Điểm danh 5 bệnh về mũi phổ biến nhất

Mũi là một bộ phận quan trọng đảm nhiệm các chức năng: hô hấp, khứu giác, phát âm của cơ thể. Có nhiều bệnh về mũi xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó cần biết để phòng ngừa và thăm khám kịp thời tránh biến chứng. 

Tìm hiểu về cấu tạo của mũi

Nằm trong số các cơ quan của hệ hô hấp, mũi có cấu tạo gồm những phần sau:

Mũi ngoài

Là phần mũi lồi lên ở giữa mặt, có hình dáng giống tháp 3 mặt : mặt nhỏ nhất là 2 lỗ mũi trước, hai mặt bên nằm ở hai bên của mũi .Mũi thông suốt với trán bằng gốc mũi, giữa hai mắt, sống mũi là một đường gờ dọc liên tục từ gốc mũi xuống dưới, tận cùng là đỉnh mũi .Vách mũi ở sau sống mũi, hai cánh mũi hai bên, hai lỗ mũi phía trước nằm giữa vách mũi và cánh mũi, rãnh mũi má nằm giữa cánh mũi và má .Cấu tạo của mũi ngoài là một khung xương mũi và sụn, phủ bọc bởi cơ và da, niêm mạc mũi lót phía bên trong .

Mũi trong

Hai ổ mũi của mũi trong nằm ngay dưới nền sọ và phía trên khẩu cái cứng. Hai ổ mũi mũi cách nhau bởi vách ngăn mũi, thông với bên ngoài qua lỗ mũi trước và thông với vùng hầu họng ở sau qua lỗ mũi sau .

Tiền đình mũi

Phần tiên phong của ổ mũi là tiền đình mũi, hơi phình ra, tương ứng với phần sụn cánh mũi lớn. Tiền đình mũi được lót bởi da và có nhiều lông, tuyến nhầy để cản bụi .

Lỗ mũi sau

Ở phía sau của khoang mũi có 2 lỗ cách nhau bởi vách mũi, là nơi thông thương giữa ổ mũi với tỵ hầu, có công dụng đưa không khí đi vào vòm họng và đường hô hấp dưới .

Vách mũi (thành mũi)

Hai phần chính của vách mũi là phần sụn và phần xương :

• Phần sụn : nằm ở phía trước, gồm trụ trong sụn cánh mũi lớn và sụn vách mũi, sụn lá mía mũi
• Phần xương : nằm ở phía sau, được tạo nên bởi mảnh thẳng đứng của xương sàng và xương lá mía .

Trần ổ mũi

Một phần của những xương tạo trần của ổ mũi, gồm có xương mũi, trán, sàng và thân xương bướm tạo nên .

Nền ổ mũi

Nền ổ mũi là khẩu cái cứng có tính năng giúp ngăn cách giữa ổ mũi và ổ miệng .

Thành mũi ngoài

Được tạo nên bởi xương hàm trên, xương mũi, xương lệ, mảnh thẳng xương khẩu cái, mê đạo sàng và mỏm chân bướm. Các xoắn mũi ( gồm xoăn mũi dưới, xoăn mũi giữa, xoăn mũi trên hoặc xoăn mũi trên cùng ) là 3 – 4 mảnh xương uốn cong, nhô vào ổ mũi. Thành ngoài ổ mũi tạo với những xương xoăn mũi những ngách mũi tương ứng, thông với xoang mũi để dẫn lưu dịch từ những xoang .

Niêm mạc mũi

Niêm mạc mũi lót mặt trong ổ mũi là lớp biểu mô trụ tầng có nhiều lông hoạt động, liên tục và có cấu tạo tương tự như như niêm mạc những xoang, niêm mạc hầu .Hai vùng của niêm mạc mũi là vùng khứu giác và vùng hô hấp :

• Vùng khứu giác : vị trí nằm gần trần ổ mũi, niêm mạc vùng khứu giác có nhiều đầu mút thần kinh khứu giác để cảm nhận được những mùi khác nhau .
• Vùng hô hấp : nằm hầu hết ở phía dưới ổ mũi, gồm nhiều mạch máu, tuyến niêm mạc và tổ chức triển khai bạch huyết mang lại công dụng sưởi ấm, làm ẩm không khí, lọc bớt bụi khi hít vào và sát trùng không khí trước khi đi vào phổi .

Các xoang cạnh mũi

Các xoang cạnh mũi gồm có 4 đôi : xoang hàm trên, xoang trán, xoang sàng, xoang bướm .Xoang mũi thông thường sẽ rỗng và thoáng, chứa không khí lưu thông và đảm nhiệm việc cộng hưởng âm thanh, làm ẩm niêm mạc mũi, sưởi ấm không khí, cân đối và làm nhẹ khối xương đầu mặt .

Chức năng của mũi

Chức năng hô hấp

Thông thường, mũi là nơi tiếp đón không khí tiên phong khi hít vào hoặc thở ra. Có nghĩa là luồng không khí khi hít vào, đi dọc theo cuốn dưới và ngách giữa đến vòm họng hình thành một đường cong lõm về phía dưới. Chỉ có một phần không khí rất ít là vào khu khứu giác để ảnh hưởng tác động vào tế bào khứu giác .Sau khi vào mũi, không khí sẽ được làm ấm, tăng nhiệt độ và khử trùng. Vì niêm mạc mũi có nhiều mạch máu và những tế bào của niêm mạc mũi luôn tiết ra dịch nhầy nên được đảm nhiệm ba việc trên .Chất nhầy của niêm mạc mũi sẽ cản bụi bặm bụi bờ và vi trùng lại, sau đó những lông chuyển ở mũi sẽ đẩy những dị vật này về phía tiền đình thành những cục gỉ mũi, do đó phần trước của hố mũi sẽ có nhiều vi trùng còn phần sau hầu hết không có .Bên cạnh những dây thần kinh giao cảm và tam thoa, mũi còn có năng lực kiểm soát và điều chỉnh biên độ cơ hô hấp ở lồng ngực để hoàn toàn có thể hít sâu hoặc hít nông tùy theo mũi thông hay tắc .

Chức năng khứu giác

Nhiệm vụ thu nhận những kích thích mùi và chuyển những kích thích đó về hành khứu sẽ do những tế bào khứu giác đảm nhiệm. Tại hành khứu có những tế bào trung gian chuyển xung động qua củ khứu rồi về những TT khứu giác ở vỏ não .Các TT khứu giác có trách nhiệm nghiên cứu và phân tích mùi, khứu giác là giác quan đầy đặc thù bản năng, có đặc thù gợi nhớ lâu bền hơn ( quen hơi ). Chức năng của mũi còn giúp vô hiệu những mầm bệnh xâm nhập khung hình qua hệ hô hấp .Khi bj ngạt mũi phải thở bằng miệng, không khí đi vào phổi sẽ không được làm sạch .

Chức năng phát âm

Mũi đóng vai trò quan trọng trong phát âm. Phần hố mũi hoàn toàn có thể phát ra những giọng mũi và tiếp thu những rung động của không khí trong khi phát âm, sau đó biến thành những kích thích chủ trì sự phối hợp những cơ họng và thanh quản .

Các bệnh về mũi thường gặp

Viêm mũi

Viêm mũi cấp tínhNguyên nhân gây viêm mũi cấp tính thường do virus với triệu chứng đặc trưng là chảy mũi và tắc mũi .Khi thấy dịch mũi có màu vàng hoặc xanh cho thấy mũi bị nhiễm khuẩn .Triệu chứng viêm mũi cấp tính sẽ hết trong vài ngày, được điều trị bằng thuốc để cải tổ hơi thở qua mũi và giảm tiết dịch mũi .Viêm mũi mãn tínhViêm mũi mãn tính sẽ lê dài vài tuần hoặc vài tháng, kèm theo triệu chứng như tắc mũi, chảy dịch mũi, khó nhận biết mùi vị .Người bệnh hoàn toàn có thể bị đỏ mũi và chảy nước mắt trong trường hợp dị ứng mũi .Để chẩn đoán xác lập viêm mũi mãn tính cần nội soi mũi xoang. Do niêm mạc mũi bị sưng, đa phần ở cuốn mũi sẽ gây tắc mũi, do dị ứng sẽ chiếm 20 % .Rửa mũi hàng ngày bằng dung dịch muôi chlorid 0,9 % và xịt mũi bằng thuốc chứa cortisone là giải pháp điều trị trong trường hợp này .Việc điều trị hoàn toàn có thể lê dài vài tuần hoặc lâu hơn là vài tháng, sử dụng cortisone để điều trị rất hiệu suất cao và không có công dụng phụ vì cortisone dùng qua đường miệng .Có thể phải triển khai giải pháp phẫu thuật nội soi nếu việc điều trị bằng thuốc không hiệu suất cao và thực trạng nghẹt mũi không đỡ, nhằm mục đích giảm kích thước cuốn mũi và giúp thực trạng thở được cải tổ .

Viêm xoang

Tình trạng viêm niêm mạc xoang được gọi là viêm xoang, có 2 loại viêm xoang chính là :Viêm xoang cấp tínhĐây là thực trạng bệnh về mũi thông dụng ở nhiều người, tín hiệu thường thấy là đau vùng xoang kèm theo chảy máu và tắc mũi ở cùng một bên. Nguyên nhân viêm xoang cấp tính đa phần do nhiễm trùng .Khi điều trị viêm xoang cấp tính, bác sĩ sẽ tiền hành nội soi mũi để nhìn thấy mủ ở hốc xoang. Thủ thuật này rất đơn thuần, thường đủ để chẩn đoán, rất ít trường hợp phải chụp CT scan .Quan trọng nhất trong việc điều trị viêm xoang cấp tính là loại trừ nguyên do do nhiễm trùng răng gây ra .Bệnh nhân viêm xoang cấp tính hoàn toàn có thể đỡ trong vài ngày nếu được điều trị bằng thuốc kháng sinh, thuốc co mạch và rửa mũi. Một số ít bệnh nhân bị viêm xoang cấp tính sẽ bị biến chứng tương quan đến mắt hoặc não và cần phải chụp CT scan hoặc cộng hưởng từ, nội soi điều trị ngoại khoa và cần nhập viện .Viêm xoang mãn tínhTình trạng viêm xoang tái đi tái lại hoặc lê dài với nhiều triệu chứng như nghẽn mũi và không ngửi được mùi vị được gọi là viêm xoang mãn tính .Nguyên nhân viêm xoang mãn tính bỏi viêm phần niêm mạc mũi nhưng không có nhiễm trùng. Đa phần viêm xoang mãn tính không gây đau, trù khi có biến chứng .

Cần phải xác định và điều trị sớm viêm xoang mãn tính nếu không sẽ ảnh hưởng tới niêm mạc đường hô hấp như hen.

Một nguyên do khác dẫn đến viêm xoang mãn tính là do polyp mũi hoặc polyp xoang .Để điều trị viêm xoang mãn tính sẽ có hai chiêu thức nội khoa và ngoại khoa :

• Nội khoa : rửa mũi hằng ngày bằng nước muối sinh lý 0,9 % và thuốc xịt mũi chứa cortisone, 10 % trường hợp khác cần nội soi dưới gây mê body toàn thân nhằm mục đích nới rộng đường từ xoang đến mũi .
• Ngoại khoa : chỉ vận dụng khi điều trị nội khoa không hiệu suất cao, bệnh ở quy trình tiến độ mãn tính. Người bệnh cần xem xét kỹ việc phẫu thuật vì điều tra và nghiên cứu chỉ ra rằng sau phẫu thuật, bệnh nhân viêm xoang sẽ tái phát lại .

Tùy vào cơ địa của người bệnh, thực trạng viêm xoang hay việc bệnh nhân có tuân thủ theo phác đồ điều trị hay không để nhìn nhận năng lực tái phát viêm xoang .Mổ Ruột viêm xoang sẽ có tên gọi từ cách điều trị xoang và cần nhập viện 1 ngày :

• Mổ Ruột mở xoang hàm
• Mổ Ruột cắt xoang sàng
• Mổ Ruột mở thông xoang bướm đơn thuần

Cấp độ bệnh viêm xoang theo thứ tự thông dụng là :

• Viêm xoang hàm
• Viêm xoang sàng
• Viêm xoang trán
• Viêm xoang bướm
• Viêm nhiều xoang cùng lúc

Có nhiều nguyên do gây ra bệnh viêm xoang nhưng 4 nguyên do dưới đây là thông dụng nhất :

• Vi khuẩn, nấm : vi trùng, nấm tăng trưởng dẫn đến hầu hết những bệnh về mũi, trong đó có viêm xoang. Vi khuẩn, nấm gây nên thực trạng viêm nhiễm, ứ đọng chất nhầy, cản trở luồng không khí lưu thông .
• Cơ địa dị ứng : người bị dị ứng với 1 số ít chất như hóa chất, thức ăn, lông chó mèo, phấn hoa … sẽ bị niêm mạc mũi phù nề, bít những lỗ xoang, ở đầu cuối là nhiễm trùng .
• Sức đề kháng kém, khung hình suy nhược, niêm mạc đường hô hấp suy yếu, hệ thần kinh rối loạn sẽ không đủ sức tiến công lại vi trùng là nguyên do gây viêm xoang .
• Bệnh lý đường hô hấp : tuyến nhầy niêm mạc xoang hoạt động giải trí quá mức, mạng lưới hệ thống lông chuyển những chất nhầy trong xoang ra ngoài hoạt động giải trí kém, viêm mũi dị ứng …
• Nguyên nhân khác : hậu quả của sâu răng, nhiễm trùng hàm trên, chấn thương …

Triệu chứng nổi bật thường gặp của bệnh viêm xoang như sau :

• Đau nhức đầu : bộc lộ nổi bật nhất của viêm xoang trán, đau nhức xảy ra ở giữa 2 lông mày, đau một bên ở phía trên ổ mắt, cơn đau thường tăng dần và đau đỉnh điểm giữa trưa. Khi bị đau đầu sẽ kèm theo chảy nước mắt, nước mũi, chảy mủ …
• Chảy dịch mũi : Ngoài đau đầu, người bị viêm xoang trán còn hay bị chảy dịch mũi. Dịch thường đặc, có màu vàng, nâu hoặc xanh, có mũi tanh hoặc hôi .
• Chóng mặt, stress, suy nhược khung hình : Nếu đau đầu lê dài, người bệnh sẽ bị chóng mặt, mất ngủ, suy nhược … Khi chảy dịch mũi nhiều sẽ gây mất nước, chóng mặt .

Cần chú ý quan tâm phân biệt giữa triệu chứng viêm xoang với viêm mũi dị ứng để không nhầm lẫn. Triệu chứng của viêm mũi dị ứng sẽ là ngứa mũi, hắt hơi liên tục thành tràng dài vào buổi sáng hoặc tối, dịch mũi màu trong suốt, không màu và nghẹt mũi .Viêm xoang cũng là bệnh về mũi không hề tự khỏi và sẽ tiến triển thành viêm mũi xoang mạn tính hoặc những biến chứng khác nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị :

• Biến chứng mắt : Viêm kết mạc, viêm bờ mi, áp xe tuyến lệ, viêm tấy tổ chức triển khai link hốc mắt, viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu .

• Biến chứng tai: dịch mũi xoang đi qua vòi tai vào tai giữa gây viêm tai giữa

• Biến chứng hô hấp : Viêm phế quản, giãn phế nang không phục sinh .

Biến chứng xương : Cốt tủy viêm xương hàm trên, xương thái dương .Biến chứng nội sọ : Viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm màng não, áp xe não ( rất hiếm gặp )Một số biến chứng khác hoàn toàn có thể gặp phải như viêm thận, viêm khớp …

Viêm mũi dị ứng

Khi khung hình phản ứng thái quá với 1 số ít chất gây kích ứng trong không khí sẽ dẫn đến viêm mũi dị ứng. Viêm mũi dị ứng cũng là một bệnh về mũi tương quan đến đường hô hấp trên rất thông dụng .Các tác nhân chính dẫn đến viêm mũi dị ứng là bụi bẩn, nấm mốc và phấn hoa trong môi trường tự nhiên .Triệu chứng đặc trưng của bệnh là ngứa ngáy trong niêm mạc mũi, sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi … hoặc hoàn toàn có thể kèm theo triệu chứng ho, ngứa cổ, chảy nước mắt, ngứa mặt, khung hình stress …

Polyp mũi xoang

Polyp mũi xoang cũng thuộc một trong số nhiều bệnh về mũi thường gặp đang gây ảnh hưởng tác động tới đời sống của nhiều người .Polyp mũi xoang là một dạng u lành Open ở hốc mũi hoặc trong những xoang, cấu trúc ngoài là lớp biểu mô, phía trong là tổ chức triển khai link với những tế bào xơ .Polyp có kích cỡ nhỏ sẽ ít gây ra triệu chứng nhưng polyp có kích cỡ lớn lại gây cản trở đường hô hấp như khó thở, giảm khứu giác dẫn đến nhức đầu âm ỉ, đổi khác hình dạng khuôn mặt .

Ung thư mũi

So với những bệnh về mũi thì ung thư mũi sẽ hiếm gặp hơn. Ung thư mũi là sự hình thành của những khối u lành tính hoặc ác tính ở trong mũi xoang .Đàn ông có xu thế mắc bệnh nhiều hơn phụ nữ, hầu hết trong độ tuổi từ 35 đến 55 .Hiện vẫn chưa xác lập được rõ nguyên do gây bệnh ung thư mũi mà chỉ xác lập được những yếu tố rủi ro tiềm ẩn gây bệnh như liên tục tiếp xúc hóa chất, nhiễm virus HPV, hút thuốc lá …Triệu chứng ung thư mũi ở người bệnh sẽ là cảm xúc căng cứng xoang, đau nhức vùng mặt, đau đầu … kèm theo những triệu chứng khác như chảy máu cam, sưng mắt, đau răng hàm trên, đau nặng tai …

Giải pháp khi mắc các bệnh về mũi

Các triệu chứng của những bệnh về mũi sẽ tác động ảnh hưởng trực tiếp đến đường thở kéo theo những biến chứng nghiêm trọng khác phát sinh nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời

Khám và chẩn đoán kịp thời bệnh về mũi

Để quy trình điều trị hiệu suất cao, việc phát hiện sớm bệnh về mũi rất quan trọng bởi lẽ khi triệu chứng của bệnh còn ở mức độ nhẹ sẽ khắc phục thuận tiện hơn. Mỗi người cần chú ý quan tâm vì triệu chứng bệnh về mũi rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh cảm cúm thường thì .

Điều trị y tế kịp thời

Bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị thích hợp tùy thuộc vào từng bệnh lý người bệnh gặp phải. Đa phần những bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng thuốc so với những bệnh về mũi thường thì .

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh việc điều trị y tế bệnh về mũi, để tương hỗ, cải tổ triệu chứng và giảm rủi ro tiềm ẩn mắc những bệnh về mũi thường gặp, người bệnh cần vận dụng những giải pháp chăm nom tại nhà như :

• Sử dụng dung dịch nước muối loãng để làm sạch mũi tiếp tục
• Sử dụng máy tạo nhiệt độ nhằm mục đích hạn chế thực trạng khô rát và kích ứng mũi xoang do khoảng trống sống quá khô .
• Hạn chế tiếp xúc với những người bị những bệnh như cảm lạnh hay nhiễm trùng đường hô hấp nói chung .
• Khi đi ra ngoài cần quan tâm bảo vệ mũi họng, đeo khẩu trang cẩn trọng, nhất là khi thời tiết chuyển lạnh hay giao mùa
• Nâng cao đầu khi ngủ để dịch trong xoang mũi thoát ra thuận tiện hơn, giảm ùn tắc .
• Không nên hút thuốc lá, tránh xa nơi đông người, có nhiều khói bụi ô nhiễm .
• Những người bị kích ứng bởi lông thú nuôi cần tránh tiếp xúc với chúng

• Vệ sinh không gian sống, làm việc sạch sẽ mỗi ngày để ngăn chặn bụi hay nấm mốc tồn tại.

  Xem thêm: Làm gì để tìm kiếm được việc làm sau covid 19

Để tránh phát sinh những yếu tố nghiêm trọng, cần chú trọng điều trị sớm những bệnh về mũi ngay khi thấy phát hiện sự khởi phát triệu chứng tiên phong đồng thời tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ và chăm nom tốt tại nhà .

**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Chia Sẻ Kiến Thức