Lợi thế nông nghiệp phải trở thành động lực nền kinh tế, sức mạnh quốc gia

“Lợi thế nông nghiệp của đất nước đã đóng tốt vai trò trụ đỡ làm nền tảng nền kinh tế xã hội hiện nay nhưng trong tương lai có thể trở thành động lực cốt lõi, là sức mạnh quốc gia”, Tiến sĩ Đặng Kim Sơn.

Phân tích vai trò, tầm nhìn kế hoạch ngành nông nghiệp, tiến sỹ Đặng Kim Sơn – nguyên Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược NN-PTNT rất tâm đắc với yếu tố biến hóa tư duy. Nhìn lại 76 năm truyền thống cuội nguồn ngành NN-PTNT Việt Nam ( 14/11/1945 – 14/11/2021 ), ông Sơn cho rằng, biến hóa tư duy chính là tác nhân quyết định hành động để NN-PTNT trở thành một trong những nghành thành công xuất sắc nhất, thắng lợi nhất dưới sự chỉ huy của Đảng.

Năm 1945, thời điểm đất nước mới giành được độc lập, hàng triệu người chết vì nạn đói, phần lớn dân cư mù chữ, thế mà chỉ trong một thời gian rất ngắn sản xuất nông nghiệp phát triển đã chống được giặc đói, nông dân hăng hái xóa được giặc dốt và góp phần quyết định dựng nên và bảo vệ chính quyền non trẻ trên toàn quốc. Có thể nói nông nghiệp, nông dân, nông thôn lúc đó là sức mạnh chính của Việt Nam.

Năm 1946, thực dân Pháp quay trở lại xâm lược, nông nghiệp góp phần, kinh tế tài chính, nông dân thiết kế xây dựng quân đội, nông thôn là căn cứ địa kháng chiến rộng khắp. Điều kỳ diệu là thời gian đó chưa có kinh tế tài chính kế hoạch, chưa có hợp tác xã, tương hỗ quốc tế đa phần là vũ khí nhưng suốt cuộc kháng chiến trường kỳ, nông nghiệp, nông dân và nông thôn đã bảo vệ đủ “ thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người ”, mỗi thôn làng là pháo đài trang nghiêm chống giặc. Khi thắng lợi quân Pháp, sản xuất nông nghiệp nhanh gọn hồi sinh, hiệu suất lúa ở miền Bắc năm 1956 vào loại cao nhất Khu vực Đông Nam Á. Năm 1954 – 1960, nông nghiệp, nông dân nông thôn là nền tảng của công nghiệp hóa, vừa chuyển tài nguyên ra khỏi nghành nông nghiệp để giữ gìn sự không thay đổi, vừa vượt qua thiên tai, vượt qua bom đạn để sản xuất, liên tục góp phần sức người sức của cho mặt trận. Vượt qua những khó khăn vất vả, hạn chế của kinh tế tài chính hợp tác, của chính sách quan liêu kế hoạch hóa, ngay từ thập kỷ 1960 đã nhen nhóm Open những tấm gương phát minh sáng tạo, gan góc xé rào thực thi khóan để chuẩn bị sẵn sàng giải pháp thay đổi kinh tế tài chính. Những bài học kinh nghiệm quí báu đó đã trở thành giải pháp kịp thời mở ra cánh cửa cứu quốc gia khi bị dồn vào chân tường khủng hoảng cục bộ đầu những năm 1980, được cho phép Đảng đưa ra quyết sách về Chỉ thị 100 và Khoán 10. Công cuộc Đổi mới kinh tế tài chính đã mở đường tăng trưởng sản xuất nông nghiệp giúp Nước Ta từ vương quốc thiếu ăn, mỗi năm nhận hàng triệu tấn lương thực viện trợ trở thành nước xuất khẩu gạo, cafe, hạt tiêu, hạt điều, thủy hải sản … có uy tín trên quốc tế. Nông thôn Nước Ta liên tục là địa phận quan trọng bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo vệ quốc phòng phân phối tài nguyên cho nền kinh tế tài chính. Sức lao động của người nông dân khởi đầu chảy mạnh sang những nghành nghề dịch vụ phi nông nghiệp trở thành động lực kế hoạch cho quy trình công nghiệp hóa. Cùng với sự tăng trưởng trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn, tam nông trở thành nền tảng vững chãi để bảo vệ quốc gia mỗi lúc gặp khó khăn vất vả. Từ khủng hoảng cục bộ phe xã hội chủ nghĩa sụp đổ ở Liên Xô, khủng hoảng kinh tế Khu vực Đông Nam Á, khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính quốc tế hay đại dịch Covid-19 lúc bấy giờ, bảo mật an ninh lương thực luôn được bảo vệ, cán cân thương mại xuất nhập khẩu được cân đối, không bị lạm phát kinh tế, lao động thất nghiệp quay về nông thôn vẫn có việc làm … Năm 2008, Đảng đã ra Nghị quyết 26 – NQ / TW đem lại một sự đổi khác quan trọng trong nhận thức và tư duy của toàn thể mạng lưới hệ thống chính trị và nhân dân về tầm quan trọng, vai trò kế hoạch của nông nghiệp nông dân nông thôn. Tiếp theo đó là Chương trình Tái cơ cấu tổ chức nông nghiệp, Xây dựng nông thôn mới, cùng những trương trình Xóa đói, giảm nghèo, tăng trưởng miền núi và vùng đồng bào dân tộc bản địa đưa công cuộc tăng trưởng nông nghiệp, nông dân, nông thôn của Nước Ta lên một bước tăng trưởng mới. Đổi mới tư duy về vai trò quan trọng, về giải pháp tăng trưởng tam nông là cả một quy trình phát minh sáng tạo không ngừng. Từ phát huy quyền làm chủ chính quyền sở tại cho người dân thoát khỏi chính sách cũ, khoan sức cho dân trong chính sách mới, đến tổ chức triển khai cuộc chiến tranh nhân dân, thiết kế xây dựng mặt trận đoàn kết trong kháng chiến. Cách thức tập thể hóa sản xuất nông nghiệp, rồi trao quyền làm chủ sản xuất, kinh doanh thương mại cho dân trong thay đổi, tổ chức triển khai sản xuất lớn, link chuỗi giá trị, thiết kế xây dựng nông thôn mới trong tiến trình công nghiệp hóa, … Câu chuyện nông nghiệp còn đi rất xa khi đã phát huy sức mạnh mềm như góp thêm phần bảo vệ bảo mật an ninh lương thực cho quốc tế. Sản xuất lúa gạo lúc đó đã không còn đơn thuần là hiệu suất cao kinh tế tài chính bởi mỗi khi tình hình quốc tế căng thẳng mệt mỏi những nước vẫn nhìn về lúa gạo Nước Ta. Thủ tướng nhiều nước vẫn viết thư gửi Thủ tướng tất cả chúng ta đề xuất liên tục duy trì xuất khẩu lúa gạo là một dẫn chứng sức mạnh mềm trong nông nghiệp. Và cho đến giờ đây là nền nông nghiệp, là nghành nghề dịch vụ nông thôn, là giai cấp nông dân khi đi vào cơ chế thị trường không chỉ có lo toan bảo vệ bảo mật an ninh lương thực, xóa đói giảm nghèo, phân phối tài nguyên do đó kinh tế tài chính mà còn không thay đổi xã hội, bảo vệ thiên nhiên và môi trường, gìn giữ truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc bản địa … Không những thế, với vai trò lợi thế điển hình nổi bật của quốc gia trong quốc tế toàn thế giới hóa, nghành tam nông còn phải đạt vị thế cạnh tranh đối đầu mạnh và tạo ra giá trị ngày càng tăng cao, tăng trưởng vững chắc đưa quốc gia vươn lên. Chúng ta nói nhiều về vai trò trụ đỡ, nền