10 vị Anh hùng dân tộc tiêu biểu nhất trong Thời kỳ tự chủ của lịch sử phong kiến Việt Nam – HaHaTV
1. Ngô Quyền
Ngô Quyền còn được biết đến với tên gọi Tiền Ngô Vương, là vị vua đầu tiên của nhà Ngô trong lịch sử Việt Nam. Năm 938, ông là người lãnh đạo nhân dân đánh bại quân Nam Hán trong trận Bạch Đằng nổi tiếng, chính thức kết thúc hơn một thiên niên kỉ Bắc thuộc, mở ra một thời kì độc lập lâu dài của Việt Nam. Sau chiến thắng này, ông lên ngôi vua, trị vì từ năm 939 đến năm 944.
Bạn đang đọc: 10 vị Anh hùng dân tộc tiêu biểu nhất trong Thời kỳ tự chủ của lịch sử phong kiến Việt Nam – HaHaTV
Sinh năm 897 trong một dòng họ hào trưởng có thế lực ở châu Đường Lâm, Ngô Quyền được sử sách diễn đạt là bậc anh hùng tuấn kiệt, ” có trí dũng. Ngô Quyền lớn lên khi chính quyền sở tại đô hộ của nhà Đường tại Tĩnh Hải quân đang suy yếu và tan rã, khó lòng khống chế các thế lực hào trưởng người Việt ở địa phương, do đó dẫn tới sự xác lập quyền lực tối cao của họ Khúc ở phủ thành Đại La vào năm 905 và họ Dương vào năm 931. Sau khi trở thành con rể cho Dương Đình Nghệ, ông được đáng tin cậy giao quản lý Ái Châu, đất bản bộ của họ Dương. Năm 937, hào trưởng đất Phong Châu là Kiều Công Tiễn sát hại Dương Đình Nghệ, trở thành vị Tĩnh Hải quân Tiết độ sứ sau cuối trong thời kì Tự chủ. Nhưng Công Tiễn lại không có chỗ dựa chính trị vững chãi, hành vi tranh giành quyền lực tối cao của ông bị phản đối bởi nhiều thế lực địa phương và thậm chí còn nội bộ họ Kiều cũng chia rẽ trầm trọng. Bị cô lập, Công Tiễn vội vã cầu cứu nhà Nam Hán. Ngô Quyền nhanh gọn tập hợp lực lượng, kéo quân ra Bắc, giết chết Kiều Công Tiễn rồi chuẩn bị sẵn sàng quyết chiến với quân Nam Hán. Thắng lợi của Ngô Quyền trên sông Bạch Đằng vào năm 938 đã đặt dấu chấm hết cho mọi thủ đoạn xâm lược Tĩnh Hải quân của nhà Nam Hán, đồng thời cũng kết thúc thời kì Bắc thuộc của Việt Nam. Năm 939, Ngô Quyền xưng vương, đóng đô ở Cổ Loa, lập ra nhà Ngô. Ngô Vương qua đời ở tuổi 47, trị vì được 6 năm. Sau cái chết của ông, nhà Ngô suy yếu nhanh gọn, không khống chế được các thế lực cát cứ địa phương và sụp đổ vào năm 965 .
|
|
Ngô Quyền2. Đinh Tiên Hoàng (Đinh Bộ Lĩnh)
Đinh Tiên Hoàng, tên húy là Đinh Bộ Lĩnh, hoặc có sách gọi Đinh Hoàn, là vị hoàng đế sáng lập triều đại nhà Đinh, nước Đại Cồ Việt trong lịch sử vẻ vang Việt Nam .Ông là người có công đánh dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất giang sơn và trở thành nhà vua tiên phong của Việt Nam sau thời Bắc thuộc. Đại Cồ Việt là nhà nước khởi đầu cho thời đại độc lập, tự chủ, kiến thiết xây dựng chế độ quân chủ tập quyền ở Việt Nam. Đinh Bộ Lĩnh mở nước, lập đô, lấy niên hiệu với tư cách người đứng đầu một vương triều bề thế : Thời kỳ phục quốc của Việt Nam, từ họ Khúc chỉ xưng làm Tiết độ sứ, tới Ngô Quyền xưng vương và tới vua Đinh xưng làm nhà vua. Sau một số ít vị vua xưng Đế từ trước và giữa thời Bắc thuộc rồi bị thất bại trước hoạ ngoại xâm, đến thời nhà Đinh, người cầm quyền Việt Nam mới thực sự vươn tới đỉnh điểm ngôi vị và thương hiệu, chứng minh và khẳng định vị thế vững chãi của vương quốc độc lập, thống nhất qua các triều đại Đinh – Lê – Lý – Trần và buộc các điển lễ, sách phong của cường quyền phương Bắc phải công nhận là một nước độc lập. Từ Đinh Bộ Lĩnh trở về sau, các Vua không xưng Vương hay Tiết độ sứ nữa mà đều xưng Hoàng đế như một dòng chính thống. Đinh Tiên Hoàng là vị hoàng đế đặt nền móng sáng lập nhà nước phong kiến TW tập quyền tiên phong ở Việt Nam, vì vậy mà ông còn được gọi là người mở nền chính thống cho các triều đại phong kiến trong lịch sử dân tộc .
|
|
Đinh Tiên Hoàng (Đinh Bộ Lĩnh)3. Lê Đại Hành (Lê Hoàn)
Lê Đại Hành, tên thật là Lê Hoàn, là vị hoàng đế sáng lập nhà Tiền Lê nước Đại Cồ Việt, trị vì nước Đại Cồ Việt 24 năm, từ năm 980 đến khi qua đời năm 1005 .Lê Hoàn quê ở Ái châu ( Thanh Hóa ), làm quan cho nhà Đinh dưới thời vua Đinh Bộ Lĩnh, đến chức Thập đạo tướng quân. Năm 979, viên quan Đỗ Thích giết vua Đinh Bộ Lĩnh và người con Đinh Liễn, người con thứ tên Đinh Toàn nối ngôi lúc 6 tuổi, Lê Hoàn làm Nhiếp chính, xưng là Phó vương. Nhân sự kiện này, nhà Tống phát binh xâm lược Đại Cồ Việt năm 980. Thái hậu nhà Đinh sai Lê Hoàn chọn dũng sĩ đi chống quân Tống, phong Phạm Cự Lạng làm Đại tướng quân. Triều đình đang họp bàn, Phạm Cự Lạng dẫn các tướng quân khác vào cung, khuyên triều đình nên lập Lê Hoàn làm vua, thái hậu nhà Đinh đồng ý chấp thuận .Vua Lê Hoàn tự mình làm tướng, chém tướng Tống là Hầu Nhân Bảo, bắt sống tướng Quách Quân Biện, Triệu Phụng Huân đem về Hoa Lư, khiến cho Đại Cồ Việt thanh thản, Bắc Nam vô sự. Lê Hoàn cai trị Đại Cồ Việt điển hình nổi bật với việc tăng trưởng nông nghiệp và vượt mặt Chiêm Thành, đánh dẹp các tộc người ở biên giới, khiến họ phải quy phục triều đình. Sách Đại Việt sử ký toàn thư viết rằng : Vua trừ nội gian mà lấy được nước, đuổi giặc ngoài để yên dân, trong nước thanh thản, Bắc Nam vô sự. Tiếc rằng không sớm chọn con nối, khiến cho con cháu tranh nhau bên trong, dẫn đến mất ngôi .
|
|
Lê Đại Hành (Lê Hoàn)4. Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn)
Lý Thái Tổ, tên thật là Lý Công Uẩn, là vị hoàng đế sáng lập nhà Lý trong lịch sử vẻ vang Việt Nam, trị vì từ năm 1009 đến khi qua đời vào năm 1028 .Lý Công Uẩn là người huyện Từ Sơn ( TP Bắc Ninh ). Dưới triều nhà Tiền Lê, ông làm quan đến chức Điện tiền chỉ huy sứ, là một chức quan võ chỉ huy quân đội bảo vệ kinh đô Hoa Lư bấy giờ. Năm 1005, Lê Trung Tông bị em trai là Lê Long Đĩnh sát hại, ông ôm Trung Tông khóc, Long Đĩnh cho rằng ông là tôi trung, bèn cho giữ chức quan Cận vệ. Đến năm 1009, Long Đĩnh qua đời, con trai còn nhỏ, ông được lực lượng của Đào Cam Mộc và thiền sư Vạn Hạnh tôn làm Hoàng đế .Trong thời kỳ trị vì của mình, ông dành nhiều thời hạn để đánh dẹp các nơi phản loạn, vì cơ bản nước Đại Cồ Việt vẫn chưa thu phục được lòng tin của các tộc người vùng biên cương. Triều đình trung ương dần được củng cố, các thế lực phiến quân bị đánh dẹp, kinh đô được dời từ Hoa Lư về thành Đại La vào tháng 7 năm 1010, và thành này được đổi tên thành Thăng Long, mở màn cho sự tăng trưởng lâu dài hơn của nhà Lý tồn tại hơn 100 năm .
|
|
Lý Thái Tổ (Lý Công Uẩn)5. Lý Thường Kiệt
Lý Thường Kiệt ( 1019 – 1105 ) là nhà quân sự chiến lược, nhà chính trị nổi tiếng, một hoạn quan đời nhà Lý, có công to lớn trong việc vượt mặt trọn vẹn quân nhà Tống vào năm 1075 – 1077. Ông được cho là người tiên phong viết ra tác phẩm khẳng định chắc chắn chủ quyền lãnh thổ dân tộc Nam Quốc Sơn Hà .Theo Phả hệ họ Ngô Việt Nam, nguyên danh của ông là Ngô Tuấn, tự Thường Kiệt, sau được ban quốc tính nên có tên là Lý Thường Kiệt. Ông là con của Sùng Tiết tướng quân Ngô An Ngữ, cháu của Ngô Ích Vệ, chắt của sứ quân Ngô Xương Xí và cháu 5 đời của Thiên Sách Vương Ngô Xương Ngập – hoàng tử trưởng của Ngô Quyền, người phường Thái Hòa, thành Thăng Long ( TP. Hà Nội ngày này ). Có tài liệu lại nói quê ông là làng An Xá, huyện Quảng Đức ( Cơ Xá, huyện Gia Lâm ngày này ). Cha ông làm Thái úy đời Lý Thái Tông, quê ở huyện Câu Lậu, Tế Giang ( nay thuộc huyện Mỹ Văn, Hưng Yên ), được vua ban quốc tính, vì mới có tên là Lý Thường Kiệt. Cha của Đỗ Anh Vũ gọi Lý Thường Kiệt là cậu ruột. Sử sách Trung Quốc thường chép tên ông là Lý Thường Cát hoặc Lý Thượng Cát .Từ nhỏ Lý Thường Kiệt đã tỏ ra người có chí hướng và nghị lực, chăm học tập, rèn luyện cả văn lẫn võ, từng nghiên cứu và điều tra về binh pháp .
|
|
Lý Thường Kiệt6. Trần Nhân Tông
Trần Nhân Tông là vị hoàng đế thứ ba của vương triều Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông trị vì từ năm 1278 đến năm 1293, sau đó làm Thái thượng hoàng từ năm 1293 cho đến khi qua đời. Trần Nhân Tông được nhiều sử gia đánh giá là một vị vua anh minh, đã có nhiều đóng góp cho sự phát triển bền vững của Đại Việt cuối thế kỷ 13, cũng như việc bảo vệ nền độc lập và mở rộng cương thổ đất nước. Ngoài ra, ông cũng là một thiền sư lớn của Phật giáo Việt Nam thời trung đại.
Xem thêm: Bộ trưởng nông nghiệp công khai số điện thoại cá nhân, email xin nhận hiến kế từ người dân
Là con trai trưởng của Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông đã được truyền ngôi vào tháng 11 năm 1278 – lúc ông chưa đầy 20 tuổi. Vị hoàng đế trẻ sớm phải đương đầu với mối đe dọa xâm lược từ đế quốc Mông-Nguyên hùng mạnh ở phương Bắc. Do vậy, ngay sau khi lên ngôi Trần Nhân Tông đã tiến hành nhiều giải pháp nhằm mục đích nâng cao sức mạnh kinh tế tài chính và không thay đổi chính trị – xã hội của Đại Việt, đồng thời kiến thiết xây dựng quan hệ tích cực với nước láng giềng phía nam là Chiêm Thành. Năm 1285, nhà vua nhà Nguyên Hốt Tất Liệt kêu gọi một lực lượng lớn ( theo Đại Việt Sử ký Toàn thư là 50 vạn người ) tiến công Đại Việt. Quân dân Đại Việt bắt đầu gặp nhiều tổn thất ; nhưng dưới sự chỉ huy của vua Nhân Tông, thượng hoàng Thánh Tông và Quốc công Tiết chế Trần Hưng Đạo, người Việt đã từ từ xoay chuyền tình thế và đánh bật quân Nguyên về nước. Sau đó, 2 vua Trần và Hưng Đạo vương liên tục chỉ huy dân Việt vượt mặt một cuộc xâm lược khác của Mông – Nguyên vào năm 1287 .Sau khi đẩy lùi các cuộc xâm lược của người Mông, Trần Nhân Tông đã Phục hồi được sự không thay đổi và hưng thịnh của Đại Việt, đồng thời thực thi phương sách ngoại giao vừa mềm dẻo, vừa cứng rắn với nhà Nguyên. Năm 1293, ông truyền ngôi cho thái tử Trần Thuyên ( tức vua Trần Anh Tông ) và lên làm Thái thượng hoàng. Sau đó Nhân Tông xuất gia tu hành theo đạo Phật và lấy hiệu Trúc Lâm đại sĩ ; nhưng ông vẫn tham gia điều hành chính sự, đánh dẹp quân Ai Lao xâm phạm biên giới và lan rộng ra bờ cõi về phương Nam bằng chiêu thức ngoại giao. Trần Nhân Tông cũng chính là vị tổ sáng lập của Thiền phái Trúc Lâm, một dòng thiền Phật giáo mang truyền thống văn hóa truyền thống Việt Nam và niềm tin nhập thế .
|
|
Trần Nhân Tông7. Trần Hưng Đạo (Trần Quốc Tuấn)
Trần Hưng Đạo còn được gọi là Hưng Đạo chúa thượng hay Nhân Vũ Hưng Đạo Đại Vương là một anh hùng dân tộc kiệt xuất, một nhà chính trị, nhà văn cũng như là Tư lệnh tối cao chỉ huy quân đội toàn nước ( Quốc Công Tiết Chế ) của Đại Việt thời nhà Trần .Ông nổi tiếng trong lịch sử vẻ vang nước Việt với vai trò chỉ huy quân đội Đại Việt ba lần đẩy lùi quân Nguyên – Mông trong thế kỷ 13 ( 1258 – 1288 ). Chiến thắng của ông trước đội quân Nguyên – Mông dưới thời Hốt Tất Liệt là một trong những chiến công vĩ đại của lịch sử dân tộc quân sự quốc tế. Được coi là một trong những nhà quân sự chiến lược kiệt xuất nhất trong lịch sử dân tộc dân tộc. Tư tưởng quân sự chiến lược của ông đã được biểu lộ rõ trong các luận thuyết, tác phẩm của mình .Dưới sự chỉ huy của Trần Hưng Đạo, quân đội nhà Trần đã vượt qua vô vàn khó khăn vất vả và nguy khốn, chỉ với số đội quân ít thiện chiến, yếu hơn so quân giặc lại ba lần đánh tan hàng vạn quân Mông Nguyên xâm lược hùng mạnh, giành thắng lợi lẫy lừng, ” tiếng vang đến phương Bắc, khiến chúng thường gọi ông là An Nam Hưng Đạo Vương mà không dám gọi thẳng tên “. Chiến lược của ông đã góp thêm phần rất lớn đến thắng lợi này nên chiến công vĩ đại này thường gắn liền với tên tuổi của ông. Công lao to lớn này đã đưa ông lên hàng ” thiên tài quân sự chiến lược có tầm kế hoạch, và là một anh hùng dân tộc bậc nhất của nhà Trần “, một bậc thầy về kế hoạch thực sự. Chiến thắng của ông và quân đội Nhà Trần đã góp thêm phần ghi lại chấm hết thời kỳ đỉnh điểm của quân Nguyên – Mông trong lịch sử dân tộc .
|
|
Trần Hưng Đạo (Trần Quốc Tuấn)8. Lê Thái Tổ (Lê Lợi)
Lê Thái Tổ, tên thật là Lê Lợi, là vị hoàng đế tiên phong của nhà Hậu Lê – triều đại lâu bền hơn nhất trong lịch sử vẻ vang Việt Nam. Ông trị vì từ năm 1428 đến khi qua đời, và sử dụng niên hiệu Thuận Thiên .Lê Lợi xuất thân trong một mái ấm gia đình quân trưởng ở Thanh Hóa, trưởng thành trong thời kỳ nhà Minh đô hộ nước Việt. Năm 1418, Lê Lợi tổ chức triển khai cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống lại quân đội chiếm đóng. Dưới sự chỉ huy của ông, nghĩa quân sau 10 năm chiến đấu gian nan đã đánh bại quân Minh và giành lại độc lập cho người Việt. Mùa xuân năm 1428, Lê Lợi lên ngôi nhà vua, sáng lập nhà Lê sơ và khôi phục quốc hiệu Đại Việt. Nhà vua đã thiết kế xây dựng lại khoa cử, luật lệ, kinh tế tài chính, chế tác lễ nhạc, đồng thời tích lũy lại sách vở, mở mang trường học … làm cho nước Đại Việt được thịnh trị. Ông còn thành công xuất sắc trong việc trấn áp các cuộc bạo động ở vùng tây-bắc, thu châu Phục Lễ. Ông được các sử gia nhìn nhận cao ở kĩ năng chính trị, quân sự chiến lược, kinh tế tài chính, nhưng một số ít sử gia chỉ trích vì đã giết chết các công thần Trần Nguyên Hãn và Phạm Văn Xảo .Lê Thái Tổ cũng là nhân vật trong thần thoại cổ xưa Hồ Hoàn Kiếm, một sự tích trong dân gian Việt Nam, kể lại quy trình ông có được thanh kiếm thần, tương truyền được thần nhân ban xuống để giúp ông chống lại quân đội nhà Minh. Ngày nay, ông thường được xem là một trong những anh hùng dân tộc của Việt Nam .
|
|
Lê Thái Tổ (Lê Lợi)9. Nguyễn Trãi
Nguyễn Trãi, hiệu là Ức Trai, là một nhà chính trị, nhà thơ dưới thời nhà Hồ và nhà Lê sơ Việt Nam. Thi đỗ Thái học sinh năm 1400, Nguyễn Trãi từng làm quan dưới triều Hồ, nhà Minh xâm lược, cha ông là Nguyễn Phi Khanh đầu hàng từ trước đó viết thư khuyên ông ra hàng, ông làm theo. Sau khi nước Đại Ngu rơi vào sự quản lý của nhà Minh, Nguyễn Trãi tham gia vào cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi chỉ huy chống lại ách Minh thuộc. Ông trở thành mưu sĩ của nghĩa quân Lam Sơn trong việc bày tính mưu kế cũng như soạn thảo các văn thư ngoại giao với quân Minh .Năm 1442, toàn thể mái ấm gia đình Nguyễn Trãi bị tru di tam tộc trong vụ án Lệ Chi Viên. Năm 1464, vua Lê Thánh Tông xuống chiếu giải oan cho ông. Nguyễn Trãi là một nhà văn hoá lớn, có góp phần to lớn vào sự tăng trưởng của văn học và tư tưởng Việt Nam .
