Khi ngành thời trang “thức tỉnh” với môi trường

Xu hướng tất yếu của làng mốt thế giới

Theo một thống kê của Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc, thời trang là ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều tài nguyên nước đứng thứ 2 so với những ngành khác trên quốc tế. Đồng thời, lượng khí thải nhà kính thải ra môi trường từ ngành này nhiều hơn lượng phát thải từ ngành máy bay và tàu thủy cộng lại, xê dịch với lượng khí thải carbon của hàng loạt châu Âu. Cụ thể, cứ mỗi kg vải được sản xuất sẽ có 23 kg khí nhà kính được thải ra môi trường. Trong một điều tra và nghiên cứu khác, những nhà khoa học ước tính rằng, để may một chiếc áo T-shirt bằng vật tư cotton, trung bình người trồng bông sử dụng 150 ml hóa chất ô nhiễm. Cotton cũng là một trong những vật liệu thông dụng nhất quốc tế, trong đó tiến trình truyền thống lịch sử sản xuất ra cotton tiêu đến 25 % lượng thuốc bảo vệ thực vật của toàn quốc tế. Còn những mẫu sản phẩm dệt may đại trà phổ thông khác, loại sợi hầu hết làm từ nylon hay polyester, cũng là những loại sợi tổng hợp từ những chất hóa dầu ô nhiễm.

Đáng nói, một số lượng lớn các vật liệu cung ứng trong thời trang, quần áo, giày dép và phụ kiện cũ hỏng đều bị chôn vùi trong các bãi rác. Thông thường những vật dụng này sẽ không dễ hoặc không thể phân hủy.

Từ nhiều năm nay, ngành thời trang trên quốc tế đã từ từ “ thức tỉnh ” với những tác động ảnh hưởng xấu đi của ngành công nghiệp này với môi trường. Do đó, xu thế tất yếu lúc bấy giờ là tìm đến những vật liệu thân thiện với môi trường. Đơn cử là những vật liệu không lạm dụng những chất hóa học và phẩm màu ô nhiễm, có nguồn gốc tự nhiên hoặc được tái chế từ những nguồn nguyên vật liệu khác. Có thể nói, thời trang giờ đây không chỉ là một ngành nghề phát minh sáng tạo thẩm mỹ và nghệ thuật của con người mà còn phải phân phối được những nhu yếu cấp thiết của môi trường và khí hậu. Từ đó, những khái niệm như “ thời trang vững chắc ”, “ thời trang sinh thái xanh ” sinh ra. Nhiều nhãn hàng trên quốc tế đã lựa chọn đi theo con đường thời trang bền vững và kiên cố hoàn toàn có thể kể tới những nhà mốt khét tiếng như Gucci, Prada, Versace … và ở những phân khúc khác như Adidas, Levi’s, Nudie Jeans, SAYE, Viktor và Rolf, Tribe Alive … Đầy ấn tượng là chiến dịch bảo vệ môi trường của Adidas từ năm năm ngoái đến nay, theo đó có hơn 15 triệu đôi giày adidas được sản xuất từ vật liệu Parley Ocean Plastic – một loại nhựa tái chế từ hàng tấn rác thải biển như lưới đánh cá, chai nhựa, túi nylon, … Còn đáng kể đến là từ năm 2010, tên thương hiệu Levi’s đã công bố bãi bỏ chiêu thức sản xuất vải jeans theo cách truyền thống cuội nguồn mà thay bằng công nghệ tiên tiến laser trọn vẹn mới để chế tác và làm bạc mầu cho vật liệu jeans giúp giảm thiểu tối đa lượng chất thải hóa học trong sản xuất jeans. Mặt khác, thời trang tái chế cũng là một khuynh hướng điển hình nổi bật. Những ví dụ tiêu biểu vượt trội là bộ sưu tập mới của Coach do Marine Serre và Stuart Vevers phong cách thiết kế gồm có những mẫu áo khoác, váy và áo được chế tác nên từ mảnh vải vụn. Nhà phong cách thiết kế ( NTK ) Muiccia Prada hợp tác cùng Raf Simons để tạo nên chiếc váy Prada lộng lẫy làm từ 100 % nylon tái chế. Bên cạnh việc ứng dụng những vật liệu tái chế để sản xuất mẫu sản phẩm mới, Patagonia còn chủ trương lôi kéo những người mua của mình tận dụng lại những mẫu sản phẩm cũ. Cơ chế “ mua đi bán lại ” giữa người mua và tên thương hiệu cũng được tái sử dụng bởi nhiều nhãn hàng lớn khác. Ví như trong năm nay, hai nhãn hàng hạng sang chuyên phân phối lại quần áo cũ là RealReal và Vestiaire Collective đã kêu gọi được hàng trăm triệu USD vốn góp vốn đầu tư. Xu hướng da giả “ thuần chay ” cũng đang được tiếp đón bởi những hãng thời trang xa xỉ. Điển hình là mẫu túi Victora nổi tiếng của Hermes được làm từ sợi nấm và rễ nấm. NTK Stella McCartney cũng hợp tác với Bolt Threads để ra đời mẫu sản phẩm may mặc bằng da nấm tiên phong của mình. Trong nhiều năm qua, da giả làm từ nhựa là lựa chọn duy nhất nếu những NTK không muốn dùng đến những loại da động vật hoang dã. Tuy nhiên, bởi sự thiếu thân thiện với môi trường, những nhà nghiên cứu đã liên tục tìm kiếm những vật liệu giả da mới làm từ thực vật như nấm, rượu vang, xoài, xương rồng, dứa, táo, …

Sự “thức tỉnh” của ngành thời trang Việt Nam

Mặc dù đi chậm hơn quốc tế một vài năm nhưng ngành thời trang Nước Ta đã bắt kịp khuynh hướng vững chắc từ khoảng chừng năm năm nay. Nhiều khuôn mặt trẻ tiêu biểu vượt trội trong giới phong cách thiết kế đã tập trung chuyên sâu vào những dòng mẫu sản phẩm bền vững và kiên cố như NTK Vũ Thảo, NTK Trần Hùng, NTK Tom Trandt – Trần Minh Đạo ( tên thương hiệu Môi Điên ), NTK Võ Công Khanh, NTK Uyên Trần …

Khi ngành thời trang “thức tỉnh” với môi trường ảnh 1

Cụ thể, với NTK Vũ Thảo, nhà sáng lập tên thương hiệu Kilomet109, quy trình sản xuất loại sản phẩm thời trang của cô không chỉ gắn liền mật thiết với những nghề thủ công truyền thống như dệt lụa, dệt bông, dệt lanh, nhuộm chàm, nhuộm mặc nưa, mài đá, thêu thùa … mà còn điển hình nổi bật ở việc những nguyên vật liệu thô được tự trồng trong vạn vật thiên nhiên, không sử dụng nhiều hóa chất. NTK Uyên Trần thì lại được biết đến với việc điều tra và nghiên cứu và tạo ra loại vải làm từ vỏ tôm, bã cafe. Theo đó, cô san sẻ : “ Hàng năm có tới 8 triệu tấn vỏ món ăn hải sản thải, 7 triệu tấn bã cafe thải ra từ ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống toàn thế giới. Tôi đã tăng trưởng một giải pháp sửa chữa thay thế bằng cách sử dụng nguồn tài nguyên vạn vật thiên nhiên dồi dào – chất thải thực phẩm để tạo nên loại vật tư sinh học thân thiện với môi trường, thay thế sửa chữa cho da động vật hoang dã và da tự tạo ”. Còn với NTK Trần Hùng khi tăng trưởng bộ sưu tập thời trang thứ 5 của mình là “ Revival – Hồi sinh ”, anh đã nhận thức rằng “ Chính bản thân phải nỗ lực tăng trưởng một tên thương hiệu thời trang vững chắc và thân thiện với môi trường ”. Do đó, hàng loạt mẫu sản phẩm trong bộ sưu tập của anh đã được “ hồi sinh ” từ những thứ rác thải, vải vụn, da thừa, … để truyền tải 5 ý tưởng sáng tạo chính : rác thải văn phòng, rác thải đại dương, khói bụi ô nhiễm, rác nhựa và bọc nylon.

Không chỉ các NTK mà những KOLs, fashionista, người nổi tiếng khác cũng quan tâm, tham gia vào xu hướng thời trang bền vững và nhiệt tình lan tỏa những thông điệp tích cực đến người hâm mộ. Ví như Helly Tống, Châu Bùi, Giang Ơi, Đỗ Việt Anh, Suboi, Trần Quang Đại… Điển hình, trên trang cá nhân của Châu Bùi, nữ fashionista này đã chia sẻ chi tiết về những thương hiệu thời trang xanh mà hiện nay cô đang theo dõi và lý do tại sao cô lựa chọn những thương hiệu đó.

Cụ thể, nếu như tên thương hiệu Boo điển hình nổi bật với dự án Bất Động Sản xanh bền vững và kiên cố “ Boovironment ” thì tên thương hiệu The 31 gây ấn tượng với việc sử dụng vải organic linen với loại sản phẩm. Bên cạnh đó, tên thương hiệu Leinné có chương trình “ Refinity Community ” để tái sinh và tái chế quần áo cũ ; tên thương hiệu Môi Điên không sử dụng hóa chất để nhuộm màu mà trọn vẹn từ những công thức tự nhiên ; tên thương hiệu Timtay vận dụng vải linen thân thiện với môi trường từ sợi lanh, sợi bông, tơ tằm nguyên chất cho hơn 90 % loại sản phẩm của họ. Có thể thấy, thời trang bền vững và kiên cố đang thực sự biến hóa “ diện mạo ” của ngành may mặc toàn thế giới, trong đó có Nước Ta. Xu hướng này được tạo ra với mục tiêu lê dài thời hạn sử dụng của mẫu sản phẩm và hạn chế tối đa ảnh hưởng tác động xấu đi của thời trang so với hệ sinh thái. Những vật liệu tiêu biểu vượt trội của thời trang bền vững và kiên cố hoàn toàn có thể kể đến như : Vải sợi tự nhiên dễ phân hủy, vải hữu cơ ( làm từ sợi tự nhiên không sử dụng thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ ), vật liệu bằng tay thủ công ( làm bằng tay như đan len, sợi … ). Tính “ vững chắc ” không chỉ dừng ở yếu tố bảo vệ môi trường mà là khi một tên thương hiệu hoàn toàn có thể cân đối được những yếu tố bảo vệ môi trường, con người và những giá trị nhất định cho hội đồng. Song, không phải Fan Hâm mộ thời trang nào hay NTK, nhãn hàng nào cũng hoàn toàn có thể theo đuổi xu thế này. Vì muốn thiết kế xây dựng tên thương hiệu đi theo khuynh hướng thời trang bền vững và kiên cố, nhãn hàng cần có những kế hoạch, đo lường và thống kê kỹ lưỡng, gồm có những ngân sách bảo vệ môi trường nhằm mục đích hạn chế tối đa lượng hóa chất ô nhiễm sẽ thải ra trong quy trình sản xuất ; việc góp vốn đầu tư vào tăng trưởng những kỹ thuật sản xuất tân tiến nhằm mục đích tránh tiêu tốn lãng phí tài nguyên tự nhiên ; trả lương và phúc lợi cho công nhân lao động, nông dân giúp tạo ra vật liệu xanh, sạch để Giao hàng nhu yếu sản xuất …