[SGK Scan] ✅ Lặng lẽ Sa Pa (trích) – Sách Giáo Khoa – Học Online Cùng https://laodongdongnai.vn

Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)

Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)

Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)

Lặng lẽ Sa Pa (trích)Lặng lẽ Sa Pa (trích)
Lặng lẽ Sa Pa ( trích ) –
Cảm nhận được vẻ đẹp bình dị của những nhân vật trong truyện ngăn Lặng lẽ Sa Pa, nhất là nhân vật anh người trẻ tuổi. Từ đó thẩu hiểu tư tưởng của tác phẩm : việc làm đem lại ý nghĩa trong đời sống vì niềm vui cho con người, dù trong thực trạng đơn độc. Phân tích được những điểm rực rỡ trong thẩm mỹ và nghệ thuật truyện : kiến thiết xây dựng trường hợp, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn, tích hợp tự sự và trữ tình. Củng cố một số ít nội dung của phần Tiếng Việt đã học ở học kì 1 : những mục tiêu hội thoại, xưng hô trong hội thoại, lời dần trực tiếp và lời dần gián tiếp. Viết được bài văn tự sự có sử dụng những yếu tố miêu tả nội tâm và nghị luận. Hiểu rõ vai trò của người kể chuyện trong văn bản tự sự. VẢN BẢN LẢNG LÊSA PA ( ) ( Trích ) – Chúng ta vừa mới qua Sa Pa, bác không nhận ra ư ? – Người lái xe tự nhiên lại hỏi. – Có. Tôi có nhận ra. Sa Pa mở màn với những rặng đào. Và với những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở những đồng cỏ trong lũng hai bên đường. Chỗ ấy là Tả Phình phải không bác ? – Nhà hoạ sĩ vấn đáp. – Vâng. Bác không thích dừng lại Sa Paạ ? – Thích chứ, thích lắm. Thế nào tôi cũng về ở hẳn đấy. Tôi đã định thế Nhưng giờ đây chưa phải lúc. – Bác sợ Sa Pa buồn chứ gì ? 180 Nhà hoạ sĩ phá lên cười : – Buồn thì ai mà chả sợ ? Nó như con gián gặm nhấm người ta ? Tốt hơn là tránh nó để thao tác đời. Những nét hớn hở trên mặt người lái xe chợt duỗi ra rồi bẵng đi một lúc, bác không nói gì nữa. Còn nhà hoạ sĩ và cô gái cũng nín bặt, vì cảnh trước mặt bỗng hiện lên đẹp một cách kì quặc. Nắng giờ đây mở màn len tới, đốt cháy rừng cây. Những cây thông chỉ cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc dưới cái nhìn bao che của những cây tử kinh nhiều lúc nhô cái đầu màu hoa cà lên trên màu xanh của rừng. Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên những vòm lá ướt sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe. Giữa lúc đó, xe dừng sít lại. Hai ba người kêu lên một lúc : – Cái gì thế ? Bác lái xe xướng to : – Cho xe nghỉ một lúc lấy nước. Luôn tiện bà con lót dạ. Nửa tiếng, những ông, những bà nhé. Trong lúc mọi người rối loạn vui tươi phía sau sống lưng, bác lái xe quay sang nhà hoạ sĩ nói vội vã : – Tôi sắp trình làng với bác một trong những người cô độc nhất trần gian. Thế nào bác cũng thích vẽ hắn. Không hiểu sao nói đến đấy, bác lái xe lại liếc nhìn cô gái. Cô bất giác đỏ mặt lên. – Một anh người trẻ tuổi hai mươi bảy tuổi ! Đây là đỉnh Yên Sơn, cao hai nghìn sáu trăm mét. Anh ta làm công tác làm việc khí tượng kiêm vật lí địa cầu ”. Cách đây bốn năm, có hôm tôi cũng đang đi thế này chợt thấy một khúc thân cây chắn ngang đường, phải hãm lại. Một anh người trẻ tuổi ở đâu chạy đến, hè với tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi. Hỏi ở đây mà ai đẩy cây ra giữa đường thế này, anh chỉ đỏ mặt. Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ cây xanh và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh ta kiếm kế dừng xe lại để gặp chúng tôi, nhìn trông và trò chuyện một lát. Kìa, anh ta kia. Những lời ra mắt trước ấy làm nhà hoạ sĩ già xúc động mạnh khi nhìn thấy người con trai tầm vóc nhỏ bé, nét mặt rạng rỡ từ trên sườn núi trước mặt181chạy lại chỗ xe đỗ. Ông không chú ý quan tâm cô con gái cũng víu chặt vào vai ông, nửa vì tò mò, nửa để tự vệ chống lại một cái gì đó. Người con trai đưa cho bác lái xe một gói nhỏ : – Cái gì thế này ? – Bác lái xe hỏi. – Củ tam thất ” cháu vừa đào thấy. Cháu gửi bác gái ngâm rượu uống. Hôm nọ bác chẳng bảo bác gái vừa ốm dậy là gì ? Bác lái xe cũng rút từ túi cửa xe ra một gói giấy : – Còn đây là sách tôi mua hộ anh. Người con trai mừng quýnh cầm cuốn sách còn đang cười cười nhìn khắp khách đi xe giờ đây đã xuống đất tổng thể. Kẻ đang vươn vai, người ngồi bệt xuống ven đường giở thức ăn mang theo ra. Bác lái xe dắt anh ta lại chỗ nhà hội hoạ và cô gái : – Đây, tôi trình làng với anh một hoạ sĩ lão thành nhé. Và cô đây là kĩ sư nông nghiệp. Anh đưa khách về nhà đi. Tuổi già cần nước chè : ở Tỉnh Lào Cai đi sớm quá. Anh hãy đưa ra cái món chè pha nước mưa thơm như nước hoa của Yên Sơn nhà anh. Anh người trẻ tuổi đỏ mặt, rõ ràng luống cuống : – Vâng, mời bác và cô lên chơi. Nhà cháu kia. Lên cái bậc cấp kia, trên ấy có cái nhà đấy. Nước sôi đã có sẵn, nhưng cháu về trước một tí. Bác và cô lên ngay nhé. Nói xong, anh chạy vụt đi, cũng tất tả như khi đến. – Bác và cô lên với anh ấy một tí. Thế nào bác cũng thích vẽ anh ta. – Người lái xe lại nói. Hoạ sĩ nghĩ thầm : ” Khách tới giật mình, chắc cu cậu chưa kịp quét tước quét dọn, chưa kịp gấp chăn ví dụ điển hình ”. Ông rất kinh ngạc khi bước lên bậc thang bằng đất, thấy người con trai đang hái hoa. Còn cô kĩ sư chỉ “ ô ” lên một tiếng ! Sau gần hai ngày, qua ngót bốn trăm cây số đường dài cách xa Thành Phố Hà Nội, đứng trong mây mù ngang tầm với chiếc cầu vồng kia, tự nhiên lại gặp hoa dơn, hoa thược dược, vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong … ngay lúc dưới kia là mùa hè, bất ngờ đột ngột và mừng thầm, quên mất nhát gan, cô chạy đến bên người con trai đang cắt hoa. Anh con trai, rất tự nhiên như với một người bạn đã quen thân, trao bó hoa đã cắt cho người con gái, và cũng rất tự nhiên, cô đỡ lấy. 182 – Tôi cắt thêm mấy cành nữa. Rồi cô muốn lấy bao nhiêu nữa, tuỳ ý. Cô cứ cắt một bó rõ to vào. Có thể cắt hết, nếu cô thích. Tôi không biết kỉ niệm thế nào cho thật trang trọng ngày thời điểm ngày hôm nay. Bác và cô là đoàn khách thứ hai đến thăm nhà tôi từ Tết. Và cô là cô gái thứ nhất từ Thành Phố Hà Nội lên tới nhà tôi từ bốn năm nay. Người con trai nói to những điều đáng lẽ người ta chỉ nghĩ. Cũng là những điều ta ít nghĩ. Việc ấy làm bác già và cô gái cảm động và bị hấp dẫn ngay. Cô ôm bó hoa vào ngực, mạnh dạn nhìn thẳng vào mặt anh. Anh người trẻ tuổi phát hiện cái nhìn đó, phủi vội giọt mồ hôi trên sống mũi, mỉm cười, hạ giọng hỏi : – Cũng đoàn viên, phỏng ? – Vâng. – Cô gái nói sẽ. – Thôi, chấm hết tiết mục hái hoa – Người con trai bất chợt quyết định hành động – Bác lái xe chỉ cho ba mươi phút thôi. Hết năm phút rồi. Cháu nói qua việc làm của cháu, năm phút. Còn hai mươi phút, mời bác và cô vào nhà uống chè, cho cháu nghe chuyện. Cháu thèm nghe chuyện dưới xuôi lắm. Công việc của cháu cũng quanh quẩn ở mấy chiếc máy ngoài vườn này thôi. Những cái máy vườn trạm khí tượng nào cũng có. Dãy núi này có một ảnh hưởng tác động quyết định hành động tới gió mùa đông bắc so với miền Bắc nước ta. Cháu ở đây có trách nhiệm đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo trước thời tiết hằng ngày, Giao hàng sản xuất, Giao hàng chiến đấu. Đây là máy móc của cháu. Cái thùng đo mưa này, ở đâu bác cũng trông thấy, mưa xong đổ nước ra cái cốc li phân mà đo. Cái này là máy nhật quang kí ”, ánh nắng mặt trời xuyên qua cái kính này, đốt những mảnh giấy này, cứ theo mức độ, hình dáng vết cháy mà định nắng. Đây là máy Vin, nhìn khoảng cách giữa những răng cưa mà đoán gió. Ban đêm không nhìn máy, cháu nhìn gió lay lá hay nhìn trời, thấy sao nào khuất, sao nào sáng, hoàn toàn có thể nói được mây, tính được gió. Cái máy nằm dưới sâu kia là máy đo chấn động vỏ quả đất. Cháu lấy những số lượng, mỗi ngày báo về “ nhà ” bằng máy bộ đàm ” bốn giờ, mười một giờ, bảy giờ tối, lại một giờ sáng. Bản báo ấy trong ngành gọi là “ ốp ”. Công việc nói chung dễ, chỉ cần đúng mực. Gian khổ nhất là lần ghi và báo về lúc một giờ sáng. Rét, bác ạ. Ở đây có cả mưa tuyết đấy. Nửa đêm đang nằm trong chăn, nghe chuông đồng hồ đeo tay chỉ muốn đưa tay tắt đi. Chui ra khỏi chăn, ngọn đèn bão vặn to đến cỡ nào vẫn thấy là không đủ sáng. Xách đèn ra vườn, gió tuyết và lặng im ở bên ngoài như chỉ chực đợi mình ra là ào ào xô tới. Cái lặng im lúc đó mới thật dễ sợ : nó như bị gió chặt ra từng khúc, mà gió thì giống những nhát chổi lớn muốn183quét đi toàn bộ, ném vứt lung tung. Những lúc lạng lẽ lạnh cóng mà lại hừng hực như cháy. Xong việc, trở vào, không thể nào ngủ lại được. Anh người trẻ tuổi đang nói, dừng lại. Và tại sao hoạ sĩ cảm xúc mình bồn chồn ? Vì nhác thấy người con gái nhỏ nhẻ, nhát gan, đứng giữa những luống dơn, không cần hái hoa nữa, ôm nguyên bó hoa trong tay, lắng tai nghe ? Vì hoạ sĩ đã phát hiện một điều thật ra ông vẫn ao ước được biết, ôi, một nét thôi đủ khẳng định chắc chắn một tâm hồn, khơi gợi một ý sáng tác, một nét mới đủ là giá trị một chuyến đi dài. – Anh nói nữa đi. – Ông giսc. – Báo cáo hết ! – Người con trai vụt trở lại giọng vui tươi. – Năm phút nữa là mười. Còn hai mươi phút thôi. Bác và cô vào trong nhà. Chè đã ngấm rồi đấy. Thì giờ ngắn ngủi còn lại thúc giục cả chính người hoạ sĩ già. Ông theo liền anh người trẻ tuổi vào trong nhà, hòn đảo nhìn qua một lượt trước khi ngồi xuống ghế. Một căn nhà ba gian, thật sạch, với bàn và ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm. Cuộc đời riêng của anh người trẻ tuổi thu gọn lại một góc trái gian với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách. Hoạ sĩ còn đang nheo mắt cố đọc tên những sách trên giá thì cô gái đã bước tới, có vẻ như thao tác ấy hộ bố. Cô không trở lại bàn giữa và ngồi ngay xuống trước chiếc bàn học con, lật xem bìa một cuốn sách rồi để lại nguyên lật mở như cũ. Anh người trẻ tuổi rót nước chè mời bác già, ngoảnh lại tìm cô gái, thấy cô đang đọc, liền bưng cái chén con đến yên lặng đặt trước mặt cô. Hoạ sĩ nhấp chén trà nóng ba ngày nay ông mới lại gặp, không giấu vẻ thú vị, tự rót lấy một chén nữa, nói luôn : – Ta thoả thuận thế này. Chuyện dưới xuôi, mươi ngày nữa trở lại đây, tôi sẽ kể anh nghe. Tôi sẽ trở lại, danh dự đấy. Tôi cũng muốn biết cái yên lặng lúc một giờ sáng chon von trên cao nó thế nào. Bây giờ có cả ba tất cả chúng ta đây, anh hãy kể chuyện anh đi. Sao người ta bảo anh là người cô độc nhất trần gian ? Rằng anh “ thèm ” người lắm ? Anh người trẻ tuổi bật cười khanh khách : – Các từ ấy đều là của bác lái xe. Không, không đúng đâu. Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu. Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ. 184A nh hạ giọng, nửa tâm sự, nửa đọc lại một điều rõ ràng đã ngẫm nghĩ nhiều : – Hồi chưa vào nghề, những đêm khung trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao 5 cánh xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao 5 cánh kia một mình một mình. Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ như vậy nữa. Vả, khi ta thao tác, ta với việc làm là đôi, sao gọi là một mình được ? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao bạn bè, chiến sỹ dưới kia. Công việc của cháu khó khăn thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất. Còn người thì ai mà chả “ thèm ” hở bác ? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà thao tác ? Đấy, cháu tự nói với cháu thế đấy. Bác lái xe đi, về Lai Châu cứ đến đây dừng lại một lát. Không vào giờ “ ốp ” là cháu chạy xuống chơi, lâu thành lệ. Cháu bỗng dưng tự hỏi : Cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là cái gì vậy ? Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô hội thì xoàng. Cháu ở liền trong trạm hàng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói : “ Đấy, bác cũng chẳng “ thèm ” người là gì ? ”. Anh xoay sang người con gái đang một mắt đọc cuốn sách, một mắt lắng nghe, chân cô đung đưa khe khẽ, nói : – Và cô cũng thấy đấy, khi nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà. Mỗi người viết một vẻ. – Quê anh ở đâu thế ? – Hoạ sĩ hỏi. – Quê cháu ở Tỉnh Lào Cai này thôi. Năm trước, cháu tưởng cháu được đi xa lắm cơ đấy, hoá lại không. Cháu có ông bố tuyệt lắm. Hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết quả : bố cháu thắng cháu một – không. Nhân dịp Tết, một đoàn những chú lái máy bay lên thăm cơ quan cháu ở Sa Pa. Không có cháu ở đấy. Các chú lại cử một chú lên tận đây. Chú ấy nói : nhờ cháu có góp thêm phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mĩ trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu, thật là bất ngờ đột ngột, không ngờ lại là như vậy. Chú lái máy bay có nhắc đến bố cháu, ôm cháu mà lắc “ Thế là một – hoà nhé ! ”. Chưa hoà đâu bác ạ. Nhưng từ hôm ấy cháu sống thật niềm hạnh phúc. O, bác vẽ cháu đấy ư ? Không, không, đừng vẽ cháu ! Để cháu trình làng với bác những người khác đáng cho bác vẽ hơn. Phải, người hoạ sĩ già vừa chuyện trò, tay vừa bất giáchí hoáy vào cuốn sổ tỉ lên đầu gối. Hơn bao nhiêu người khác, ông biết rất rõ sự bất lực của nghệ thuật và thẩm mỹ, của hội hoạ trong cuộc hành trình185vĩ đại là cuộc sống. Ông thấy ngòi bút của ông bất lực trên từng chặng đường đi nhỏ của ông, nhưng nó như thể một quả tim nữa của ông, hay chính là quả tim cũ được “ để cao ” lên, do đó mà ông khao khát, mà ông yêu thêm đời sống. Thế nhưng, so với chính nhà hoạ sĩ, vẽ khi nào cũng là một việc khó, nặng nhọc, nguy hiểm. Làm một bức chân dung, phác hoạ như ông làm đây, hay rồi vẽ dầu, làm thế nào làm hiện lên được mẫu người ấy ? Cho người xem hiểu được anh ta, mà không phải hiểu như một ngôi sao 5 cánh xa ? Và làm thế nào đặt được chính tấm lòng của nhà hoạ sĩ vào giữa bức tranh đó ? Chao ôi, phát hiện một con người như anh ta là một thời cơ hãn hữu cho sáng tác, nhưng triển khai xong sáng tác còn là một chặng đường dài. Mặc dù vậy, ông đã đồng ý sự thử thách. Để khỏi vô lễ, người con trai vẫn ngồi yên cho ông vẽ, nhưng cho là mình không xứng với thử thách ấy, anh vẫn nói : – Không, bác đừng mất công vẽ cháu ! Cháu ra mắt với bác ông kĩ sư ở vườn rau dưới Sa Pa ! Ngày này sang ngày khác ông ngồi im trong vườn su hào, rình xem cách ong lấy phấn, thụ phấn cho hoa su hào. Rồi, để được theo ý mình, tự ông cầm một chiếc que, mỗi ngày chín mười giờ sáng, lúc hoa tung cánh, đi từng cây su hảo làm thay cho ong. Hàng vạn cây như vậy. Để củsuhảo nhân dân toàn miền Bắc nước ta ăn được to hơn, ngọt hơn trước. Ông kĩ sư làm cháu thấy cuộc sống đẹp quá. Bác về Sa Pa vẽ ông ta đi, bác. Hay là, chiến sỹ nghiên cứu và điều tra khoa học ở cơ quan cháu ở dưới ấy đấy. Có thể nói chiến sỹ ấy trong tư thế chuẩn bị sẵn sàng suốt ngày chờ sét. Nửa đêm mưa gió rét buốt, mặc, cứ nghe sét là chiến sỹ choáng choàng chạy ra. Như thế mười một năm. Mười một năm không một ngày xa cơ quan. Không đi đến đâu mà tìm vợ. Đồng chí cứ sợ nhỡ có sét lại vắng mặt mình. Đồng chí đang làm một cái map sét riêng cho nước ta. Có cái map ấy thì lắm của lắm bác ạ. Của chìm nông của chìm sâu trong lòng đất đều hoàn toàn có thể biết, quý giá lắm. Trán chiến sỹ cứ hói dần đi. Nhưng cái map sét thì sắp xong rồiTrong cái lặng im của Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi, có những con người thao tác và lo nghĩ như vậy cho quốc gia. Cũng may mà bằng mấy nét, hoạ sĩ ghi xong lần đầu khuôn mặt của người người trẻ tuổi. Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta tâm lý về anh. Và về những điều anh tâm lý trong cái vắng vẻ vòi vọi hai nghìn sáu trăm mét trên mặt biển, cuồn cuộn tuôn ra khi gặp người. Những điều tâm lý đúng đắn khi nào cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều tâm lý khác trong óc người khác, có sẵn mà chưa rõ hay chưa được đúng. Ví dụ như ý niệm về cái đất Sa Pa mà ông quyết định hành động sẽ chỉ đến để nghỉ ngơi tiến trình cuối trong đời, mà ông yêu nhưng vẫn còn tránh. 186N hững do dự ấy làm cho nhà hội hoạ không nhận xét được gì ở cô con gái ngồi trước mặt đằng kia. Những điều cô cùng nghe, cộng với những điều cô mày mò thấy trên hai trang sách hay đang đọc dở của người con trai làm cô bàng hoàng. Có phải cái ánh sáng trong quyển sách rọi sang, làm cho cô hiểu thêm đời sống một mình dũng mãnh tuyệt đẹp của người người trẻ tuổi, về cái quốc tế những con người như anh mà anh kể, và về con đường cô đang đi tới ? Có phải cái cảm xúc bàng hoàng, đáng lẽ cô phải biết khi cô yêu, giờ đây cô mới biết, giúp cô nhìn nhận đúng hơn mối tình nhạt nhẽo mà cô đã bỏ, và yên tâm hơn về quyết định hành động của mình ? Một ấn tượng hàm ơn khó tả dạt lên trong lòng cô gái. Không phải chỉ vì bó hoa rất to sẽ đi theo cô trong chuyến đi thứ nhất sinh ra. Mà vì một bó hoa nào khác nữa, bó hoa của những háo hức và mơ mộng ngẫu nhiên anh cho thêm cô. Và vì một cái gì đó nữa mà lúc này cô chưa kịp nghĩ kĩ. Cô loay hoay tìm trong túi xách. Nhà hoạ sĩ thì còn trở lại, nhưng cô, trong trời đất Tây Bắc bạt ngàn, trong cuộc sống mông mênh nói chung, chốc nữa, chắc là cô sẽ đi luôn, biến mất, có cái gì Tặng Ngay lại anh ta để, như anh ta nói, kỉ niệm lần gặp gỡ này. Một cái cỏn con gì rồi ra hoàn toàn có thể biến thành một chút xíu dịu dàng êm ả, một chút xíu gan góc trong đời sống của anh ta ? Một cuốn sách, một món trang trí nhỏ ví dụ điển hình ? Không, hiện giờ trong cái túi xách của cô không có vật gì như vậy. – Trời ơi, chỉ còn có năm phút ! Chính là anh người trẻ tuổi giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà hoạ sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thư thả đi đến chỗ bác già. – Ô ! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này ! Anh người trẻ tuổi vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho cô gái. Cô kĩ sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi. – Chào anh. – Đến bậu cửa, bỗng nhà hoạ sĩ già quay lại chụp lấy tay người người trẻ tuổi lắc mạnh. – Chắc chắn rồi tôi sẽ trở lại. Tôi ở với anh ít hôm được chứ ? Đến lượt cô gái từ biệt. Cô chìa tay ra cho anh nắm, thận trọng, rõ ràng, như người ta cho nhau cái gì chứ không phải là cái bắt tay. Cô nhìn thẳng vào mắt anh – những người con gái sắp xa ta, biết không khi nào gặp ta nữa, hay nhìn ta như vậy. – Chào anh. 187L ần đầu, chính là anh người trẻ tuổi quay mặt đi. Anh ấn cái làn vào tay bác già và nói vội vã : – Cái này để ăn trưa cho bác, cho cô và bác lái xe. Cháu có bao nhiêu là trứng, ăn không xuể. Cháu không tiễn bác và cô ra xe được, vì gần tới giờ “ ốp ” rồi. Thôi chào bác, chào cô. Bác sẽ trở lại nhé. Hai ông con theo bậc cấp bước xuống đồi, đến mặt đường nhìn lên, không thấy người con trai đứng đấy nữa. Anh ta đã vào nhà trong. Ông xách cái làn trứng, cô ôm bó hoa to. Lúc bấy giờ, nắng đã mạ bạc cả con đèo, đốt cháy rừng cây hừng hực như một bó đuốc lớn. Nắng chiếu làm cho bó hoa càng thêm rực rỡ tỏa nắng và làm cho cô gái cảm thấy mình rực rỡ tỏa nắng theo. Hai người lững thững đi về phía chiếc xe đỗ, im re rất lâu. Bỗng bác già nhìn đồng hồ đeo tay nói một mình : – Thanh niên giờ đây lạ thật ! Các anh chị cứ như con bướm. Mà đã mười một giờ, đến giờ “ ốp ” đâu ? Tại sao anh ta không tiễn mình đến tận xe nhỉ ? Cô gái liếc nhìn bác già một cái rất nhanh, tự nhiên hoảng sợ, nhưng vẫn im läng. Tỉnh Lào Cai tháng sáu, Thành Phố Hà Nội tháng bảy – 1970 ( Theo Nguyễn Thành Long ”, trong 33 truyện ngăn tinh lọc 1945 – 1975 NXB Tác phẩm mới, TP.HN, 1976 ) Chú thích ( * ) Nguyễn Thành Long ( 1925 – 1991 ), quê ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, viết văn từ thời kì kháng chiến chống Pháp. Ông là cây bút chuyên về truyện ngắn và kí. Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa là hiệu quả của chuyến đi lên Tỉnh Lào Cai trong mùa hè 1970 của tác giả. Truyện rút từ tập Giữa trong xanh in năm 1972. ( 1 ) Sa Pa : một huyện thuộc tỉnh Tỉnh Lào Cai, nằm trong khu vực dãy núi Hoàng Liên Sơn, có thị xã nghỉ mát Sa Pa nổi tiếng. Dãy Hoàng Liên Sơn có nhiều núi cao, trong đó có đỉnh Phan-xi-păng cao nhất nước ta ( 3143 mét ). ( 2 ) Vật lí địa cầu : khoa học điều tra và nghiên cứu những đặc thù vật lí của toàn cầu và những quy trình vật lí xảy ra trong toàn cầu và khí quyển. ( 3 ) Tam thất : cây dược liệu, chỉ trồng được ở 1 số ít vùng núi cao, khí hậu mát, trồng lâu năm mới có củ, củ dùng làm thuốc bổ dưỡng và chữa bệnh. 188 ( 4 ). Máy nhật quang kí : máy đo cường độ ánh sáng mặt trời. ( 5 ). Máy bộ đầm : máy liên lạc vô tuyến điện thoại thông minh loại nhỏ, hoàn toàn có thể vận động và di chuyển thuận tiện. ĐọC-HIÊU VẢN BẢN1. Nhận xét về diễn biến và trường hợp cơ bản của truyện ngắn Lăng lẽ Sa Pa. Tác phẩm này, theo lời tác giả, là “ một bức chân dung ”. Đó là bức chân dung của ai, hiện ra trong cái nhìn và tâm lý của những nhân vật nào ? 2. Phân tích nhân vật anh người trẻ tuổi trong truyện. ( Chú ý : trường hợp nhân vật Open, quan hệ với những nhân vật khác ; thực trạng sống và thao tác, tâm lý của anh về việc làm và đời sống ; nét đẹp đáng quan tâm nhất ở nhân vật này. ) 3. Phân tích nhân vật ông hoạ sĩ. ( Chú ý : vị trí của nhân vật trong truyện, những tâm lý về thẩm mỹ và nghệ thuật và về con người ; cảm hứng trước người người trẻ tuổi một mình ở trạm khí tượng. ) Nhân vật này cùng với những nhân vật phụ khác đã góp thêm phần tô đậm hình ảnh người người trẻ tuổi trong truyện như thế nào ? 4. Trong truyện ngắn này có sự phối hợp những yếu tố trữ tình, phản hồi với tự sự. Em hãy chỉ ra những chi tiết cụ thể tạo nên chất trữ tình của tác phẩm và nêu tính năng của chất trữ tình đó. 5. Phát biểu chủ đề của truyện. Ghí na hó • Truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa khắc hoạ thành công xuất sắc hình ảnh những người lao động thông thường, mà tiêu biểu vượt trội là anh người trẻ tuổi làm công tác làm việc khí tượng ở một mình trên đỉnh núi cao. Qua đó, truyện khẳng định chắc chắn vẻ đẹpcủa con người lao động và ý nghĩa của những việc làm thầm lặng. • Truyện đã thiết kế xây dựng được trường hợp hợp lý, cách kể chuyện tự nhiên, có sự tích hợp giữa tự sự, trữ tình với phản hồi. 189 Phát biểu cảm nghĩ về một trong hai nhân vật : anh người trẻ tuổi, ông hoạ sĩ .