Những nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ tử vong do COVID-19 cao ở Việt Nam | Y tế | Vietnam+ (VietnamPlus)

Làn sóng dịch COVID-19 lần thứ 4 khởi đầu ngày 27/4/2021 với đa nguồn lây, đa chủng, đa ổ bệnh đã xâm nhập sâu trong cộng đồng, xuất hiện ở mọi lứa tuổi.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho hay đến nay số lượng ca mắc tại Việt Nam đã lên tới gần 1,7 triệu người, trong đó có gần 32.000 ca tử vong, đa phần tại Thành phố Hồ Chí Minh và những tỉnh phía Nam như Tỉnh Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai, Cần Thơ, Đồng Tháp …

Trước bối cảnh cả nước đang bước sang giai đoạn mới theo Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ, các cơ sở y tế sẽ tiếp tục đối mặt với sự gia tăng người bệnh, đặc biệt trên thế giới đã xuất hiện biến chủng mới siêu lây nhiễm có thể gây tác động rất lớn đến hệ thống y tế.

Có 6% là bệnh nhân nặng

Phó giáo sư Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho hay cả nước đã có gần 1,7 triệu người mắc COVID-19, trong đó đã có hơn 1,3 triệu ca khỏi bệnh, hơn 366.000 trường hợp đang được theo dõi. Tổng số ca tử vong vì COVID-19 tại Việt Nam là 31.877 trường hợp.

[Ngày 29/12, ghi nhận gần 13.900 ca mắc COVID-19, 38.260 ca khỏi bệnh]

Trong số ca mắc COVID-19 tại Việt Nam chỉ có 6 % là bệnh nhân nặng, 8,3 % ở mức trung bình, tỷ suất bệnh nhân nhẹ và không có triệu chứng cao nhất với 85,7 % .
Trong số hơn 366.000 trường hợp đang được theo dõi có 230.146 ca theo dõi tại nhà ( chiếm tỷ suất 62,8 % ), 11.803 trường hợp theo dõi tại khu cách ly tập trung chuyên sâu ( 3,2 % ), 124.642 ca đang điều trị tại bệnh viện ( 34 % ) .
Báo cáo của Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho thấy đến ngày 28/12, những địa phương có số ca đang điều trị nhiều như : Thành phố Hồ Chí Minh ( 51.726 ), Tỉnh Bình Dương ( 42.159 ), Đồng Nai ( 41.147 ), Thành Phố Hà Nội ( 20.165 ), Cà Mau ( 16.061 ), Cần Thơ ( 15.157 ), Khánh Hòa ( 12.859 ), Trà Vinh ( 11.922 ), Đồng Tháp ( 10.936 ), Tây Ninh ( 10.584 ) .

Các địa phương đang có số ca COVID-19 trong tình trạng nặng cao gồm: Đồng Nai (3.246), Thành phố Hồ Chí Minh (2.315), Cần Thơ (420), Long An (416), An Giang (399), Bình Dương (361), Bến Tre (336), Vĩnh Long (324), Hà Nội (315), Đồng Tháp (277) ca.

Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có số trường hợp tử vong do COVID-19 cao nhất cả nước, với 18.632 người (chiếm tỷ lệ 61,7% của cả nước). Tiếp theo đó là các tỉnh: Bình Dương (3.172), Đồng Nai (1.057), An Giang (884), Tiền Giang (819), Long An (790), Tây Ninh (584), Cần Thơ (553), Đồng Tháp (519) và Kiên Giang (519).

Qua phân tích số ca bệnh tử vong cho thấy người trên 65 tuổi chiếm 47 % là người có bệnh nền ; 36 % là người từ 50-56 tuổi ; 18-49 là 15 % ; nhóm từ 0 – 17 tuổi là 0,42 % .
Phó giáo sư Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh vấn đề số lượng trên cho thấy tổng số ca tử vong từ 50 tuổi trở lên chiếm đến 84 %, thế cho nên việc tiến hành can đảm và mạnh mẽ, kinh khủng những giải pháp bảo vệ nhóm đối tượng người dùng rủi ro tiềm ẩn này là rất thiết yếu .
Ông Khuê dẫn chứng về so sánh tỷ suất tử vong quan sát được ở quần thể dân đã tiêm đủ liều vaccine và chưa tiêm vaccine : Tỷ suất tử vong ở Mỹ, Chile và Thụy Sỹ ( số ca tử vong / tuần / 100.000 dân ) cho thấy nhóm chưa tiêm vaccine tỷ suất tử vong là 7,62 %, ở nhóm đã tiêm đủ liều vaccine là 0,93 %. Tham chiếu đo lường và thống kê tương tự cho Việt Nam : Nếu Việt Nam tiêm được cho 80 % dân số thì tỷ suất tử vong tương ứng là 2,27 % .

Số ca mắc mới tăng nhanh, đột ngột

Phân tích một số ít nguyên do dẫn tới tỷ suất tử vong cao ở Việt Nam, Phó giáo sư Khuê cho rằng do số ca mắc mới tăng nhanh, bất ngờ đột ngột gây quá tải mạng lưới hệ thống bệnh viện. Biến chủng Delta lây lan nhanh, tỷ suất nhập viện, tăng nặng cao hơn so với biến chủng trước đó. Khi mở màn đợt dịch thứ 4, Việt Nam chưa đạt được tiềm năng tiêm chủng bảo vệ nhóm tuổi rủi ro tiềm ẩn ( tuổi cao, bệnh nền … ), tỷ suất người trên 50 tuổi tiêm vaccine đủ liều còn thấp so với tiềm năng là 95 % .

Đặc biệt nhiều trường hợp người dân còn chủ quan, không chủ động khai báo và tự điều trị tại nhà dẫn đến khi bệnh trở nặng không thể can thiệp kịp thời. Đó còn là khó khăn trong cơ chế tài chính, thanh quyết toán, quy định thủ tục hành chính về đấu thầu mua sắm dẫn tới không chuẩn bị đầy đủ và kịp thời vật tư thuốc, sinh phẩm, trang thiết bị.

Theo ông Khuê, việc điều phối phân loại bệnh nhân, quản trị tại hội đồng và chuyển tuyến chưa uyển chuyển. Nhiều địa phương chưa bảo vệ những nguồn lực đặc biệt quan trọng là nhân lực, thiếu nhân lực y tế nghiêm trọng, trong khi nhiều địa phương bị động trong việc kêu gọi nhân lực tương hỗ tại chỗ, chưa dữ thế chủ động tổ chức triển khai tập huấn và huấn luyện và đào tạo kịp thời .
” Nhiều địa phương chưa tiến hành nhìn nhận rủi ro tiềm ẩn nhiễm SARS-CoV-2 hoặc nhìn nhận mang tính hình thức, đối phó. Công tác tổ chức triển khai cơ sở cách ly, thu dung và điều trị tại 1 số ít địa phương chưa thực sự bảo vệ hiệu suất cao, bảo đảm an toàn theo hướng dẫn của Bộ Y tế. Nhiều nơi chưa có sự kêu gọi, liên kết những ban ngành đoàn thể địa phương cùng tương hỗ quản lý và vận hành quản trị thu dung điều trị, ” ông Khuê chỉ rõ .

Tăng cường năng lực điều trị

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh vấn đề về cơ bản Việt Nam đã trấn áp dịch bệnh. Tuy nhiên, khi bước vào triển khai thích ứng bảo đảm an toàn, linh động và phòng chống dịch hiệu suất cao, số ca mắc COVID-19 tại một số ít địa phương ngày càng tăng, nhiều trường hợp phát hiện qua sàng lọc khi đi khám chữa bệnh tại những bệnh viện. Vì vậy, việc giám sát vùng rủi ro tiềm ẩn cao để bảo vệ phát hiện sớm những ca mắc là rất thiết yếu, từ đó cách ly, điều trị và có giải pháp xử trí tương thích, góp thêm phần hạn chế trường hợp tử vong .
Nhung nguyen nhan dan toi ty le tu vong do COVID-19 cao o Viet Nam hinh anh 1Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn phát biểu tại hội nghị. ( Ảnh : PV / Vietnam + )Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn chỉ rõ : ” Để làm được vệc trên phải trấn áp ca mắc, tăng cường năng lượng điều trị, sử dụng thuốc sớm, trong đó có nhiều thuốc mới, thuốc kháng thể đa dòng, kèm theo đó là bảo vệ oxy cho người bệnh từ tuyến cơ sở đến bệnh viện những tầng 1, 2, 3. Đây là trách nhiệm rất là quan trọng của mạng lưới hệ thống khám chữa bệnh. ”
Để công tác làm việc điều trị người bệnh COVID-19 tốt hơn, Thứ trưởng Sơn yêu cầu toàn mạng lưới hệ thống điều trị thanh tra rà soát năng lực cung ứng của những cơ sở thu dung, điều trị COVID-19, liên tục nâng cao chất lượng công tác làm việc điều trị những tuyến. Cung ứng và bảo vệ khá đầy đủ thuốc, vật tư tiêu tốn, trang thiết bị, phục trang phòng hộ cá thể .
Song song với đó, những cơ sở y tế liên tục góp vốn đầu tư nguồn lực để lan rộng ra, tăng cường năng lượng hồi sức tích cực. Trong công tác làm việc điều trị, cần kêu gọi những cơ sở y tế của nhà nước và tư nhân tham gia và triển khai tiềm năng kép vừa tiến hành khám chữa bệnh thường thì, vừa tham gia điều trị, hồi sức tích cực COVID-19 .
Đặc biệt, những cơ sở y tế cần triển khai rất đầy đủ việc phân loại rủi ro tiềm ẩn người nhiễm SARS-CoV-2 và khuynh hướng xử trí, cách ly, điều trị theo Quyết định đã phát hành ngay từ trạm y tế, tổ COVID hội đồng đến những cơ sở thu dung, điều trị .
” Trạm y tế cần lập list những trường hợp F0 tại nhà và phân loại theo những nhóm rủi ro tiềm ẩn để quản trị. Các cơ sở thu dung, điều trị cần phân loại rủi ro tiềm ẩn người bệnh COVID-19 ngay từ khi nhập viện, đồng thời nhìn nhận mức độ lâm sàng, tiến triển của bệnh để phân luồng người bệnh vào những khoa, buồng bệnh tương thích, thuận tiện cho việc theo dõi chăm nom, điều trị và xử trí, ” Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh vấn đề .

Các cơ sở điều trị cũng như hệ thống theo dõi sức khoẻ người bệnh ban đầu cần theo dõi chặt chẽ tình trạng người bệnh để tiên lượng sớm, kịp thời phát hiện các dấu hiệu tăng nặng. Cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các tuyến điều trị, tuyệt đối tránh tình trạng chuyển tầng khi đã quá muộn.

Một quan tâm nữa của Thứ trưởng Bộ Y tế với mạng lưới hệ thống điều trị bệnh nhân COVID-19 là phải thanh tra rà soát lại công tác làm việc trấn áp nhiễm khuẩn, vệ sinh thiên nhiên và môi trường mặt phẳng ; tăng cường thông khí của hàng loạt những buồng bệnh, khu điều trị người bệnh COVID-19 đồng thời kiến thiết xây dựng và và kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch nhân lực, ca kíp, hạn chế tối đa việc nhân viên cấp dưới y tế trực quá 8 tiếng một ngày …
Lãnh đạo Bộ Y tế cũng nhấn mạnh vấn đề đến việc liên tục kêu gọi sự tham gia của hội đồng và mạng lưới những tình nguyện viên, ” Thầy thuốc sát cánh, ” những người có tận tâm, người bệnh COVID-19 đã bình phục, người về hưu … cùng tham gia vào tư vấn, điều trị, chăm nom, quản trị người nhiễm SARS-CoV-2 tại nhà … Các địa phương phải tăng cường tiêm chủng cho những đối tượng người dùng rủi ro tiềm ẩn cao, ” đi từng ngõ, gõ từng nhà ” để tiêm vaccine phòng COVID-19 cho nhóm đối tượng người tiêu dùng này. / .

Thùy Giang (Vietnam+)