Nữ bác sĩ danh tiếng và “con đường chị đã chọn”

“Hơn 40 năm rồi, tôi nay cũng đã 77 tuổi, không nhớ chi tiết bài báo nhưng tựa đề “Con đường chị đã chọn” thì vẫn rõ như in vì đó là kỷ niệm khó quên trong cuộc đời mình”. Giáo sư – bác sĩ (GS-BS) Nguyễn Thị Ngọc Phượng, nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, bồi hồi nhắc lại câu chuyện về mình mấy chục năm trước.

Khoảnh khắc quyết định

Gần 45 năm trước, Báo Công Nhân Giải Phóng – tiền thân của Người Lao Động – đăng bài viết ” Con đường chị đã chọn “, phản ánh chuyện GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã tạm gác niềm hạnh phúc mái ấm gia đình, chọn ở lại Nước Ta để góp sức cho quốc gia trong những ngày đầu thống nhất còn nhiều khó khăn vất vả .

Câu chuyện này trở thành nguồn cảm hứng của nhiều trí thức trẻ lúc bấy giờ; được Tổng LĐLĐ Việt Nam, Hội LHPN Việt Nam dùng để nêu gương, tổ chức cho cán bộ trẻ học tập. Hãng phim Phương Nam cũng chuyển thể nội dung câu chuyện thành kịch bản bộ phim tài liệu đầy xúc động…

GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng bồi hồi nhớ lại : Sau khi quốc gia thống nhất, còn khó khăn vất vả về nhiều mặt, nhiều tri thức đã chọn ra quốc tế sinh sống. ” Chồng tôi lúc ấy đang ở bên Pháp, làm thủ tục bảo lãnh cả 4 mẹ con sang định cư. Mẹ con tôi đã khám sức khỏe thể chất, tiêm ngừa và cầm passport trên tay, chỉ chờ ngày lên máy bay. Thế nhưng, mọi thứ biến hóa vì tôi chọn ở lại ” – bà kể .Chuyện BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng chọn ở lại để góp sức cho quốc gia được dư luận và giới tiếp thị quảng cáo chăm sóc và phóng viên báo chí Báo Công Nhân Giải Phóng đã tìm gặp bà. ” Lúc gặp phóng viên báo chí, tôi rất lo ngại. Lo vì mình còn trẻ, chỉ mới 30-32 tuổi, chọn ở lại chưa biết có làm được gì cho quốc gia không, nói trước sợ bước không qua. Nhưng lại nghĩ, mình là BS thì cứ làm tốt trình độ, chăm nom tốt cho bệnh nhân, có sao nói vậy ” – bà hồi tưởng .Nữ bác sĩ danh tiếng và con đường chị đã chọn - Ảnh 1.GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng : “ Tất cả những gì tôi làm không chỉ vì sức khỏe thể chất mà còn là niềm hạnh phúc của người bệnh ” Ảnh : TẤN THẠNHBài viết trên Báo Công Nhân Giải Phóng thật xúc động, nêu bật những yếu tố chính, đầy tâm tư nguyện vọng trăn trở của nhân vật. BS Phượng cho biết : ” Nhiều lúc đọc lại, tôi đã khóc ” .Việc chọn ở lại với người mẹ có 3 con nhỏ như BS Phượng thật không hề đơn thuần, vì lo cho mình thì ít mà lo cho con cháu lại nhiều. Lúc đó, anh chị em trong nhà cũng khuyên mẹ con BS Phượng nên ở lại nhưng khoảnh khắc quyết định hành động lại đến từ một buổi bà giảng dạy sinh viên năm 4 tại giảng đường lớn Trường ĐH Y Dược .” Tôi nhớ hôm đó mình giảng bài ” Nhau bong non “, mà một trong những nguyên do là sản phụ bị ngã. Để sinh viên dễ nhớ, tôi ví von : ” Sau này khám cho bà bầu, những em nhớ dặn ” cầu tre lắt lẻo, nhấp nhô đừng có đi “. Các em hỏi lại : ” Cô ơi, vậy cầu ván đóng đinh là đi được hả cô ? “. Vậy là cô trò cười ồ lên. Lúc đó, nhìn những ánh mắt hồn nhiên, trong trẻo của những em, tim tôi rung động. Tôi chợt nghĩ mình qua Pháp thì vẫn sẽ làm BS vì đã có bằng cấp quốc tế, vẫn có học trò nhưng để có một tình tự dân tộc bản địa như thế này thì không hề. Vậy là sau giờ giảng, tôi đạp xe đến Sở Ngoại vụ TP, trả lại 4 passport, chọn ở lại ” – BS Phượng kể .

Tiếp tục con đường đã chọn

Chọn ở lại, công việc và cuộc sống gặp không ít khó khăn, lại nhớ tới lời người chồng về viễn cảnh tương lai, học hành của các con, nhiều đêm BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng mất ngủ. Song, bà tự nhủ: “Cứ nhắm con đường duy nhất để đi, đó là chăm lo cho bệnh nhân, hết lòng vì người bệnh. Học hành của con cái rồi sẽ ổn”.

