Khi người dân trân trọng và chủ động giữ gìn bản sắc văn hóa

Hát Then - đàn tính, bộ môn nghệ thuật diễn xướng quan trong văn hóa tâm linh của người Thái Lai ChâuĐồng bào Thái tổ chức hát Then, đàn tính

Nếu ai đã từng một lần đặt chân đến Mường So, chắc hẳn không thể quên được cảnh đẹp thơ mộng của miền đất này. Đó là hình ảnh những ngôi nhà sàn truyền thống sát kề nhau bên dòng Nậm Lùm, Nậm So quanh năm trong mát. Những guồng nước vẫn ngày ngày nhịp nhàng như cánh tay đưa thoi của người thiếu nữ Thái xưa.

Tuy nhiên, những năm gần đây, trong toàn cảnh hội nhập, nhiều ngôi nhà sàn truyền thống cuội nguồn dần được thay thế sửa chữa bởi những ngôi nhà xây vững chắc, kiến trúc văn minh. Chính vì thế, cốt lõi trong công tác làm việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống là việc đổi khác tư duy, nhận thức của chính hội đồng dân tộc Thái trong việc đảm nhiệm những yếu tố văn hóa truyền thống hội nhập, gắn văn hóa truyền thống song hành cùng tăng trưởng du lịch, tạo sinh kế cho người dân .Bồi dưỡng thế hệ kế cận là mục tiêu hướng tới của CLB Văn hóa dân gian dân tộc Thái thôn Đoàn Kết, thị trấn Phong Thổ (Lai Châu)Bồi dưỡng thế hệ kế cận là mục tiêu hướng tới của CLB Văn hóa dân gian dân tộc Thái thôn Đoàn Kết, thị trấn Phong Thổ (Lai Châu)Ông Điêu Văn Thuyển, cộng tác viên Thái học Nước Ta, đồng thời là thành viên Mạng lưới “ Bảo tồn và tăng trưởng tri thức địa phương dân tộc Thái Nước Ta ” ( VTIK ) san sẻ : “ Từ bao đời nay, những giá trị văn hóa truyền thống được đồng bào dân tộc Thái kết tinh, gìn giữ và thừa kế từ thế hệ này sang thế hệ khác, đã trở thành một phần không hề thiếu trong đời sống hoạt động và sinh hoạt. Chính thế cho nên, việc bảo vệ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống sẽ giúp hội đồng thêm trân trọng và dữ thế chủ động gìn giữ những di sản truyền thống lịch sử dân tộc của ông cha để lại ” .

Để duy trì và bảo tồn nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc Thái, hàng năm ngành Văn hóa Lai Châu đã tổ chức nhiều lễ hội, cũng như các hội diễn nghệ thuật quần chúng. Riêng Phong Thổ vẫn duy trì đều đặn các lễ hội truyền thống của đồng bào Thái như: Hát Then đàn tính, Nàng Han, Then Kin Pang, Kin Lẩu Khẩu Mẩu… Cùng với đó ­­là ­phát động cán bộ công chức, viên chức, học sinh, mặc trang phục dân tộc đến công sở, trường học; khuyến khích thành lập các câu lạc bộ văn hóa dân tộc Thái trên địa bàn các xã, phường và phổ biến các điệu xòe Thái cho Nhân dân trên địa bàn.

Khi nông nhàn, Đội văn nghệ người cao tuổi thôn Nà Củng, xã Mường So, Phong Thổ lại hăng say tập luyệnKhi nông nhàn, Đội văn nghệ người cao tuổi thôn Nà Củng, xã Mường So, Phong Thổ lại hăng say tập luyện

Cùng với đó là các làn điệu dân ca được khôi phục, tái tạo, cải biên, đặt lời mới. Nhiều tiết mục ca, múa nhạc của Lai Châu tham gia hội thi, hội diễn khu vực và toàn quốc đạt kết quả cao như: Tác phẩm múa “Mẹ” của dân tộc Thái Phong Thổ đạt giải A tại Liên hoan nghệ thuật Chuyên nghiệp toàn quốc năm 2009; giải Nhì tại Liên hoan Hát Then- Đàn tính tỉnh Lai Châu lần thứ IV năm 2015…

Ông Đèo Văn Dương, Trưởng phòng Văn hóa và tin tức huyện Phong Thổ cho biết : Phong trào văn hóa truyền thống, văn nghệ của người cao tuổi trên địa phận huyện Phong Thổ đã có nền móng từ xưa, những lớp kế cận sau này thừa kế, tăng trưởng khá tốt. Nhiều đội văn nghệ, những CLB được xây dựng, phân phối nhu yếu chiêm ngưỡng và thưởng thức văn hóa truyền thống dân gian. Đến nay, Phong Thổ có 145 đội văn nghệ ở những thôn bản, trong đó có 58 đội văn nghệ dân tộc Thái. Từ những hoạt động giải trí văn hóa truyền thống, văn nghệ, cách thêu phục trang, nấu những món ăn dân tộc …, những “ Câu chuyện mái ấm gia đình dân tộc Thái ” cũng được trình làng trải qua khoảng trống tọa lạc những đồ vật quen thuộc trong đời sống hoạt động và sinh hoạt thường ngày .Tái hiện tục gội đầu trong lễ hội “Nàng Han” ở Phong Thổ, Lai ChâuTái hiện tục gội đầu trong lễ hội “Nàng Han” ở Phong Thổ, Lai Châu

Bên cạnh đó, người Thái đã quan tâm đến việc bảo tồn chữ viết của dân tộc mình. Tại bản Pa So, thị trấn Phong Thổ, người dân trong bản đã cùng nhau tổ chức dạy chữ Thái cho mọi người, nhất là lớp trẻ. Lớp học được tổ chức tại Nhà văn hóa bản vào các buổi tối hoặc những lúc nông nhàn. Việc học chữ đã giúp người dân hiểu thêm về truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc mình, đồng thời góp phần khôi phục, bảo tồn chữ viết và tiếng nói dân tộc Thái không để mai một thất truyền…

Những giải pháp bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống dân gian của dân tộc Thái ở Phong Thổ không riêng gì tạo ra những giá trị mới về mặt niềm tin mà còn tạo ra những giá trị về mặt kinh tế tài chính trải qua lôi cuốn du lịch, tạo ra sinh kế vững chắc cho người dân .