Tìm Hiểu Thêm Về Bản Sắc Văn Hóa Dân Tộc Thể Hiện Ở Những Mặt Nào ?

Toggle navigation

Dân tộc nào cũng có nền văn hóa truyền thống, đó là tổng hợp những hiện tượng văn hóa-xã hội bao gồm các chuẩn mực giao tiếp, các khuôn mẫu văn hóa, các tư tưởng xã hội, các phong tục tập quán, các nghi thức, thiết chế xã hội… được bảo tồn qua năm tháng, trở thành thói quen trong hoạt động sống của mỗi con người, cũng như của toàn xã hội, được chuyển giao từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Nói đến văn hóa truyền thống là nói đến những hiện tượng văn hóa xã hội đã được định hình, tuy độ dài lịch sử chưa phải là yếu tố cốt lõi của văn hóa truyền thống, nhưng cái cốt lõi chính là ý nghĩa xã hội của nó. Trong văn hóa truyền thống có cả mặt tích cực, lẫn mặt tiêu cực, phản giá trị. Vì vậy khi nói đến giá trị văn hóa truyền thống của mỗi dân tộc là chỉ nói đến những hiện tượng văn hóa – xã hội có ích, có ý nghĩa tích cực, góp phần vào sự tiến bộ xã hội. Giá trị văn hóa truyền thống về thực chất là cái được bộc lộ trong quan hệ hiện tại với quá khứ và hướng tới tương lai. Con người của hiện tại có thái độ như thế nào đối với truyền thống, xã hội hiện tại cần đến truyền thống ở mức nào sẽ quy định giá trị của văn hóa truyền thống.Toggle navigationDân tộc nào cũng có nền văn hóa truyền thống cuội nguồn, đó là tổng hợp những hiện tượng văn hóa-xã hội gồm có những chuẩn mực tiếp xúc, những khuôn mẫu văn hóa, những tư tưởng xã hội, những phong tục tập quán, những nghi thức, thiết chế xã hội … được bảo tồn qua năm tháng, trở thành thói quen trong hoạt động giải trí sống của mỗi con người, cũng như của toàn xã hội, được chuyển giao từ thế hệ này qua thế hệ khác. Nói đến văn hóa truyền thống cuội nguồn là nói đến những hiện tượng văn hóa xã hội đã được định hình, tuy độ dài lịch sử dân tộc chưa phải là yếu tố cốt lõi của văn hóa truyền thống cuội nguồn, nhưng cái cốt lõi chính là ý nghĩa xã hội của nó. Trong văn hóa truyền thống lịch sử có cả mặt tích cực, lẫn mặt xấu đi, phản giá trị. Vì vậy khi nói đến giá trị văn hóa truyền thống lịch sử của mỗi dân tộc là chỉ nói đến những hiện tượng văn hóa – xã hội có ích, có ý nghĩa tích cực, góp thêm phần vào sự văn minh xã hội. Giá trị văn hóa truyền thống cuội nguồn về thực ra là cái được thể hiện trong quan hệ hiện tại với quá khứ và hướng tới tương lai. Con người của hiện tại có thái độ như thế nào so với truyền thống cuội nguồn, xã hội hiện tại cần đến truyền thống lịch sử ở mức nào sẽ lao lý giá trị của văn hóa truyền thống lịch sử .Bạn đang xem : Bản sắc văn hóa dân tộc thể hiện ở những mặt nào

Trong tổng thể các giá trị văn hóa truyền thống thì có những giá trị cốt lõi, ổn định, tinh túy nhất làm căn cứ để so sánh văn hóa dân tộc này với văn hóa dân tộc khác, đó chính là cái riêng của mỗi dân tộc. Ở Việt Nam có nhiều khái niệm như tính dân tộc, hình thức dân tộc, đặc điểm, cốt cách, bản lĩnh, sắc thái dân tộc… Nhưng khái niệm bản sắc văn hóa dân tộc phản ánh được nét cô đọng nhất, nói lên được tính dân tộc của văn hóa.

Vì vậy, hoàn toàn có thể hiểu : Bản sắc văn hóa dân tộc là những giá trị vật chất, niềm tin tinh túy nhất, cô đọng nhất, vững chắc nhất, là sắc thái cội nguồn, riêng không liên quan gì đến nhau của mỗi dân tộc, làm cho dân tộc này không hề lẫn với dân tộc khác .Văn hóa có tính dân tộc vì nó được phát minh sáng tạo ra, được bảo tồn và lưu truyền trong hội đồng dân tộc với điều kiện kèm theo tự nhiên, xã hội, lịch sử dân tộc đặc trưng ; qua quy trình tăng trưởng, chắt lọc, thử thách của thời hạn, những đặc thù dân tộc in dấu ấn vào những phát minh sáng tạo văn hóa ; từ từ ngọt ngào, định hình tạo thành bản sắc văn hóa dân tộc. Nó tạo nên cốt cách, bản lĩnh, sức sống của một dân tộc, từ cội nguồn đó làm phát sinh và triển khai xong ý thức dân tộc, ngôn từ, văn hóa. Các yếu tố đó đã kết nối, quy tụ những thành viên hội đồng, tạo nên thế và lực của dân tộc .Bản sắc văn hóa dân tộc được hình thành và tăng trưởng nhờ vào vào đặc thù tộc người, điều kiện kèm theo lịch sử vẻ vang, tự nhiên, môi trường tự nhiên cư trú, thể chế chính trị cũng nhự sự giao lưu với những nền văn hóa khác. Nói đến văn hóa là nói đến dân tộc đã phát minh sáng tạo ra nền văn hóa đó. Bản sắc văn hóa cũng chính là bản sắc văn hóa của dân tộc ấy .Mỗi khi nghe một làn điệu dân ca, âm thanh của một nhạc cụ, hay xem một điệu múa là ta hoàn toàn có thể phân biệt được sắc thái của dân tộc đó. Không có một nền văn hóa nào hình thành và tăng trưởng được nếu không thể hiện được tâm hồn, trí tuệ, bản lĩnh, sức phát minh sáng tạo của dân tộc ấy. Văn hóa chỉ sống sót và tăng trưởng khi tiềm ẩn và thể hiện gần khá đầy đủ bản sắc dân tộc đã phát minh sáng tạo ra nó. Mỗi dân tộc trong quy trình lựa chọn thái độ, phương pháp sống và hoạt động giải trí để ứng phó với thực trạng, vừa tiếp thu, tiếp biến những giá trị để nâng cao niềm tin tự chủ, tự cường, tạo nên những năng lực riêng không liên quan gì đến nhau của dân tộc, cái riêng ấy chính là bản sắc văn hóa dân tộc. Nó không chỉ được bộc lộ bên ngoài như cung cách ứng xử, phong thái hoạt động và sinh hoạt, nghệ thuật và thẩm mỹ kiến trúc mà còn được biểu lộ ở cái bên trong như năng lượng phát minh sáng tạo, tư duy, chiều sâu tâm hồn, truyền thống lịch sử đạo lý, thế giới quan, nhân sinh quan .Trong xã hội phân loại thành giai cấp, bản sắc văn hóa dân tộc có quan hệ ngặt nghèo với hệ tư tưởng. Các giai cấp thống trị khi nào cũng dùng hệ tư tưởng xâm nhập vào nền văn hóa dân tộc tạo ra sự dính kết giữa phương pháp lao động sản xuất, hoạt động và sinh hoạt, ý thức thường ngày của quần chúng với xu thế giai cấp. Hệ tư tưởng nào cũng mong ước thiết lập được một hệ chuẩn mới xâm nhập thành hạt nhân quyết định hành động cho sự tăng trưởng của nền văn hóa. Tuy nhiên, tác động ảnh hưởng tác động ảnh hưởng của hệ tư tưởng so với bản sắc văn hóa như thế nào trọn vẹn tùy thuộc vào giá trị tân tiến của hệ tư tưởng đó. Khi hệ tư tưởng xâm nhập vào văn hóa dân tộc, mặc dầu nó trở thành yếu tố khuynh hướng, yếu tố dính kết của văn hóa, nhưng nó cũng chịu sự tinh lọc, “ Khúc xạ ”, ” Dân tộc hóa ” của bản sắc văn hóa dân tộc, do đó hệ tư tưởng cũng có những yếu tố bị bản sắc văn hóa dân tộc loại trừ .Xem thêm : Mô Tả Hiện Tượng Nảy Mầm Của Hạt Phấn Mô Tả Hiện Tượng Nảy Mầm Của Hạt PhấnThực tế lịch sử dân tộc đã chứng tỏ rằng một khi hệ tư tưởng văn minh được vận dụng đúng đắn, kết nối với giá trị của bản sắc văn hóa dân tộc thì nó phát huy được sức mạnh của cả dân tộc và thời đại, giai cấp và dân tộc gắn bó ngặt nghèo với nhau : Hệ tư tưởng trở thành mục tiêu cho mọi hành vi của dân tộc. Ngược lại khi hệ tư tưởng phản động, lỗi thời, hoặc là vận dụng không tương thích những giá trị văn hóa truyền thống lịch sử của dân tộc thì lập tức sẽ gây ra những đổ vỡ khó lường .

Bản sắc văn hóa dân tộc gắn liền với điều kiện tự nhiên, xã hội và lịch sử mà bản thân các điều kiện này đều biến chuyển theo thời gian, vì vậy bản sắc văn hóa cũng luôn luôn vận động, tuy có tính ổn định, bền vững nhưng không phải là bất biến. Song con đường vận động, phát triển của bản sắc văn hóa phức tạp hơn nhiều so với các lĩnh vực kinh tế, chính trị. Nó không phải đi theo đường thẳng, không phải văn hóa thời đại sau bao giờ cũng cao hơn thời đại trước, có những yếu tố văn hóa cổ mà văn minh ngày nay chưa thể vượt qua. Bản sắc văn hóa dân tộc cũng vận động, biến đổi theo trình độ dân trí, qua giao lưu văn hóa thời đại, nhưng vận động, tiếp biến rồi cũng xoay quanh cái gốc, trở về cái cội nguồn. Nhiều dân tộc bị áp bức bóc lột, bị nô lệ, bị đàn áp bao thế kỷ, trình độ tuy còn lạc hậu nhưng vẫn bám trụ và vươn dậy trong thời đại văn minh công nghệ tin học để chứng minh sức mạnh tiềm ẩn trong bản sắc văn hóa.

Không sức mạnh quân sự chiến lược nào tiêu diệt được sức mạnh văn hóa. Các trận cuồng phong của quân Nguyên Mông đã tàn phá Đông Âu, Đông Á, nhưng rồi chẳng để lại dấu vết văn hóa nào. Những cuộc thập tự chinh đẫm máu, những cuộc cuộc chiến tranh quyết liệt của chủ nghĩa đế quốc cũng không hủy hoại được ý thức độc lập dân tộc. Tiền bạc của chủ nghĩa tư bản cũng không đồng điệu được văn hóa dân tộc thuộc địa. Sự vùng lên của những dân tộc giành quyền độc lập tự do đã chứng tỏ cho sức mạnh của bản sắc văn hóa dân tộc .Xu hướng tìm về bản sắc dân tộc và xu thế tân tiến hóa nền văn hóa nhìn bên ngoài có vẻ như như thể trái chiều trọn vẹn, nhưng thực ra là hai khuynh hướng thống nhất biện chứng .Hiện đại là cái có chất lượng hơn, tốt hơn, văn minh hơn cái trước đây, cung ứng được nhu yếu của hiện tại và tương lai của sự tăng trưởng. Muốn vượt lên cái cũ, chinh phục cái mới, phải có một nền văn hóa tăng trưởng, đó là con đường duy nhất đúng đắn. Văn hóa tăng trưởng là một nền văn hóa tân tiến và tiếp tục được hiện đại hóa .Hiện đại hóa gắn liền với chủ thể dân tộc với điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc đơn cử của dân tộc ấy. Nói tân tiến là văn minh một dân tộc, so với một dân tộc, mang đặc thù dân tộc. Hiện đại cũng có nghĩa là mang tính thời đại, biểu lộ xu thế tăng trưởng của quả đât. Vì vậy, dân tộc – tân tiến – đại chúng và nhân văn đi liền nhau .Hiện đại hóa là cuộc hoạt động to lớn và thâm thúy của một vương quốc – dân tộc. Nó phụ thuộc vào vào tài nguyên vạn vật thiên nhiên, tiềm lực con người, tiềm lực kinh tế tài chính của dân tộc đó, đồng thời phụ thuộc vào vào trình độ trí tuệ, niềm tin nhạy bén, phát minh sáng tạo để hội nhập với quốc tế xung quanh. Như vậy hiện đại hóa bằng cách nào, nhanh hay chậm, thành công xuất sắc hay thất bại phụ thuộc vào rất nhiều vào cách lựa chọn của dân tộc .Một số dân tộc ở Nam Mỹ trước kia có tài nguyên nhiều mẫu mã, nhưng công nghệ tiên tiến lỗi thời đã lựa chọn con đường dựa vào xuất khẩu tài nguyên và loại sản phẩm sơ chế để thu ngoại tệ, rồi lại dùng ngoại tệ nhập mẫu sản phẩm tiêu dùng, nhập máy móc, tiện lợi, tạo ra một đời sống có vẻ như như thể văn minh. Nhưng trước những cuộc khủng hoảng kinh tế, căn nguyên không bền chắc nên sụp đổ. Ngược lại những nước Nhật Bản, Nước Hàn vốn trước đây phụ thuộc vào phương Tây đã nhận thức lại yếu tố rõ ràng hơn để cảm nhận một chân lý hàng thế kỷ họ đã để mất dần bản sắc văn hóa dân tộc, họ đã cảm thấy rõ thất bại của Châu Phi và tự tìm ra con đường riêng của mình đó là : Chọn lọc những tác nhân tân tiến trong khoa học công nghệ tiên tiến của phương Tây tích hợp với bản sắc văn hóa địa phương .

Con đường hiện đại hóa của các nước đã cho chúng ta thấy, nền văn hóa mỗi dân tộc đều chứa đựng các giá trị văn hóa nhân loại, các giá trị chân, thiện, mỹ không chỉ là giá trị riêng của từng dân tộc mà ngày càng trở thành giá trị chung của loài người. Tuy vậy, tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ không xóa được biên giới quốc gia – dân tộc, không thể công nghệ hóa được mọi bản sắc văn hóa. Tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ chỉ làm cho nền văn minh các dân tộc xích lại gần nhau, còn bản sắc văn hóa thì vẫn là riêng biệt.

Bản sắc văn hóa dân tộc được tôi luyện, đúc rút qua những thế hệ tiếp nối đuôi nhau nhau trong lịch sử vẻ vang, như dòng phù sa bồi tụ những gì tinh túy nhất làm ra sức sống vĩnh cửu của dân tộc. Tất cả những vương quốc lúc bấy giờ đều chú trọng điều tra và nghiên cứu di sản văn hóa của dân tộc mình, họ ý thức được rằng nếu không tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc thì tính đa đạng của văn hóa quốc tế sẽ bị hết sạch do sự lai căng, pha tạp của những nền văn hóa .Tuy nhiên tất cả chúng ta cũng nhận thấy trong văn hóa dân tộc có nhiều yếu tố bảo thủ, níu kéo văn hóa trở về với quá khứ, làm cho văn hóa dân tộc khó thích nghi với thời đại mới. Xu hướng bảo thủ có mặt tích cực là tạo ra năng lực tự vệ, rào chắn có hiệu suất cao những cuộc xâm lăng văn hóa, nhưng bảo thủ sẽ dẫn tới loại trừ những yếu tố tích cực, văn minh của văn hóa từ bên ngoài ảnh hưởng tác động vào .Vì vậy, phải đứng vững trên quan điểm phủ định biện chứng để thừa kế có tinh lọc, loại trừ yếu tố lỗi thời, bổ trợ yếu tố mới, tân tiến, tương thích với sự tăng trưởng của đời sống. Yếu tố tân tiến giúp văn hóa truyền thống lịch sử thích nghi với sự tăng trưởng, đồng thời nó cung ứng được nhu yếu văn hóa ngày càng tăng lên của dân tộc. Bản sắc văn hóa dân tộc phải đứng vững trên đôi chân của mình để tiếp đón những yếu tố văn minh, làm cho những yếu tố hiện đại gia nhập và trở thành yếu tố văn hóa truyền thống cuội nguồn .

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Nông Thôn