Hằng ngày đến giảng đường, BS Phượng mang kiến thức và kỹ năng, kinh nghiệm tay nghề của mình truyền đạt cho sinh viên. Lúc rảnh rỗi, bà lại đi làm từ thiện. Những chuyến đi đến những bản làng xa xôi ở Tây Nguyên, tận mắt chứng kiến nhiều bà mẹ trẻ tử trận vì sinh khó, để lại những đứa trẻ bé xíu miệng còn khát sữa, bà đã bật khóc .Thế là BS Phượng mang những trăn trở này trình diễn và thuyết phục đội ngũ y – BS Bệnh viện Từ Dũ cùng chung tay triển khai chương trình đào tạo và giảng dạy ” Cô đỡ thôn bản ” nhằm mục đích hạn chế tỉ lệ tử trận cho bà mẹ và trẻ sơ sinh vùng cao. Trải qua nhiều khó khăn vất vả, năm 1992, chương trình ” chạy ” thử với khoảng chừng 20 cô đỡ từ tỉnh Bình Phước xuống TP Hồ Chí Minh huấn luyện và đào tạo trong 6 tháng. Từ chỗ không biết xem đồng hồ đeo tay, không biết đo lường và thống kê giờ nở cổ tử cung của sản phụ …, những cô đã rành rọt sau khóa huấn luyện và đào tạo. Về bản làng, những cô mang kỹ năng và kiến thức đã học vận dụng, đỡ đẻ thành công xuất sắc nhiều ca khó .” Chương trình hiệu suất cao nên kinh phí đầu tư cũng khởi đầu được tăng. Từ năm 1997, mỗi đợt chúng tôi đào tạo và giảng dạy 50-60 cô đỡ. Đến năm 2013, cô đỡ thôn bản chính thức được công nhận là một chức vụ trong ngành y. Qua nhiều năm triển khai, đến nay, gần 1.500 cô đỡ đã thao tác tại 20 tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc, miền Trung, Tây Nguyên … Nhiều cô đỡ đã vào trạm y tế xã thao tác, là đảng viên, cán bộ xã … có tận tâm, liên tục truyền đạt kỹ năng và kiến thức, kinh nghiệm tay nghề đã học giúp ích cho bệnh nhân và xã hội ” – BS Phượng hào hứng .Chọn ở lại với quyết tâm góp sức cho ngành y, BS Phượng đã chứng tỏ con đường mình chọn là đúng đắn. Bà đã giúp hàng trăm cặp vợ chồng hiếm muộn có con nhờ kỹ thuật ” Thụ tinh trong ống nghiệm ” mà bà đích thân đi học, mua máy móc và mang về vận dụng tại Nước Ta .Đôi mắt toát lên niềm niềm hạnh phúc, nữ BS khét tiếng nhớ lại : ” Lúc tôi trình diễn sáng tạo độc đáo ” Thụ tinh trong ống nghiệm “, nhiều người bảo tôi … ” khùng “. Bởi lẽ, quốc gia lúc ấy còn nhiều khó khăn vất vả, lại đang lôi kéo kế hoạch hóa mái ấm gia đình, cân đối dân số để bình ổn kinh tế tài chính, còn tôi thì tính làm ngược lại. Thế nhưng, tôi vẫn quyết tâm, liên tục mang sáng tạo độc đáo này ra thuyết phục Bộ Y tế. Nhiều người đã ưng ý bởi nguyên do mà tôi trình diễn ” Chúng ta làm vì niềm hạnh phúc của dân cư. Người dân niềm hạnh phúc thì xã hội mới tăng trưởng “. Vậy là chương trình được thử nghiệm năm 1997, mở màn thụ tinh cho những chị em là nữ TNXP không có mái ấm gia đình. Những đứa trẻ tiên phong đã sinh ra mang họ mẹ trong niềm vui vỡ òa của ngành y tế Nước Ta ” .Qua 45 năm, con đường mà BS Phượng đã chọn đơm đầy hoa thơm quả ngọt. Những tân tiến khoa học kỹ thuật như thụ tinh trong ống nghiệm, phát hiện sớm điều trị ung thư cổ tử cung … mà bà dày công điều tra và nghiên cứu được vận dụng hiệu suất cao. Hơn hết, đó là những giá trị nhân văn, nhân đạo lan tỏa của nữ BS này trong hơn 50 năm ship hàng ngành y .” So với khi gặp phóng viên báo chí Báo Công Nhân Giải Phóng gần 45 năm trước, giờ đây tôi san sẻ cởi mở, tự do hơn vì rõ ràng, tổng thể những gì tôi làm không chỉ vì sức khỏe thể chất mà còn là niềm hạnh phúc của người bệnh ” – GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng thổ lộ .

Thầy thuốc Nhân dân “Ươm mầm hạnh phúc”

Với những thành quả trong điều tra và nghiên cứu và thực tiễn, năm 2000, GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng được nhà nước phong tặng thương hiệu Anh hùng Lao động. Tuy tuổi đã cao nhưng sau khi nghỉ hưu đến nay, mỗi ngày BS Phượng vẫn đến Bệnh viện Mỹ Đức – nơi bà làm cố vấn – để thăm khám cho bệnh nhân. Mỗi năm, BS Phượng đều dành thời hạn cùng những BS tại đây đến nhiều tỉnh, thành khám bệnh không tính tiền. Với những ca bệnh nặng, bà ” kéo ” họ về Bệnh viện Mỹ Đức để điều trị không tính tiền .20-boxGS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng thăm khám cho một thai phụ tại Bệnh viện Mỹ Đức Ảnh : TẤN THẠNHTừ năm năm trước, chương trình ” Ươm mầm niềm hạnh phúc ” được BS Phượng cùng đồng nghiệp tại Bệnh viện Mỹ Đức khởi xướng nhằm mục đích tương hỗ điều trị không tính tiền cho những cặp vợ chồng hiếm muộn, có thực trạng kinh tế tài chính khó khăn vất vả. Mỗi năm, chương trình đảm nhiệm điều trị khoảng chừng 40-60 cặp vợ chồng, ngân sách mỗi đợt khoảng chừng trên 4 tỉ đồng, từ nguồn góp phần của tập thể nhân viên cấp dưới Bệnh viện Mỹ Đức, những nhà hảo tâm … Đến nay, khoảng chừng 120 em bé đã sinh ra từ chương trình này .