|
|
Nguyễn Trãi10. Quang Trung (Nguyễn Huệ)
Nguyễn Huệ ( 1753 – 1792 ), còn được biết đến là Quang Trung Hoàng đế hay Bắc Bình Vương, là vị hoàng đế thứ hai của nhà Tây Sơn, sau khi Thái Đức Hoàng đế Nguyễn Nhạc thoái vị và nhường ngôi cho ông. Nguyễn Huệ không những là một trong những vị tướng lĩnh quân sự chiến lược xuất sắc mà còn là một nhà quản lý có tài năng, đưa ra nhiều cải cách kinh tế tài chính, xã hội điển hình nổi bật trong lịch sử dân tộc Việt Nam .Nguyễn Huệ và hai người bạn bè của ông, được biết đến với tên gọi Anh em Tây Sơn, là những chỉ huy của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn đã chấm hết cuộc nội chiến Trịnh-Nguyễn phân tranh giữa hai tập đoàn lớn phong kiến Trịnh ở phía bắc và Nguyễn ở phía nam, lật đổ hai tập đoàn lớn này cùng nhà Hậu Lê, chấm hết thực trạng phân liệt Đàng Trong – Đàng Ngoài lê dài suốt 2 thế kỷ. Ngoài ra, Nguyễn Huệ còn là người vượt mặt các cuộc xâm lược Đại Việt của Xiêm La từ phía nam, của Đại Thanh từ phía bắc ; đồng thời còn là vị vua có tài quản lý khi đề ra nhiều kế hoạch cải cách văn minh thiết kế xây dựng Đại Việt .Sau 20 năm liên tục chinh chiến và trị quốc, Nguyễn Huệ lâm bệnh và bất thần qua đời ở tuổi 40, khi nhiều dự tính còn dang dở. Sau cái chết của ông, nhà Tây Sơn suy yếu nhanh gọn. Những người thừa kế ông không đủ bản lĩnh để chỉ huy Đại Việt, lâm vào xích míc nội bộ và thất bại trong việc liên tục chống lại quân địch của Tây Sơn. Cuộc đời hoạt động giải trí của Nguyễn Huệ được một số ít sử gia nhìn nhận là đã góp phần quyết định hành động vào sự nghiệp thống nhất quốc gia của triều đại Tây Sơn .Cuộc đời ông được biết đến qua các bộ sử của nhà Hậu Lê và nhà Nguyễn, các sử gia cận đại, tân tiến và cả trong văn học dân gian. Khi Nguyễn Huệ mất, nhân dân nhiều nơi đã xây lăng, lập đền thờ, dựng tượng đài và kho lưu trữ bảo tàng Nguyễn Huệ để tưởng niệm công lao của ông. Dù sau này nhà Nguyễn ( đối thủ cạnh tranh của nhà Tây Sơn ) tìm nhiều cách xóa bỏ uy tín của Quang Trung ( phá bỏ đền thờ, cấm người dân thờ cúng, truy lùng các bề tôi, con cháu của Quang Trung … ) và gọi ông là ” giặc ” trong các tài liệu triều đình, nhưng ký ức về các chiến công của ông vẫn được những người hâm mộ ông truyền tụng suốt 150 năm. Ngày nay, Nguyễn Huệ được coi là một vị anh hùng dân tộc của Việt Nam, nhiều đường phố ở các địa phương được đặt theo tên ông, riêng ở Thành phố Hồ Chí Minh có một đường phố, một đường hoa và một phố đi bộ mang tên Nguyễn Huệ .
|
Xem thêm: Sở Nông Nghiệp Và Phát Triển Nông Thôn |
Quang Trung (Nguyễn Huệ)Dẫu biết rằng nước hoàn toàn có thể dập lửa, nhưng khi lửa mạnh cháy lớn, nước lại hạn chế thì biết cái nào át cái nào ? Thế mới biết mạnh yếu là vô chừng, mạnh yếu còn phụ thuộc vào vào thực trạng phụ thuộc vào vào thời hạn. Đất nước ta cũng vậy, có lúc mạnh nhưng cũng có lúc yếu. Nhưng dù mạnh hay yếu, thời nào dân tộc ta cũng không thiếu những anh hùng hào kiệt. Và anh hùng hào kiệt chính là những người đã làm nên quốc gia. Với ý niệm nhân văn đúng đắn và tân tiến ấy, trong “ Nước Đại Việt ta ” ( trích “ Bình Ngô đại cáo ” ), Nguyễn Trãi đã chứng minh và khẳng định quốc gia ta :“ Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhauSong hào kiệt đời nào cũng có ”
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
