Gìn giữ vẻ đẹp độc đáo của trang phục người Dao đỏ
Tạo nên sự phong phú, đa dạng trong sắc màu văn hóa Dao
Người dân tộc Dao Đỏ có 2 loại quần áo, kể cả nữ và nam. Một loại trang phục để mặc khi lao động sản xuất, với màu chủ yếu là màu chàm, không thêu nhiều họa tiết hoa văn. Còn một loại sặc sỡ nhiều sắc tố, nhiều hoa văn hơn để mặc trong dịp liên hoan, hoặc lễ cưới, những khi có việc làm lớn, lễ trọng như cấp sắc, cấp sắc cho những con dâu, con trai thì phải mặc đúng những bộ đó mới bộc lộ đúng nghĩa đúng tâm của người Dao đỏ .
Phụ nữ Dao đỏ thôn Nà Mỏ, thị trấn Na Hang
Hiện nay, tại các bản làng nơi đồng bào Dao đỏ sinh sống, nhiều phụ nữ vẫn tự tay dệt, thêu thùa, may vá trang phục cho mình và cho người thân trong gia đình. Với người phụ nữ Dao đỏ, chuyện ăn mặc rất được coi trọng, bộ trang phục của người phụ nữ còn là sản phẩm của nghệ thuật, kỹ thuật thêu thùa. Các hoa văn chủ yếu là thêu tay, đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo nên phần lớn do nữ giới đảm nhận.
Bạn đang đọc: Gìn giữ vẻ đẹp độc đáo của trang phục người Dao đỏ
Trang phục người Dao đỏ ở mỗi địa phương cơ bản đều giống nhau, tuy nhiên cũng có những điểm độc lạ tạo nên sự nhiều mẫu mã, phong phú trong sắc màu văn hóa truyền thống Dao. Trong đó, có sự độc lạ trong cách mặc, vấn khăn, xà cạp và thêm bớt những chi tiết cụ thể …
Phụ nữ dân tộc Dao thôn Bản Lục, xã Đà Vị khâu trang phục truyền thống.
Điển hình như trang phục người Dao đỏ ở một số ít nơi thường có chuỗi quả bông len hình tròn trụ màu đỏ treo trước ngực. Số lượng và kích cỡ tùy ý niệm mỗi vùng. Nếu ở Hùng Mỹ, Phúc Sơn ( Chiêm Hóa ) có 9 quả bông, kích cỡ lớn thì ở Sơn Phú ( huyện Na Hang ) có 11 quả bông, kích cỡ bé hơn. Trang phục người Dao ở Bạch Xa, Tân Thành, Minh Khương ( Hàm Yên ) chỉ có những tua rua màu đỏ quanh viền áo trước ngực .
Trang phục của nam người Dao đỏ đơn thuần hơn, chỉ có khăn đội đầu, áo ngắn và quần .
Trước đây, một bộ trang phục truyền thống của người Dao đỏ phải trải qua rất nhiều công đoạn. Từ việc nuôi tằm, dệt vải, nhuộm màu, thêu hoa văn, chạm bạc họa tiết yếm, vòng cổ… nhưng ngày nay, người Dao đỏ đã lược đi những công đoạn như nuôi tằm dệt, nhuộm vải bởi mọi thứ đều có thể mua. Chính vì thế, tinh hoa văn hóa trang phục người Dao đỏ giờ chỉ tập trung vào những họa tiết thêu trên các bộ phận. Những họa tiết, hoa văn được thêu trên trang phục từ các màu cơ bản: Đỏ, xanh, trắng, vàng… Trong đó chủ yếu là màu đỏ. Bởi theo quan niệm của người Dao đỏ, màu đỏ mang lại hạnh phúc, may mắn, đầy đủ trong cuộc sống.
Với phụ nữ người Dao Đỏ, trang phục quan trọng nhất là chiếc áo dài. Áo tứ thân màu chàm hoặc đen dài ngang ống chân. Áo không khoét nách mà tay đấu thẳng vào thân với hoa văn trang trí tập trung chuyên sâu ở viền nẹp ngực, tà áo và đầu ống tay áo bằng những họa tiết trang trí hình dấu chân hổ, hình răng cưa, quả trám, thập ngoặc và hình hoa cúc … Những họa tiết này không chỉ giúp làm đẹp cho chiếc áo mà còn bộc lộ mong ước một đời sống giàu sang, niềm hạnh phúc, mái ấm gia đình khỏe mạnh của dân tộc Dao. Quần luôn cùng màu với áo gồm những hoa văn và họa tiết được thêu tỉ mỉ ở nửa dưới của hai ống quần là : Hình vuông, hình chữ nhật màu đỏ – vàng – trắng, hình cây thông, hình chữ vạn … Khăn đội đầu ( hay còn gọi là Goòng phà ) được thêu kín những họa tiết trang trí hình tam giác, hình quả trám mô phỏng chiếc cối giã gạo bằng sức nước của người Dao. Qua đó, mong ước mùa màng bội thu, cơm gạo đủ đầy .
Điểm nhấn tạo nên sự độc lạ trong bộ trang phục của người Dao đỏ chính là chiếc yếm trước và sau. Sau khi thêu những họa tiết hoa văn thì những người phụ nữ Dao đỏ sẽ nhờ những nghệ nhân chạm bạc có kinh nghiệm tay nghề ở làng tạo ra những vòng bạc. Khi tích hợp với một bộ quần áo hoàn hảo, những chiếc vòng bạc tạo nên điểm nhấn cho trang phục và chứa đựng nhiều câu truyện văn hóa truyền thống riêng không liên quan gì đến nhau của người Dao đỏ .
Phụ nữ Dao đỏ tích cực truyền dạy cách may trang phục truyền thống cho thế hệ trẻ
Để bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử không bị mai một cùng thời hạn, người phụ nữ Dao đỏ vẫn luôn tích cực truyền dạy lại cách may, thêu thùa trang phục truyền thống cuội nguồn cho thế hệ trẻ .
Phụ nữ dân tộc Dao đỏ ở xã Phúc Yên (Lâm Bình) truyền dạy cho lớp trẻ thêu trang phục truyền thống
Đồng thời việc bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống dân tộc luôn được được cấp ủy, chính quyền sở tại những địa phương trong tỉnh Tuyên Quang đặc biệt quan trọng chăm sóc. Hằng năm, những địa phương thường tổ chức triển khai những cuộc liên hoan, trình diễn trang phục của những dân tộc nhằm mục đích Phục hồi và giữ gìn truyền thống văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của những dân tộc. Tỉnh Tuyên Quang đang tăng trưởng du lịch theo hướng khai thác điểm đến du lịch gắn liền với bảo vệ và phát huy đặc trưng của hội đồng địa phương. Do vậy, việc gìn giữ bảo tồn trang phục truyền thống lịch sử của dân tộc Dao Đỏ là việc làm rất là có ý nghĩa .
Nhằm tôn vinh, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của người Dao Đỏ, năm 2019, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã ghi nhận “ Nghệ thuật trang trí trên trang phục truyền thống cuội nguồn của người Dao Đỏ những huyện Sơn Dương, Chiêm Hóa, Hàm Yên, Na Hang, Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang ” là Di sản Văn hóa phi vật thể vương quốc. Đây không chỉ là niềm vinh dự, tự hào mà còn là động lực để đồng bào Dao đỏ bảo tồn, giữ gìn trang phục truyền thống cuội nguồn của dân tộc mình.
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
