Hai học sinh xây dựng ứng dụng hỗ trợ học tiếng Jrai

(GLO)- Lần đầu tiên, ứng dụng hỗ trợ học tiếng Jrai trên thiết bị thông minh được ra mắt bởi 2 học sinh Trường THPT Ia Ly (huyện Chư Păh). Đáng chú ý, công cụ hữu ích này hoàn toàn miễn phí cho người dùng nhằm hướng tới mục tiêu bảo tồn và phát triển ngôn ngữ dân tộc Jrai trong quá trình hội nhập quốc tế.

Hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo

Hai em Vũ Duy Đông và Nguyễn Thị Tú Anh là học viên lớp 12A1, Trường trung học phổ thông Ia Ly. Cư ngụ và học tập trên địa phận có phần đông đồng bào Jrai sinh sống, 2 em sớm nhận ra rằng, số lượng những người Jrai trẻ tuổi hoàn toàn có thể nói và viết thông thuộc ngôn từ của dân tộc mình không nhiều. Điều này khiến 2 em không khỏi trăn trở ; đồng thời, thôi thúc những em quyết tâm tìm cách để lời nói, chữ viết của dân tộc Jrai đến được với nhiều người hơn ngay từ giữa năm học lớp 10. Tú Anh nêu sáng tạo độc đáo : “ Sinh thời, Bác Hồ từng chứng minh và khẳng định “ Tiếng nói là thứ của cải vô cùng truyền kiếp và vô cùng quý báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó, làm cho nó phổ cập ngày càng rộng khắp ”. Trước sự tăng trưởng như vũ bão của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phổ cập của thiết bị mưu trí, chúng em nghĩ ngay tới việc thiết kế xây dựng 1 ứng dụng học tiếng Jrai để góp thêm phần bảo tồn và tăng trưởng ngôn từ của dân tộc Jrai tại địa phương. Người dùng hoàn toàn có thể sử dụng điện thoại thông minh mưu trí để setup, truy vấn vào ứng dụng này và việc học hoàn toàn có thể triển khai mọi lúc, mọi nơi ” .

Em Vũ Duy Đông san sẻ : “ Hiện nay, những công cụ tương hỗ việc học tập và khám phá về ngôn từ, văn hóa truyền thống của người Jrai hầu hết ở dạng giấy in hoặc tra cứu trên internet. Các website tương hỗ người dùng sử dụng tiếng Jrai mới chỉ phân phối tính năng từ điển trực tuyến, chưa phong phú về nội dung học tập cũng như gây khó khăn vất vả khi người dùng đang ở trạng thái offline. Vì thế, chúng em muốn kiến thiết xây dựng ứng dụng học tiếng Jrai được cho phép người sử dụng thưởng thức ứng dụng trong hầu hết trường hợp ngay cả khi họ không trực tuyến ” .

Cô Nguyễn Thị Diệu Hương trao đổi với 2 học trò Nguyễn Thị Tú Anh và Vũ Duy Đông để tiếp tục hoàn thiện ứng dụng học tiếng Jrai. Ảnh: Mộc Trà
Cô Nguyễn Thị Diệu Hương trao đổi với 2 học trò Nguyễn Thị Tú Anh và Vũ Duy Đông để tiếp tục hoàn thiện ứng dụng học tiếng Jrai. Ảnh: Mộc Trà

Ý tưởng là thế nhưng quy trình hiện thực hóa cũng gặp không ít khó khăn vất vả. Bởi lẽ, cả 2 em đều không phải người dân tộc địa phương, kỹ năng và kiến thức về văn hóa truyền thống, chữ viết Jrai khá hạn chế. Thêm vào đó, tại mỗi vùng, người Jrai lại có sự khác nhau trong một số ít phong tục tập quán và cách phát âm. Điều này khiến thời hạn tìm hiểu và khám phá, thu thập dữ liệu để thiết kế xây dựng ứng dụng lê dài gần 1 năm. “ Ngoài tài liệu, giáo trình, sách, từ điển … về tiếng Jrai do thầy cô trong trường tương hỗ, chúng em còn dành nhiều thời hạn đi thực tiễn tại những làng để chớp lấy rõ hơn về lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử, lời nói và chữ viết của đồng bào Jrai. Trên cơ sở đó, chúng em tinh lọc ra những cụ thể, nội dung tương đương giữa thực tiễn và tư liệu có được để kiến thiết xây dựng nội dung cho ứng dụng. Chẳng hạn, qua khám phá, chúng em được biết, ngôn từ của người Jrai được chia làm 5 phương ngữ chính với 5 nhóm địa phương tương ứng như : Jrai Chor, Jrai Hơđrung, Jrai Arap, Jrai Mơthur và Jrai Tơbuan. Tuy nhiên, Jrai Chor lại là phương ngữ phổ cập nhất, hiện đang được sử dụng thoáng rộng trong hội đồng người Jrai tại hầu hết những địa phương ” – Tú Anh nghiên cứu và phân tích .

Bên cạnh thu thập dữ liệu, 2 em còn khám phá những bước thiết kế xây dựng một ứng dụng đa nền tảng trên điện thoại cảm ứng mưu trí, cách sử dụng những công cụ cơ bản và thuật toán. Sau khi triển khai nghiên cứu và phân tích, phong cách thiết kế giao diện và mạng lưới hệ thống thông tin, việc viết code ứng dụng do Đông đảm nhiệm. “ Lập trình máy tính vốn là thế mạnh của em nên không quá khó để thực thi. Em lập trình ứng dụng Tự học tiếng Jrai dựa trên ngôn từ chính là JavaScript để liên kết những phần lại với nhau ; đồng thời, sử dụng thêm 2 ngôn từ HTML và CSS để bộc lộ phần đồ họa, giúp trình diễn những phần, mục theo đúng phong cách thiết kế. Song song với viết code, chúng em còn phải tìm những bạn học viên người Jrai trong trường có phát âm chuẩn để ghi âm giọng đọc mẫu trên ứng dụng ” – Đông cho hay .

Công cụ hỗ trợ học tập hữu ích

Mất thêm nhiều lần chỉnh sửa, tháng 1-2021, ứng dụng học tiếng Jrai của 2 học viên Trường trung học phổ thông Ia Ly chính thức ra đời trong khoanh vùng phạm vi nhà trường. Sau khi triển khai xong, ứng dụng được Đông nén link trên Google Drive và tạo mã QR code giúp giáo viên cũng như học viên trong trường thuận tiện tải về, thiết lập trên điện thoại thông minh để thưởng thức. Ứng dụng có 5 mục chính : Bài học, Từ điển, Văn hóa, Giới thiệu về ngôn từ, văn hóa truyền thống Jrai và Hướng dẫn sử dụng. Các bài học kinh nghiệm được lồng ghép video song ngữ Jrai-Việt và có câu hỏi trắc nghiệm sau mỗi bài học kinh nghiệm nhằm mục đích tương hỗ việc học tập, ôn luyện kiến thức và kỹ năng một cách hiệu suất cao. Ngoài ra, ứng dụng còn cung ứng kỹ năng và kiến thức về đời sống, phong tục, văn hóa truyền thống của dân tộc Jrai dưới dạng những bài viết ngắn gọn, súc tích, được trình diễn một cách khoa học. Đây được xem là quy mô tiên phong tương hỗ việc học tiếng Jrai dưới dạng ứng dụng không tính tiền thiết lập trên thiết bị mưu trí .

Cô Nguyễn Thị Diệu Hương-giáo viên Tin học Trường THPT Ia Ly: Tôi thấy rất vui và tự hào về học trò của mình. Trong suốt quá trình xây dựng ứng dụng, tôi chỉ hỗ trợ về tư liệu và định hướng, còn lại đều do các em tự tìm tòi, nghiên cứu và thực hiện sản phẩm dựa trên kiến thức và khả năng của bản thân. Với đa tiện ích và dễ sử dụng, trong tương lai, ứng dụng này sẽ giúp việc học tập, tìm hiểu ngôn ngữ và văn hóa của đồng bào dân tộc Jrai của mọi người trở nên hấp dẫn và tiện dụng. 

Em Nguyễn Lê Thùy Liên ( lớp 12A1 ) nhận xét : “ Em khá hào hứng khi thưởng thức ứng dụng học tiếng Jrai này. Giao diện thân thiện, dễ nhìn, dễ sử dụng và thiết lập. Người dùng cũng hoàn toàn có thể tiếp cận những tiện ích trong mạng lưới hệ thống mà không cần trải qua quy trình ĐK hay đăng nhập. Từ chưa biết gì, giờ đây em cũng đã tiếp xúc được một số ít câu cơ bản với những bạn người Jrai. Thú vị nhất là ứng dụng có kèm theo video minh họa và phát âm mẫu giúp em hoàn toàn có thể thuận tiện học theo ” .

Giao diện ứng dụng Học tiếng Jrai. Ảnh: Mộc Trà
Giao diện ứng dụng Học tiếng Jrai. Ảnh: Mộc Trà

Còn em Y Hồng ( lớp 12A3 ) thì bày tỏ : “ Mặc dù đã đọc, viết thành thạo ngôn từ Jrai nhưng khi sử dụng ứng dụng này, em vẫn cảm thấy rất có ích. Có nhiều từ vựng, kỹ năng và kiến thức mà em vẫn chưa được biết. Em đã ra mắt cho chị, em gái của mình sử dụng và ai cũng cảm thấy thú vị. Đặc biệt, em rất vui vì nhờ có ứng dụng này mà văn hóa truyền thống, lời nói của dân tộc Jrai chúng em được nhiều người biết đến hơn ” .

Với tính mới và phát minh sáng tạo, ứng dụng học tiếng Jrai của Vũ Duy Đông và Nguyễn Thị Tú Anh đã đạt giải nhì tại Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh học viên trung học lần thứ VII ( năm học 2020 – 2021 ) và mới gần đây là giải khuyến khích Cuộc thi phát minh sáng tạo thanh-thiếu niên, nhi đồng toàn tỉnh lần thứ 9-2021. “ Ứng dụng Học tiếng Jrai của chúng em là mã nguồn mở nên sẽ trọn vẹn không lấy phí cho mọi người thưởng thức và học tập. Thời gian đến, chúng em sẽ cố gắng nỗ lực đưa ứng dụng lên CH Play và App Store nhằm mục đích thông dụng thoáng rộng đến nhiều người dùng. Cùng với đó, liên tục thiết kế xây dựng, bổ trợ những tính năng mới cho ứng dụng như : phân phối thêm nhiều bài theo nhiều chủ đề phong phú, mới lạ ; tạo tính năng nhóm chat luận bàn về bài học kinh nghiệm ; đồng thời, lan rộng ra khoanh vùng phạm vi ngôn từ trong từ điển, được cho phép dịch song song tiếng Jrai-tiếng Anh nhằm mục đích đưa ứng dụng tiếp cận với bạn hữu quốc tế, góp thêm phần tiếp thị và tăng trưởng du lịch văn hóa truyền thống địa phương. Xa hơn nữa, nếu có điều kiện kèm theo, chúng em sẽ thiết kế xây dựng thêm những ứng dụng Tự học tiếng Bahnar, Ê Đê … ” – Đông thông tin .

 

MỘC TRÀ