Những công việc nào sử dụng lao động dưới 15 tuổi? – Luật Hoàng Phi

Câu hỏi:

Kính thưa luật sư. Ở nước ta lúc bấy giờ việc chủ lao động sử dụng lao động là trẻ nhỏ dưới 15 tuổi ngày càng phổ cập. Mọi chuyện tưởng chừng như rất thông thường khi bên sử dụng lao động đồng ý chấp thuận tuyển dụng và bên lao động dưới 15 tuổi tự nguyện xin được vào thao tác. Tuy nhiên, tôi thấy rất nhiều trường hợp lao động dưới 15 tuổi bị bóc lột sức lao động một cách nặng nề mà không có sự can thiệp của pháp lý, Tôi xin hỏi, những công việc nào sử dụng lao động dưới 15 tuổi ?

Trả lời:

Với câu hỏi: “Những công việc nào sử dụng lao động dưới 15 tuổi?” Công ty luật Hoàng Phi xin trả lời như sau: 

Những công việc nào sử dụng lao động dưới 15 tuổi?

–  Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Bộ Luật Lao động 2012 : ” Người lao động là người từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả năng lao động, làm việc theo hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự quản lý, điều hành của người sử dụng lao động.”  

Vậy người lao động dưới 15 tuổi thì được gọi là gì ?  Căn cứ Điều 161 Bộ Luật Lao động 2012: ” Người lao động chưa thành niên là người lao động dưới 18 tuổi.” 

Theo đó, người lao động dưới 15 tuổi là người lao động chưa thành niên. Dưới 15 tuổi, những em đều có quyền được sống, thao tác và học tập, tăng trưởng trong thiên nhiên và môi trường bảo đảm an toàn, lành mạnh. Đầu tư cho công tác làm việc chăm nom và bảo vệ trẻ nhỏ là góp vốn đầu tư cho bảo đảm an toàn xã hội, tăng trưởng con người, là động lực cho sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của quốc gia. Hiện nay, nhiều người sử dụng lao động sử dụng lao động dưới 15 tuổi nhưng không phải ai cũng thực thi đúng những pháp luật pháp lý về việc sử dụng lao động là người dưới 15 tuổi .

 Về công việc sử dụng lao động dưới 15 tuổi:

Điều 164 Bộ Luật lao động 2012 lao lý :
“ 1. Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi làm những công việc nhẹ theo hạng mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội lao lý ”

Ngày 11/6/2013, Bộ Lao động–Thương binh & Xã hội cũng đã ban hành Thông tư số 11/2013/TT-BLĐTBXH  quy định về danh mục công việc nhẹ được sử dụng người dưới 15 tuổi làm việc. Theo đó, những công việc được sử dụng lao động dưới 15 tuổi gồm:

+ Diễn viên : múa ; hát ; xiếc ; điện ảnh ; sân khấu kịch, tuồng, chèo, cải lương, múa rối ( trừ múa rối dưới nước ) .
+ Vận động viên năng khiếu sở trường : thể dục dụng cụ, lượn lờ bơi lội, điền kinh ( trừ tạ xích ), bóng bàn, cầu lông, bóng rổ, bóng ném, bi-a, bóng đá, những môn võ, đá cầu, cầu mây, cờ vua, cờ tướng, bóng chuyền .
+ Các nghề truyền thống lịch sử : chấm men gốm, cưa vỏ trai, vẽ tranh sơn mài, làm giấy dó, nón lá, se nhang, chấm nón, dệt chiếu, làm trống, dệt thổ cẩm, làm bún gạo, làm giá đỗ, làm bánh đa ( miến ), làm bánh đa Kế .
+ Các nghề bằng tay thủ công mỹ nghệ : thêu ren, mộc mỹ nghệ, làm lược sừng, đan lưới vó, làm tranh Đông Hồ, nặn tò he .
+ Đan lát, làm những đồ gia dụng, đồ thủ công bằng tay mỹ nghệ từ nguyên vật liệu tự nhiên như : mây, tre, nứa, dừa, chuối, bèo lục bình .
+ Nuôi tằm, gói kẹo dừa .

–  Về nguyên tắc sử dụng lao động dưới 15 tuổi:

Theo Điều 163 Bộ Luật lao động 2012 lao lý như sau :
“ 1. Không được sử dụng lao động chưa thành niên làm những công việc nặng nhọc, ô nhiễm, nguy khốn hoặc chỗ thao tác, công việc ảnh hưởng tác động xấu tới nhân cách của họ theo hạng mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế phát hành .

2.  Thời giờ làm việc của người lao động chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần.

Thời giờ thao tác của người dưới 15 tuổi không được quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần và không được sử dụng làm thêm giờ, thao tác vào đêm hôm .
3. Người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi được làm thêm giờ, thao tác vào đêm hôm trong một số ít nghề và công việc theo lao lý của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội .
4. Không được sử dụng người chưa thành niên sản xuất và kinh doanh thương mại cồn, rượu, bia, thuốc lá, chất ảnh hưởng tác động đến ý thức và những chất gây nghiện khác ;
5. Người sử dụng lao động phải tạo thời cơ để người lao động chưa thành niên và người dưới 15 tuổi tham gia lao động được học văn hoá. ”

Theo quy định tại Điều 165 Bộ Luật lao động 2012: 

“ 1. Cấm sử dụng người chưa thành niên làm những công việc sau đây :
a ) Mang, vác, nâng những vật nặng vượt quá thể trạng của người chưa thành niên ;
b ) Sản xuất, sử dụng hoặc luân chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ ;
c ) Bảo trì, bảo trì thiết bị, máy móc ;
d ) Phá dỡ những khu công trình kiến thiết xây dựng ;
đ ) Nấu, thổi, đúc, cán, dập, hàn sắt kẽm kim loại ;
e ) Lặn biển, đánh bắt cá cá xa bờ ;
g ) Công việc khác gây tổn hại cho sức khoẻ, bảo đảm an toàn hoặc đạo đức của người chưa thành niên ” .
Bên cạnh đó, theo lao lý tại Điều 2 của Thông tư 11/2013 / TT-BLĐTBXH thì :
Khi tuyển dụng người dưới 15 tuổi thao tác phải có giấy khám sức khỏe thể chất của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe thể chất tương thích với công việc ; tổ chức triển khai kiểm tra sức khoẻ định kỳ tối thiểu 6 tháng 1 lần ;

Tuân thủ các quy định tại Khoản 2 Điều 162 Bộ luật Lao động 2012 – khi sử dụng người lao động chưa thành niên, người sử dụng lao động phải lập sổ theo dõi riêng, ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh, công việc đang làm, kết quả những lần kiểm tra sức khoẻ định kỳ và xuất trình khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu; Khoản 5 Điều 163 – Người sử dụng lao động phải tạo cơ hội để người lao động chưa thành niên và người dưới 15 tuổi tham gia lao động được học văn hoá; Khoản 2 Điều 164 –  Phải ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật và phải được sự đồng ý của người từ đủ 13 tuổi đến dưới 15 tuổi, bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến giờ học tại trường học của trẻ em, bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn lao động, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi;

 Chế tài với hành vi vi phạm về việc sử dụng người lao động là người dưới 15 tuổi:

Những công việc nào sử dụng lao động dưới 15 tuổi?

Theo quy định tại Điều 19 Nghị định 95/2013/NĐ-CP ngày 22/8/2013 của Chính phủ. Đối với người sử dụng lao động có hành vi không lập sổ theo dõi riêng khi sử dụng lao động chưa thành niên hoặc không xuất trình sổ theo dõi khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu thì bị phạt cảnh cáo. Ngoài ra, khi sử dụng lao động là người dưới 15 tuổi mà không ký kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người đại diện theo pháp luật, sử dụng lao động chưa thành niên làm việc quá thời giờ làm việc quy định hoặc sử dụng người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, trừ một số nghề, công việc được pháp luật cho phép sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng.

Trường hợp sử dụng lao động là người chưa thành niên làm công việc, tại nơi làm việc bị cấm sử dụng lao động chưa thành niên (như mang, vác, sản xuất, sử dụng hoặc vận chuyển hóa chất, khí gas, chất nổ; nấu, thổi, đúc, hàn kim loại; lặn biển, đánh bắt cá xa bờ…) hoặc sử dụng người dưới 15 tuổi làm công việc ngoài danh mục được pháp luật cho phép thì cá nhân, tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 25 triệu đồng.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT LAO ĐỘNG 19006557 để được tư vấn.