7 Danh y kiệt xuất trong lịch sử y học Việt Nam – Tạp Chí Đông Y
-
Đại y thiền sư Tuệ tĩnh (1330-?):
Đại danh y, thiền sư Tuệ Tĩnh – Y tổ Việt Nam
Đại danh y Tuệ Tĩnh chính là hiện thân, là minh chứng cho sự phát triển hưng thịnh của thời đại nhà Trần. Danh Y – thiền sư Tuệ Tĩnh có tên thật là Nguyễn Bá Tĩnh, người làng Nghĩa Phú, huyện Cẩm Giàng (tỉnh Hải Dương) người được coi là vị thánh thuốc nam, là ông tổ của YHCT Việt nam. Trong cuộc đời và sự nghiệp của danh y Tuệ tĩnh đã để lại cho kho tàng y học dân tộc 2 tập sách nổi tiếng “Nam dược thần hiệu” và “Hồng nghĩa giác tư y thư”. Ông cũng là người là người đầu tiên đề cao tư tưởng “Thuốc Nam chữa người Nam việt” Hồng Nghĩa Giác Tư Y Thư là cuốn sách thuốc cổ nhất của ta.
Mồ côi cha mẹ từ khi 6 tuổi, cậu bé Nguyễn Bá Tĩnh được những nhà sư chùa Hải Triều và chùa Giao Thủy nuôi cho ăn học. Với trí tuệ hơn người cùng với sự chịu khó của mình đến năm 22 tuổi ông đậu Thái học sinh dưới triều vua Trần Dụ Tông, nhưng không ra làm quan mà ở lại chùa đi tu lấy pháp hiệu là Tuệ Tĩnh học tập, nghiên cứu và điều tra nghề làm thuốc, chữa bệnh cứu người năng lực của ông chẳng mấy chốc mà đã nổi danh cả nước. Năm 55 tuổi ( 1385 ), Danh Y Tuệ Tĩnh bị đưa đi cống cho triều đình nhà Minh. Sang Trung Quốc ông vẫn liên tục sự nghiệp điều tra và nghiên cứu nghề thuốc và chữa bệnh cứu người. Với năng lực và những góp phần to lớn của mình Danh y Tuệ tĩnh đã được vua Minh phong là Đại y Thiền sư rồi mất ở đó, không rõ năm nào .
- Danh y Hải Thượng Lãn Ông – Lê Hữu Trác
Là danh y lỗi lạc nhất trong lịch sử dân tộc y học dân tộc bản địa đồng thời cũng là nhà văn hoá lớn có nhiều góp phần với nêng văn hoá dân tộc bản địa. Hải Thượng Lãn Ông tên thật là Lê Hữu Trác sinh năm ( 1720 – 1791 ) tại thôn Văn Xá, làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, tỉnh Thành Phố Hải Dương trong một mái ấm gia đình có truyền thống lịch sử hiếu học có ông nội và những chú bác đều đỗ Tiến sĩ và làm quan trong triều. Thân sinh của danh y từng đỗ Đệ tam giáp Tiến sĩ, làm Thị lang Bộ Công triều Lê Dụ Tông .
Danh y Hải Thượng Lãn Ông – Lê hữu Trác
Bên cạnh những góp sức to lớn với nền y học nước nhà còn là một nhà văn hoá lớn của nước ta. Hải thượng lãn ông – Lê Hữu Trác còn là tác giả của kho sách trứ danh “ Lãn Ông Tâm Lĩnh ” hay “ Hải Thượng y tông Tâm Lĩnh ” gồm 28 tập, 66 quyển gồm có đủ những mặt về y học : Y đức, Y lý, Y thuật, Dược, Di dưỡng. Toàn bộ sách Hải Thượng để lại mà thời nay tất cả chúng ta được thừa kế như một gia tài vô giá của nền y học truyền thống Việt Nam gọi là “ Hải Thượng Y tông tâm lĩnh ” gồm 28 tập, 66 quyển, gồm có lý, pháp, phương, dược và biện chứng luận trị về nội khoa, ngoại khoa, phụ khoa, sản khoa, nhi khoa, đậu sởi, nhãn khoa, thương khoa, cấp cứu và cả đạo đức y học, vệ sinh phòng bệnh … Đặc điểm điển hình nổi bật là sách của ông có tiếp thu tinh lọc những y thuật của quốc tế rồi ứng dụng tương thích với điều kiện kèm theo của con người Việt Nam. Sự nghiệp Y học của Hải Thượng Lãn Ông đã góp thêm phần to lớn thiết kế xây dựng nền Y học dân tộc bản địa nước nhà, nên được suy tôn là Đại y tôn Việt Nam .
- Giáo sư Hồ Đắc Di
Giáo sư Hồ Đắc Di
Giáo sư Hồ Đắc Di ( 1900 – 1984 ), sinh ra tại thành phố Hà Tĩnh, quê ở làng An Truyền, xã Phú An, huyện Phú Vang, Thừa Thiên – Huế, là một bác sĩ nổi tiếng ở Việt Nam. Năm ( 1918 – 1932 ) ông sang Pháp du học và đỗ bác sĩ nội trú. Trong thời hạn này ông có làm phẫu thuật một thời hạn ở bệnh viện Tenon, rồi về nước. Trong luận án tốt nghiệp bác sĩ y khoa làm tại Paris, Giáo sư Hồ Đắc Di là người tiên phong phát minh sáng tạo một giải pháp mổ dạ dày ( nối thông dạ dày-tá tràng ) để điều trị chứng hẹp môn vị do bệnh loét dạ dày – tá tràng gây ra, thay thế sửa chữa cho giải pháp cắt bỏ dạ dày vẫn dùng trước đó .
Trong suốt cuộc sống và sự nghiệp của mình bác sĩ Hồ Đắc Di đã công bố 37 khu công trình nghiên cứu và điều tra trong đó có 21 khu công trình đã được vận dụng vào trong thực tiễn điều trị .
Cuộc đời và những thương hiệu cao quý : Bác sĩ Hồ Đắc Di là Đại biểu Quốc hội từ khóa 2 đến khóa 5, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội những khóa 2,3,4, Hiệu trưởng Trường ĐH Y Thành Phố Hà Nội, Tổng giám đốc Đại học y vụ Việt Nam, Giám đốc Vụ Đại học và Trung học chuyên nghiệp, Ủy viên Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước, quản trị Hội Hữu Nghị Việt-Pháp, Ủy viên Ủy ban Trung ương mặt trận Tổ quốc Việt Nam, quản trị Tổng hội Y học Việt Nam, Huân chương Độc lập hạng nhất, Huân chương Kháng chiến hạng nhất và hai hạng ba, Huân chương Lao Động hạng nhất và hạng hai, Huy chương Vì thế hệ trẻ, Chiến sĩ thi đua toàn nước nǎm 1952 và 1956. Giáo sư Hồ Đắc Di đã được Tặng Ngay Trao Giải Hồ Chí Minh. Ông từ trần ngày 25-6-1984 .
- Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch ( 1909 – 1968 ), sinh ra tại Quy Nhơn, tỉnh Tỉnh Bình Định. Năm 1928, ông là sinh viên Trường ĐH Y khoa TP.HN. Năm 1934, tốt nghiệp Bác sĩ y khoa tại Pháp. Sau hai năm, ông trở lại Hồ Chí Minh, mở phòng khám và bệnh viện tư chuyên chữa bệnh lao và bệnh phổi .
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch
Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch là một tri thức rất có tên tuổi, xuất thân từ một mái ấm gia đình thượng lưu, tri thức ở TP HCM, được người Nhật và người Pháp kính nể nhưng ông lại không đi theo sự nghiệp truyền thống lịch sử của mái ấm gia đình mà tham gia cách mạng từ rất sớm. Ông đã đứng ra tổ chức triển khai Thanh niên tiền phong, một lực lượng hùng hậu làm nòng cốt cho trào lưu quần chúng cướp chính quyền sở tại trong Cách mạng Tháng Tám. Ông là quản trị tiên phong của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam .
Tiến sĩ y khoa Phạm Ngọc Thạch là Bộ trưởng Bộ Y tế tiên phong của nước Việt Nam độc lập ( nhà nước lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ( 9/1945 – 1/1946 ). Từ năm 1954, ông là Thứ trưởng, Bí thư Đảng Đoàn ( 1954 – 1958 ) rồi là Bộ trưởng Bộ Y tế ( 1958 – 1968 ). Ông đã kiến thiết xây dựng một nền y tế nhân dân ở miền Bắc. Ông là người tiên phong vận dụng khoa học kỹ thuật phương tây vào nền y học Việt Nam .
Là người sáng lập Viện Chống lao Trung ương, người đặt nền móng cho hình thành chuyên khoa lao và những bệnh phổi ở Việt Nam. Năm ( 1996 ) ông được truy tặng phần thưởng Hồ Chí Minh .
Năm 1958 Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch được trao tặng thương hiệu Anh hùng Lao động tiên phong của ngành Y tế –, tại Đại hội liên hoan Anh hùng Chiến sỹ thi đua toàn nước lần thứ nhất .
Năm 1997 ông được nhà nước truy tặng phần thưởng Hồ Chí Minh vì những góp sức trong nghành khoa học
Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 1997 vì các cống hiến trong lĩnh vực khoa học.
- Giáo sư Đặng Văn Ngữ
Giáo sư Đặng Văn Ngữ ( 04/04/1910 – 01/04/1967 ), quê ở làng An Cựu, ngoài thành phố kinh đô Huế. Ông tốt nghiệp bác sĩ y khoa năm 1937, tại trường Đại học Y khoa TP.HN. Năm 1942 ông là trưởng Labo Ký sinh trùng và ông đã triển khai xong 19 khu công trình điều tra và nghiên cứu khoa học nổi tiếng. Năm 1943 ông đi du học tại Nhật Bản. Năm 1945, ông là hội trưởng hội Việt kiều yêu nước tại Nhật Bản .
Giáo sư Đặng Văn Ngữ
Năm 1949, ông về nước tham gia kháng chiến chống Pháp, trở thành giảng viên Chủ nhiệm Bộ môn Ký sinh trùng trường Đại học Y khoa tại Chiêm Hóa. cũng trong thời hạn này giáo sư Đặng Văn Ngữ đã điều tra và nghiên cứu thành công xuất sắc cách sản xuất ra thuốc nước Penicillin dùng trong chống nhiễm khuẩn cho thương bệnh binh và nhân dân trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ sau này .
Năm 1955, ông sáng lập ra Viện Sốt rét – Ký sinh trùng và côn trùng nhỏ Việt Nam ( Trung ương ) có vai trò rất lớn trong nghiên cứu và điều tra phòng chống và điều trị căn bệnh sốt rét tại Việt Nam. Ông được truy tặng Trao Giải Hồ Chí Minh đợt một về nghành nghề dịch vụ Y học .
- Giáo sư Tôn Thất Tùng
Giáo sư Tôn Thất Tùng
Giáo sư Tôn Thất Tùng ( 1912 – 1982 ), sinh tại quê nhà Thanh Hóa và lớn lên ở Huế. Năm 1932, ông học tại trường Y – Dược. Năm 1935, ông là người duy nhất được nhận vào thao tác tại khoa ngoại của trường Y-Dược, tức là bệnh viện Việt – Đức lúc bấy giờ .
Với một dụng cụ thô sơ, ông đã phẫu tích kỹ lưỡng cơ cấu tổ chức của lá gan và trên cơ sở đó viết và bảo vệ thành công xuất sắc luận án tốt nghiệp bác sĩ y khoa “ Cách phân loại mạch máu của gan ”. Bản luận án xuất sắc này đã giúp ông được nhận Huy chương Bạc của Trường Đại học Tổng hợp Paris .
Vào những năm 1960, ông đã nghiên cứu và điều tra thành công xuất sắc giải pháp “ cắt gan có kế hoạch ” đến nay vẫn còn rất nhiều tài liệu lưu giữ .
Năm 1947, ông được nhà nước cử giữ chức Thứ trưởng Bộ Y tế. Từ sau ngày tự do lập lại, ông được cử làm Giám đốc bệnh viện hữu nghị Việt – Đức, chủ nhiệm bộ môn Ngoại trường Đại học Y khoa TP. Hà Nội .
Năm 1958, GS triển khai thành công xuất sắc ca mổ tim tiên phong ở Việt Nam. Năm 1959, GS tăng trưởng khoa mổ sọ não và khoa ngoại nhi. Năm 1960, GS là người tiên phong yêu cầu và vận dụng có hiệu quả xuất sắc việc mổ gan bằng giải pháp Việt Nam. Năm 1965, GS tiến hành thành công việc mổ tim bằng máy tim phổi tự tạo ở nước ta .
Năm 1977, giáo sư được Viện Hàn lâm Mổ Ruột Paris tặng Huy chương phẫu thuật quốc tế mang tên Lannelongue. Đây là phần thưởng cao quý dành cho những nhà phẫu thuật xuất sắc quốc tế được trao định kỳ 5 năm một lần. Ông vinh dự và xứng danh là một trong 12 người trên quốc tế và là người duy nhất ở Việt Nam được Tặng Ngay huy chương ấy …
Ghi nhận những công lao và góp sức to lớn với nền y học của quốc gia GS. Tôn Thất Tùng đã được đảm nhiệm thương hiệu cao quý Anh hùng Lao động, hai lần Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương chiến sỹ hạng Nhất, Huân chương kháng chiến hạng Ba và được truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh .
- Giáo sư Đặng Văn Chung
Giáo sư Đặng Văn Chung ( 1913 – 1999 ), sinh tại Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp. Năm 1933 đến năm 1954, GS. Đặng Văn Chung là người đặt nền móng thiết kế xây dựng những chuyên khoa hệ nội thuộc Bệnh viện Bạch Mai cũng như những bộ môn hệ nội thuộc Trường ĐH Y Thành Phố Hà Nội … Những năm 1970, GS. Đặng Văn Chung đã dành nhiều công sức của con người và trí tuệ viết ra 2 cuốn Bệnh học Nội khoa, Điều trị học cũng như hàng loạt tài liệu giảng dạy, khu công trình điều tra và nghiên cứu khoa học có giá trị .
Giáo sư đặng Văn Chung
Trải qua hơn 60 năm cống hiến với sự nghiệp y học dân tộc giáo sư Đặng Văn Chung đã từng đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong ngành y tế như Trưởng bộ môn Nội, Phó Hiệu trưởng Trường đại học Y Hà Nội và Chủ nhiệm Khoa Nội – Bệnh viện Bạch Mai, Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học kỹ thuật của Bộ Y tế.
Ông được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất cùng nhiều phần thưởng cao quý khác. Năm 2000, GS. Đặng Văn Chung Trao Giải Hồ Chí Minh về “ Cụm khu công trình nghiên cứu và điều tra nội khoa ” .
Nhung Dương
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức
