Kiến Thức Cho Người lao Động Việt Nam > Độc Lạ > Áp Xe Lạnh – Bài Giảng ĐHYD TPHCM

Áp Xe Lạnh – Bài Giảng ĐHYD TPHCM

1. Đại cương

Là một ổ mủ hình thành chậm và không có triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau .Nguyên nhân : Đa số những trường hợp là do lao, hiếm gặp hơn là do trực khuẩn Eberth hay 1 số ít những mycélieus .
Áp xe lạnh hoàn toàn có thể là nguyên phát của mô mềm, nhưng thường là thứ phát từ viêm lao khớp .

2. Giải phẫu bệnh

2.1. Giai đoạn đầu

Là một củ lao ( tuberculome ) : Thể hiện là một khối u nhỏ, cứng, không đau, không có tín hiệu viêm tấy. Khối u này hoàn toàn có thể sống sót nhiều tháng. Nếu không được điều trị, củ lao sẽ biến thành tổ chức triển khai bã đậu rồi thành mủ .

2.2. Giai đoạn áp xe

Ổ áp-xe gồm có :
– Ở giữa là một ổ mủ : Gồm mủ loãng lẫn với những mô hoại tử, giống như bã đậu. Cần cấy mủ trên môi trường tự nhiên Lowenstein, hoặc chủng vào chuột lang để phát hiện vi trùng lao gây bệnh .
– Thành của ổ mủ gồm hai lớp :

  • Lớp trong gồm các tổ chức hoại tử còn sót lại, lẫn với các mạch máu tân tạo.
  • Lớp ngoài có những thương tổn lao đang tiến triển. Như vậy, thành của áp-xe lạnh không phải là một hàng rào bảo vệ như trong trường hợp áp-xe nóng, mà là nơi thương tổn lao đang tiến triển. Do đó nếu rạch tháo mủ, vết rạch sẽ không lành mà còn mở đường cho các vi trùng xâm nhập vào ổ áp-xe.

3. Lâm sàng

3.1. Triệu chứng tại chỗ

Áp-xe lạnh tiến triển thành ba quá trình :

– Giai đoạn đầu có một khối u nhỏ, cứng, không đau, di động. Khối u này có thể tồn tại khá lâu trong nhiều tháng mà không biến đổi gì. Không có hiện tượng sưng, nóng, đỏ, đau.

– Giai đoạn có mủ : từ từ khối u mềm lại, và khám có tín hiệu chuyển sóng. Sờ ấn không đau. Chọc dò chỗ da lành và ở điểm xa ổ áp-xe, sẽ rút ra được mủ loãng và có chất lợn cợn như bã đậu .
– Giai đoạn rò mủ : ổ mủ sẽ lan dần ra da, làm cho da trên ổ mủ trở nên tím, sau đó da bị loét và vỡ mủ ra ngoài. Khám sẽ thấy da quanh chỗ vết loét không dính vào lớp cơ bên dưới, và bờ của vết loét nham nhở màu tím nhạt .
Khi áp-xe đã vỡ mủ ra da sẽ gây nên rò mủ lê dài và rất khó lành. Các vi trùng mưng mủ thường thì hoàn toàn có thể xâm nhập vào ổ áp-xe gây bội nhiễm, lúc này hoàn toàn có thể Open những hiện tượng kỳ lạ sưng, nóng, đỏ, đau. Như vậy là áp-xe lạnh đã trở thành nóng. Do đó để cho một áp-xe lạnh vỡ mủ ra da là một bất lợi cho điều trị. Vì vậy cần chọc hút để phòng ngừa rò mủ, phải chọc hút từ ổ da lành và xa ổ áp-xe, để ổ áp-xe không vỡ mủ qua chỗ chọc hút .

3.2. Triệu chứng toàn thân

– Một người có áp-xe lạnh, thứ nhất là một người có bệnh lao. Do đó cần khám body toàn thân, phổi, xương và những hạch vùng lân cận .
– Xét nghiệm máu : vận tốc lắng máu cao .
– Phản ứng trong da với tuberculin dương thế .

– X quang phổi có thể phát hiện các ổ lao phổi.

Các trường hợp lao xương khớp hay gây ra những ổ áp-xe lạnh ở những vùng lân cận như trong trường hợp lao cột sống ( bệnh Pott ) hay lao khớp háng. Ngoài ra, những trường hợp lao hạch ( nhất là hạch cổ ) cũng thường gặp .

4. Điều trị

Chủ yếu bằng những loại thuốc chống lao. Ngoài ra, những trường hợp lao xương khớp cần có thêm những chiêu thức điều trị đặc hiệu, không nên rạch tháo mủ so với áp-xe lạnh trừ những trường hợp có chỉ định đặc biệt quan trọng như trường hợp bệnh lao cột sống có áp-xe lạnh chèn ép thần kinh gây liệt chi dưới .

Ngoại Khoa Cơ Sở – Triệu Chứng Học Ngoại Khoa, NXB Y Học, 2013

Bài viết liên quan
Bài Mới Nhất