tảng và sự biến hóa tư duy trong nông nghiệp, vậy theo ông, những điểm chính của tư duy mới trong nông nghiệp lúc bấy giờ là gì ? Chúng ta đang đứng trước những đổi khác rất lớn trong và ngoài nước nên cũng đang có nhiều tư duy rất mới trong nông nghiệp như nông nghiệp hữu cơ, công nghệ cao, tuần hoàn, … ; nông dân mưu trí, chuyên nghiệp, khởi nghiệp … ; nông thôn văn minh, số hóa, xanh, truyền thống cuội nguồn, … Cuộc sống biến hóa ngày càng nhanh, những yếu tố mới ngày càng Open nhiều và liên tục biến hóa. Theo tôi hoàn toàn có thể nói về mấy điểm cốt lõi trong tư duy nông nghiệp là link, vững chắc và nghĩa vụ và trách nhiệm. Về tư duy link, tổng hợp trong nông nghiệp. Trước đây, khi nói đến nông nghiệp là nghĩ về một ngành sản xuất kinh tế tài chính trong đó chia ra nhiều quy trình, nhiều địa phận … cùng lắm khi nói về link cũng chỉ có link những nhà. Còn giờ đây link, tổng hợp trong nông nghiệp phải theo chuỗi cả nguồn vào, sản xuất, chế biến, tiêu thụ, logistics …, trong cả hệ sinh thái, gắn nghành nông nghiệp với những ngành dịch vụ, công nghiệp chế biến, cả trong và ngoài nước … Cách đặt yếu tố như vậy đã tạo ra những khái niệm liên ngành, liên vùng và link trong khâu tổ chức triển khai. Hộ sản xuất kinh doanh thương mại nhỏ nếu có hợp tác xã hoàn toàn có thể link được với doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và vừa có hiệp hội hoàn toàn có thể gắn với doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp lớn nếu có link với chuỗi toàn thế giới hoàn toàn có thể link với những doanh nghiệp đa quốc gia … Toàn bộ mạng lưới hệ thống của những tác nhân khác nhau trong xã hội link với nhau thành khái niệm kinh tế nông nghiệp. Tư duy thứ hai là tính vững chắc. Tôi từng nghe Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói đại ý rằng điểm nghẽn trong nông nghiệp lúc bấy giờ là người nông dân còn tư duy ” mùa vụ “, doanh nghiệp còn tư duy ” thương vụ làm ăn ” còn những cấp chính quyền sở tại là tư duy ” nhiệm kỳ “. Tức là mỗi người chỉ biết đến khoảng chừng khoảng trống, thời hạn ngắn ngủi đó để đem lại quyền lợi cho mình mà không tính đến tương lai, không tính đến kết nối. Đó chắc như đinh không hề là tư duy của tất cả chúng ta trong quá trình lúc bấy giờ. Vững bền là dài hạn, những gì tất cả chúng ta tiêu dùng cho ngày ngày hôm nay thì cũng phải tính đến để dành cho con cháu trong tương lai. Năng lượng, tài nguyên tài nguyên, khoảng trống, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên thiên nhiên và môi trường … Chúng ta không hề phá hết núi đá vôi, đào hết cát sông, phá những cảnh sắc vạn vật thiên nhiên để lấy vật tư kiến thiết xây dựng, không hề đánh bắt cá khai thác tận diệt từ rừng xuống biển, không hề vét hết than, nước ngầm, hút hết dầu … như đã từng làm. Phát triển ngày ngày hôm nay không hề không tính đến tương lai. Tư duy của tất cả chúng ta phải đổi khác để tính đến yếu tố vững chắc, cả về thiên nhiên và môi trường tự nhiên cả về xã hội. Có thể tất cả chúng ta đang ở