Dân số và địa bàn cư trú H’Mông
Nội Dung Chính
Người Miêu ở Trung Quốc
Lưu ý: Khu vực người Miêu ở tỉnh Tứ Xuyên đã trở thành một phần của thành phố trực thuộc trung ương Lưu ý : Khu vực người Miêu ở tỉnh Tứ Xuyên đã trở thành một phần của thành phố thường trực TW Trùng Khánh mới xây dựng năm 1997
Trung Quốc có số lượng người Miêu đông đảo hơn cả với hơn 7 triệu người (số liệu thống kê 1990) phân bố ở các tỉnh Quý Châu, Hồ Nam, Vân Nam, Tứ Xuyên, Quảng Tây, Hải Nam và Hồ Bắc. Trong 56 dân tộc ở Trung Quốc, dân tộc H’Mông (Miêu) chỉ đứng sau các dân tộc Hán, Choang, Mãn, Hồi.
Bạn đang đọc: Dân số và địa bàn cư trú H’Mông
Số liệu về người Miêu ở Trung Quốc như sau [ cần dẫn nguồn ] :3.600.000 người Miêu, khoảng chừng 50% số người Miêu Trung Quốc sống tại Quý Châu vào năm 1990. Người Miêu Quý Châu và những người sống ở sáu tỉnh sau chiếm trên 98 % người Miêu Trung Quốc :Trong những tỉnh trên, có 6 khu tự trị của người Miêu ( san sẻ một cách chính thức cùng với những dân tộc thiểu số khác ) :
- Khu tự trị Kiềm Đông Nam người Miêu và Đồng (黔东南 Qiándōngnán), Quý Châu
- Khu tự trị Kiềm Nam người Bố Y và Miêu (黔南 Qiánnán), Quý Châu
- Khu tự trị Kiềm Tây Nam người Bố Y và Miêu (黔西南 Qiánxīnán), Quý Châu
- Khu tự trị Tương Tây người Thổ Gia và Miêu (湘西 Xiāngxī), Hồ Nam
- Khu tự trị Văn Sơn người Choang và Miêu (文山 Wénshān), Vân Nam
- Khu tự trị Ân Thi người Thổ Gia và Miêu, Hồ Bắc
Ngoài ra còn có thêm 23 huyện tự trị của người Miêu :
- Hồ Nam: Ma Dương (麻阳 Máyáng), Tĩnh Châu (靖州 Jīngzhōu) và Thành Bộ (城步 Chéngbù)
- Quý Châu: Tùng Đào (松桃 Sōngtáo), Ấn Giang (印江 Yìnjiāng), Vụ Xuyên (务川 Wùchuān), Đạo Chân (道真 Dǎozhēn), Trấn Ninh (镇宁 Zhènníng), Tử Vân (紫云 Zǐyún), Quan Lĩnh (关岭 Guānlíng) và Uy Ninh (威宁 Wēiníng)
- Vân Nam: Bình Biên (屏边 Píngbiān), Kim Bình (金平 Jīnpíng) và Lộc Khuyến (禄劝 Lùquàn)
- Tứ Xuyên: Tú Sơn (秀山 Xiùshān), Dậu Dương (酉阳 Yǒuyáng), Kiềm Giang (黔江 Qiánjiāng) và Bành Thủy (彭水 Péngshuǐ)
- Quảng Tây: Dung Thủy (融水 Róngshuǐ), Long Thắng (龙胜 Lóngshēng) và Long Lâm (隆林 Lōnglín)
- Hải Nam: Quỳnh Trung (琼中 Qióngzhōng) và Bảo Đình (保亭 Bǎotíng)
Phần lớn người Miêu sinh sống trên những dãy núi hay ngọn đồi, ví dụ điển hình
- Núi Vũ Lăng (武陵 Wǔlíng) cạnh sông Tương Kiềm (湘黔川边的武陵山 Xiāngqián Chuān Biān Dí Wǔlíng Shān)
- Núi Miêu (苗岭 Miáo Líng), Kiềm Đông Nam
- Núi Nguyệt Lượng (月亮山 Yuèliàng Shān), Kiềm Đông Nam
- Đại Tiểu Ma Sơn (大小麻山 Dà Xiǎo Má Shān), Kiềm Nam
- Đại Miêu Sơn (大苗山 Dà Miáo Shān), Quảng Tây
- Núi Ô Mông cạnh sông Điền Kiềm (滇黔川边的乌蒙山 Tiánqián Chuān Biān Dí Wūmēng Shān)
Vài nghìn người Miêu đã rời bỏ quê nhà để chuyển sang sinh sống ở những thành phố lớn như Quảng Châu Trung Quốc hay Bắc Kinh .
Người H’Mông ở Lào
Người H’Mông di cư đến Lào là một phần của cuộc di cư đến bắc phần bán đảo Đông Dương, diễn ra cỡ 300 năm trước [ 11 ]Trong năm 1960, nhiều người Hmông tại Lào được Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ ( CIA ) tuyển dụng như thể một phần của kế hoạch để chiến đấu và bảo vệ Lào chống lại Quân đội Bắc Việt [ 12 ] có số lượng đông và kỷ luật ngặt nghèo hơn so với những người cộng sản của trào lưu Pathet Lào tại nước này [ 13 ]. Trên trong thực tiễn, quân đội Hoàng gia Lào và quân của Pathet Lào chỉ tham gia có số lượng giới hạn trong những cuộc giao tranh. Phần lớn những đại chiến diễn ra giữa người Hmông có sự hậu thuẫn của CIA với Quân đội Bắc Việt. Một đội quân tương tự về số lượng người Hmông cũng đã được Pathet Lào tuyển dụng để chống lại chính quyền sở tại hoàng gia Lào và CIA. [ 14 ]Tướng Vàng Pao là một thủ lĩnh người Hmông được CIA nâng đỡ để chỉ huy Quân khu II ở miền bắc ( MR2 ) chống lại sự xâm nhập của Quân đội Bắc Việt. Chỉ huy sở của Vàng Pao nằm ở Long Chẹng, còn được biết trong tiếng Anh như là Lima Site 20 Alternate ( LS 20A ). Do những hoạt động giải trí quân sự tích cực ở đây, Long Chẹng đã trở thành thành phố lớn thứ hai tại Lào, với dân số lên tới 40.000 người [ 14 ] ( trong đó có 20.000 người Hmông ? ). Long Chẹng khi đó hoàn toàn có thể coi như là một tiểu vương quốc do nó có mạng lưới hệ thống ngân hàng nhà nước, trường bay, trường học, quân đội, viên chức riêng cũng như nhiều hạ tầng và dịch vụ khác nữa. Trước khi kết thúc đại chiến bí hiểm, Long Chẹng nằm trong tầm trấn áp của Vàng Pao. Trong những năm 1990, rất nhiều người H’Mông hoa đã chuyển từ quần áo truyền thống sặc sỡ sang quần áo kiểu Âu hóa Trong những năm 1990, rất nhiều người H’Mông hoa đã chuyển từ quần áo truyền thống sặc sỡ sang quần áo kiểu Âu hóa
Cuộc chiến bí mật đã diễn ra trùng với thời gian mà Mỹ chính thức tham gia vào chiến tranh Việt Nam. Cuối cùng khi Mỹ rút khỏi Việt Nam thì tướng Vàng Pao cũng di tản sang Thái Lan. Nhiều người đã hỗ trợ Mỹ trong cuộc chiến bí mật đã cảm thấy không an toàn trong môi trường mới[14].. Khoảng 300.000 người Hmông đã chạy sang Thái Lan, tạo ra các trại tị nạn. Đối với những người Hmông còn ở lại thì các cuộc chiến dữ dội vẫn còn tiếp diễn dưới sự chỉ huy của nhóm Chao Fa[lower-alpha 1]. Nhóm này có tham vọng lớn, bao gồm cả việc thiết lập một quốc gia có chủ quyền cho người Hmông. Tuy nhiên, do không có sự hỗ trợ về tài chính và quân đội, Chao Fa đã phải từ bỏ tham vọng của mình.
Trong những năm 1990, Liên Hiệp Quốc, với sự tương hỗ từ phía chính quyền sở tại Clinton, khởi đầu việc làm đưa người Hmông tị nạn trở lại Lào một cách bắt buộc. Quyết định này gây ra nhiều tranh cãi, do nhiều người Hmông nói rằng họ đã bị ngược đãi bởi chính quyền sở tại Lào khi họ quay trở lại [ cần dẫn nguồn ]. Tuy nhiên, điều này cần kiểm chứng lại .Việc đưa người Hmông tị nạn trở lại Lào đã bị chống đối ác liệt từ phía những người Mỹ bảo thủ và những người hoạt động giải trí nhân quyền. Năm 1995, tạp chí National Review có bài báo, ví dụ của Michael Johns cho rằng quyết định hành động này là một sự ” phản bội ” .Áp lực lên chính quyền sở tại Clinton đã làm đổi khác chủ trương hồi hương của họ, là một thắng lợi chính trị đáng kể của người Hmông, hầu hết người Hmông tị nạn ở đầu cuối đã được định cư ở những nước khác, nhiều người trong số họ đã đến Mỹ. Cuộc định cư lớn sau cuối khoảng chừng 15.000 người Hmông từ trại Wat Tham Krabok diễn ra năm 2004 .Một số người theo học thuyết phát minh sáng tạo tin rằng người Miautso ( Hmông ) là hậu duệ của những giáo trưởng trong kinh thánh, vì tên gọi của những vị vua của người Miautso theo dòng dõi nghe tựa như như tên của những vị chúa trong kinh thánh, và cũng theo đúng trật tự đó. Ví dụ : Se-teh = Seth, Lama = Lamech, Nuah = Noah, v.v. [ cần dẫn nguồn ]
Người H’Mông ở Việt Nam
Phụ nữ H’Mông ở Tả Phìn Phụ nữ H’Mông ở Tả Phìn Người H’Mông Trẻ em tộc người H’MôngNằm trong một vương quốc đa dân tộc, dân tộc H’Mông được coi là một thành viên quan trọng trong hội đồng những dân tộc ở Việt Nam [ 3 ]. Dân tộc H’Mông cư trú thường ở độ cao từ 800 đến 1500 m so với mực nước biển gồm hầu hết những tỉnh miền núi phía Bắc trong một địa phận khá to lớn, dọc theo biên giới Việt – Trung và Việt – Lào từ Lạng Sơn đến Nghệ An, trong đó tập trung chuyên sâu đa phần ở những tỉnh thuộc Đông và Tây bắc Việt Nam như : Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La … Do tập quán du cư nên một số ít người H’Mông trong những năm 1980, 1990 đã di dân vào tận Tây Nguyên, sống rải rác ở 1 số ít nơi thuộc Gia Lai và Kon Tum .Theo Tổng tìm hiểu dân số và nhà ở năm 2009, người H’Mông ở Việt Nam có dân số 1.068.189 người, đứng hàng thứ 6 trong bảng list những dân tộc ở Việt Nam, cư trú tại 62 trên tổng số 63 tỉnh, thành phố. Người H’Mông cư trú tập trung chuyên sâu tại những tỉnh : Hà Giang ( 231.464 người, chiếm 31,9 % dân số toàn tỉnh và 21,7 % tổng số người H’Mông tại Việt Nam ), Điện Biên ( 170.648 người, chiếm 34,8 % dân số toàn tỉnh và 16,0 % tổng số người H’Mông tại Việt Nam ), Sơn La ( 157.253 người, chiếm 14,6 % dân số toàn tỉnh và 14,7 % tổng số người H’Mông tại Việt Nam ), Lào Cai ( 146.147 người, chiếm 23,8 % dân số toàn tỉnh và 13,7 % tổng số người H’Mông tại Việt Nam ), Lai Châu ( 83.324 người ), Yên Bái ( 81.921 người ), Cao Bằng ( 51.373 người ), Nghệ An ( 28.992 người ), Đăk Lăk ( 22.760 người ), Đăk Nông ( 21.952 người ), Bắc Kạn ( 17.470 người ), Tuyên Quang ( 16.974 người ), Thanh Hóa ( 14.799 người ) [ 15 ] .Trên thực tiễn cho thấy những dân cư H’Mông ở Việt Nam vẫn có quan hệ với những dân cư đồng tộc ở những nước khác, đặc biệt quan trọng là những địa phận sát biên giới giữa Việt Nam với Trung Quốc và Lào. Một bộ phận đáng kể người H’mông vẫn còn theo những lối sống truyền thống lịch sử ở miền tây-bắc Việt Nam. Với sự ngày càng tăng của du lịch vào những khu vực này trong những năm 1990 đã trình làng cho nhiều người H’Mông lối sống phương Tây, và phục trang truyền thống lịch sử của người H’Mông đang từ từ biến mất .Các tài liệu khoa học [ cần dẫn nguồn ], cũng như những thần thoại cổ xưa đều cho biết rằng người H’Mông là tộc người di cư vào Việt Nam sớm nhất khoảng chừng 300 năm và muộn nhất là 100 năm về trước. H’Mông là tên tự gọi có nghĩa là người ( H’mông ). Còn những dân tộc khác còn gọi dân tộc này với những tên Miêu, Mèo. Căn cứ vào đặc thù về dân tộc học và ngôn ngữ học, người ta chia tộc H’Mông ra làm những ngành : H’mông Trắng ( Hmoob Dawb ), H’Mông Hoa ( Hmoob Sib ), H’Mông Đỏ ( Hmoob Lees ), H’Mông Đen ( Hmoob Dub ), H’Mông Xanh ( Hmoob Ntsuab ), Na Miểu ( Mèo nước ). Tùy theo vùng, có vùng coi như nhau H’Mông Hoa với H’Mông Đỏ [ cần dẫn nguồn ] .
Người H’Mông ở Mỹ
Tại Hoa Kỳ, nhiều người H’Mông là những người tị nạn từ Lào cũng như ra đi sau cuộc chiến tranh Việt Nam tới Mỹ. Bắt đầu vào năm 1976, những người H’Mông tị nạn tiên phong đã tới Mỹ, hầu hết từ những trại tị nạn nằm trên đất Xứ sở nụ cười Thái Lan .
Ngày nay, phần chủ yếu của người H’Mông ở Mỹ (khoảng 270.000) sống ở California, Minnesota và Wisconsin. Fresno, Minneapolis-St. Paul, Madison và Milwaukee có mật độ tập trung cao của người H’mông.
Điều tra dân số Mỹ năm 2000 cho thấy chỉ có 40 % người H’Mông trên 24 tuổi đã từng học trung học. Khoảng 7 % người H’mông có bằng cử nhân hoặc cao hơn. Tỷ lệ cao của thất học là do nhiều người H’mông hầu hết có nguồn gốc là nông dân, họ ít có thời cơ tiếp thụ nền giáo dục tại Lào khi sinh sống trên núi đồi. Ngoài ra, khoảng chừng 40 % những mái ấm gia đình H’mông nằm dưới mức bần hàn. Mặc dù họ vẫn là một trong số những dân tộc châu Á nghèo nàn nhất tại Mỹ, rất nhiều trẻ nhỏ thế hệ hai đã chiếm những vị trí cao trong nhiều trường học khi so sánh với những nhóm thiểu số thu nhập thấp khác. Trẻ em Mỹ gốc Hmông sinh ra tại Mỹ thường thì có nhiều thời cơ tiếp thu giáo dục hơn so với cha mẹ của chúng và cho nên vì thế có nhiều thời cơ kinh tế tài chính hơn so với cha mẹ chúng hoàn toàn có thể có được ở Lào. Mặc dù người H’mông thường thì có khuynh hướng làm những việc làm có thu nhập thấp, nhiều người trong số họ là rất chuyên nghiệp .Tại nhiều thành phố lớn ở đó người Mỹ gốc H’mông sống và thao tác thì những bất hòa đã diễn ra giữa người H’mông và những nhóm thiểu số khác. Người H’mông thường thì là tiềm năng của sự phân biệt chủng tộc, hầu hết là do sự cạnh tranh đối đầu trong việc làm và thực chất của người H’mông như thể những người phụ thuộc vào vào trợ cấp [ cần dẫn nguồn ]. Nhiều kẻ ngược đãi họ bào chữa cho hành vi của mình là do người H’mông đã lấy mất việc làm, trợ cấp và những dịch vụ khác của những người định cư truyền kiếp ở đó .Mặc dù nhiều mái ấm gia đình H’mông nói bằng ngôn từ không phải là tiếng Anh tại nhà họ, nhưng nhiều người Mỹ gốc H’mông đã nhanh gọn thích nghi với xã hội Mỹ và rất nhiều người trẻ tuổi đã đánh mất những truyền thống văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn của mình rất nhanh. Vì điều này, hội đồng H’mông đã xây dựng hiệp hội và phương tiện đi lại thông tin riêng để cổ vũ người H’mông giữ gìn văn hóa truyền thống và ngôn từ của họ .
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
