Biên Hòa ngày toàn thắng – Báo Đồng Nai điện tử

Sau khi “cánh cửa thép” Xuân Lộc bị đập tan, ngày 21-4-1975, các cánh quân giải phóng tiếp tục tiến về Sài Gòn từ nhiều hướng. Trên quốc lộ 1, các chiến sĩ Quân đoàn 4 đã nhanh chóng giải phóng các khu vực địch còn cố thủ và cùng quân dân địa phương tấn công giải phóng TX.Biên Hòa những ngày cuối tháng 4-1975.

Quân giải phóng tiến vào tiếp quản TX.Biên Hòa trưa 30-4-1975. Ảnh: Tư liệu

Trước khi tiến công vào Biên Hòa, Bộ Tư lệnh Miền đã đánh giá và nhận định khu vực Biên Hòa là đô thị lớn, chính quyền sở tại TP HCM đặt ở nơi đây những đơn vị chức năng, địa thế căn cứ quan trọng như : Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3, Sân bay Biên Hòa, Tổng kho Long Bình và nhiều trường, TT huấn luyện và đào tạo khác đặt ở vùng ven … Do đó, Bộ Tư lệnh Miền xác lập việc đánh vào Biên Hòa không hề thuận tiện, ngoài bộ đội nòng cốt tiến công vào Biên Hòa từ nhiều hướng còn có sự tương hỗ của lực lượng tại chỗ, đảng viên, nhân dân của TX.Biên Hòa .

* Ráo riết chuẩn bị

Ngay ngày 9-4-1975, khi Chiến dịch Xuân Lộc vừa nổ ra, những công tác làm việc chuẩn bị sẵn sàng cho việc cướp chính quyền sở tại đã được Thị ủy Biên Hòa bắt tay sẵn sàng chuẩn bị như : mua vải may cờ, mua gạo đề phòng chiến sự lê dài, ghi âm lời lôi kéo binh lính chính sách cũ đầu hàng .
Ngày 10-4-1975, ông Phan Văn Trang ( nguyên Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, thời gian đó là Bí thư Thành ủy Biên Hòa, Phó quản trị Ủy ban Quân quản Biên Hòa ) đã giao cho bà Tám Huệ ( Bí thư Chi bộ chợ Biên Hòa ) tổ chức triển khai phá khám Biên Hòa, giải phóng tù nhân, treo cờ Mặt trận. Đồng thời, ông Phan Văn Trang cũng đến những xã trong nội thị Biên Hòa giao việc tổ chức triển khai Ủy ban Khởi nghĩa, chuẩn bị sẵn sàng cướp chính quyền sở tại cho những Chi bộ Đảng .

Sau khi giải phóng Long Khánh, ngày 24-4-1975, tại Sở cao su đặc Bình Lộc ( TX.Long Khánh ), Bộ Tư lệnh Quân đoàn 4 đã cùng với ông Phan Văn Trang bàn kế hoạch đánh vào Biên Hòa. Trong hồi ký Những kỷ niệm của một đời người, ông Phan Văn Trang ghi lại không khí chuẩn bị sẵn sàng giải phóng Biên Hòa như sau : “ Tình hình binh lính TP HCM trong nội thành của thành phố đang hoang mang lo lắng xê dịch. Các những tầng lớp nhân dân vui mừng, buôn chuyện công khai minh bạch chuyện địch thua trận. Cán bộ, đảng viên thì đang tích cực sẵn sàng chuẩn bị cướp chính quyền sở tại. Ở Biên Hòa khi đó chỉ chờ quân nòng cốt tiến công, lực lượng tại chỗ sẽ nổi dậy cướp chính quyền sở tại ” .
Ngoài việc lên kế hoạch tiến công từ quốc lộ 1 hướng từ Trảng Bom về Biên Hòa, để đại quân hoàn toàn có thể thông suốt đi về TP HCM, cũng trong đêm 24-4-1975, một cánh quân khác đã bí mật luồn lách áp sát cầu Hóa An, cầu Ghềnh, cầu Rạch Cát để chiếm giữ những vị trí quan trọng này, đó là Trung đoàn Đặc công 113. Nhiều mái ấm gia đình gần đó đã bí mật giúp trung đoàn đào công sự để làm sở chỉ huy, thậm chí còn tháo dỡ cả cánh cửa nhà để làm công sự cho trung đoàn .

* Ác liệt trên các tuyến đường

44 năm trôi qua nhưng ông Nguyễn Đăng Mong, nguyên chiến sỹ Tiểu đoàn 22, Đoàn Tăng – thiết giáp 26 thuộc Bộ Tư lệnh Miền vẫn không hề quên được thời gian chiến đấu oanh liệt khi đơn vị chức năng của ông tiến công vào khu vực Hố Nai, đi thẳng xa lộ Biên Hòa ( nay là xa lộ TP. Hà Nội ) để tiến vào giải phóng Hồ Chí Minh .

Quân giải phóng tiến vào tiếp quản Tòa hành chính tỉnh Biên Hòa trưa 30-4-1975. Ảnh: Tư liệu

Ông Mong kể lại, ngày 29-4-1975, theo kế hoạch, đại đội của ông đi tuyến thứ 2, tuyến đầu có 1 đại đội xe tăng cùng tiểu đoàn đi phía trước mở đường. Tuy nhiên, địch cố thủ tại khu vực Hố Nai rất gắt với pháo, súng chống tăng liên tục bắn ra, đại đội xe tăng đi trước có gần 10 xe tăng bị phá hỏng, nhiều chiến sỹ bộ binh đi cùng đã dũng mãnh quyết tử .
“ Đó là những cuộc giao tranh rất kinh hoàng, khi tàn phá xong những cụm hỏa lực của địch tại Hố Nai, quân giải phóng cũng quyết tử nhiều do pháo của địch bắn hoặc bị trúng mìn khi chuyển dời trên những tuyến đường lớn. Vì khi địch rút lui, chúng để lại mìn và che đậy bằng nón sắt, quân phục vứt lại trên đường để làm chậm bước tiến của quân giải phóng ” – ông Mong cho biết .
Trong khi đó, chính quyền sở tại của chính sách Nước Ta cộng hòa tại TX.Biên Hòa tổ chức triển khai phòng thủ ở nhiều khu vực, đến 6 giờ ngày 30-4-1975, Quân đoàn 4 vẫn chưa chiếm được Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 của địch. Khi đó, Thiếu tướng Hoàng Cầm, Tư lệnh Quân đoàn 4 đã giao trách nhiệm đánh giải phóng Biên Hòa cho Sư đoàn 6, còn đại bộ phận Quân đoàn 4 phải thần tốc về TP HCM chiếm Dinh Độc Lập. Trước sức ép tiến công của quân giải phóng, địch tan rã dần. Sư đoàn 6 giao trách nhiệm cho những trung đoàn vào tiếp quản Sân bay Biên Hòa, Tổng kho Long Bình …

Bên trong nội thành Biên Hòa, lực lượng cách mạng đã nổi dậy cướp chính quyền từ sáng sớm 30-4, máy ghi âm phát đi lời kêu gọi địch đầu hàng. Trước đó tối 29-4, Chi bộ chợ Biên Hòa đã cùng quần chúng phá khám Biên Hòa, giải phóng hàng trăm tù nhân chính trị bị địch bắt giam.

Thiếu tướng Trần Trọng Ngừng ( ngụ phường Long Bình Tân, TP.Biên Hòa, nguyên chiến sỹ Sư đoàn 7, Quân đoàn 4 ) kể lại : “ Theo kế hoạch, chúng tôi sẽ qua cầu Hóa An về Hồ Chí Minh tuy nhiên, trưa 30-4-1975, do cầu Hóa An bị tàn quân địch đánh sập 1 nhịp nên chỉ có bộ binh Sư đoàn 341 dùng xe hơi vượt qua cầu Ghềnh tiến vào TP HCM. Xe tăng và bộ binh Sư đoàn 7 quay lại theo đường xa lộ Biên Hòa dưới sự hướng dẫn của một cận vệ của ông Phan Văn Trang, tiến vào tiến công Tòa hành chính tỉnh Biên Hòa ” .
Đúng 10 giờ ngày 30-4-1975, Tòa hành chính tỉnh Biên Hòa bị quân giải phóng chiếm. Tại Quảng trường Sông Phố, người dân đứng nghẹt reo mừng thắng lợi dưới cái nắng nóng nóng bức của ngày cuối tháng 4 lịch sử dân tộc. Đến 11 giờ 30 ngày 30-4-1975, quân giải phóng làm chủ trọn vẹn TX.Biên Hòa, Ủy ban Quân quản thành phố bắt tay ngay vào công tác làm việc giữ gìn bảo mật an ninh trật tự .

Minh Thành

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức