Độc đáo nghề “ay phăng” của dân tộc Dao quần trắng


Phụ nữ người Dao quần Trắng thôn Đá Bàn 2, xã Mỹ Bằng cẩn trọng từng đường chỉ khi thêu những mẫu sản phẩm thủ công bằng tay .

Trong đời sống hàng ngày người Dao nơi đây vẫn mặc phục trang truyền thống lịch sử được thêu bằng tay thủ công một cách cầu kỳ, tỷ mỉ, từng hoa văn hiện lên sôi động trên những tà áo tạo nên vẻ đẹp đầy say đắm giữa núi rừng .

Theo những bậc cao niên trong thôn, nghề thêu phục trang truyền thống cuội nguồn của đồng bào Dao có từ rất lâu. Hiện nay, những thành viên trong Câu lạc bộ Giữ gìn truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc Dao của thôn vẫn đang nỗ lực gìn giữ bảo tồn nghề truyền thống lịch sử, họ thường tập trung chuyên sâu với nhau vào thời hạn rảnh rỗi để thêu và tạo ra những loại sản phẩm thủ công bằng tay như ao, mũ, ví, khăn, chiếc địu con …
Màu sắc chủ yếu được lựa chọn là những màu xanh, đỏ, vàng, trắng, tích hợp thêu trên nền vải màu đen, tượng trưng cho ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Các họa tiết thêu trên áo quần của người con gái Dao thường rất đơn thuần, nhưng tinh xảo, được tinh lọc, mô phỏng lại từ chính những hình ảnh trong tự nhiên, nét hoạt động và sinh hoạt trong đời sống hằng ngày .
Để hoàn thành xong một loại sản phẩm thêu, người phụ nữ Dao quần trắng cần thời hạn từ 7 đến 15 ngày tùy theo độ khó của họa tiết, những kỹ thuật thêu được vận dụng thuần thục, khôn khéo để hoa văn không bị xô lệch, mất cân đối .
Bà Đặng Thị Quýt, thôn Đá Bàn 2, xã Mỹ Bằng ( Yên Sơn, Tuyên Quang ) cho biết, nghề thêu từ khi chúng tôi lớn lên được mẹ truyền lại, ai là con gái thì được mẹ truyền, khi lớn lên mà đi lấy chồng thì những phục trang của người con gái do chính tay mình sẵn sàng chuẩn bị. Tôi ở câu lạc bộ cũng tuyên truyền cho chị em giữ gìn nghề thêu để nó không bị mai một, sau này con cháu lớn lên thì truyền lại để giữ bộ phục trang dân tộc mình mãi mãi lâu bền hơn .

Bà Đặng Thị Thu, thành viên CLB giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao thôn Đá Bàn 2, tâm sự, tôi rất là mong truyền đạt lại cho con, em trong thôn giữ gìn bản sắc của dân tộc mình, nhất là nghề thêu, có như vậy để mai không mất đi nghề thêu hoa.

Đồng bào dân tộc Dao tại Tuyên Quang có hơn 100 nghìn người, với không thiếu 9 ngành Dao. Để bảo tồn nghề thêu của người Dao quần trắng nói riêng và truyền thống văn hóa truyền thống của những đồng bào dân tộc Dao nói chung, trong thời hạn tới, tỉnh Tuyên Quang sẽ tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, tiếp thị, ra mắt về những nét rực rỡ về nghề thêu và phục trang của đồng bào thêu đến với hành khách để trở thành loại sản phẩm du lịch đặc trưng, qua đó, khuyến khích đồng bào liên tục duy trì, bảo tồn, giữ gìn truyền thống văn hóa truyền thống của dân tộc .
Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang cho biết, chúng tôi thực thi những giải pháp ghi chép, chụp ảnh, quay phim, ghi hình hàng loạt tiến trình thực thi loại sản phẩm để lưu giữ, truyền dạy cho thế hệ sau .
Bên cạnh đó, có những hình thức tương thích để huấn luyện và đào tạo, khuyến khích động viên những người cao tuổi đã tay nghề cao trong thực thi việc thêu phục trang thì sẽ liên tục tận tâm, gìn giữ truyền thống của dân tộc mình, đồng thời cũng quan tâm truyền dạy cho những thế hệ trẻ để lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống này cho đến muôn đời sau .

Với những nét riêng, độc đáo, nghề thêu trang phục truyền thống của người Dao quần trắng thôn Đá Bàn 2, xã Mỹ Bằng đang góp phần phần giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, làm phong phú thêm kho tàng văn hóa hóa xứ Tuyên và tạo cơ hội cho người dân nơi đây có thêm một nghề để nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống.