Gustave Eiffel: Cha đẻ của những công trình đi vào lịch sử thế giới – Tạp chí Kiến Trúc

Vị kỹ sư, kiến trúc sư, doanh nhân Gustave Eiffel chủ yếu được biết đến với công trình tháp Eiffel đóng góp vào cảnh quan thành phố Paris. Những cây cầu, mái vòm, nhà ga và những công trình khác nữa có bàn tay thiết kế của ông đều để lại ảnh hưởng lâu dài tới những dự án thiết kế sau này. Chúng tồn tại như minh chứng trường tồn cho tính cách mạng của thiết kế trong thế kỷ 19.

Xây dựng tại khoảng trống xanh Champ de Mar trải dài trên Q. thứ 7 của thành phố Paris, tháp Eiffel chắc như đinh là một trong những khu công trình mang tính hình tượng lớn nhất của thời kỳ văn minh. Một tòa tháp có những thanh sắt đan vào nhau như mạng lưới, những vòm trang trí trải rộng và đường cong mềm mịn và mượt mà của bốn dầm đỡ xếp đối xứng tạo nên tính hòa giải thanh nhã của toàn diện và tổng thể cảnh sắc xung quanh .

Về siêu phẩm của mình, ông Gustave Eiffel từng nói :
“ Liệu người ta hoàn toàn có thể nghĩ rằng vì tất cả chúng ta là kỹ sư, vẻ đẹp không làm tất cả chúng ta bận tâm hay tất cả chúng ta không nỗ lực kiến thiết xây dựng những cấu trúc đẹp, cũng như vững chãi và lâu bền hơn ? Phải chăng những tính năng cơ bản nhất của sức mạnh luôn phải đi cùng với những điều kiện kèm theo bất thành văn của tính hòa giải ? … Hơn nữa, luôn có một cái gì đó mê hoặc, một sức điệu đàng đặc biệt quan trọng từ những điều kim chỉ nan nghệ thuật và thẩm mỹ thường thì không chạm tới. ”

Mặc dù có 1 số ít người đã biến hóa quan điểm sau khi tháp Eiffel hoàn thành xong, rất nhiều người vẫn cho rằng một kim tự tháp bằng sắt trông cực kỳ chướng mắt. Với những bản vẽ khởi đầu do Maurice Koechlin và Emile Nouguier từ Compagnie des Establissement Eiffel ( công ty do Gustave xây dựng và tăng trưởng ) phác thảo, chính Gustave bắt đầu cũng cảm thấy không hứng thú. Tuy nhiên sau những bổ trợ, ông Gustave Eiffel đã ĐK bản quyền cho bản thiết kế và đưa nó tham gia cuộc thi để chọn ra phong cách thiết kế chính thức cho lối vào World Expo. Cuộc bỏ phiếu đã nhất trí, hiệu quả là tháp Eiffel được thiết kế xây dựng trong vòng 2 năm sau đó, chính thức triển khai xong năm 1889 .

Công trình tháp Eiffel là một cuộc cách mạng trong việc sử dụng sắt và đinh tán, phá vỡ quy luật kiến trúc kiến thiết xây dựng sử dụng nề đã thống trị những thành phố trong thời kỳ này. Tòa tháp có chiều cao đáng kinh ngạc lên tới 300 m – cao nhất quốc tế tại thời gian thiết kế xây dựng và duy trì kỷ lục trong 40 năm. Tòa tháp đã suýt bị đưa ra phá hủy vào năm 1909, người ta đã phải gắn thêm vào đỉnh một ăng-ten radio, một tính năng ngoài việc chỉ làm cổng chào để hoàn toàn có thể bảo tồn khu công trình. Không thể phủ nhận đây là một siêu phẩm vĩ đại, thế nhưng độ nổi tiếng của nó còn hơn cả Gustave Eiffel, làm lu mờ đi những thành tựu khác của ông .

Gustave Eiffel sinh ra vào năm 1832 tại Dijon, miền đông nước Pháp. Sau khi theo học tại trường École Polytechnique và École Centrale des Arts et Manufactures, ông khởi đầu sự nghiệp kiến trúc vận dụng sắt kẽm kim loại, tập trung chuyên sâu vào kiến thiết xây dựng cầu đường giao thông. Ông đã triển khai xong dự án Bất Động Sản lớn tiên phong của mình – cây cầu đường tàu tại Bordeaux, cũng như một số ít khu công trình nhỏ khác trước khi xây dựng công ty riêng của mình với tư cách một kỹ sư độc lập vào năm 1865 .

Vào cuối những năm 1860 đến giữa những năm 1880, những phong cách thiết kế chính của Gustave Eiffel gồm có : Phòng tọa lạc những máy móc cho Triển lãm Paris năm 1867, cây cầu vòm bằng thép dài 162 m bắc qua sông Douro ở Oporto ( Bồ Đào Nha ), mái vòm cho đài quan sát thiên văn ở Nice ( Pháp ), ga xe lửa Budapest và phần khung sắt kẽm kim loại cho Tượng Nữ thần Tự do ở Thành Phố New York ( Mỹ ). Tại Nước Ta, những dấu ấn của ông được bộc lộ qua những khu công trình nổi tiếng như Cầu Tràng Tiền ở Huế và Nhà bưu điện TP HCM ở Hồ Chí Minh .

Bức tượng Nữ thần là thành tựu đáng quan tâm thứ hai của ông với trách nhiệm triển khai xong phần phong cách thiết kế cốt lõi khi nhà phong cách thiết kế bắt đầu là Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc bất ngờ đột ngột qua đời vào năm 1879. Ủy ban đã chọn Gustave Eiffel vì sự hiểu biết khác thường của ông về áp suất gió. Bức tượng đã được lên kế hoạch và kiến thiết xây dựng tại Paris và sau đó được tháo rời để gửi đến Mỹ, nơi người ta đã xây sẵn phần đế cho Nữ thần Tự do .

Dù vị kỹ sư tài hoa không ngừng nỗ lực, thật quá khó để vượt qua cái bóng của tháp Eiffel. Thành tựu sau cuối về mặt kỹ thuật của Gustave là khi ông được ký hợp đồng phong cách thiết kế những chốt của kênh đào Panama. Thế nhưng đã xảy ra bê bối về kinh tế tài chính và chính khi Công ty Kênh đào Panama của Pháp ngừng thanh toán giao dịch lãi vào năm 1888. Với tiếng tăm lừng lẫy, Eiffel sau đó liên tục gây quan tâm với nghành nghề dịch vụ khí động học – một chủ đề mà ông đã trở nên quen thuộc trong quy trình thiết kế xây dựng tháp Eiffel .

Trong phòng thí nghiệm của mình bên ngoài Paris, Eiffel đã thiết kế xây dựng đường hầm gió tiên phong. Các thí nghiệm của ông có ảnh hưởng tác động lớn đến những phi công sau này, trong đó hoàn toàn có thể kể đến đồng đội nhà Wright. Trong những năm cuối đời, ông tập trung chuyên sâu vào ngành khí tượng học, một nghành nghề dịch vụ mà ông nghiên cứu và điều tra sâu xa trước khi qua đời vào năm 1923 .

Di sản của Gustave Eiffel không chỉ hiện hữu tại trên 20 quốc gia mà còn có thể nhìn thấy qua những tiến bộ vượt bậc của khoa học và kiến trúc chịu ảnh hưởng từ ông. Tháp Eiffel của ông đã trở thành biểu tượng cho cách mà một thành phố có thể tạo được dấu ấn đặc trưng chỉ nhờ một công trình duy nhất, và thiết kế của nó đã truyền cảm hứng cho tất cả các tòa nhà chọc trời về sau.

Theo Đức Tùng biên dịch / Interior Vietnam / Nguồn : Archdaily, Ellen Von Weigand