6 cặp phạm trù triết học của triết học Mác – Lênin cần nắm rõ

6 cặp phạm trù triết học là gì?

Trước khi khám phá về 6 phạm trù triết học, tất cả chúng ta cùng điểm qua định nghĩa về phạm trù và phạm trù triết học .Phạm trù là khái niệm phản ánh những thuộc tính, mối liên hệ cơ bản và chung nhất của những sự vật, hiện tượng kỳ lạ thuộc những nghành khác nhau .

Phạm trù triết học là khái niệm rộng nhất, chung nhất phản ánh các mặt, các mối liên hệ với bản chất của sự vật, hiện tượng trong tự nhiên xã hội và trong tư duy.

Phạm trù triết học có những tính chất sau:

• Tính biện chứng: Được thể hiện ở nội dung mà phạm trù phản ánh luôn phát triển, vận động nên phạm trù cũng vận động, thay đổi liên tục, không đứng im. Phạm trù có thể chuyển hóa lẫn nhau.

Tính biện chứng của hiện tượng kỳ lạ hay sự vật mà phạm trù phản ánh lao lý biện chứng của phạm trù. Điều này cho thấy tất cả chúng ta cần sử dụng, vận dụng phạm trù rất là linh động, mềm dẻo, biện chứng và uyển chuyển .

• Tính khách quan: Mặc dù phạm trù chính là kết quả của sự tư duy, tuy nhiên nội dung mà các phạm phù phản ánh lại là khách quan do thiện thực khách quan mà phạm trù phản ánh quy dinh. Có thể giải thích rộng hơn là phạm trù khách quan về cơ sở, về nguồn gốc, về nội dung, còn hình thức thể hiện là phản ánh chủ quan của phạm trù.

6 cặp phạm trù triết học phổ biến

• Cặp phạm trù cái chung và cái riêng

Cái chung là phạm trù triết học chỉ ra những thuộc tính, những mặt giống nhau và được lặp lại trong cái riêng khác .Phạm trù cái riêng chỉ ra một hiện tượng kỳ lạ, một sự vật, một mạng lưới hệ thống hay một quy trình mà sự vật tạo thành chỉnh thể độc lập với những cái riêng khác .Cái chung chỉ sống sót ở trong cái riêng, trải qua cái riêng để biểu lộ sự sống sót của mình .Ví dụ : Mỗi người là một thể thực riêng không liên quan gì đến nhau, bên trong mỗi người đều có điểm chung như có đầu óc để quan sát và tinh chỉnh và điều khiển hành vi của mình. Có trái tim để cảm nhận quốc tế xung quanh .

• Cặp phạm trù nguyên nhân và kết quả

Nguyên nhân là phạm trù được dùng để chỉ ảnh hưởng tác động qua lại giữa những bộ phận, những mặt và những thuộc tính trong một sự vật hoặc giữa những sự vật với nhau gây nên những đổi khác nhất định .Kết quả là phạm trù chỉ ra những đổi khác đã Open do phạm trù nguyên do tạo ra .Nguyên nhân sẽ sinh ra hiệu quả nên nguyên do có trước, hiệu quả có sau và nguyên do như thế nào thì sẽ sinh ra hiệu quả tựa như như thế đó .Ví dụ : Gieo gió ắt sẽ gặp bảo, thao tác phạm pháp sự ác đến ngay, ở hậu gặp hậu ở bạc gặp bạc .

• Cặp phạm trù tất nhiên và ngẫu nhiên

Phạm trù tất yếu sẽ vạch ra đường đi cho mình qua rất nhiều cái ngẫu nhiên, tất yếu sẽ pháp luật cái ngẫu nhiên đồng thời ngẫu nhiên sẽ bổ trợ cho tất yếu. Do đó trong thực thế mọi việc đều phải địa thế căn cứ vào tất yếu chứ không địa thế căn cứ vào phạm trù ngẫu nhiên, nhưng cũng không được bỏ quá ngẫu nhiên, không được tách rời tất yếu ra khỏi ngẫu nhiên .Ví dụ : Để đạt được kết quá nhất trong việc học tập thì cần siêng năng, cần mẫn là điều tất yếu, tuy nhiên tới ngày thi thì mắc yếu tố sức khỏe thể chất nên làm bài thi hiệu quả thấp là điều ngẫu nhiên .Để đạt được hiệu quả tốt trong học tập thì siêng năng, siêng năng học tập là điều tất yếu, nhưng nhưng đến ngày thi thì bị yếu tố về sức khỏe thể chất làm hiệu quả thi thấp là điều ngẫu nhiên .

• Cặp phạm trù nội dung và hình thức

Cặp phạm trù này luôn có mối liên hệ thống nhất và gắn bó ngặt nghèo với nhau. Không có một hình thức nào không có nội dung, cũng như không một nội dung nào lại không chứa hình thức. Phạm trù nội dung quyết định hành động hình thức, đồng thời hình thức tác động ảnh hưởng ngược lại với nội dung. Hình thức tương thích thôi thúc nội dung tăng trưởng tốt hơn và ngược lại .Ví dụ : Nội dung trong một cuốn sách như thế nào sẽ quyết định hành động phải làm bìa như thế đó, nếu nội dung buồn mà lại có cách sắp xếp tiêu đề và màu bìa là gam màu vui nhộn thì sẽ rất phản cảm, người đọc sẽ không khi nào quyết định hành động đọc cuốn sách đó .

• Cặp phạm trù bản chất và hiện tượng

Bản chất là phạm trù chỉ ra tổng hợp các mặt cũng như các mối liên hệ tương đối ổn định trong sự vật, bản chất quy định sự phát triển và vận động của sự vật đó.

Hiện tượng là phạm trù chỉ ra bộc lộ bên ngoài của thực chất .Hiện tượng là bộc lộ của một thực chất và thực chất khi nào cũng biểu lộ ra thành những hiện tượng kỳ lạ nhất định. Bản chất quyết định hành động tới hiện tượng kỳ lạ, thực chất thế nào thì hiện tượng kỳ lạ sẽ thế đó .Ví dụ : Nước có thực chất là lỏng thì sẽ bộc lộ ra bằng hiện tượng kỳ lạ .

• Cặp phạm trù khả năng và hiện thực

Phạm trù năng lực và hiện thực luôn sống sót thống nhất, luôn chuyên hóa và không tách rời nhau. Khả năng khi ở trong điều kiện kèm theo nhất định sẽ biến thành hiện thực. Do đó, trong việc nhận thức về thực tiễn cần dựa vào hiện thực. Để năng lực biến thành hiện thực, con người cần phát huy tối đa tính dữ thế chủ động của mình trong nhận thức và thực tiễn .Ví dụ : Trước mắt là bút, giấy và thước kẻ là hiện thực thì năng lực hoàn toàn có thể tạo ra được một hộp đựng quà .Chắc hẳn qua thông tin về 6 cặp phạm trù triết học trên bạn đọc đã hoàn toàn có thể nắm rõ được quan điểm triết học Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứng giữa những cặp phạm trù, ý nghĩa phương pháp luận được rút ra khi điều tra và nghiên cứu những phạm trù này

Đánh giá :

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Chia Sẻ Kiến Thức