Rác thải nông thôn – Thực trạng và định hướng quản lý

 
Thực trạng rác thải vùng nông thôn

Ở nhiều vùng nông thôn trong cả nước, không khó để phát hiện những bãi rác tự phát cạnh con đường liên thôn, liên xã. Thậm chí, rác thải sinh hoạt còn được người dân thiếu ý thức đóng thành bao ném xuống sông, trên những kênh, rạch, sông suối … Các loại rác này đang được thải ra thiên nhiên và môi trường nông thôn mỗi ngày mà hầu hết là chưa qua giải quyết và xử lý, hoặc giải quyết và xử lý không đạt tiêu chuẩn, gây ô nhiễm thiên nhiên và môi trường. Thực trạng đó đang gióng lên hồi chuông cảnh báo nhắc nhở thực trạng ô nhiễm thiên nhiên và môi trường nghiêm trọng ở nhiều vùng nông thôn trong cả nước .

Tại Thành Phố Bắc Ninh, theo thống kê, mỗi ngày ở vùng nông thôn thải ra gần 400 tấn rác sinh hoạt những loại mỗi ngày. Tuy nhiên, chỉ có khoảng chừng hơn 20 % số rác thải này được thu gom, tập trung vào nơi pháp luật để giải quyết và xử lý. Ở những làng nghề thuộc thị xã Từ Sơn và những huyện Yên Phong, Gia Bình … lượng rác thải từ những ngành nghề tiểu thủ công nghiệp được người dân tự do thải ra đường, cống rãnh, bờ đê, sông lạch … Cả tỉnh có 125 xã, phường, thị xã nhưng mới chỉ có ba địa phương là thị xã Hồ ( huyện Thuận Thành ), thị xã Phố Mới ( huyện Quế Võ ), thị xã Chờ ( huyện Yên Phong ) xây dựng được hợp tác xã dịch vụ – thiên nhiên và môi trường. Còn lại 1 số ít thôn, cụm công nghiệp làng nghề tuy có tổ vệ sinh thiên nhiên và môi trường nhưng hiệu suất cao hoạt động giải trí rất thấp .

Tại Tuyên Quang, Sở Tài nguyên và môi trường tự nhiên cho biết, khối lượng chất thải rắn, chất thải sinh hoạt tại khu vực nông thôn phát sinh trên địa phận mỗi ngày khoảng chừng 202 tấn. Theo dự báo đến năm 2025, khi dân số tỉnh Tuyên Quang tăng trên 713 nghìn người, khi đó khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát thải sẽ tăng lên 285 tấn / ngày. Trong khi tỷ suất thu gom rác thải tại khu vực đô thị của Tuyên Quang đạt trên 96 % thì tại khu vực nông thôn, tỷ suất này chỉ đạt khoảng chừng 30 %, tương tự 60,6 tấn / ngày. Tuyên Quang hiện chỉ có 11 đơn vị chức năng thu gom, luân chuyển chất thải rắn, chất thải sinh hoạt khu vực nông thôn. Tuy nhiên những đơn vị chức năng này chưa có đủ năng lượng về phương tiện đi lại cũng như nhân lực để thu gom, luân chuyển rác thải của cả khu vực nông thôn. Hầu hết ở những thôn phải từ 2 đến 3 ngày, thậm chí còn có nơi 5 ngày mới thu gom một lần. Do vậy, đã dẫn đến thực trạng chất thải rắn, chất thải sinh hoạt vẫn tồn dư trong khu dân cư. Cùng với đó, điểm tập trung chất thải rắn sinh hoạt được sắp xếp ở đầu thôn, xóm, mặt đường giao thông vận tải chính của xã, không được che đậy kín dẫn đến ô nhiễm môi trường tự nhiên nghiêm trọng và làm xấu cảnh sắc xóm, làng …

Tại Nghệ An, vùng nông thôn hàng ngày phát sinh ra môi trường tự nhiên gần 900 tấn rác thải. Hầu hết những chất thải này vẫn ở thực trạng lẫn lộn, gồm có chất thải có năng lực phân hủy và khó phân hủy ( nilon, thủy tinh, cành cây, xác động vật hoang dã … ). Riêng tại khu vực vùng sâu, vùng xa, những địa phương còn khó khăn vất vả của tỉnh vẫn còn phổ cập thực trạng xả rác thải sinh hoạt ngay tại vườn hoặc những khu vực công cộng như chợ, đường giao thông vận tải và điểm giáp ranh giữa những thôn, xóm …

Ảnh minh họa: Nguồn internetẢnh minh họa : Nguồn internet
 

Còn tại Vĩnh Phúc, Sở Tài Nguyên và Môi trường, cho biết : Mỗi ngày khu vực nông thôn trên địa phận tỉnh thải ra thiên nhiên và môi trường khoảng chừng 590 tấn rác thải nhưng năng lực thu gom, giải quyết và xử lý rác ở khu vực này mới đạt khoảng chừng 69 % và hầu hết theo phương pháp chôn lấp. Nhiều địa phương như : Xã Hợp Châu, huyện Tam Đảo ; xã Bồ Sao, huyện Vĩnh Tường ; xã Quất Lưu, huyện Bình Xuyên ; xã Ngọc Thanh, Tiền Châu, Nam Viêm, thị xã Phúc Yên … chưa có bãi rác thải trong thời điểm tạm thời nên phải tập trung về điểm trung chuyển, sau đó thuê những công ty môi trường tự nhiên đô thị luân chuyển đến bãi rác ở thành phố Vĩnh Yên và thị xã Phúc Yên để giải quyết và xử lý … Mặc dù, thời hạn qua tỉnh Vĩnh Phúc đã tổ chức triển khai nhiều cuộc họp, hội nghị bàn luận, đưa ra giải pháp thu gom, giải quyết và xử lý rác thải sinh hoạt như quy hoạch kiến thiết xây dựng bãi rác rộng hơn, góp vốn đầu tư lò đốt rác, xí nghiệp sản xuất giải quyết và xử lý rác có quy mô, hiệu suất lớn để xử lý thực trạng ô nhiễm rác thải tại địa phương … tuy nhiên đến nay tỉnh vẫn chưa có dự án Bất Động Sản nào chính thức được góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng vào nghành nghề dịch vụ thu gom, giải quyết và xử lý rác thải nông thôn …

Trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng hiện mỗi ngày phát sinh khoảng 650 tấn chất thải, trong đó ở khu vực nông thôn có khoảng 250 tấn. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Sóc Trăng cho biết, tỷ lệ thu gom rác tại khu vực nông thôn ở Sóc Trăng mới chỉ đạt khoảng gần 50%. Cùng với đó, công tác phân loại chất thải tại nguồn chưa được thực hiện thường xuyên, liên tục, có nhiều nơi chất thải nhựa, nilon lẫn lộn với rác thải sinh hoạt, tình trạng ứ đọng rác thải tại các hố lưu chứa gây ô nhiễm môi trường đang xảy ra ở nhiều nơi. Đặc biệt, rác thải từ các chợ ở cả khu đô thị lẫn nông thôn cũng khiến cho ngành môi trường của Sóc Trăng khó khăn trong xử lý. Theo báo cáo, khu vực đô thị và nông thôn trên địa bàn Sóc Trăng có hơn 130 khu chợ, mỗi ngày hoạt động tại các chợ phát sinh khoảng 100 tấn chất thải rắn và gần 1.000m3nước thải. Qua kiểm tra các đơn vị chức năng cho biết, nước thải ở các chợ nông thôn và chợ tự phát đang bị ô nhiễm hữu cơ, vi sinh; chất thải rắn không ngừng gia tăng về khối lượng, đa dạng về thành phần đang tác động xấu đến môi trường nước tại các sông, kênh, rạch ở địa phương.

Và những chưa ổn trong thu gom, giải quyết và xử lý …

Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, lượng chất thải sinh hoạt nông thôn trong cả nước khoảng 32.000 tấn/ngày. Tỷ lệ thu gom còn thấp, trung bình đạt khoảng 40 – 50% so với lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại các vùng nông thôn ven đô hoặc các thị trấn, thị tứ cao hơn tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại các vùng sâu, vùng xa. Hiện có khoảng 71% chất thải rắn sinh hoạt vẫn chủ yếu được xử lý theo hình thức chôn lấp, chỉ 16% được xử lý tại các nhà máy chế biến sản xuất phân compost và 13% được xử lý bằng phương pháp đốt.

Mặc dù đến nay, đã có khoảng chừng 50 % những xã trong toàn nước xây dựng tổ thu gom chất thải sinh hoạt. Tuy nhiên, việc thu gom, luân chuyển chất thải rắn sinh hoạt một số ít ít do công ty dịch vụ môi trường tự nhiên thực thi, còn lại phần nhiều là do những hợp tác xã, tổ, đội tự quản thu gom đảm nhiệm với ngân sách thu gom thỏa thuận hợp tác với người dân với mức thu thấp, khoảng chừng 10.000 – 20.000 đồng / hộ / tháng. Với số tiền này chỉ chi trả được một phần cho hoạt động giải trí thu gom chất thải, không đủ để chi trả cũng như duy trì cho hoạt động giải trí luân chuyển .

Bên cạnh đó, những chưa ổn trong yếu tố quy hoạch những khu vực giải quyết và xử lý rác còn chưa hài hòa và hợp lý, dẫn đến thực trạng mỗi xã có một lò đốt chất thải, hay những bãi chôn lấp chất thải không bảo vệ nhu yếu kỹ thuật vẫn phát sinh. Các điều tra và nghiên cứu cho thấy, việc giải quyết và xử lý chất thải rắn tại những địa phương hiện chưa được vận dụng những chiêu thức và công nghệ tiên tiến bảo vệ, xảy ra thực trạng ở 1 số ít địa phương, mỗi xã có một lò đốt, những lò đốt chất thải rắn sinh hoạt này hầu hết là những lò đốt quy mô nhỏ với hiệu suất dưới 300 kg / h. Với những lò đốt hiệu suất nhỏ cấp xã này, mạng lưới hệ thống giải quyết và xử lý khí thải không có hoặc có nhưng không đạt nhu yếu .

Mặt khác, những địa phương cũng gặp nhiều khó khăn vất vả về nguồn nhân lực, công nhân tham gia quản lý và vận hành không đủ kỹ năng và kiến thức trình độ để quản lý và vận hành lò đốt, trình độ quản lý và vận hành của công nhân còn hạn chế, không tuân thủ những nhu yếu kỹ thuật nên chưa cung ứng nhu yếu về bảo vệ môi trường tự nhiên .

Công tác quản trị chất thải nói chung, trong đó có chất thải sinh hoạt nông thôn hiện chưa được chăm sóc đúng mức ; Việc lựa chọn công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý tương thích với điều kiện kèm theo tự nhiên, kinh tế tài chính – xã hội mỗi địa phương, từng vùng, miền còn chưa tương thích .

Ngoài ra, hiện chưa có chủ trương tương hỗ cho những hoạt động giải trí quản trị chất thải nông thôn. Công tác xã hội hóa những hoạt động giải trí quản trị chất thải rắn sinh hoạt nông thôn gặp nhiều khó khăn vất vả do nhận thức của hội đồng còn hạn chế. Cùng với đó, ý thức người dân về thu gom, phân loại rác thải chưa tốt cũng làm khó khăn vất vả thêm cho yếu tố về rác thải nông thôn lúc bấy giờ …

Định hướng và giải pháp trong quản trị, giải quyết và xử lý rác thải nông thôn

Trước thực trạng về yếu tố rác thải sinh hoạt nói chung, trong đó có yếu tố giải quyết và xử lý rác thải nông thôn, nhà nước đã ban hành Quyết định số 491 / QĐ-TTg ngày 07/5/2018 về việc phê duyệt kiểm soát và điều chỉnh Chiến lược vương quốc về quản trị tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó, có nhu yếu rõ việc góp vốn đầu tư kiến thiết xây dựng mới cơ sở giải quyết và xử lý chất thải rắn sinh hoạt ở nông thôn phải bảo vệ tỷ suất chôn lấp sau giải quyết và xử lý không quá 20 %. Các địa phương phải vận dụng những công nghệ tiên tiến tốt, tân tiến, thân thiện với môi trường tự nhiên để giải quyết và xử lý chất thải nông thôn. Theo đó, thời hạn tới để quản trị tốt rác thải ở khu vực nông thôn, 1 số ít giải pháp được yêu cầu, gồm có :

Hoàn thiện chính sách, chủ trương, pháp lý về quản trị chất thải rắn, trong đó, tập trung chuyên sâu thanh tra rà soát, thiết kế xây dựng, hoàn thành xong và lồng ghép những quy hoạch quản trị chất thải rắn vào quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường vương quốc, quy hoạch mỗi địa phương ; Xây dựng và triển khai xong những tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật thiên nhiên và môi trường, định mức kinh tế tài chính, kỹ thuật trong việc thu gom, luân chuyển và giải quyết và xử lý chất thải rắn .

Thực hiện thống nhất quản trị Nhà nước từ Trung ương đến địa phương so với công tác làm việc quản trị chất thải rắn ; Tăng cường thiết kế xây dựng và tiến hành những hoạt động giải trí tiếp thị quảng cáo, đào tạo và giảng dạy, nâng cao năng lượng và nhận thức hội đồng về quản trị chất thải rắn ; Xây dựng và dự kiến phát hành hạng mục công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý chất thải rắn sinh hoạt khuyến nghị vận dụng tương thích với điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, xã hội của những địa phương, trong đó chú trọng đến những công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý chất thải đi kèm với những giải pháp giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và tịch thu nguồn năng lượng, hạn chế tối đa lượng chất thải phải chôn lấp .

Về phía những địa phương : Cần thanh tra rà soát lại những điểm lưu giữ chất thải sinh hoạt nông thôn để cung ứng nhu yếu về yếu tố giải quyết và xử lý. Trên cơ sở thanh tra rà soát lại những quy hoạch quản trị chất thải hiện có, những địa phương cần có kế hoạch, lộ trình để chấm hết việc góp vốn đầu tư giải quyết và xử lý chất thải rắn sinh hoạt quy mô cấp xã, khuyến khích việc góp vốn đầu tư những cơ sở giải quyết và xử lý chất thải rắn sinh hoạt quy mô liên xã, liên huyện tương thích với quy hoạch bảo vệ thiên nhiên và môi trường, quy hoạch tỉnh .

Đẩy mạnh xã hội hóa, lôi cuốn và khuyến khích những tổ chức triển khai, cá thể tham gia góp vốn đầu tư nghiên cứu và điều tra công nghệ tiên tiến, kiến thiết xây dựng những khu giải quyết và xử lý chất thải tiên tiến và phát triển, thân thiện môi trường tự nhiên, lựa chọn những công nghệ tiên tiến giải quyết và xử lý chất thải rắn tích hợp với tịch thu nguồn năng lượng, tương thích với điều kiện kèm theo kinh tế-xã hội, trình độ quản trị và tập quán của từng vùng, miền của mỗi địa phương để phổ cập vận dụng .

Đặc biệt, để xử lý tốt bài toán rác thải nông thôn, những địa phương tăng nhanh những chiêu thức thu gom, phân loại chất thải tại nguồn. Nói không với chất thải nhựa, khuyến khích sử dụng những mẫu sản phẩm thân thiện với thiên nhiên và môi trường. Tạo thói quen cho người dân ý thức gom rác bỏ vào nơi lao lý, không vứt bừa bãi những sông, kênh rạch … Phối hợp thanh tra, kiểm tra và giải quyết và xử lý những trường hợp vi phạm trong giải quyết và xử lý chất thải rắn. Đồng thời, tăng nhanh công tác làm việc tuyên truyền, tập huấn nâng cao năng lượng nhận thức cho tổ chức triển khai, cá thể trong việc quản trị tổng hợp chất thải rắn .

Xây dựng và triển khai những chương trình tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật, hướng dẫn tổ chức triển khai dịch vụ, kiến thức và kỹ năng giám sát hội đồng dân cư trong quản trị chất thải nông thôn … Theo đó, khi có được sự đồng lòng, thống nhất giữa người dân, cơ quan quản trị, cùng những xu thế chủ trương tương thích, tiến hành đồng điệu những giải pháp thì bài toán rác thải nông thôn sẽ sớm được xử lý. / .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn