Tăng lương tối thiểu vùng để bù đắp cho người lao động

Sau 2 năm không kiểm soát và điều chỉnh lương tối thiểu ( LTT ), đời sống của người lao động ( NLĐ ) càng thêm khó khăn vất vả. Theo chuyên viên, nếu năm 2022 liên tục không tăng LTT, mức tăng LTT năm 2023 cần phải thống kê giám sát để bù đắp thiếu thốn của người lao động, nhưng cũng cần tránh “ sốc ” cho doanh nghiệp .

2 năm không được tăng lương  

Chị H đang làm công nhân trong một công ty tại thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Thu nhập của chị H, nếu có tăng ca được khoảng chừng 6 triệu đồng / tháng ( sau khi trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội ). Hiện, từ thứ 2 đến thứ 6 hằng tuần, chị H tăng ca đến 18 giờ 30 ; thứ 7 làm đến 17 giờ 30, có hôm làm đến 16 giờ 30 thì nghỉ .

“Một tháng, tôi tăng ca khoảng 40 giờ. Lương cơ bản của tôi hiện là 4,6 triệu đồng/tháng; tiền làm thêm được tính 31.000 đồng/giờ” – chị H cho biết. 

Nếu không làm thêm, hoặc làm thêm ít, thu nhập của chị H ( sau khi đã trừ đi khoản tiền đóng bảo hiểm xã hội ) chỉ còn hơn 4 triệu đồng / tháng. Chồng chị làm nghề lái xe, thu nhập không không thay đổi, tuỳ thuộc vào lượng hàng khách thuê chở. Với tổng thu nhập của cả 2 vợ chồng ( tính ở mức cao nhất ) chỉ khoảng chừng 12-13 triệu đồng / tháng như trên, đời sống của mái ấm gia đình chị H rất khó khăn vất vả, thiếu thốn .Gia đình chị H có 2 con đang tuổi ăn học. Chị H cho hay, hằng tháng phải chi rất nhiều khoản : Đóng học cho con, tiền ăn, tiền điện nước … Trừ những ngân sách trên, còn lại bao nhiêu, chị tích góp, tiết kiệm ngân sách và chi phí, có tháng được gần 1 triệu đồng, có tháng được vài trăm nghìn, nhưng có tháng không để lại được đồng nào .Chị H nhớ lại, lần gần đây nhất chị được tăng lương cơ bản đã 2 năm, ở mức 200.000 đồng .

Cần có mức tăng lương tối thiểu phù hợp 

Liên quan đến vấn đề điều chỉnh LTT, Bộ LĐTBXH cho biết, từ ngày 1.4.2022 tới đây sẽ tiến hành điều tra về lao động, tiền lương và mức sống tối thiểu của NLĐ trong các loại hình doanh nghiệp năm 2022. Điều này nhằm cung cấp cơ sở cho việc điều chỉnh mức LTT vùng năm 2023 và hoạch định chính sách về lao động, tiền lương trong các loại hình doanh nghiệp.

Trao đổi với phóng viên báo chí về nội dung này, ông Lê Đình Quảng – Phó Trưởng ban Chính sách – Pháp luật ( Tổng Liên đoàn Lao động Nước Ta ), thành viên Hội đồng Tiền lương Quốc gia – cho biết, đây là hoạt động giải trí định kỳ, tiếp tục, đã thành thông lệ .“ Trước khi họp Hội đồng Tiền lương Quốc gia để bàn về kiểm soát và điều chỉnh mức LTT vùng của năm sau thì sẽ có những đoàn khảo sát tiền lương thực tế ở doanh nghiệp. Đây là thông lệ nhiều năm nay, theo kế hoạch của Hội đồng Tiền lương Quốc gia. Tuy nhiên, 2 năm nay, do tác động ảnh hưởng của dịch COVID-19, không kiểm soát và điều chỉnh tiền lương tối thiểu nên không tổ chức triển khai khảo sát ” – ông Quảng cho biết .Nói về quy mô khảo sát 2000 doanh nghiệp, ông Quảng cho rằng, số lượng mẫu trên không phải là lớn, tuy nhiên, trong tình hình dịch COVID-19, đến khảo sát trực tiếp số lượng doanh nghiệp như trên là rất khó .“ Có thể có nhiều cách khảo sát : Có đoàn của Hội đồng Tiền lương Quốc gia đi khảo sát trực tiếp 15-20 doanh nghiệp ; còn lại là khảo sát theo đề án hoặc giao cho những địa phương, hay Sở LĐTBXH tổ chức triển khai, hoặc khảo sát trực tuyến ” – ông Quảng nói .

Ông Quảng nói thêm, trước đó, trong năm 2021, do tình hình dịch bệnh COVID-19, nên Bộ LĐTBXH có văn bản đề nghị chưa nhóm họp Hội đồng Tiền lương Quốc gia để bàn về LTT năm 2022, mà chuyển sang Quý I/2022. Hiện tại, chưa có quyết định nào về LTT năm 2022 có điều chỉnh hay không.  

Theo ông Quảng, nếu năm 2022 không tăng LTT, thì năm nay, NLĐ vẫn liên tục khó khăn vất vả. Như vậy, tăng LTT của năm 2023 phải thống kê giám sát làm thế nào bù đắp được cho NLĐ phần của 3 năm không tăng LTT, nhưng nếu mức tăng LTT nhiều quá thì cũng dễ gây “ sốc ” .“ Tăng LTT năm 2023 phải làm thế nào bù đắp được thiếu vắng được 3 năm không kiểm soát và điều chỉnh LTT so với NLĐ, nhưng nếu tăng LTT một lần cao quá rất dễ gây “ sốc ” cho việc chi trả của doanh nghiệp. Làm chủ trương, nhất là chủ trương tiền lương, phải có độ tăng tương thích với năng lực của doanh nghiệp ; nếu sốc quá thì gây không ổn định cho quan hệ lao động. Đây là bài toán khó, cần giải đáp ” – ông Quảng bình luận. Ông Quảng đưa ra ví dụ, LTT năm 2018 tăng 6,5 % so với năm 2017 ; năm 2019 tăng 5,3 % so với năm 2018. Nếu năm 2023, LTT phải tăng ở mức 10 % so với mức lúc bấy giờ thì sẽ tạo một cú “ sốc ”, nhưng nếu tăng thấp quá thì không bù đắp được khó khăn vất vả của NLĐ .“ Theo Nghị quyết 27 – NQ / TW, việc kiểm soát và điều chỉnh mức LTT là hằng năm, nhưng nếu 3 năm mới kiểm soát và điều chỉnh thì là một bài toán, cần giám sát để có giải thuật ” – ông Quảng nói .