thời kỳ dồi dào về lao động và cạnh tranh đối đầu bằng lao động giá rẻ để lôi cuốn FDI. Vấn đề ở đây là FDI sử dụng nhiều lao động giá rẻ là FDI bẩn, tiêu tốn nhiều tài nguyên, hàm lượng công nghệ tiên tiến rất thấp … Chúng ta đổi quyền lợi tăng trưởng trước mắt lấy tổn thất về môi trường tự nhiên, lấy hiệu suất lao động thấp. Một khi dân tộc bản địa già đi, khi cánh cửa vàng dân số đóng lại trong khoảng chừng 20 tới thì hậu quả con cháu tất cả chúng ta phải chịu. Già đi khi chưa kịp giàu lên sẽ không có gì để dành và không có tương lai. Bản thân nông nghiệp, nông thôn cũng rất mềm dẻo trong yếu tố chống cự dịch bệnh, thiên tai, địch họa, khủng hoảng kinh tế … Trong những đợt khủng hoảng cục bộ như dịch bệnh Covid-19 nếu không có nông thôn để rút lao động về tá túc, không có nông nghiệp để sản xuất lương thực thực phẩm, giữ CPI ở mức thấp, chống lạm phát kinh tế, duy trì cán cân xuất khẩu để bảo vệ giá trị của đồng xu tiền Nước Ta thì kinh tế tài chính vĩ mô Nước Ta sẽ không ổn chứ chưa nói đến yếu tố lòng dân. Nông nghiệp như tấm áo giáp, nông thôn như pháo đài trang nghiêm so với quốc gia những lúc khó khăn vất vả. Một yếu tố cũng gắn với vững chắc là tư duy nông nghiệp nghĩa vụ và trách nhiệm. Sản xuất nông nghiệp, xuất khẩu nông sản phải xanh, nhân đạo và không thay đổi. Trên quốc tế thời điểm ngày hôm nay, khi thu nhập tăng lên thì người tiêu dùng đã không còn bận tâm yếu tố ăn no, thậm chí còn không là ăn ngon nữa mà là ăn bổ, ăn có giá trị. Sản phẩm phải được tích hợp đa giá trị, không riêng gì yếu tố dinh dưỡng mà còn văn hóa truyền thống, môi trường tự nhiên … Thị trường mới yên cầu mẫu sản phẩm nông nghiệp phải được sản xuất có nghĩa vụ và trách nhiệm với người tiêu dùng. trái lại, thị trường cũng yên cầu người mua có nghĩa vụ và trách nhiệm với người sản xuất. Họ phải được đối xử tử tế trong an toàn lao động, trong môi trường tự nhiên sống, trong chính sách xã hội. Thị Trường như vậy yên cầu tất cả chúng ta phải biến hóa, nhất là khi tất cả chúng ta đã ký những hiệp định thương mại, gật đầu game show ở những thị trường khó chiều chuộng nhất. Tất cả đều phải đổi khác để chuyển thành tư duy mới thứ ba là nền nông nghiệp có nghĩa vụ và trách nhiệm. Trách nhiệm trước hết là với người tiêu dùng, thứ hai là với người sản xuất, thứ ba là nghĩa vụ và trách nhiệm với thiên nhiên và môi trường với xã hội. Ở đây không phải ai bắt buộc ai mà cùng nhau vì những giá trị cao hơn. Sản xuất lúc này cũng không còn tập trung chuyên sâu đơn thuần vào quy mô, sản lượng, hiệu suất mà là câu truyện giá trị, thu nhập, phúc lợi cho tổng thể những bên. Tôi cho rằng đây là điểm cực kỳ cao trong tư duy nông nghiệp mới. Thưa ông, để hoàn toàn có thể đổi khác tư duy, phân phối được những tiềm năng, xu thế thị trường như ông vừa nghiên cứu và phân tích, chắc như đinh yên cầu vương quốc nói chung và ngành nông nghiệp nói riêng có những kế hoạch tầm cỡ và dài hạn. Theo ông, vai trò, tầm vóc của nông nghiệp trong tương lai sẽ thế nào ?

Chắc chắn chúng ta cần chiến lược định hướng, trong đó phải làm rõ nông nghiệp đóng vai trò như thế nào trong phát triển quốc gia. Ví dụ, chúng ta lấy cột mốc năm 2030 sẽ trở thành nước có thu nhập khá và năm 2045 sẽ vươn lên nước giàu, vậy thì cần phải biết nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong tương lai sẽ trông như thế nào? Đặt câu hỏi để quay trở lại vấn đề hôm nay chúng ta cần phải làm gì.

Có một cách tâm lý rất thông dụng của nhiều người trên quốc tế lúc bấy giờ rằng, kinh tế tài chính trong tương lai thuộc về công nghiệp. Nông nghiệp trong tương lai nhỏ lắm, chỉ chiếm khoảng chừng 5-7 % GDP, dân số nông thôn chỉ chiếm khoảng chừng 5 % và đa phần đóng vai trò tương hỗ bảo vệ bảo mật an ninh lương thực, cung ứng lương thực thực phẩm, duy trì văn hóa truyền thống, thiên nhiên và môi trường … Cách nghĩ của tôi thì khác. Chúng ta đã bước vào game show của cơ chế thị trường thì thực chất phải xác lập như Giáo sư Michael Eugene Porter ở Đại học Harvard đã nói, mấu chốt là lợi thế. Một cá thể, một doanh nghiệp, một địa phương hay một vương quốc cũng vậy, phải biết được lợi thế của mình là gì. Đặc biệt ở tầm vương quốc, nếu nhìn nhận sai về lợi thế nghĩa là thất bại, phải biết lợi thế của mình để đứng trên lợi thế đó mà tăng trưởng. Cũng chính Michael Eugene Porter khi đến Nước Ta đã khẳng định chắc chắn lợi thế của tất cả chúng ta là nông nghiệp và lao động. Với tư duy này thì trước hết phải đặt yếu tố dựa trên lợi thế của vương quốc, lợi thế so sánh của từng vùng miền để có có cái nhìn tổng hợp. Nếu xác lập lợi thế của Nước Ta là nông nghiệp thì phải xác lập thật rõ để nông nghiệp Nước Ta không còn là nền nông nghiệp hi sinh, Giao hàng công nghiệp, dịch vụ một cách thuần túy nữa. trái lại, trong một quy trình tiến độ nhất định, ở những vùng nhất định mà nông nghiệp có lợi thế thì những ngành khác phải ship hàng nó, phát huy vai trò của nó và lấy nó để tăng trưởng mình. Ví dụ, Đồng bằng sông Cửu Long là bờ xôi ruộng mật, là vựa lúa của cả quốc tế thì không hề như quy trình tiến độ trước đây, không hề đổ đất cát xuống lấp phù sa phì nhiêu, lấp mạng lưới hệ thống thủy lợi để rồi mọc lên những khu công nghiệp chưa khi nào được lấp đầy. Đồng bằng sông Cửu Long phải tăng trưởng mạnh lúa, thủy hải sản, trái cây và công nghiệp, dịch vụ ở đó phải ship hàng cho nông nghiệp. Công nghiệp phải là chế biến, công nghiệp sản xuất vật tư nguồn vào, máy móc nông nghiệp, làm được thế thì cả nông nghiệp lẫn công nghiệp, du lịch đều hoàn toàn có thể tăng giá trị. Tây Nguyên phải tăng trưởng cây công nghiệp, chăn nuôi lớn, tăng trưởng rừng và công nghiệp ở Tây Nguyên cũng phải là cung ứng nguồn vào, đầu ra cho nông nghiệp, dịch vụ, logistics, phải Giao hàng luân chuyển mẫu sản phẩm nông nghiệp. Duyên hải miền Trung phải tăng trưởng kinh tế tài chính biển, nuôi trồng, đánh bắt cá thủy hải sản rồi nguồn năng lượng tái tạo, du lịch, công nghiệp, dịch vụ cũng chung sức ship hàng những ngành hàng đó … Chúng ta muốn chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế tài chính nông nghiệp thì phải phong phú loại sản phẩm, đa giá trị, đa tính năng để từ đó hoàn toàn có thể link, tổng hợp thành kinh tế tài chính nông nghiệp. Thực tiễn cũng chứng tỏ, Đồng bằng sông Cửu Long hoàn toàn có thể địch nổi lợi thế đồng bằng với mọi khu vực Khu vực Đông Nam Á, Tây Nguyên đủ sức cạnh tranh đối đầu cây công nghiệp với nhiều vùng ở Nam Mỹ và hàng loạt dải duyên hải miền Trung là vùng kinh tế tài chính biển mà nhiều nước thèm khát … Đó trọn vẹn là những cơ sở để nền nông nghiệp của tất cả chúng ta hoàn toàn có thể trở nên hùng cường. Vai trò của nông nghiệp Nước Ta trong tương lai không chỉ là nền tảng, trụ đỡ như những năm qua mà phải là động lực, cốt lõi của nền kinh tế tài chính, đóng vai trò thôi thúc công nghiệp và dịch vụ để trở thành lợi thế và sức mạnh của quốc gia. Sức mạnh của tất cả chúng ta là vạn vật thiên nhiên nhiệt đới gió mùa tuyệt vời, sức mạnh của tất cả chúng ta là trong điều kiện kèm theo biến hóa khí hậu khắc nghiệt vẫn có những vùng sản xuất ngon lành, vẫn có nguồn nước mà ít có vương quốc nào trên quốc tế có được. Trên tổng thể là sức mạnh của con người nông dân và người kinh doanh Nước Ta. Lợi thế đó tất cả chúng ta phải nắm lấy ngay chính do đất tất cả chúng ta còn rất ít, phải sản xuất nông nghiệp vào chiều sâu, nâng giá trị lên càng nhanh càng tốt. Phải nắm lấy ngay bởi lao động tất cả chúng ta rồi sẽ già đi, cần phải phát huy sức mạnh càng nhanh càng tốt, chuyển sức lao động thành trí tuệ càng nhanh càng tốt. Chúng ta phải biến 95 % loại sản phẩm nông sản thô lúc bấy giờ thành chế biến sâu. Biến phế phụ phẩm trong nông nghiệp thành thuốc, thành thực phẩm tính năng, nguyên vật liệu may mặc, nguyên vật liệu thủ công bằng tay mỹ nghệ … Chúng ta hoàn toàn có thể trở thành vương quốc bán máy móc nông nghiệp, máy chế biến nông sản, bán vật tư … Người Nước Ta đi xuất khẩu lao động phải là người làm vườn, người đánh cá, người chăm nom vật nuôi hoa lá cây cảnh, nhân giống ghép cành, người nấu bếp … Trong tương lai xa hơn, Nước Ta phải là cường quốc về kinh tế sinh học. Hiện nay ở Châu Âu đang tăng trưởng kinh tế sinh học. Họ sản xuất toàn bộ những mẫu sản phẩm từ nuôi trồng sau đó phân rã thành phân tử, nano, tế bào rồi mới tổng hợp lại thành những loại sản phẩm mới. Dựa trên xu thế đó, nền kinh tế tài chính tất cả chúng ta hoàn toàn có thể không sản xuất đơn thuần nữa mà đi vào những dịch vụ chữa bệnh, nấu ăn, làm thuốc … Tôi nghĩ rằng nếu tất cả chúng ta đi con đường kinh tế tài chính như thế thì không phải cạnh tranh đối đầu ngang với bất kể vương quốc nào. Còn nếu tất cả chúng ta chỉ nhăm nhăm con đường công nghiệp thì khó khăn vất vả để thoát khỏi quy mô gia công giá trị thấp. Trong 20 đến 30 năm tới, hàng chục triệu người sẽ di dời từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp, chuyển dời từ nông thôn về đô thị … Đó là sự đổi khác vĩ đại và bài toán là làm nào để làm chủ quy trình quy đổi đó ? Tôi nghĩ rằng không một ai, không một vương quốc nào, không một lực lượng doanh nghiệp nào đủ mạnh để đủ sức tạo dựng quy trình di dời đó. Vì vậy phải có kế hoạch để trao quyền làm chủ quy trình đó cho chính người nông dân. Họ phải là chủ quy trình lột xác xã hội, đổi khác sinh kế, địa phận sinh sống, đổi khác ngành nghề … Muốn như vậy phải đổi khác cách quản trị, tổ chức triển khai, dịch vụ tương hỗ góp vốn đầu tư công để biến người dân thực sự trở thành chủ thể. Có như vậy tất cả chúng ta mới có được nông thôn thực sự hiện đại hóa, nông dân thực sự khỏe mạnh, tài ba, có trí tuệ, năng lượng và năng lực, tác phong công nghiệp. Và phải có chủ trương thưa ông ? Trong lịch sử vẻ vang tất cả chúng ta đã có, với toàn cảnh lúc bấy giờ nên chăng cũng cần những chủ trương như vậy để tạo sự nâng tầm ? Chắc chắn phải có kế hoạch nâng tầm. Thứ nhất xung quanh tổng thể mọi người đều biến hóa, sau Covid-19 thì toàn quốc tế đang sắp xếp lại chuỗi sản xuất của mình. Thứ hai, những cột mốc, tiềm năng mà tất cả chúng ta đặt ra trong toàn cảnh tác động ảnh hưởng của công nghiệp hóa, đô thị hóa, toàn thế giới hóa, biến hóa khí hậu đến nông nghiệp cũng yên cầu tất cả chúng ta không hề không biến hóa chủ trương. Trên quốc tế không ai muốn phụ thuộc vào quốc tế nặng nề, không ai muốn bị đứt gãy và tôi tự hỏi khi họ sắp xếp lại như thế thì vai trò, vị trí của Nước Ta ở chỗ nào ? Nếu tất cả chúng ta vẫn theo cách cũ thì chắc như đinh khó có sân chơi cho mình. Kể cả những thị trường như Trung Quốc cũng đã biến hóa rất nhiều, cũng yên cầu phải có nguồn gốc, số hóa vùng trồng … Các nước khác họ đã biến hóa để cung ứng điều đó nhưng tôi có cảm xúc tất cả chúng ta chưa đủ chuẩn bị sẵn sàng. Chúng ta cũng đã ký nhiều hiệp định thương mại với những thị trường không dễ chiều nhưng lại chưa chuẩn bị sẵn sàng nhiều về vùng nguyên vật liệu theo chuỗi giá trị cho thị trường tương lai. Tóm lại, thị trường đang yên cầu tất cả chúng ta phải đổi khác, phải thiết kế xây dựng những vùng nguyên vật liệu hẳn hoi, chuẩn chỉ, kiến thiết xây dựng hạ tầng để phân phối, bảo vệ thông thương, tối thiểu là hàng nông sản, chuẩn bị sẵn sàng giải pháp kỹ thuật để dữ gìn và bảo vệ nông sản … Có như thế mới không bị bỏ lại phía sau.

Hiện tại Bộ NN-PTNT đang gấp rút xây dựng “Chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030” trình Chính phủ. Tôi nghĩ rằng, chiến lược lần này cũng phải mang tinh thần như Khoán 10, như Chỉ thị 100 mà chúng ta đã từng làm thành công. Sức đột phá không đến từ tiền Nhà nước rót mà đến từ tín hiệu đèn xanh cho người dân vào những lãnh địa từng cấm cản, bỏ phá những hàng rào từng ngăn chặn, đốt lên ngọn lửa trước đây bị dội nước vào… Nói cách khác là cần có chính sách để phá rào, thay đổi thể chế để tạo động lực, để đột phá tạo ra cửa mở như chúng ta đã từng làm rất sáng tạo.

Nội dung: Hoàng Anh Thiết kế: Trọng Toàn Ảnh: Tùng Đinh