Đề cương ôn tập học kì 1 Lịch sử 8>

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ I MÔN LỊCH SỬ LỚP 8

1. Sự thành lập nước Mỹ. Vì sao cuộc chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ được coi là cách mạng tư sản?

– Từ đầu thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XVIII, thực dân Anh đã xây dựng bên bờ Đại Tây dương Bắc Mỹ 13 thuộc địa. Kinh tế 13 thuộc địa này sớm tăng trưởng theo con đường tư bản chủ nghĩa .

– Thực dân Anh tìm đủ mọi cách ngăn cản sự phát triển này.

– Tháng 12.1773 nhân dân cảng Boston tiến công 3 tàu chở chè của Anh và ném những thùng chè xuống biển để phản đối chính sách thuế của Anh .- Năm 1774 đại biểu những thuộc địa họp tại Philadelphia đòi vua Anh xoá những luật cấm vô lý. Nhà vua không chấp thuận đồng ý .- Tháng 4.1775 cuộc chiến tranh bùng nổ giữa Anh và những thuộc địa .- Năm 1777 quân thuộc địa thắng trận ở Xa-ra-tô-ga quân Anh đầu hàng và ký hiệp ước Véc-xai 1783 thừa nhận nền độc lập những thuộc địa Bắc Mỹ. Chiến tranh kết thúc với sự sinh ra một vương quốc mới Hợp Chúng Quốc Mỹ .- Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ dưới sự chỉ huy của giới chủ nô và tư sản đại diện thay mặt là Washington, đã giải phóng nhân dân Bắc Mỹ thoát ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân, làm cho kinh tế tài chính tư bản Mỹ tăng trưởng. Do đó, cuộc chiến tranh giành độc lập này đồng thời cũng là cuộc cách mạng tư sản, có tác động ảnh hưởng đến trào lưu đấu tranh giành độc lập của nhiều nước vào cuối thế kỷ XVIII – đầu thế kỉ XIX .

2. Tình hình nước Pháp trước cách mạng

Trước năm 1789 nước Pháp điển hình nổi bật những mặt sau :a. Kinh tế :- Nông nghiệp : lỗi thời, công cụ bằng tay thủ công thô sơ nên hiệu suất thấp. Mất mùa, đói kém tiếp tục xảy ra, đời sống nông dân khổ cực- Công thương nghiệp, kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa đã tăng trưởng nhưng bị chính sách phong kiến kiềm chế. Nước Pháp lại chưa có sự thống nhất về đơn vị chức năng thống kê giám sát và tiền tệ .

b. Chính trị :- Là vương quốc theo chế độ quân chủ chuyên chế .- Xã hội sống sót ba đẳng cấp và sang trọng : Tăng lữ, quý tộc và đẳng cấp và sang trọng thứ ba xích míc với nhau rất nóng bức. Tăng lữ, quý tộc nắm hết quyền hành và không bị đóng thuế trong khi quý phái thứ ba gồm tư sản, nông dân và tầm trung thành thị không có quyền lợi và nghĩa vụ gì, phải đóng nhiều thứ thuế .c. Về tư tưởng : Các nhà tư tưởng đại diện thay mặt cho trào lưu Triết học Ánh sáng như Mông-te-xki-ơ, Vôn-te, Rút-xô ủng hộ tư tưởng tân tiến của giai cấp tư sản và lên án chính sách chuyên chế .Tình hình đó cho thấy một cuộc cách mạng sắp sửa nổ ra ở Pháp .

3. Ý nghĩa cúa sự ra đời máy hơi nước.

Phát minh này coi như một cuộc cách mạng về kĩ thuật trong sản xuất. Trước Jame Watt, người ta sử dụng máy móc chạy bằng sức gió, hoặc bằng sức nước, nhu yếu là phải xây gần những khúc sông chảy xiết xa TT thành phố và nơi giao thông vận tải thuận tiện … Vào mùa xuân, mùa hè, mùa thu thì máy móc hoạt động giải trí thông thường nhưng khi đông đến, nước ngừng hoạt động, xí nghiệp sản xuất phải ngừng hoạt động giải trí

Trong thực trạng như vậy, máy hơi nước của Jame Watt sinh ra đã khắc phục điểm yếu kém trên, nó hoàn toàn có thể hoạt động giải trí trong mọi điều kiện kèm theo thời tiết, không cần kiến thiết xây dựng bên những bờ sông, xa TT thành phố … Không những vậy, nhờ việc ý tưởng máy hơi nước mà động cơ hơi nước được vận dụng thoáng rộng trong mọi ngành công nghiệp, đặc biệt quan trọng là ngành giao thông vận tải vận tải đường bộ .

4. Tác động của cách mạng công nghiệp chuyển biến như thế nào về kinh tế, xã hội

* Về kinh tế: Từ năm 1760 đến năm 1840, ở Anh diễn ra quá trình chuyển biến từ sản xuất nhỏ thủ công sang sản xuất lớn bằng máy móc. Đây là cuộc cách mạng công nghiệp hay công nghiệp hoá việc sản xuất. Cách mạng công nghiệp đã làm cho sản xuất phát triển nhanh chóng, của cải ngày càng dồi dào. Công nghiệp hoá diễn ra đầu tiên ở Anh sớm hơn ở các nước khác 60 đến 100 năm và trở nên phổ biến ở các nước tư bản chủ nghĩa. Anh từ một nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới. Thời bấy giờ, nước Anh được gọi là “công xưởng của thế giới “

* Về xã hội: hệ quả quan trọng nhất của cách mạng công nghiệp là hình thành hai giai cấp cơ bản của xã hội tư bản: giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.

5. Nguyên nhân của phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại giới chủ tư sản.

Cùng với sự tăng trưởng của công nghiệp, giai cấp công nhân sinh ra và tăng trưởng ở Anh rồi đến những nước khác. Sự bóc lột nặng nề của giai cấp tư sản đã làm cho tình cảnh của giai cấp công nhân vô cùng khốn khổ. Họ phải thao tác từ 14 đến 16 giờ mỗi ngày trong điều kiện kèm theo lao động khó khăn vất vả để nhận đồng lương chết đói. Đàn bà trẻ nhỏ phải thao tác nặng, lương thấp hơn đàn ông. Điều kiện ăn ở tồi tànĐây chính là nguyên do làm bùng nổ trào lưu đấu tranh của công nhân .

6. Những nét lớn về phong trào công nhân nửa đầu thế kỷ XIX.

– Cuối thế kỷ XVIII, trào lưu đập phá máy móc và đốt công xưởng đã mở màn nổ ra ở Anh. Đầu thế kỷ XIX, trào lưu này lan nhanh những nước khác Pháp, Bỉ, Đức. Công nhân còn đấu tranh bằng hình thức bãi công đòi tăng lương giảm giờ làm .

– Từ những năm 30 – 40 thế kỷ XIX, giai cấp công nhân đã vững mạnh, triển khai đấu tranh chính trị, trực tiếp chống lại giai cấp tư sản .

– Năm 1831, Công nhân dệt tơ của nhà máy Lion (Pháp) biểu tình đòi tăng lương, giảm giờ làm, bị đàn áp mạnh. Năm 1834, thợ tơ Lion lại tiếp tục khởi nghĩa và chiến đấu quyết liệt với quân chính phủ trong 4 ngày.

– Năm 1844, Công nhân dệt vùng Sơ-lê-din ( Đức ) khởi nghĩa chống lại sự khắc nghiệt của chủ xưởng và điều kiện kèm theo lao động tồi tệ. Chỉ cầm cự trong 3 ngày rồi bị đàn áp đẫm máu .- Từ năm 1836 đến năm 1847, một trào lưu công nhân to lớn, có tổ chức triển khai, diễn ra ở Anh, đó là ” Phong trào hiến chương ” .

7. Nguyên nhân của phong trào đấu tranh chống thực dân Anh của nhân dân Ấn Độ.

Từ giữa thế kỉ XVIII, Ấn Độ trở thành một thuộc địa của thực dân Anh. Chiếm được Ấn Độ, thực dân Anh thực thi chủ trương trực tiếp quản lý và bóc lột tàn tệ. Nữ hoàng Anh Victoria cũng được coi là nữ hoàng Ấn Độ. Thực dân Anh đã ra sức cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền, vơ vét của cải mang về chính quốc. Chỉ trong 25 năm cuối thế kỷ XIX, ở Ấn Độ có 26 triệu người bị chết đói do chủ trương quản lý, bóc lột của thực dân Anh .

Sự thống trị tàn tệ của Anh ở Ấn Độ là nguyên do dẫn tới trào lưu đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa của nhân dân từ giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX .

8. Đánh giá cuộc cách mạng Tân Hợi

– Cách mạng Tân Hợi là cuộc cách mạng tư sản, có ý nghĩa lịch sử rất lớn. Lần tiên phong trong lịch sử cách mạng Trung Quốc, chế độ quân chủ chuyên chế đã bị lật đổ, chế độ cộng hoà sinh ra. Cách mạng tạo điều kiên thuận tiện cho sự tăng trưởng chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc và có tác động ảnh hưởng đáng kể so với sự tăng trưởng giải phóng dân tộc bản địa 1 số ít nước châu Á .- Cách mạng Tân Hợi còn có hạn chế. Đây là cuộc cách mạng tư sản không triệt để, vì nó không nêu yếu tố đánh đuổi đế quốc và không tích cực chống phong kiến. Sau khi cách mạng giành thắng lợi những người chỉ huy không nhất quyết hủy hoại chính sách phong kiến đến cùng, ngược lại họ còn thương lượng với Viên Thế Khải, một đại thần của nhà Thanh và đưa ông này lên làm tổng thống thay cho Tôn Trung Sơn. Cuộc cách mạng này chỉ có lật đổ được chế độ quân chủ chuyên chế nhà Thanh chứ chưa đụng đến giai cấp địa chủ phong kiến, cũng không xử lý được yếu tố ruộng đất cho nông dân .

9. Những nét chính về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

– Từ khi thực dân phương tây triển khai xâm lược, trào lưu đấu tranh chống thực dân ở Khu vực Đông Nam Á diễn ra không ngừng :+ Ở In-đô-nê-xi-a, nhiều tổ chức triển khai yêu nước của tri thức tư sản tân tiến sinh ra, lôi cuốn phần đông nhân dân tham gia. Từ sau năm 1905, nhiều tổ chức triển khai công đoàn được xây dựng và trong bước đầu truyền bá chủ nghĩa Mác vào In-đô-nê-xi-a. Năm 1908, hội liên hiệp công nhân In-đô-nê-xi-a sinh ra .+ Ở Phi-lip-pin, trào lưu đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa khỏi ách thống trị Tây Ban Nha diễn ra kinh khủng. Cuộc cách mạng 1896 – 1898 bùng nổ dẫn tới sự sinh ra của nước Cộng hoà Phi-lip-pin nhưng sau đó bị Mỹ thôn tính .+ Ở Cam-pu-chia, sau khi vua Nô-rô-dom kí hiệp ước thừa nhận đô hộ của Pháp năm 1863, nhiều cuộc khởi nghĩa của nhân dân nổ ra. Điển hình là cuộc khởi nghĩa do A-cha Xoa chỉ huy ở Ta Keo ( 1863 – 1866 ) và cuộc khởi nghĩa của nhà sư Pu-com-pô ở Cra-chê ( 1866 – 1867 )

+ Ở Lào, đầu thế kỉ XX, nhân dân nhiều lần nổi lên chống Pháp. Năm 1901, nhân dân Xa-van-na-khét thực thi cuộc đấu tranh dưới sự chỉ huy của Pha-ca-đuôc. Cùng năm đó một cuộc khởi nghĩa khác nổ ra ở cao nguyên Bo-lô-ven, lan sang Nước Ta lê dài đến tận 1907 mới bị dập tắt .+ Ở Việt Nam phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa diễn ra liên tục và kinh khủng. Bên cạnh trào lưu Cần Vương làn sóng đấu tranh chống Pháp diễn ra khắp nơi. Tiêu biểu là trào lưu nông dân Yên Thế .- Các trào lưu giải phóng dân tộc bản địa lần lượt thất bại vì :+ Lực lượng của bọn xâm lược mạnh .+ Chính quyền phong kiến nhiều nước đầu hàng làm tay sai .+ Cuộc đấu tranh của nhân dân thiếu tổ chức triển khai và thiếu sự chỉ huy ngặt nghèo, không có đường lối đấu tranh ..

10. Cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản.

Tháng 1.1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh trị đã triển khai một loạt cải cách văn minh nhằm mục đích đưa Nhật Bản thoát khỏi thực trạng phong kiến lỗi thời. Đó là cuộc Duy Tân Minh Trị được triển khai trên nhiều nghành nghề dịch vụ : kinh tế tài chính, chính trị, văn hoá, giáo dục và quân sự chiến lược :* Kinh tế :- Thống nhất tiền tệ .- Xoá bỏ độc quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến .- Tăng cường tăng trưởng kinh tế tài chính tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, kiến thiết xây dựng hạ tầng, đường xá, cầu và cống … Giao hàng giao thông vận tải liên lạc .* Chính trị :- Chế độ nông nô đươc bãi bỏ, đưa quý tộc tư sản và đại tư bản lên nắm quyền .- Thi hành chủ trương giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học kinh tế tài chính trong chương trình giảng dạy, cử học viên xuất sắc ưu tú đi học phương Tây .

*Quân sự:

– Được tổ chức triển khai, giảng dạy theo kiểu phương Tây, chính sách nghĩa vụ và trách nhiệm sửa chữa thay thế chính sách trưng binh. Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú trọng .- Đến cuối thế kỉ XIX đầu thế kỷ XX, Nhât Bản thoát khỏi rủi ro tiềm ẩn trở thành thuộc địa và tăng trưởng thành một nước tư bản công nghiệp .

 Loigiaihay.com

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức