Người Thái (Thái Lan) – Wikipedia tiếng Việt

Người Thái, hay trước kia tên do bên ngoài gọi là người Xiêm, một dân tộc phân nhóm của nhóm sắc tộc Thái, là dân tộc chiếm đa số sống tại lãnh thổ Thái Lan và một số thiểu số ở Lào, Việt Nam, Myanmar, Ấn Độ,khu vực miền nam Trung Quốc…

Ngôn ngữ chính thức là tiếng Thái trung hay tiếng Xiêm. Tuy nhiên những nhóm địa phương ở Thái Lan vẫn có ngôn từ riêng của mình và những ngôn từ này có quan hệ thân thiện với ngôn từ chính thức. Tất cả chúng đều được phân loại vào ngữ hệ Tai-Kadai. Phần lớn người Thái theo Phật giáo Thượng tọa bộ. Người Thái phân làm bốn nhóm : Thái Trung tâm, Thái Nam ( Tai ), Thái Đông Bắc ( Isản ), Thái Bắc ( Làn Nà ). Ngoài ra, người Thái ( và những sắc tộc Tai khác ) cũng là đồng đội họ hàng của người Kinh ( Việt ) vì ADN có cả 2 dân tộc rất giống nhau trong khảo sát gần đây .

Đã có nhiều giả thuyết đề xuất nguồn gốc của nhóm sắc tộc Tai-Kadai — mà trong đó Thái là một phân nhóm — bao gồm mối quan hệ giữa tập đoàn người Tai với vương quốc Nam Chiếu, nhưng bị bác bỏ và thiếu căn cứ. Các nghiên cứu ngôn ngữ cho thấy[22] rằng nguồn gốc của người Tai nằm quanh tỉnh Quảng Tây, nơi mà người Tráng vẫn chiếm đa số. Cũng có các giả thuyết khác rằng người Tai đã sáng lập nên vương quốc Nam Việt, vương quốc đã cai trị phần lớn phía nam Trung Quốc và phía bắc Việt Nam trong một thế kỷ[cần dẫn nguồn]. Nhà Tần lập nên tỉnh Quảng Đông năm 214 TCN, bắt đầu những làn sóng di cư từ bắc vào nam của người Hán. Với áp lực chính trị và văn hoá từ phía Bắc, một số dân tộc Tai cũng di cư về phía nam[23], nơi họ gặp gỡ được những nền văn hóa Ấn Độ cổ điển. Theo các bằng chứng ngôn ngữ và lịch sử, cuộc di cư về phía tây nam của các dân tộc nói ngôn ngữ Tai diễn ra vào thế kỷ thứ VIII cho đến thế kỷ thứ X.[24]

Bắt đầu từ thế kỷ thứ X trở đi, người Tai từ phía bắc dần dần định cư tại thung lũng sông Chao Phraya, vùng đất thuộc dòng văn hóa Dvaravati, đồng hóa người Môn và người Khmer, ngoài ra cũng giao thiệp với Đế quốc Khmer. Những người Tai đã định cư đến vùng đất thuộc Thái Lan ngày nay theo Phật giáo Thượng tọa Bộ. Do đó, văn hóa của người Thái là sự pha trộn giữa Tai với Ấn, Môn và Khmer.[25]

Những chủ quyền lãnh thổ chủ quyền lãnh thổ tiên phong của người Thái gồm có vương quốc Sukhothai và Suphan Buri. Vương quốc Lavo, nơi từng là TT của nền văn hóa truyền thống Khmer tại thung lũng Chao Praya, cũng là nơi tập trung chuyên sâu của người Thái. Đôi khi một số ít chủ quyền lãnh thổ của người Thái cũng chịu dưới sự trấn áp của Angkor quản lý bởi 1 số ít vị quân chủ người Khmer ( gồm có Suryavarman II và Jayavarman VII ), tuy nhiên, phần nhiều những chủ quyền lãnh thổ này hầu hết độc lập trên trong thực tiễn .Vương quốc Ayutthaya — được đặt tên theo thành phố Ayodhya của Ấn Độ —, thành bang kiến lập bởi Ramathibodi I, nổi lên như TT của sự tăng trưởng của người Thái năm 1350. Ayutthaya liên tục những cuộc chinh phạt về phía đông nhằm mục đích vào đế quốc Khmer đã suy yếu thực sự từ sau năm 1431 với sự thất bại của Angkor .

Các dân tộc khác sống dưới sự cai trị của người Thái — mà phần lớn là Môn, Khmer và Lào cũng như những người nhập cư từ Trung Quốc, Ấn Độ hoặc các tín đồ Hồi Giáo — vẫn tiếp tục bị đồng hóa bởi người Thái, nhưng đồng thời họ cũng gây ảnh hưởng và tác động đến văn hóa, triết học, kinh tế và chính trị. Trong một bài viết mang tên Jek pon Lao (เจ้กปนลาว—Hoa lai tạo với Lào) của mình, Sujit Wongthet, người thừa nhận mình là một người Hoa lai Lào (Jek pon Lao), nói rằng người Thái ngày nay thực tế là người Hoa lai Lào.[26][27] Ông nhấn mạnh rằng người Thái không còn là một sắc tộc được xác định rõ ràng mà đã là một sắc tộc bao gồm nhiều sắc tộc và nền văn hóa khác nhau.[26][28] Nhóm lớn nhất và có ảnh hưởng nhất là người Thái gốc Hoa.[cần dẫn nguồn] Cũng trong bài viết khác vị thế của những ngôn ngữ không phải tiếng Thái tại Thái Lan – the positions of non-Thai languages in Thailand (2007) của Theraphan Luangthongkum, một nhà ngôn ngữ học người Thái gốc Hoa, có nói rằng 40% người Thái là hậu duệ của di dân người Hoa từ Trung Quốc.[29]

Cho dù những cuộc chiến lác đác và lẻ tẻ vẫn thường xuyên xảy ra giữa người Thái và Miến Điện và các nước láng giềng khác, chiến tranh giữa Trung Quốc với Miến Điện cùng với sự can thiệp của châu Âu vào các nước Đông Nam Á khác cho phép người Thái phát triển đất nước của họ theo một đường lối độc lập bằng cách giao thương với châu Âu cũng như đóng vai trò lớn chống lại nhau để duy trì sự độc lập. Vương triều Chakri dưới sự cai trị của Rama I luôn luôn khiến cho người Miến Điện không thể xâm lược, trong khi Rama II và Rama III thì lại giúp định hình xã hội Thái bấy giờ, nhưng cũng dẫn đến những thất bại của người Thái khi các đế quốc thực dân châu Âu đương thời luôn lấy những vùng đất và quốc gia láng giềng của Xiêm làm mục tiêu và cản trở người Thái tuyên bố chủ quyền đối với Campuchia, đất nước bị tranh chấp ách thống trị giữa Xiêm, Việt Nam và Miến Điện.

Địa lý và nhân khẩu học[sửa|sửa mã nguồn]

Đại đa số bộ phận người Thái phân bổ tại Thái Lan, tuy nhiên 1 số ít khác cũng phân bổ tại 1 số ít nước cùng khu vực. Có khoảng chừng 51 – 57 triệu người Thái sinh sống tại Thái Lan .

Văn hóa và xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Người Thái hầu hết theo Phật giáo Thượng tọa bộ ( Phật giáo Nguyên thủy ). Hơn 90 % tổng số người dân Thái Lan nhận họ là Fan Hâm mộ Phật giáo. Ngoài ra, Cơ Đốc giáo và những tôn giáo khác như Ấn Độ giáo và Hồi giáo cũng là những tôn giáo phổ cập tại Thái Lan .

  1. ^

    Người Thái chiếm khoảng 75-85% dân số toàn Thái Lan (68 triệu).

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]