Khổ như…đàn ông Việt!

“Rất sững sờ, ngạc nhiên”… 

Hầu như ít ai đặt câu hỏi rằng với tư cách là một giới, phái mạnh có niềm hạnh phúc không ? Mặc dù có một trong thực tiễn không mấy dễ chịu và thoải mái rằng giới có nhiều quyền và lợi thế này lại có tỉ lệ tự sát cao hơn gần 3 lần so với nữ. Số liệu của Ngân hàng Thế giới cho thấy, vào năm năm nay, tỉ lệ tự sát của phái mạnh Việt Nam là 10,8 trên 100,000, tiêu biểu vượt trội so với tỉ lệ tự sát ở phụ nữ là 3,7 trên 100,000 cũng như tỉ lệ trung bình của Việt Nam, 7,3 trên 100,000 ( so sánh với năm 2000, tỉ lệ này tương ứng là 6,7, 10 và 3,6, nghĩa là tỉ lệ tự tử ở phái mạnh vẫn tăng nhanh hơn rõ ràng so với nữ ). Thực tế, bởi những tâm lý mặc định của cả hai giới, đặc biệt quan trọng là của chính phái mạnh rằng phái mạnh đang rất ổn, nên mấy chục năm qua phần nhiều giới điều tra và nghiên cứu và những người làm quản trị không đặt câu hỏi này ra ? Trong khi đó, một phần tư phái mạnh vấn đáp khảo sát cho biết họ đang chịu áp lực đè nén bởi nhiều yếu tố, mà đứng đầu là kinh tế tài chính và sự nghiệp.

Áp lực về thu nhập đối với nam giới Việt Nam luôn tồn tại do nam giới được gắn với vai trò là người chu cấp kinh tế chính cho gia đình, trách nhiệm chăm sóc cha mẹ khi về già và thờ cúng tổ tiên. Với nam giới chưa kết hôn, thu nhập cũng chính là một tiêu chuẩn rất quan trọng của người chồng để có thể đảm bảo cho gia đình tương lai. 

Và nữa, truyền thống lịch sử trọng nam bền chắc chưa khi nào ngừng chảy tại Việt Nam, thậm chí còn vẫn liên tục mạnh hơn : những năm 2000, tỉ số giới tính khi sinh của Việt Nam vẫn ở mức cân đối sinh học ( từ 102 – 106 bé trai / 100 bé gái ). Có một điều gì đó đã thôi thúc sự chênh lệch này : tỉ số giới tính tăng nhanh kể từ 2004 và vọt lên mức 112,1 bé trai / 100 bé gái vào năm 2017. Đặc biệt là ở lần sinh con thứ ba đã tăng đến mức 120 bé trai / 100 bé gái ( trong tiến trình 2010 – năm trước ).

Trong khi phụ nữ đã có nhiều đổi khác, thì đàn ông Việt vẫn bị mắc kẹt bởi nhiều mặc định bền chắc về “ làm trai cho đáng nên trai ” .

Chính bởi vậy, điều tra và nghiên cứu Nam giới và nam tính mạnh mẽ trong một Việt Nam hội nhập ( triển khai năm 2019, mới công bố tháng 10-2020 ) của tiến sỹ Khuất Thu Hồng, Viện Nghiên cứu tăng trưởng xã hội – ISDS, và tập sự, những câu hỏi này mới từ từ hoàn toàn có thể vấn đáp. Khái niệm “ thế nào là một người đàn ông đích thực ” mới được mang ra luận bàn, đong đếm.

Và hơn 2.500 người đàn ông ngẫu nhiên, ở cả nông thôn và thành thị, trong 4 tỉnh để họ tự trả lời. Nhờ đó, lần đầu tiên các giới khác được biết đàn ông Việt đang đứng trước những nguy cơ về sức khỏe thể chất và tinh thần cụ thể ra sao: Trong vòng một năm, tỉ lệ có hành vi nguy cơ và tiêu cực đều cao (từng uống rượu bia tới say xỉn và hút thuốc lá lần lượt là 58% và 67%), trải qua cảm giác “cô đơn lạc lõng” lên tới 17.5%, “cảm thấy chán nản thất vọng” (19%) và “nghĩ cuộc đời mình thất bại” (9.4%), mà nặng nề nhất là nhóm nam giới trẻ và sinh sống ở đô thị.

tiến sỹ Khuất Thu Hồng cho biết : Trong số 2576 người có rất nhiều phái mạnh lại cảm ơn chúng tôi vì lần tiên phong phái mạnh khi được phỏng vấn có thời cơ nhìn lại chính mình. Hãy nghe hơn 2.500 người đàn ông tự kiểm kê hình mẫu “ người đàn ông đích thực ” mà họ kỳ vọng, hoài mong. Về sự nghiệp : người đàn ông đích thực ưu tiên sự nghiệp, coi trọng học vấn và bằng cấp, phấn đấu vào Đảng Cộng sản và có vị trí cao trong cơ quan nhà nước, làm những việc làm có kinh nghiệm tay nghề trình độ / kỹ thuật cao, trở thành người chỉ huy và ra quyết định hành động. Về năng lượng và tư cách : người đàn ông đích thực có một khung hình khỏe mạnh, biết sử dụng thành thạo công nghệ tiên tiến văn minh, có quan hệ xã hội rộng, có phong thái can đảm và mạnh mẽ, cử chỉ dứt khoát, ăn to nói lớn, biết gật đầu mạo hiểm và thử thách, tính cách can đảm và mạnh mẽ, không tỏ ra yếu mềm, và biết uống rượu giỏi. Về sinh lực : người đàn ông đích thực có năng lực tình dục cao, có nhiều kinh nghiệm tay nghề tình trường, luôn dữ thế chủ động và dẫn dắt khi quan hệ tình dục. Về mái ấm gia đình : người đàn ông đích thực lấy vợ, sinh con, là trụ cột trong mái ấm gia đình và kiếm đủ tiền nuôi được vợ con, và có nghĩa vụ và trách nhiệm thờ cúng tổ tiên. Tuy nhiên, sự mắc kẹt giữa tân tiến và truyền thống lịch sử của đàn ông Việt bộc lộ rất rõ ở việc những yên cầu của họ dành cho phụ nữ vẫn rất nhấn mạnh vấn đề vào vai trò chăm nom mái ấm gia đình như : “ đảm đang quán xuyến ”, “ luôn chấp thuận đồng ý với chồng ”, “ nhường nhịn, hi sinh cho mái ấm gia đình ”, “ có nhiều thời hạn cho mái ấm gia đình ”. Tỉ lệ người đàn ông mong ước vợ mình bảo vệ những tiêu chuẩn trên lên tới 70 %, thậm chí còn gần 90 %. Chừng nào phái mạnh còn thưởng thức đấm đá bạo lực, áp lực đè nén thì điều đó còn gây tai ương cho phái đẹp : 60 % phái mạnh từng gây tối thiểu một kiểu đấm đá bạo lực ( thể xác, tình dục, niềm tin, kinh tế tài chính hay trấn áp hành vi ) với bạn đời tri kỷ của mình. Gần 50% phái đẹp từng bị bạn đời tri kỷ đấm đá bạo lực niềm tin trong đời, cứ 5 phụ nữ Việt Nam thì có một phụ nữ ( 20,6 % ) bị một nửa yêu thương đấm đá bạo lực kinh tế tài chính trong đời, hơn 1/4 ( 27,3 % ) phụ nữ phải chịu một hoặc nhiều dạng đấm đá bạo lực trấn áp hành vi từ một nửa yêu thương trong đời.

Như vậy, trong khi phụ nữ đã thay đổi rất nhiều để tạo nên hạnh phúc thì người đàn ông vẫn “bền bỉ” với những mặc định và bị mắc kẹt ở đó…

Bày tỏ về nghiên cứu “hay, độc, lạ” này của nhóm, PGS. Nguyễn Văn Chính cho biết cảm xúc của ông là rất sững sờ, ngạc nhiên khi nghiên cứu này chỉ ra rằng “làm đàn ông không dễ dàng”, đàn ông phải đối mặt với nhiều áp lực cuộc sống và bản thân, vì họ cứ cho mình phải làm trụ cột gia đình, “phải là đàn ông đích thực” nên họ dễ bị stress nếu không trở thành một phiên bản “đích thực”.

Nhưng ông không quá bất ngờ khi thấy rằng nghiên cứu và điều tra này chỉ ra đàn ông Việt Nam vẫn “ bảo thủ ” khi mong ước việc làm là “ ra làm quan, thao tác nước ” đến giờ vẫn không biến hóa ( gần 41 % phái mạnh trong khảo sát cho biết mong ước làm cán bộ, công chức nhà nước ; tiếp theo là công an, công an, quân đội ( 38 % ) ; còn những ngành nghề yên cầu tư duy như điều tra và nghiên cứu khoa học thì được mong ước thấp nhất và bằng với thợ thủ công và việc làm trong những nghành nghề dịch vụ nông / lâm / ngư nghiệp ).

Sợ bị so sánh… “ chồng người ta”! 

GS.TS Đặng Nguyên Anh, Phó quản trị Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam bày tỏ : Đây là điều tra và nghiên cứu đáng suy ngẫm cho tổng thể tất cả chúng ta. Chúng ta nhìn lại những câu truyện thông thường, đời thường. Có rất nhiều định kiến giới, có rất nhiều những tâm lý thông thường hóa nhưng thời điểm ngày hôm nay tôi chợt nhận ra tất cả chúng ta phải xem lại. Tôi cũng thấy rằng từ góc nhìn này mở ra rất nhiều góc nhìn. Các chủ trương, những hội nghị đều tập trung chuyên sâu vào 50% quốc tế của tất cả chúng ta … Đơn cử như tôi chỉ cần cầm cái chổi quét nhà thì mọi người lại hỏi tôi Osin đâu mà để sếp phải quét nhà ? Tôi thấy rất lạ. Nếu đổ tại truyền thống cuội nguồn, tại xã hội thì đâu đó vẫn còn thiếu, có khi nào tại chính mái ấm gia đình, tại chính người vợ trong mái ấm gia đình không ? Và nữa tất cả chúng ta thường tiếp thị quảng cáo phái mạnh phải giỏi giang, ga lăng … nó mang đặc thù rất là không đời thực. Người đàn ông quyết định hành động toàn bộ, người phụ nữ chỉ là tương hỗ. Tôi đề xuất tiếp thị quảng cáo phải kiểm soát và điều chỉnh lại. Nếu đổi khác về tiếp thị quảng cáo có khi tất cả chúng ta cũng không cần phải biến hóa về chủ trương đâu … Ở góc nhìn khác, bà Nguyễn Thị Vân Anh, Giám đốc CSAGA san sẻ : “ Tôi không thấy nước nào có rượu bổ dương lại có sẵn như Việt Nam. Chính những kỳ vọng đó gây ra sự xấu hổ cho phái mạnh nếu họ không đạt được những chỉ tiêu. Trong một điều tra và nghiên cứu của chúng tôi khi phái mạnh được hỏi về kỳ vọng với phái đẹp thì rất ít tiêu chuẩn. Trong khi của nữ giới kỳ vọng vào phái mạnh vô cùng nhiều. Bản thân phái mạnh rất áp lực đè nén, để phái đẹp không so sánh chồng mình với những người đàn ông khác là vô cùng khó khăn vất vả ” …

Theo ông Nguyễn Hữu Minh, chuyên gia cao cấp về giới, việc nghiên cứu để hiểu biết tốt hơn về nam giới và nam tính để nhằm thay đổi theo hướng bình đẳng mang lại lợi ích cho nam giới, cho quan hệ gia đình và đem lại lợi ích cho toàn xã hội. Nhiều nam giới nhận thức phải trụ cột nên hình thành bất bình đẳng giới trong gia đình.

Do đó, nhiều tiêu chuẩn truyền thống lịch sử của “ người đàn ông đích thực ” cần phải được đổi khác để giải phóng chính đàn ông ra khỏi những khuôn mẫu cứng ngắc đang gây bất lợi cho chính họ và đang cản trở sự văn minh của phụ nữ và bình đẳng giới. Do đó, cần tập trung chuyên sâu vào nhóm phái mạnh tân tiến, coi trọng họ như đội quân tiên phong trong đổi khác tư duy, nếp nghĩ, là ảnh hưởng tác động đến tâm lý của những những tầng lớp khác. Bên cạnh đó, ông chú ý quan tâm rằng, nên phối hợp điều tra và nghiên cứu phái mạnh trong mối quan hệ với phái đẹp để đổi khác chủ trương.

Còn theo bà Vũ Phương Ly, Chuyên gia UN WOMEN, nghiên cứu chuẩn mực nam giới và tập trung giải quyết các vấn đề của đàn ông cũng góp phần thúc đẩy bình đẳng giới. Với nhiều chuyên gia khác, để thay đổi nam giới, giảm bớt những căng thẳng mà nam giới phải gánh chịu thì cần có dịch vụ tư vấn sức khỏe tâm thần cho đàn ông; chú ý tới quá trình “kiến tạo một đứa trẻ” từ trong gia đình, nhà trường và cả truyền thông xã hội… 

tiến sỹ Khuất Thu Hồng cho biết, điều tra và nghiên cứu này cho thấy nhóm phái mạnh trẻ, 18-29 và 30-29 có sự đổi khác so với phái mạnh cao tuổi. Tỉ lệ phái mạnh trẻ nghĩ là phụ nữ phải hi sinh, chịu đựng ít hơn nhiều so với phái mạnh cao tuổi, họ cho biết đỡ đần việc nhà cho vợ nhiều hơn, phái mạnh trẻ bị bạn gái kiểm tra, trấn áp nhiều hơn, thậm chí còn bị đánh nhiều hơn. Sự đổi khác rất chậm nhưng là ánh sáng cuối đường hầm cho tất cả chúng ta hy vọng vào sự đổi khác …

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn