Chương trình 12.500 căn hộ tái định cư bị phá sản – Báo Công an Nhân dân điện tử

Nhằm bố trí tái định cư cho người dân phải di dời nhà, đất phục vụ các dự án phát triển hạ tầng, chỉnh trang đô thị, những năm qua TP Hồ Chí Minh đã xây dựng được hàng chục ngàn căn hộ tái định cư để bố trí cho các hộ dân bị giải tỏa.

Tuy vậy, lượng căn hộ tái định cư thành phố đã xây dựng còn bỏ hoang chưa có người nhận hoặc căn hộ đã bàn giao nhưng người dân không vào ở do không phù hợp nhu cầu vẫn còn rất lớn. Thực trạng này đang gây lãng phí rất lớn cho xã hội và cả ngân sách thành phố…

Hoang tàn những khu tái định cư

Trở lại với Khu tái định cư tại xã Vĩnh Lộc B, huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh sau tròn 10 năm triển khai xong, đưa vào sử dụng, vẫn cảnh hoang vắng khác thường. Những block nhà 5 tầng sơn phía ngoài đã bong tróc, hoen ố bởi thời hạn và nhiều khu công trình đã xuống cấp trầm trọng. Những block nhà đang có người ở thì dân cư thưa thớt, vắng vẻ ; nhiều block nhà không có ai ở, tường nứt, nền lún, xung quanh cỏ mọc xum xê, tạo nên cảnh hoang phế .
Với gần 2 nghìn căn hộ cao cấp, mỗi block nhà có 50 căn hộ chung cư cao cấp, nhưng chỉ một vài block là có được khoảng chừng chục hộ đang ở. Thậm chí cà khu A và khu B có đến 500 nhà ở, nhưng thời hạn qua chỉ có hơn 30 hộ dân vào ở. Bàn giao cho người nhận nhà tái định cư đã 10 năm, nhưng hầu hết đường nội bộ trong khu tái định cư này chỉ mới được trải đá dăm, chưa được trải nhựa .
Anh Ngọc Lê, một người thuê căn hộ chung cư cao cấp trong khu tái định cư này cho biết, chỉ ban ngày người dân mới dám đi đường ven kênh để ra vào khu tái định cư, còn đêm đến phải đi đường khác. Theo hướng chỉ tay của anh Lê, PV Báo CAND tìm được một con đường đá nhỏ ở phía sau nối ra tuyến đường của khu dân cư Phạm Văn Hai bên cạnh để đi ra đường Võ Văn Vân .
“ Bây giờ đỡ hơn chứ trước đây nhiều người đang đi trên đường ven kênh giật mình bị tụi nó từ trong bụi bên đường lao ra đánh đập rồi cướp gia tài. Vậy nên buổi tối không ai dám đi đường ấy. Ban ngày khi trời mưa lầy lội và ổ voi như vậy cũng chẳng thể đi nổi ”, anh Lê nói .

Khu tái định cư 30,9 ha Vĩnh Lộc B ở huyện Bình Chánh.

Một người đàn ông khoảng chừng 50 tuổi đang lúi húi thao tác cho biết tên Quý, cũng là một người thuê nhà ở đây. Nói về khu tái định cư đang ở, ông Quý tặc lưỡi : “ Dân thuộc diện giải tỏa không về ở, chỉ nhận nhà rồi cho thuê lại, chứ lên đây phiền phức, đi lại khó khăn vất vả lắm. Người ta đang có việc làm không thay đổi ở chỗ cũ, kêu lên đây ở làm thế nào được ; sao hoàn toàn có thể bỏ việc làm, rồi con cháu đi học nữa. Đã vậy, cả khu này chỉ có 1 ẩm thực ăn uống, hàng quán rất ít, kinh doanh ế hàng tồn kho, sao lôi cuốn được dân cư ” .
Ông Tư, mái ấm gia đình thuê ở trong khu tái định cư Vĩnh Lộc B cho hay : “ Tôi đi lượm ve chai, vợ chồng đứa con thì đi làm thuê, mùa dịch COVID-19 này phải ở nhà mà tiền thuê nhà không giảm, cũng chưa thấy chính quyền sở tại địa phương tương hỗ ”. Thuê nhà ở đây đã lâu, ông Tư cho biết lớn tuổi ở đây thì yên tĩnh, nhưng nhiều nhà để trống đã hư hỏng. Có 1 số ít người vào khám phá để thuê nhưng thấy heo hút, vắng vẻ nên không thấy quay lại .
Với tổng diện tích quy hoạnh lên đến 30,9 ha, gồm 529 nền đất và 45 block chung cư, tổng số 1.939 nhà ở, khu tái định cư tại xã Vĩnh Lộc B này là nơi sắp xếp cho những hộ dân bị giải tỏa của dự án Bất Động Sản tăng cấp đô thị và những dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng hạ tầng khác của thành phố. Tổng vốn góp vốn đầu tư cho khu tái định cư Vĩnh Lộc B thời gian đó đã lên tới 1.062 tỷ đồng, chưa kể tiền sử dụng đất .
Với diện tích quy hoạnh lớn như vậy, những năm qua khu tái định cư này có đến 30 bảo vệ chia ca thao tác. Không có dân vào ở, không có thêm nguồn thu gì khác nên lương mỗi tháng chỉ 5 triệu đồng / người, dù vậy thì 3 tháng nay bảo vệ cũng chưa được nhận lương. Mỗi tháng họ chỉ được ứng chừng 2-3 triệu đồng, còn lại bị công ty giữ lại nên nhiều bảo vệ không dám nghỉ việc .

Nguyên nhân chính khiến nhiều hộ dân tái định cư không về đây ở là do những người có nhà bị giải tỏa đều ở các quận nội thành, cách xa khu tái định cư này 15-20km. Đang ở nội thành, bị đẩy ra xa tít ngoài ngoại thành nên nhiều hộ dân chỉ nhận nhà rồi để đấy chờ cho thuê. Khu vực này không thuận tiện về giao thông, hệ thống hạ tầng cũ kỹ, xuống cấp, đi lại khó khăn, lại không có chợ để buôn bán nên rất ít người đến thuê. Đây là nguyên nhân khiến khu tái định cư với số lượng căn hộ rất lớn này trở lên hoang tàn suốt những năm qua.

Còn khu tái định cư có tổng diện tích quy hoạnh lên tới 38,4 ha ở phường Bình Khánh, TP Quận Thủ Đức thuộc chương trình thiết kế xây dựng 12.500 nhà ở tái định cư cho người dân bị giải tỏa Giao hàng Dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm. Không có ai nhận nhà, bỏ phí 5-6 năm qua nên 25 block nhà trong khu tái định cư 38,4 ha này trở nên hoang vắng .

Nhiều lần bán đấu giá bất thành

Sau lần đưa ra đấu giá không ai mua cách đây gần 3 năm, gần đây Ủy Ban Nhân Dân TP Hồ Chí Minh đã chỉ huy Sở Tài nguyên và Môi trường hoàn hảo hồ sơ tổ chức triển khai đấu giá trước ngày 15-6 so với 3.790 nhà ở trong khu tái định cư 38,4 ha ship hàng Dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm ở TP Quận Thủ Đức .
Mức giá khởi điểm với số căn hộ cao cấp này dự kiến khoảng chừng 9.900 tỷ đồng, cao hơn khoảng chừng 800 tỷ đồng so với lần đấu giá vào năm 2018. Để tránh thực trạng bán không ai mua như lần trước, trong lần đấu giá này TP Hồ Chí Minh đưa ra giải pháp chia số căn hộ cao cấp tái định cư này thành 2 gói để đấu giá. Gói thứ nhất có số lượng 1.570 căn hộ cao cấp, gồm 11 block chung cư ; gói còn lại gồm 2.220 căn hộ cao cấp thuộc 14 block chung cư .
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Phát triển quỹ đất mời gọi những tổ chức triển khai, cá thể đủ điều kiện kèm theo nộp hồ sơ tham gia đấu giá. Sau khi trúng đấu giá, số căn hộ cao cấp tái định cư này trở thành nhà tại thương mại, doanh nghiệp có quyền mua và bán hoặc chuyển nhượng ủy quyền lại .
Đại diện một số ít doanh nghiệp bất động sản đều chung đánh giá và nhận định : Căn hộ được xây theo mẫu phong cách thiết kế nhà tái định cư cách nay gần 10 năm đã lỗi thời so với mặt phẳng chung của nhà ở thương mại lúc bấy giờ nên rất khó sửa chữa thay thế, tái tạo .
Điều kiện ngặt nghèo hơn là nếu muốn tham gia đấu giá, nhà đầu tư phải đặt cọc trước 20 % giá khởi điểm, tương tự với số tiền gần 2000 tỷ đồng. Nếu trúng đấu giá, trong vòng 1 tháng bên mua phải nộp thêm 30 % giá trị trúng đấu giá, tức trả thêm khoảng chừng 3.000 tỷ đồng và trong vòng 90 ngày phải thanh toán giao dịch 50 % số tiền còn lại .
Tìm hiểu về quy trình hình thành 3.790 nhà ở tái định cư này được biết, số nhà ở trên được hình thành từ 2 dự án Bất Động Sản độc lập. Trong đó 1.570 căn do liên danh Tổng công ty CP TM XD và Công ty POS-AC Co., Ltd làm chủ góp vốn đầu tư. 2.220 căn hộ cao cấp còn lại do liên danh Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn TM DV ĐT công đoàn Vietin – Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn XD TM Thuận Việt cùng Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn và Công ty CP Xây dựng số 1 làm chủ góp vốn đầu tư. Khi số căn hộ chung cư cao cấp này còn đang thiết kế xây dựng dở dang hoặc chỉ vừa mới kiến thiết xây dựng xong, tháng 11/2016 Ủy Ban Nhân Dân TP Hồ Chí Minh đã có văn bản yêu cầu Thủ tướng nhà nước được cho phép thành phố được kiểm soát và điều chỉnh tiềm năng sử dụng tới 5.626 căn còn lại của chương trình 12.500 nhà ở tái định cư thành nhà tại thương mại .

Đồng thời cho phép thành phố áp dụng các phương án giải quyết đối với quỹ nhà tái định cư không còn nhu cầu sử dụng này. Được Thủ tướng chấp thuận, thành phố đã đàm phán với các chủ đầu tư để dừng hợp đồng mua quỹ nhà này bằng cách tạm dừng thanh toán tiền hoặc bán lại cho chính các chủ đầu tư. Tuy nhiên, sau đó chỉ có liên danh giữa Công ty TNHH XD TM Thuận Việt – Công ty CP Địa ốc Sài Gòn Thương Tín và Công ty CP SX TM Thành Thành Công cam kết mua lại 1.330 căn hộ nằm trong Khu tái định cư 38,4 ha ở Bình Khánh.

Ngoài ra Thành phố cũng giải quyết và xử lý xong so với 506 căn hộ cao cấp đã được kiến thiết xây dựng hoàn hảo tại lô D07 thuộc Dự án kiến thiết xây dựng 4.216 căn của khu tái định cư có diện tích quy hoạnh 30,2 ha cũng tại phường Bình Khánh, TP Quận Thủ Đức do Công ty CP Phát triển quốc tế Thế kỷ 21 làm chủ góp vốn đầu tư. Do vậy, 3.790 căn hộ cao cấp tái định cư còn lại trong số 5.626 căn được TP Hồ Chí Minh xác định dôi dư cách đây 5 năm vẫn còn nguyên từ đó đến nay .
Liên quan đến chương trình tăng trưởng 12.500 căn hộ cao cấp tái định cư ship hàng dự án Bất Động Sản Khu đô thị mới Thủ Thiêm của TP Hồ Chí Minh, ngoài 5.626 căn hộ chung cư cao cấp dôi dư phải đàm phán bán lại cho chủ góp vốn đầu tư hoặc xin chuyển thành căn hộ chung cư cao cấp thương mại kể trên, còn đến 4.216 căn của Khu tái định cư 30,2 ha ở phường Bình Khánh, TP Quận Thủ Đức .
Dự án này được giao cho Công ty CP Phát triển quốc tế Thế kỷ 21 làm chủ góp vốn đầu tư này cũng mới chỉ thiết kế xây dựng hoàn hảo được lô D07 với số lượng 506 nhà ở rồi phải dừng lại, bỏ phần móng và hạ tầng kỹ thuật dở dang nằm trơ khung nhiều năm. Tổng cộng đã có khoảng chừng 9.300 căn trong chương trình 12.500 nhà ở tái định cư không có nhu yếu sử dụng .

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh cho biết, việc đấu giá đã nhiều lần thất bại nên có quá nhiều vấn đề cần phải thay đổi để thúc đẩy việc chào bán thành công. Chẳng hạn việc bán sỉ hàng nghìn căn sẽ hạn chế khách mua vì chỉ thu hút các nhà đầu tư tổ chức có vốn lớn tham gia, hiện số doanh nghiệp có tiềm lực tài chính cỡ này không nhiều. Về mặt tâm lý, hàng nghìn căn hộ đưa ra chào bán có nguồn gốc là quỹ nhà tái định cư nên thường bị định kiến chất lượng không bằng nhà thương mại nên sẽ gây khó cho nhà đầu tư bán ra sau này. Hơn nữa, dự án còn bị bỏ trống nhiều năm không người ở sẽ nhanh bị cũ và xuống cấp cũng đặt ra không ít thách thức cho nhà đầu tư tham gia đấu giá.