Nhìn nhận lại về lương tối thiểu – Báo Giáo dục và Thời đại Online

Ngay sau khi Hội đồng Tiền lương vương quốc quyết định hành động chọn giải pháp tăng 6 % lương tối thiểu từ 1/7/2022 để trình nhà nước quyết định hành động, 8 hiệp hội ngành hàng đã có đơn gửi Thủ tướng đề xuất lùi thời gian tăng lương đến 1/1/2023 .
Lý do những hiệp hội ( trong đó có những hiệp hội có số lượng lao động lớn như dệt may, thủy hải sản, gỗ và lâm sản … ) đưa ra là, 2 năm qua, dịch Covid-19 khiến doanh nghiệp thực sự rất khó khăn vất vả và kiệt quệ. Hiện tại, nhiều công nhân vẫn là F0, kéo theo thực trạng hậu Covid tác động ảnh hưởng đến hiệu suất lao động và doanh nghiệp đang phải gồng mình đối phó .
Nếu nhà nước quyết định hành động tăng lương từ 1/7 tới, những doanh nghiệp không hề xoay sở kịp để đổi khác kế hoạch kinh doanh thương mại, kế hoạch sản xuất do thời gian đã đến quá gần, những giải pháp sản xuất, kinh tế tài chính và đơn hàng đều được thiết kế xây dựng từ cuối năm trước .

Ngoài ra, các doanh nghiệp đều đã thực hiện tăng lương đầu năm 2021 và 2022. Hợp đồng với các đối tác bao gồm giá hàng hóa… đều đã được chốt và ký từ đầu năm nên không thể tăng giá bán hàng hóa.

Trước đó, trong cuộc họp của Hội đồng Tiền lương vương quốc, ông Ngọ Duy Hiểu, Phó quản trị Tổng Liên đoàn Lao động Nước Ta cho biết thêm, do ảnh hưởng tác động của dịch Covid-19 nên 2 năm nay, nhà nước chưa kiểm soát và điều chỉnh lương tối thiểu vùng .
Hai năm không được tăng lương, lại gặp đại dịch, đời sống, thu nhập của một bộ phận người lao động đang rất khó khăn vất vả. Trong khi đó, kinh tế tài chính Nước Ta và hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại của doanh nghiệp đã hồi sinh can đảm và mạnh mẽ trong quý I. Vì thế lúc này cần tăng lương giúp lao động không thay đổi đời sống và yên tâm gắn bó với doanh nghiệp .

Những tranh luận giữa Tổng Liên đoàn và doanh nghiệp về thời gian và mức tăng lương tối thiểu vùng năm nào cũng diễn ra gay gắt. Ai cũng có lý của mình vì một bên muốn quyền lợi người lao động tốt hơn trong khi bên kia muốn duy trì sức cạnh tranh của người sử dụng lao động.

Kết quả thường là một mức tăng nằm đâu đó ở giữa hai luồng tranh cãi này. quản trị Hội đồng Tiền lương vương quốc Lê Văn Thanh cũng thừa nhận, mức tăng 6 % năm nay tuy chưa cao nhưng dung hòa được mong ước của hai bên và phần nào cung ứng nhu yếu mức sống tối thiểu của người lao động .
Vậy nhưng, chính “ giải pháp hòa giải ” này khiến mức lương tối thiểu của người lao động ngày càng xa rời mức sống tối thiểu. Theo thống kê giám sát của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, mức lương lúc bấy giờ chỉ cung ứng 80 % ngân sách cho mức sống tối thiểu của người lao động trong khu vực sản xuất .

Còn theo Trung tâm Nghiên cứu quan hệ lao động, ngay cả mức lương tối thiểu cao nhất cũng chưa đáp ứng được mức sống thấp nhất và chỉ vào khoảng 59% lương đủ sống.

Giả sử, Chính phủ quyết tăng lương tối thiểu thêm 6 % từ 1/7 tới, thì tùy theo vùng người lao động sẽ được tăng thêm 180 – 260 nghìn đồng / tháng, như vậy liệu có thấm tháp gì so với “ cơn bão giá ” càn quét từ đầu năm đến nay và hứa hẹn còn liên tục trong những tháng tới hay không ?
Tất nhiên, mức lương tối thiểu mà Nhà nước ấn định chỉ là “ mức sàn ” để doanh nghiệp và người lao động thương lượng. Tuy nhiên, trong trong thực tiễn, rất nhiều doanh nghiệp coi đây là “ mức trần ” họ trả cho người lao động, hoặc chỉ tăng thêm chút đỉnh. Bởi vậy, Nhà nước cần định nghĩa lại về lương tối thiểu và đo lường và thống kê để bảo vệ mức đủ sống cho người lao động .
Lương tối thiểu phải gồm có ngân sách khả biến như phí tổn hoạt động và sinh hoạt trực tiếp hàng ngày ; ngân sách cố định và thắt chặt gồm nhà tại, phương tiện đi lại đi lại … ; và ngân sách tương quan là mái ấm gia đình, con cháu, sức khỏe thể chất, học tập … Mọi đổi khác về tiền lương nếu không đi vào thực ra như vậy thì sẽ mãi lẩn quẩn, không xử lý được yếu tố .