng hay Khmer…

Trong khi chờ xác định tộc danh xem người Tà Mun có phải là dân tộc thứ 55 trong đại gia đình những dân tộc Nước Ta hay không thì lúc bấy giờ người tà Mun ở miền Đông Nam Bộ đang phải đương đầu với rủi ro tiềm ẩn mất dần những truyền thống lịch sử, văn hóa truyền thống của dân tộc mình .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn