Tìm hiểu chung về phép lập luận chứng minh, I. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Trong đời sống, chúng ta vẫn thường làm sáng tỏ một việc gì đó cho…
Chẳng hạn, em sơ ý đánh rơi một chiếc bút máy rất quý, em biết có một bạn ở lớp khác ( không quen em ) nhặt được, em gặp để xin lại nhưng bạn đó muốn em chứng tỏ được rằng chiếc bút máy đó là của em. Trong tình huống này, em phải làm gì ? Em phải chứng minh cho bạn đó tin rằng chiếc bút máy đó là của em. Làm thế nào để bạn đó tin ? Em không hề chỉ lý giải suông, cần đưa ra những chứng cứ xác nhận, ví dụ : trên thân bút có khắc tên em, loại mực trong bút, một vết sứt nhỏ ở bên trong ruột bút, một bạn khác cùng xác nhận chiếc bút đó đúng là của em, …
Vậy, chứng minh là gì?
Chứng minh là dùng cái được thừa nhận là đúng, có thật để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin .
2. Đọc bài văn nghị luận sau và vấn đáp thắc mắc :
ĐỪNG SỢ VẤP NGÃ
Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần tiên phong chập chững bước tiến, bạn đã bị ngã. Lần tiên phong tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không ? Lần tiên phong chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không ? Không sao đâu vì …
Oan Đi-xnây từng bị toà báo sa thải vì thiếu sáng tạo độc đáo. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi phát minh sáng tạo nên Đi-xnây-len .
Lúc còn học đại trà phổ thông, Lu-i Pa-xtơ chỉ là một học viên trung bình. Về môn Hoá, ông đứng hạng 15 trong số 22 học viên của lớp .
Lép Tôn-xtôi, tác giả của bộ tiểu thuyết nổi tiếng Chiến tranh và hoà bình, bị đình chỉ học ĐH vì “ vừa không có năng lượng, vừa thiếu ý chí học tập ” .
Hen-ri Pho thất bại và cháy túi tới năm lần trước khi thành công xuất sắc .
Ca sĩ ô-pê-ra nổi tiếng En-ri-cô Ca-ru-xô bị thầy giáo cho là thiếu chất giọng và không thể nào hát được .
Vậy xin bạn chớ sợ hãi thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ lỡ nhiều thời cơ chỉ vì không cố gắng nỗ lực hết mình .
( Theo Trái tim có điều kì diệu )
a ) Xác định vấn đề chính của bài văn Đừng sợ vấp ngã. Tìm những câu văn mang vấn đề .
Gợi ý :
– Nhan đề của bài văn bộc lộ vấn đề chính đừng sợ vấp ngã. Bài văn sử dụng phép lập luận chứng minh để thuyết phục về vấn đề này .
– Các câu mang vấn đề :
+ Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần tiên phong chập chững bước tiến, bạn đã bị ngã. Lần tiên phong tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không ? Lần tiên phong chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không ? Không sao đâu vì …
+ Vậy xin bạn chớ lo âu thất bại. Điều đáng sợ hơn là bạn đã bỏ lỡ nhiều thời cơ chỉ vì không nỗ lực hết mình .
b ) Bài văn đã lập luận như thế nào để chứng minh cho vấn đề đừng sợ vấp ngã ? Các thực sự được dẫn ra có đáng an toàn và đáng tin cậy không ? Các thực sự này có công dụng như thế nào trong phép lập luận chứng minh mà người viết kiến thiết xây dựng ?
Gợi ý :
Người viết đưa ra những dẫn chứng rất là xác nhận. Toàn là những tên tuổi lừng lẫy mà không ai không biết. Nghĩa là những sự thực dẫn ra mặc nhiên đều được thừa nhận. Điều này quyết định hành động đến độ thuyết phục của vấn đề và cùng với lí lẽ ngặt nghèo tạo nên một lập luận chứng minh hoàn hảo .
II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG
Quảng cáo
1. Xác định vấn đề chính của bài văn sau :
KHÔNG SỢ SAI LẦM
Bạn ơi, nếu bạn muốn sống một đời mà không phạm chút sai lầm đáng tiếc nào, làm gì được nấy, thì đó hoặc là bạn ảo tưởng, hoặc là bạn hèn nhát trước cuộc sống .
Một người mà khi nào cũng sợ thất bại, làm gì cũng sợ sai lầm đáng tiếc là một người sợ hãi trong thực tiễn, trốn tránh trong thực tiễn, và suốt đời không khi nào hoàn toàn có thể tự lập được. Bạn sợ sặc nước thì bạn không biết bơi ; bạn sợ nói sai thì bạn không nói được ngoại ngữ ! Một người mà không chịu mất gì thì sẽ không được gì. Sai lầm cũng có hai mặt. Tuy nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học kinh nghiệm cho đời .
Khi tiến bước vào tương lai, bạn làm thế nào tránh được sai lầm đáng tiếc ? Nếu bạn sợ sai thì bạn chẳng dám làm gì. Người khác bảo bạn sai chưa chắc bạn đã sai, vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau. Lúc đó bạn chớ ngừng tay, mà cứ liên tục làm, mặc dù rằng có gặp trắc trở. Thất bại là mẹ của thành công xuất sắc .
Tất nhiên bạn không phải là người liều lĩnh, mù quáng, cố ý mà phạm sai lầm đáng tiếc. Chẳng ai thích sai lầm đáng tiếc cả. Có người phạm sai lầm đáng tiếc thì chán nản. Có kẻ sai lầm đáng tiếc rồi thì liên tục sai lầm đáng tiếc thêm. Nhưng có người biết tâm lý, rút kinh nghiệm tay nghề, tìm con đường khác để tiến lên .
Những người sáng suốt dám làm, không sợ sai lầm đáng tiếc, mới là người làm chủ số phận của mình .
( Theo Hồng Diễm )
Gợi ý : Nhan đề Không sợ sai lầm đáng tiếc chính là vấn đề chính của bài văn .
2. Tìm những câu văn mang vấn đề chính của bài văn trên .
Gợi ý : Để chứng minh cho vấn đề không sợ sai lầm đáng tiếc, bài viết đã tiến hành những vấn đề nhỏ nào ?
Các câu mang vấn đề :
– Bạn ơi, nếu bạn muốn sống một đời mà không phạm chút sai lầm đáng tiếc nào, làm gì được nấy, thì đó hoặc là bạn ảo tưởng, hoặc là bạn hèn nhát trước cuộc sống .
– Sai lầm cũng có hai mặt. Tuy nó đem lại tổn thất, nhưng nó cũng đem đến bài học kinh nghiệm cho đời .
– Thất bại là mẹ của thành công xuất sắc .
– Những người sáng suốt dám làm, không sợ sai lầm đáng tiếc, mới là người làm chủ số phận của mình .
3. Trong bài văn trên, để chứng minh vấn đề của mình, người viết đã đưa ra những lí lẽ nào ?
Gợi ý : Các lí lẽ :
– Không chịu mất thì cũng chẳng được gì : Một người mà khi nào cũng sợ thất bại, làm gì cũng sợ sai lầm đáng tiếc là một người sợ hãi thực tiễn, trốn tránh thực tiễn, và suốt đời không khi nào hoàn toàn có thể tự lập được. Bạn sợ sặc nước thì bạn không biết bơi ; bạn sợ nói sai thì bạn không nói được ngoại ngữ !
– Khó tránh được sai lầm trên con đường bước vào tương lai: Nếu bạn sợ sai thì bạn chẳng dám làm gì. Người khác bảo bạn sai chưa chắc bạn đã sai, vì tiêu chuẩn đúng sai khác nhau. Lúc đó bạn chớ ngừng tay, mà cứ tiếp tục làm, dù cho có gặp trắc trở. Thất bại là mẹ của thành công.
Xem thêm: Sức khỏe – Đời sống
– Không liều lĩnh, mù quáng, cố ý mà phạm sai lầm đáng tiếc mà phải biết tâm lý, rút kinh nghiệm tay nghề : Tất nhiên bạn không phải là người liều lĩnh, mù quáng, cố ý mà phạm sai lầm đáng tiếc. Chẳng ai thích sai lầm đáng tiếc cả. Có người phạm sai lầm đáng tiếc thì chán nản. Có kẻ sai lầm đáng tiếc rồi liên tục sai lầm đáng tiếc thêm. Nhưng có người biết tâm lý, rút kinh nghiệm tay nghề, tìm con đường khác để tiến lên .
4. So sánh với cách lập luận của bài văn trên với cách lập luận của bài Đừng sợ vấp ngã .
Gợi ý : Để lập luận chứng minh, trong bài Đừng sợ vấp ngã, người viết đã sử dụng lí lẽ và nhân chứng, còn ở bài Không sợ sai lầm đáng tiếc người viết sử dụng lí lẽ và nghiên cứu và phân tích lí lẽ .
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Đời Sống
