Độc đáo điệu Sình ca – ‘linh hồn’ văn hóa dân tộc của người Cao Lan
Sình ca hay shấng cọ, cnắng cọô là hình thức diễn xướng dân gian (đôi khi còn gọi là dân ca). Những câu hát Sình ca không chỉ thắm đượm tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu đôi lứa mà còn có những khát vọng về cuộc sống hạnh phúc. Hơn nữa nó còn mang một giá trị nhân văn sâu sắc phản ánh đầy đủ hiện thực cuộc sống và thế giới tâm hồn của người Cao Lan. Như vậy, có thể thấy Sình ca giống như một linh hồn văn hóa của dân tộc Cao Lan.
Sình ca Cao Lan gồm có những thể loại : Sình ca Thsăn lèn ( mừng năm mới ) là những bài hát để mừng năm mới, chúc tụng nhau đủ đầy, niềm hạnh phúc, nhà nhà vui tươi. Sình ca Thsao bạo ( đối giao duyên ) là những bài hát phổ cập nhất và được nhiều người Cao Lan ưa thích. Nội dung những bài ca này thường là mượn cảnh vạn vật thiên nhiên để trao đổi, tâm tình với nhau, hỏi thăm gia cảnh của nhau. Họ mượn lời hát để gửi gắm yêu thương, nhớ nhung hay trách móc, giận hờn để sau cuộc hát lại gần nhau hơn.
Sình ca Kên láu (hát đám cưới) là thể loại hát vui nhộn và phong phú về số lượng bài. Thường khi đến nhà gái, đoàn đón dâu của nhà trai phải hát thì nhà gái mới cho vào nhà. Từ khi đi đón dâu đến lúc đưa dâu về nhà chồng, phải trải qua ít nhất hai đêm hát.
Sình ca Tò tan ( hát đố ) gồm những bài hát được truyền lại và 1 số ít bài mới do người Cao Lan phát minh sáng tạo ra hàng ngày để đố nhau rồi tự giải nghĩa. Đây cũng thuộc loại hát vui, đầy tính phát minh sáng tạo ngẫu hứng, yên cầu người hát phải thuộc những bài cổ để trên cơ sở đó phát minh sáng tạo những bài mới.
Để những giai điệu trở nên hấp dẫn, hát Sình ca cũng cần phải có những nhạc cụ nhất định, như: sáo, nhị, đặc biệt là trống sành. Qua những làn điệu dân ca này, người Cao Lan gửi gắm những tâm tư, tình cảm với nhau, những ước mơ, nguyện vọng của người lao động với thiên nhiên và thần linh… Ngoài những bài được truyền lại, người Cao Lan còn có thể hát ngẫu hứng, sáng tạo ra những bài dân ca mới, phản ánh cuộc sống của người dân, ca ngợi Đảng, Nhà nước và Bác Hồ.
Để gìn giữ truyền thống văn hóa truyền thống dân tộc, nhiều xã có đồng bào Cao Lan sinh sống đã xây dựng những câu lạc bộ văn hóa truyền thống, văn nghệ. Không chỉ trình diễn vào dịp lễ, tết những câu lạc bộ còn truyền dạy những làn điệu dân ca, dân vũ cũng như truyền nghề làm phục trang truyền thống cuội nguồn cho lớp trẻ. Nhờ vậy, mà truyền thống văn hóa truyền thống của người Cao Lan đã và đang được lưu giữ, tăng trưởng trong hội đồng.
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn
