Khố – Wikipedia tiếng Việt

Khố là một trong những loại trang phục cổ xưa nhất của nhân loại. Nó bao phủ bộ phận sinh dục và ít nhất một phần mông bằng cách quấn tựa vào vòng thắt lưng.[1][2]

Trước đây nhiều vùng sử dụng nó, hiện tại vẫn còn được sử dụng hạn chế như ở vùng cao, vùng xa nơi còn lỗi thời, ngoài những một số ít nước giữ gìn nó như truyền thống văn hóa truyền thống khi có hội hè .

Nam thanh niên dân tộc Igorot, Phillipines đóng khố

Lịch sử và những loại[sửa|sửa mã nguồn]

Một hình thức của cái khố mặc cùng với một chiếc áo choàng của người Aztec ,Đóng khố được mặc trong những xã hội không có quần áo như thể một đồ lót hoặc áo tắm bởi đô vật và nông dân. Ở Sri Lanka và Ấn Độ nó được gọi là kaupinam hoặc khố ở Nước Ta. Khố là một hình thức cơ bản của phục trang. Đàn ông mặc khố như một phần của quần áo để che bộ phận sinh dục của họ chứ không phải là mông ở hầu hết những xã hội trong suốt lịch sử vẻ vang của con người. [ 3 ]
Hai người đàn ông dân tộc Mojave đóng khốMột cái khố là một dải vật tư ( vỏ cây, vải, da ) được trải qua giữa hai đùi và được gắn vào thân người bằng một vành đai bao quanh thắt lưng. Thông thường phái mạnh đa phần đóng khố, dùng để che giữ bộ phận sinh dục. Khố là phục trang biểu lộ nhân phẩm của những người theo truyền thống cuội nguồn mặc chúng. Có nhiều cách đóng khố. Cả khố của những dân tộc vùng Borneo thuộc Indonesia và khố kaupinam Ấn Độ dùng vải luồn giữa hai chân để che bộ phận sinh dục của một người đàn ông. Khố của những dân tộc địa phương châu Mỹ cũng không ngoại lệ. Trong thời tiền Colombus, tại Nam Mỹ, đàn ông người Inca mặc một mảnh vải ở giữa hai chân của họ được giữ bằng dây hoặc băng như một vành đai. Vải phủ phía trước và sau như một chiếc tạp dề và luôn được trang trí. Cái khố tại Nhật Bản được gọi là etchu fundoshi. Một số nền văn hóa truyền thống tại Amazon vẫn mặc một kiểu khố nguyên thủy. Đàn ông Nhật Bản cho đến gần đây mặc khố được biết đến là fundoshi. Các fundoshi là miếng vải ( bông hoặc lụa ) rộng 35 cm ( 14 in. ) được luồn qua giữa hai đùi và để che dương vật. Nam giới dân tộc Yami ở Đài Loan cũng mặc khố tựa như fundoshi Nhật Bản

Một cái khố là một dải vật liệu – thường là hẹp hình chữ nhật – qua lại giữa hai đùi và bao quanh người bởi một vành đai hoặc chuỗi. Thông thường, các cánh tà rủ xuống ở mặt trước và sau, như khố sirat của dân tộc Dayak và Murut – Malaysia, khố bahag của dân tộc Igorot – Philippines và khố của các dân tộc Tây Nguyên – Việt Nam, dân tộc Anak Dalam ở Indonesia, dân tộc Tampuan ở Campuchia hay các dân tộc thiểu số thuộc ngữ hệ Nam Đảo như người Māori, người Rapa Nui,… Xưa kia nam giới các dân tộc ở Thái Lan hay Myanmar cũng đều đóng khố và có tục xăm mình, riêng người Lan Na xăm từ phần đùi xuống cổ chân. Khố của nam giới Thái gọi là nung tiểu (tiếng Thái: นุ่งเตี่ยว, Phát âm tiếng Thái: [Nùng teī̀yw]).

Một nhóm võ sĩ sumo mặc khốTrong sumo, mawashi ( 廻し ) là chiếc khố mà rikishi ( đô vật sumo ) mặc khi tập luyện hoặc tranh tài. Các đô vật chuyên nghiệp xếp hạng trên mặc keshō-mawashi như một phần của lễ nhập võ đài hoặc dohyō-iri .

Đối với rishiki (力士) hay sumōtori (相撲取り) hoặc osumōsan (お相撲さん) chuyên nghiệp được xếp hạng hàng đầu, nó được làm bằng lụa và có nhiều màu sắc. Nó có chiều dài khoảng 9,1 m khi chưa gói, rộng khoảng hai feet và nặng khoảng 8 đến 11 lb (3,6 đến 5,0 kg). Nó được quấn nhiều lần quanh rikishi và buộc chặt ở phía sau bằng một nút lớn. Một loạt các dải lụa cứng có màu sắc phù hợp gọi là sagari được đưa vào mặt trước của mawashi. Số của chúng thay đổi từ 13 đến 25 và luôn là số lẻ. Họ đánh dấu phần duy nhất của mawashi mà việc lấy vào là bất hợp pháp: phần dọc bao phủ món sumotoriháng, và nếu họ ngã ra trong khi thi đấu, gyōji (trọng tài) sẽ ném họ khỏi võ đài ngay cơ hội đầu tiên.

Đôi khi một rikishi hoàn toàn có thể mặc mawashi của mình theo cách để tạo cho anh ta 1 số ít lợi thế trước đối thủ cạnh tranh của mình. Anh ta hoàn toàn có thể mặc nó lỏng lẻo để khó bị ném hơn, hoặc anh ta hoàn toàn có thể quấn chặt nó và vẩy một chút ít nước lên nó để giúp đối thủ cạnh tranh của mình không hề nắm chặt nó. Sự lựa chọn của anh ta sẽ phụ thuộc vào vào loại kỹ thuật mà anh ta muốn sử dụng trong những cuộc đấu của mình. Vì vậy, một đô vật sumo đai thường sẽ mặc nó lỏng hơn, trong khi những người thích kỹ thuật đẩy sẽ có xu thế đeo mawashi chặt hơn .Nhiều rikishi rất mê tín dị đoan và sẽ đổi khác sắc tố của mawashi để biến hóa vận may. Đôi khi, một màn trình diễn kém cỏi sẽ khiến họ phải đổi màu cho giải đấu tiếp theo, hoặc thậm chí còn trong một giải đấu, nhằm mục đích biến hóa vận may của họ để tốt hơn. Một ví dụ về điều này đã được thực thi bởi Ōnoshō trong giải đấu tháng 7 năm 2020, khi sau nhiều lần thua liên tục, anh ấy quyết định hành động đổi từ màu đỏ thẫm sang màu xám đen .Rikishi chỉ mặc mawashi lụa trong những trận đấu cạnh tranh đối đầu hoặc trong những giải đấu xếp hạng hoặc những trận đấu toàn Nhật Bản. Trong quy trình giảng dạy, một mawashi bằng vải bông nặng được đeo. Đối với rikishi hạng sang ở hai bộ phận cao nhất ( cái gọi là sekitori ), chiếc thắt lưng này có màu trắng, và nó được đeo với một đầu vòng ra phía trước. Sagari không được mặc trong quy trình tập luyện .Rikishi được xếp hạng ở những hạng đấu thấp hơn mặc mawashi cotton màu đen cả khi tập luyện và tranh tài. Trong tranh tài, bông sagari được chèn vào dây đai, nhưng chúng không bị cứng lại .Các đô vật sumo nghiệp dư dự kiến ​ ​ sẽ mặc một chiếc áo mawashi bằng vải bông màu trắng mà không có dây buộc theo phục trang đào tạo và giảng dạy của chuyên viên hạng sang .

Ở Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày xưa cũng được sử dụng thoáng đãng, hoàn toàn có thể thấy điều này qua những hoa văn trên trống đồng hay dấu ấn trong những câu truyện cổ tích, truyền thuyết thần thoại ( như truyền thuyết thần thoại về Chử Đồng Tử … ), đến thời kì Pháp thuộc thì có lính khố xanh, lính khố đỏ tuy họ không mặc khố nhưng có đeo thắt lưng buông thõng tương tự như như cái khố. Tại miền Bắc Nước Ta, đến đầu thế kỷ XX, tại một số ít địa phương dân chúng vẫn còn sử dụng khố .Ở Nước Ta, lúc bấy giờ, có lẽ rằng chỉ còn duy nhất vùng Tây Nguyên là còn loại phục trang truyền thống cuội nguồn này nhưng cũng chỉ người già mới hay sử dụng. Nó cũng chỉ còn được dùng thoáng đãng trong những ngày tiệc tùng. Ở Bảo tàng những dân tộc Nước Ta tại Đắk Lắk còn lưu giữ được và tọa lạc chiếc khố làm từ vỏ cây .

Phân loại khố tại Việt Nam như sau:

• Theo chất liệu cấu thành: như khố dây (hay khố rợ), khố mo, khố gai, khố vải…
• Theo biện pháp kĩ thuật chế tác: như khố bện (đan thô sơ), khố dệt…
• Theo môtip dân tộc: trang trí hoa văn kĩ thuật “kteh” của Gia Rai, khố dệt bằng hoa văn mang tên “kru-êch” – khố Kru-êch của người Ê Đê…

• Nông dân miền Bắc Nước Ta đóng khố
• Hai người đàn ông đóng khố đấu vật tại miền Bắc Nước Ta
• Người K’Ho tại Nước Ta

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn