NHỮNG ĐIỂM MỚI CỦA LUẬT CƯ TRÚ NĂM 2020

Tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Cư trú năm 2020 với 93,15% đại biểu tán thành.

Sau đây là 10 pháp luật điển hình nổi bật của

Luật Cư trú 2020

có hiệu lực hiện hành thi hành từ ngày 01/7/2021 mà người dân cần biết :

Theo Điều 20, Điều 28

Luật Cư trú năm 2020

kề từ ngày 01/7/2021, chính thức bỏ Sổ hộ khẩu giấy, Sổ tạm trú. Thay vào đó, người dân khi triển khai thủ tục ĐK thường trú ( Đương kim tổng thống ), tạm trú sẽ được cơ quan ĐK cư trú có nghĩa vụ và trách nhiệm thẩm định và đánh giá, update thông tin về nơi cư trú mới của người ĐK vào Cơ sở tài liệu về cư trú thay vì cấp Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú như lao lý trước đây tại Điều 18, Điều 30

Luật Cư trú 2006

.

Theo Khoản 3 Điều 38

Luật Cư trú năm 2020

, trường hợp người dân đã được cấp Sổ hộ khẩu giấy, Sổ tạm trú thì trước ngày 01/7/2021 thì :

– Sổ hộ khẩu giấy, Sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như sách vở, tài liệu xác nhận về cư trú theo lao lý cho đến hết ngày 31/12/2022 .

– Khi công dân triển khai những thủ tục ĐK cư trú dẫn đến biến hóa thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan ĐK cư trú có nghĩa vụ và trách nhiệm tịch thu Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, triển khai kiểm soát và điều chỉnh, update thông tin trong Cơ sở tài liệu về cư trú theo lao lý và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú .

Trước đây, theo pháp luật tại

khoản 2 Điều 1 Luật Cư trú sửa đổi

, công dân được ĐK thường trú tại thành phố thường trực Trung ương phải có thời hạn tạm trú tại thành phố đó từ một năm trở lên, nếu ĐK thường trú vào Q. thuộc thành phố thường trực Trung ương thì phải có thời hạn tạm trú tại thành phố đó từ hai năm trở lên. Riêng tại TP. Hà Nội, theo

Điều 19 Luật Thủ đô

, nếu muốn ĐK thường trú tại TP. TP.HN thì còn phải tạm trú liên tục tại nội thành của thành phố từ 03 năm trở lên .

Tuy nhiên, một trong những pháp luật đáng quan tâm khác của Luật Cư trú năm 2020 là xóa điều kiện kèm theo riêng nêu trên khi muốn nhập khẩu những thành phố thường trực Trung ương ( như TP. Thành Phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh … ) .

Đồng nghĩa, công dân khi muốn ĐK thường trú vào TP. Thành Phố Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thì không còn bị phân biệt về điều kiện kèm theo mà được vận dụng chung, thống nhất trên toàn nước như lao lý tại Điều 20 Luật Cư trú 2020 :

– Công dân có chỗ ở hợp pháp thuộc quyền sở hữu của mình thì được ĐK thường trú tại chỗ ở hợp pháp đó ;

– Khi được chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đồng ý chấp thuận trong những trường hợp vợ / chồng về ở với chồng / vợ ; con đẻ, con nuôi về ở với cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi và ngược lại … thì được ĐK thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình …

Có thể thấy, lao lý này nhằm mục đích tạo sự bình đẳng trong việc quản trị cư trú của mọi công dân .

Từ ngày 01/7/2020, bổ trợ thêm nhiều trường hợp công dân bị hạn chế quyền cư trú, theo đó

13

trường hợp công dân bị hạn chế quyền cư trú

gồm :

Người bị cơ quan, người có thẩm quyền triển khai tố tụng vận dụng giải pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, giải pháp tạm giữ, tạm giam ;

Người bị phán quyết phạt tù nhưng chưa có quyết định hành động thi hành án hoặc đã có quyết định hành động thi hành án nhưng đang tại ngoại hoặc được hoãn chấp hành án, tạm đình chỉ chấp hành án ;

Người bị phán quyết phạt tù được hưởng án treo đang trong thời hạn thử thách ;

Người đang chấp hành án phạt tù, cấm cư trú, quản chế hoặc tái tạo không giam giữ ;

Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện kèm theo đang trong thời hạn thử thách ;

Người đang chấp hành giải pháp giáo dục tại xã, phường, thị xã, giải pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng ;

Người phải chấp hành giải pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng nhưng đang được hoãn chấp hành hoặc tạm đình chỉ chấp hành ;

Người bị quản trị trong thời hạn làm thủ tục xem xét, quyết định hành động vận dụng giải pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng ;

Người bị cách ly do có rủi ro tiềm ẩn lây lan dịch bệnh cho hội đồng ;

Địa điểm, khu vực cách ly vì nguyên do phòng, chống dịch bệnh theo quyết định hành động của cơ quan, người có thẩm quyền ;

Địa bàn có thực trạng khẩn cấp theo pháp luật của pháp lý ;

Địa điểm không được ĐK thường trú mới, ĐK tạm trú mới, tách hộ theo pháp luật ;

Các trường hợp khác theo pháp luật của pháp lý .

Theo đó, lao lý người thuộc một trong những trường hợp sau đây thì bị xóa ĐK thường trú :

( 1 ) Chết, có quyết định hành động của Tòa án công bố mất tích hoặc đã chết .

( 2 ) Ra quốc tế để định cư .

( 3 ) Đã có quyết định hành động huỷ ĐK thường trú theo pháp luật tại Điều 35 Luật Cư trú 2020 .

(4) Vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng, trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài nhưng không phải để định cư hoặc trường hợp đang chấp hành án phạt tù, chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng (quy định mới).

(5) Đã được cơ quan có thẩm quyền cho thôi quốc tịch Việt Nam, trước quốc tịch Việt Nam, hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam (quy định mới).

( 6 ) Người đã ĐK thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm hết việc thuê, mượn, ở nhờ mà sau 12 tháng kể từ ngày chấm hết việc thuê, mượn, ở nhờ vẫn chưa ĐK thường trú tại chỗ ở mới, trừ trường hợp ( 8 ) ( lao lý mới ) .

(7) Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp nhưng sau đó quyền sở hữu chỗ ở đó đã chuyển cho người khác mà sau 12 tháng kể từ ngày chuyền quyền sở hữu vẫn chưa đăng ký thường trú tại chỗ ở mới, trừ trường hợp được chủ sở hữu mới đồng ý tiếp tục cho thuê, cho mượn, cho ở nhà và cho đăng ký thường trú tại chỗ ở đó hoặc trường hợp (8) (quy định mới).

( 8 ) Người đã ĐK thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm hết việc thuê, mượn, ở nhờ và không được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý chấp thuận cho giữ ĐK thường trú tại chỗ ở đó, người đã ĐK thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền chiếm hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý chấp thuận cho giữ ĐK thường trú tại chỗ ở đó ( pháp luật mới ) .

(9) Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở đã bị phá dỡ, tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc tại phương tiện đã bị xóa đăng ký phương tiện theo quy định của pháp luật (quy định mới).

Theo Khoản 6 Điều 2

Luật Cư trú 2020

Lưu trú theo quy định mới là việc công dân ở lại một địa điểm không phải nơi thường trú hoặc nơi tạm trú trong thời gian ít hơn 30 ngày.

Theo đó, Điều 7

Luật Cư trú 2020

bổ trợ những hành vi bị nghiêm cấm về cư trú từ ngày 01/7/2021 gồm :

– Không tiếp nhận, trì hoãn việc tiếp nhận hồ sơ, giấy tờ, tài liệu, thông tin đăng ký cư trú hoặc có hành vi nhũng nhiễu khác; không thực hiện, thực hiện không đúng thời hạn đăng ký cư trú cho công dân khi hồ sơ đủ điều kiện đăng ký cư trú; xóa đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú trái với quy định của pháp luật.

– Làm giả sách vở, tài liệu, tài liệu về cư trú ; sử dụng sách vở, tài liệu, tài liệu giả về cư trú ; phân phối thông tin, sách vở, tài liệu sai thực sự về cư trú ; khai man điều kiện kèm theo, trá hình hồ sơ, sách vở, tài liệu để được ĐK thường trú, ĐK tạm trú ; thuê, cho thuê, mua, bán, mượn, cho mượn, cầm đồ, nhận cầm đồ, hủy hoại sách vở, tài liệu về cư trú .

– Truy nhập, khai thác, hủy hoại, làm cản trở, gián đoạn hoạt động giải trí, đổi khác, xóa, phát tán, phân phối trái phép thông tin trong Cơ sở tài liệu về cư trú

Cụ thể, khoản 2 Điều 37

Luật Cư trú 2020

sửa khái niệm hộ mái ấm gia đình tham gia BHYT như sau :

Hộ mái ấm gia đình tham gia BHYT là những người cùng Đương kim tổng thống hoặc cùng ĐK tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp theo pháp luật của pháp lý về cư trú .

Theo Điều 27

, điều kiện kèm theo ĐK tạm trú từ 01/7/2021 gồm :

Công dân đến sinh sống tại chỗ ở hợp pháp ngoài phạm vi đơn vị hành chính cấp xã nơi đã ĐKTT để lao động, học tập hoặc vì mục đích khác từ 30 ngày trở lên thì phải thực hiện đăng ký tạm trú.

Như vậy, lao lý mới được cho phép người dân đến và sinh sống tại một khu vực ngoài khu vực đã Đương kim tổng thống từ 30 ngày trở lên mới phải ĐK tạm trú .