Tiếng Thổ (Việt Nam) – Wikipedia tiếng Việt
Tiếng Thổ, còn được gọi là tiếng Cuối hay tiếng Hung ở Lào[2], là một cụm phương ngữ, là ngôn ngữ của 70.000 người Thổ ở Việt Nam vài nghìn người ở Lào (chủ yếu ở tỉnh Bolikhamsai và Khammouane).
Âm vị học[sửa|sửa mã nguồn]
Hệ thống phụ âm trong phương ngôn Làng Lỡ, theo Michel Ferlus : [ 3 ]
- [ ʈ ] xuất hiện trong từ mượn tiếng Việt có âm
/ʈ/
Bạn đang đọc: Tiếng Thổ (Việt Nam) – Wikipedia tiếng Việt
(viết là [tr] trong tiếng Việt)
- [ β ð ɣ ˀð ] vay mượn từ một dạng tiếng Việt từng tồn tại mấy thế kỷ trước.
Nguyên âm đôi tiếng Cuối Làng Lỡ | iə | ɨə |
uə |
eə | oə |
---|
Phương ngôn Làng Lỡ có tám thanh. Thanh 1-6 Open trong âm tiết kết thúc bằng âm vang : âm tiết kết thúc bằng nguyên âm, bán nguyên âm và âm mũi. Thanh 7-8 Open trong âm tiết kết thúc bằng âm tắc ( – p – t – c – k ). [ 3 ] Hệ thống này tương tự như với mạng lưới hệ thống thanh điệu tiếng Việt .
Dữ liệu lấy từ những đoạn ghi âm tiếng Cuối Chăm, Mon-Khmer Etymological Dictionary (Từ điển Từ nguyên Môn-Khmer) và Ferlus (2015).[3]
Xem thêm: Bình Phước: Sau 13 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn
Cách ký âm dưới đây hoàn toàn có thể lệch ký âm IPA bên trên một chút ít. ” – ” là mục từ chưa tìm ra trong những nguồn. Từ vựng ba ngôn từ không nhất thiết đồng nguyên ( cùng gốc ). Nhiều từ trong phương ngôn Làng Lỡ mượn từ / ảnh hưởng tác động bởi tiếng Việt .
Cuối Chăm | Làng Lỡ | Việt |
---|---|---|
moːt⁸ | moːt⁸ | một |
haːl¹ | haːn¹ | hai |
paː¹ | paː¹ | ba |
pɔːn³ | poːn³ | bốn |
dam¹ | dam¹ | năm |
pʰraw³ | ʂaw³ | sáu |
paj⁵ | paj⁵⁶ | bảy |
saːm³ | taːm³ | tám |
ciːn³ | ciːn³ | chín |
mɨəj² | mɨəj² | mười |
klam¹ | ʈam¹ | trăm |
Cuối Chăm | Làng Lỡ | Việt |
---|---|---|
kʌl² | ɣʌn² | cây |
laː³ | laː³ | lá |
pleː³ | ʈeː³ | trái/quả |
kɔː³ | ɣaw⁴ | gạo |
ɲɐː² | ɲaː² | nhà |
mʌl¹ | mʌn¹ | mây |
mɐː² | mɨə¹ | mưa |
sɒː³ | juə³ | gió |
kʰrʌm⁴ | ʂəm⁴ | sấm |
tʌt⁷ | tʌt⁷ | đất |
haːŋ¹ | haːŋ¹ | hang |
daːk⁷ | daːk⁷ | nước |
kʰrɔŋ¹ | ʂɔːŋ¹ | sông |
puŋ⁶ | – | vũng |
puːl² | vuːn² | bùn |
taː³ | δaː³ | đá |
cɒː³ | cɔː³ | chó |
pɔː² | voa² | bò |
rɔːŋ⁴ | ʂɔːŋ⁴ | ruộng |
bləːj¹ | ʐɨəj² | trời |
mat⁸ | mat⁸ | mắt |
muːl⁶ | muːn⁵⁶ | mũi |
kaː³ | kaː³ | cá |
kɒːn¹ | kɔːn¹ | con |
Cuối Chăm | Cuối Làng Lỡ | Việt |
---|---|---|
tiː² | tiː² | đi |
kɒː³ | kɔː³ | có |
kloːŋ⁴ | – | sống |
ceːt⁷ | ceːt⁷ | chết |
tɨŋ⁴ | tɨŋ⁴ | đứng |
ŋoːj² | ŋoːj² | ngồi |
ʔan¹ | – | ăn |
ɲoː⁴ | ɲɔː³ | uống |
ɲəː³ | ɲəː³ | nhớ |
ʔəː⁵ | ʔəː⁵⁶ | ở |
veːl² | viɛn² | về |
kac⁷ | kɛc⁷/kɛt⁷ | cắt |
pʌl¹ | pʌn¹ | bay |
Cuối Chăm | Cuối Làng Lỡ | Việt |
---|---|---|
puːj¹ | vuːj¹ | vui |
kʰluː² | ʂuː² | sâu |
naŋ³ | naŋ⁴ | nặng |
ɲɛːl³ | ɲɛːn⁴ | nhẹ |
duŋ³ | duːŋ³ | nóng |
klaŋ¹ | mɛːn⁴ | lạnh |
maːt⁷ | baːt⁷ | mát |
ʔʌm³ | ʔʌm³ | ấm |
Cuối Chăm | Cuối Làng Lỡ | Việt |
---|---|---|
klɒːŋ¹ | ʈawŋ¹ | (bên) trong |
kʰrəː² | ʂəː² | trước |
kʰraw¹ | – | sau |
khrɐː⁶ | – | giữa |
- Ferlus, Michel (2015). Hypercorrections in the Thổ dialect of Làng Lỡ (Nghệ An, Vietnam): an example of pitfalls for comparative linguistics (Ph.D.) (bằng tiếng English).
- Nguyễn Hữu Hoành và Nguyễn Văn Lợi (2019). Tones in the Cuoi Language of Tan Ki District in Nghe An Province, Vietnam [Thanh điệu của tiếng Cuối huyện Tân Kì tỉnh Nghệ An] [1]. The Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 12.1:lvii-lxvi.
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn