Thổ cẩm lanh, tinh hoa văn hóa người H’mông tại Lào Cai

( Dân sinh ) – Sapa một địa điểm vùng Tây Bắc được nhiều người biết đến không chỉ là những cảnh tựa ” núi ấp ôm mây, mây ấp núi “, mà còn bởi con người nơi đây. Đến Sapa điều khiến hành khách phát hiện là những hình ảnh sặc sỡ của những hình ảnh phụ nữ, những em bé H’Mông với quần áo sặc sỡ như những bông hoa di động, hành khách mới hiểu được sự phong phú sắc màu trong phục trang của người H’Mông. Sự tinh xảo được bộc lộ qua từng đường thêu, mũi chỉ tạo lên họa tiết tinh xảo là cả một quy trình cần mẫn trong lao động và trí tưởng tượng đa dạng và phong phú của phụ nữ H’Mông .
Đến Sapa ai cũng vướng mắc người H’mông ko nuôi tằm, ko trồng bông họ sẽ lấy vải ở đâu để may phục trang. Mỗi một người phụ nữ H’mông đều phải biết làm vải và may phục trang cho bản thân, cho chồng và con của họ. Vì vậy số lượng vải làm 1 năm rất nhiều, nhà càng đông con phải làm càng nhiều vải. Đây chính là việc làm chủ chốt của người phụ nữ trong mái ấm gia đình .Người Mông có câu ” Đói không ăn thóc giống, rách nát cũng phải có áo lanh mặc lúc chết “. Vải Lanh với người Mông đã trở thành tín hiệu phân biệt cội nguồn, kể cả khi đã rời xa đời sống. Sự cầu kỳ, tinh xảo kỹ lưỡng trong từng hoa văn không chỉ đơn thuần tiềm ẩn tính thẩm mỹ và nghệ thuật mà còn là nét tâm linh truyền thống lịch sử của dân tộc có từ rất lâu rồi, dù thời nay đời sống đã có nhiều biến hóa, tiện lợi và tân tiến hơn nhưng những phụ nữ H’Mông vẫn giữ gìn truyền thống qua phục trang độc lạ của họ, vẫn trồng lanh dệt vải .

Lanh: trong tiếng latin chỉ loại vải làm bằng vỏ cây nói chung. Vải của người H’mông Sapa làm từ cây Màng. Cây Màng bề ngoài rất giống cây Cần Sa nên nhiều người nhầm tưởng. Cây Màng sau khi thu hoạch sẽ được phơi tái và người phụ nữ sơ chế từng công đoạn. Mỗi một công đoạn đều có khoảng thời gian nhất định mới hoàn thành được.

Làm vải được người phụ nữ tranh thủ những lúc nhàn rỗi làm, họ làm miệt mài từ ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, truyền từ đời này qua đời khác. Các bé gái bắt đầu học làm vải từ khi biết cầm cây bút. Vỏ cây Màng rất dai nên ngoài làm vải họ còn bện thành dây dùng vào nhiều việc khác như dây buộc, dây nỏ…. 

Ưu điểm của vải Thổ cẩm của người Mông đó là ấm về mùa đông, mát về mùa hè, bền, dày …. nhưng khi may thành quần áo thì rất nặng, dễ bị mục. Đến Sapa bạn đừng quá bất ngờ khi thấy trên tay mỗi người luôn bận nối 1 cuộc dây dù đang đứng chuyện trò, đang đi …. dù mắt họ ko nhìn nhưng tay họ vẫn nối sợi rất chắc và đều.

Tác giả: Thào Minh Tâm

10/09/2020

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn