Chiến khu Đ trong văn học – nghệ thuật

Là một trong những căn cứ địa cách mạng lớn của miền Nam, Chiến khu Đ giữ vị trí chiến lược quan trọng trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là một trong những “mật khu” căn cứ, là bàn đạp tấn công các mục tiêu của địch ở Sài Gòn và các tỉnh miền Đông Nam bộ.

Học sinh tham quan, tìm hiểu văn hóa, lịch sử tại Khu ủy miền Đông Nam bộ (H.Vĩnh Cửu). Ảnh: Kiều Tân

Chiến khu Đ (H.Vĩnh Cửu) ngày nay còn là địa danh nổi tiếng về du lịch văn hóa, lịch sử, sinh thái. Những giá trị, dấu tích của một căn cứ kháng chiến đã trở thành đề tài lớn, khơi nguồn cảm hứng sáng tác mạnh mẽ cho đội ngũ văn nghệ sĩ.

* Nguồn cảm hứng lớn

Vài năm trở lại đây, Hội Văn học thẩm mỹ và nghệ thuật ( VHNT ) Đồng Nai đã tổ chức triển khai liên tục nhiều chuyến đi thực tiễn, nhiều trại sáng tác về Chiến khu Đ lôi cuốn sự tham gia của phần đông văn nghệ sĩ. Đã có hàng trăm tác phẩm văn học, âm nhạc, mỹ thuật, nhiếp ảnh, sân khấu … sinh ra sau mỗi chuyến đi. Ngoài khai thác chủ đề vạn vật thiên nhiên, nhiều tác phẩm còn đi sâu khai thác đề tài văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang, những tấm gương nổi bật đã từng chiến đấu tại Chiến khu Đ trong 2 cuộc kháng chiến. Hay nhiều tác phẩm ca tụng sức sống mới của con người, vùng đất chiến khu .
Là một trong số những tác giả có nhiều tác phẩm về Chiến khu Đ, theo nhà văn Trần Thu Hằng, đây là đề tài lớn trong sáng tác VHNT. Từ khi còn rất nhỏ chị đã được tiếp cận nhiều tác phẩm viết về Chiến khu Đ của nhà văn Hoàng Văn Bổn. Những tác phẩm ấy cứ thế xâm nhập vào tâm hồn chị khi nào không hay. Ngoài những câu truyện được khai thác trong những truyện ngắn, nhà văn Thu Hằng còn đề cập đến Chiến khu Đ trong tiểu thuyết Chuyện tình ở Hầm Hinh. Tuy nhiên, Chiến khu Đ trong tiểu thuyết được nhà văn xem đó chỉ là một mảng nhỏ mà chị chưa tìm hiểu và khám phá hết .
“ Văn nghệ sĩ Đồng Nai nói chung và bản thân tôi nói riêng cảm thấy rất xúc động, tự hào khi được tỉnh chăm sóc, tạo điều kiện kèm theo để văn nghệ sĩ xâm nhập và sáng tác đề tài này. Tôi xem Chiến khu Đ là một nơi thân mật, quen thuộc với mình. Tôi đã, đang và sẽ liên tục khai thác đề tài này, nhất là viết về những người đã từng sống chiến đấu ở dưới tán rừng Chiến khu Đ, tuổi thanh xuân của họ đã dâng hiến tổng thể cho quốc gia. Những tháng năm hiện tại họ có những hoài niệm, khát khao và cố gắng nỗ lực góp sức, góp phần cho vùng đất Chiến khu Đ bằng năng lực của họ … ” – nhà văn Trần Thu Hằng san sẻ .

Nhắc đến Chiến khu Đ không thể không nhắc đến những ca khúc đã tạo sức lan tỏa và có đời sống riêng trong lòng công chúng. Có thể kể đến những nhạc phẩm như: Cồng vang đêm Chiến khu Đ (nhạc sĩ Khánh Hòa); Người con gái sông Lam đi trồng rừng Đồng Nai, Hãy yêu quý rừng xanh (nhạc sĩ Trần Viết Bính); Tiếng rừng (nhạc sĩ Cao Hồng Sơn); Hòa khúc nhạc xanh (nhạc sĩ Lệ Hằng)… Nhiều ca khúc mang âm hưởng hào hùng với ca từ giản dị có tác động sâu sắc đến tình cảm người hát, người nghe.

Lĩnh vực nhiếp ảnh, mỹ thuật, múa … cũng Open nhiều tác phẩm ca tụng vẻ đẹp quyến rũ của vạn vật thiên nhiên, con người trên vùng đất Chiến khu Đ. Đặc biệt, mỹ thuật Đồng Nai đã tạo được ấn tượng khi có hàng chục tác phẩm được tọa lạc, trình làng đến công chúng tại Trung tâm Sinh thái – văn hóa truyền thống – lịch sử vẻ vang Chiến khu Đ. Các họa sỹ, nhà điêu khắc thổi hồn vào hàng chục khối đá đã tưởng chừng “ vô tri vô giác ” để nó trở nên sôi động. Mỗi một tác phẩm điêu khắc đã góp thêm một góc nhìn thẩm mỹ và nghệ thuật mới về Chiến khu Đ thiêng liêng và lịch sử một thời đang thay đổi cùng quốc gia .
Đặc biệt, năm 2020, Khu Bảo tồn vạn vật thiên nhiên – văn hóa truyền thống Đồng Nai đã phát động cuộc thi sáng tác biểu trưng Chiến khu Đ. Cuộc thi lôi cuốn phần đông họa sỹ, nhà điêu khắc trong cả nước tham gia. Phác thảo của họa sỹ Đào Tấn Hưng lấy sáng tạo độc đáo rừng cây làm chủ yếu, bộc lộ bằng 3 bông hoa lớn. Mỗi bông hoa tỏa ra 9 cánh, biểu trưng cho 9 tỉnh miền Đông Nam bộ. Phía dưới quy mô là bức phù điêu, biểu lộ quy trình công tác làm việc, chiến đấu, hoạt động và sinh hoạt của quân dân tại Chiến khu Đ .
“ Tôi cảm thấy rất vinh dự và tự hào khi phác thảo của mình được lựa chọn. Tôi kỳ vọng rằng sau khi biểu trưng triển khai xong sẽ là điểm đến mê hoặc cho người dân và hành khách, nhất là người trẻ. Qua đó, giúp thế hệ trẻ học tập, thưởng thức để hiểu hơn về lịch sử vẻ vang, văn hóa truyền thống của dân tộc bản địa ” – họa sỹ Đào Tấn Hưng nói .

* Đưa tác phẩm đến với công chúng

Các tác phẩm VHNT về Chiến khu Đ mà văn nghệ sĩ sáng tác trong thời gian qua đã được Hội VHNT Đồng Nai trưng bày, giới thiệu qua nhiều triển lãm, nhiều chương trình âm nhạc và xuất bản các đầu sách có giá trị… Điều này thể hiện ý thức, trách nhiệm của văn nghệ sĩ tỉnh nhà trong việc gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử. Qua đó, không chỉ giới thiệu đến người dân và du khách gần xa một Chiến khu Đ gian lao mà anh dũng trong kháng chiến, mà còn là Chiến khu Đ của hiện tại, hội nhập và phát triển.

“ Hướng tới kỷ niệm 60 năm xây dựng Khu ủy miền Đông Nam bộ và Trung ương Cục miền Nam ( 1961 – 2021 ), Hội đã kiến thiết xây dựng kế hoạch trại sáng tác về nguồn. Đây là kế hoạch được triển khai ưu tiên ngay trong đầu năm 2021 để tập hợp lực lượng sáng tác, tạo điều kiện kèm theo cho văn nghệ sĩ có những tác phẩm mới về Chiến khu Đ. Trong đó, vừa lột tả được vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, văn hóa truyền thống lịch sử dân tộc truyền kiếp, truyền thống lịch sử vẻ vang mà những anh hùng “ chân đất ” đã gan góc chiến đấu, quyết tử vì độc lập, tự do ; đồng thời đưa hình ảnh mới lạ của Chiến khu Đ trong thời đại mới, với vẻ đẹp, sức sống mới của Đồng Nai lan tỏa sâu rộng hơn ” – nhà văn Trần Thu Hằng cho biết .
Hầu hết những tác phẩm sáng tác về đề tài Chiến khu Đ đều xuất phát từ thực tiễn đời sống, sau đó được văn nghệ sĩ nâng tầm thành thẩm mỹ và nghệ thuật. Dù là ở thể loại nào ( thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết, âm nhạc, nhiếp ảnh, mỹ thuật … ) mỗi tác giả đều xác lập cho mình một hướng đi. Ở đó, họ tiếp tục rèn luyện, tu dưỡng, chăm chút để tác phẩm vươn tới những giá trị đích thực, có được chỗ đứng thực sự và bắt nhịp cùng đời sống của nhân dân .

Ly Na

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức