Yangon – Wikipedia tiếng Việt

Yangon, còn gọi là Rangoon, (tiếng Miến Điện: ရန်ကုန်, MLCTS rankun mrui; phát âm [jàɴɡòʊɴ mjo̰]; tên tiếng Việt cũ: Ngưỡng Quang hoặc Ngưỡng-quảng)[2] là thành phố lớn nhất Myanmar với dân số 4.082.000 (2005). Thành phố nằm ở ngã ba sông Yangon và sông Bago, cách Vịnh Martaban 30 km. Tọa độ của Yangon là 16°48′ vĩ bắc, 96°09′ độ kinh đông (16.8, 96.15), theo múi giờ UTC/GMT +6:30 h.

Tháng 11 năm 2005, Hội đồng hành chính quân sự chiến lược Myanmar đã quyết định hành động dời đô từ Yangon về Naypyidaw thuộc tỉnh Mandalay. Naypyidaw chính thức trở thành thủ đô mới của Myanmar từ ngày 26 tháng 3 năm 2006. [ 3 ]So với những thành phố lớn ở Khu vực Đông Nam Á, Yangon tương đối kém tăng trưởng. Việc bùng nổ kiến thiết xây dựng phần đông là do góp vốn đầu tư quốc tế từ Trung Quốc và Nước Singapore. Nhiều cao ốc thương mại và nhà ở đã được kiến thiết xây dựng ở TT thành phố. Yangon có nhiều tòa nhà thời thuộc địa nhất Đông Á lúc bấy giờ [ 4 ]. Các văn phòng cơ quan chính phủ ở trong những tòa nhà được xây thời thuộc địa ( ví dụ : Tòa án Tối cao Myanma, Tòa thị chính, Chợ Bogyoke và Bệnh việc đa khoa đang được đưa vào kế hoạch gia cố tăng cấp [ 5 ]. New Towns ( မ ္ ရ ု ိ ့ သစ ္ ) và những khu ngoại ô khác như thị xã Thaketa vẫn liên tục nghèo nàn .

Yangon là kết hợp của hai từ: Yan (những kẻ thù) và koun (chạy thoát). Yangon là một thành viên của Hệ thống các thành phố lớn châu Á 21.

Central Yangon
Tòa nhà thành phố Yangon

Các đơn vị chức năng hành chính[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Yangon được chia làm 32 thị xã. Thị trấn vệ tinh không được tính vào những đơn vị chức năng hành chính loại này .

Quận phía Tây (Trung tâm)

  • Thị trấn Ahlone
  • Thị trấn Bahan
  • Thị trấn Dagon
  • Thị trấn Kyauktada
  • Thị trấn Kyeemyintdine
  • Thị trấn Lanmadaw
  • Thị trấn Latha
  • Thị trấn Pabedan
  • Thị trấn Sanchaung
  • Thị trấn Seikkan

Quận phía Đông

  • Thị trấn Dagon Seikkan
  • Thị trấn Đông Dagon
  • Thị trấn Bắc Dagon
  • Thị trấn Bắc Okkalapa
  • Thị trấn Nam Dagon
  • Thị trấn Nam Okkalapa
  • Thị trấn Thingangyun
  • Thị trấn Botahtaung

Quận phía Bắc

  • Thị trấn Hlaing
  • Thị trấn Hlaingthaya
  • Thị trấn Insein
  • Thị trấn Kamayut
  • Thị trấn Mayangone
  • Thị trấn Mingaladone
  • Thị trấn Pazundaung
  • Thị trấn Shwepyitha

Quận phía Nam

  • Thị trấn Dala
  • Thị trấn Dawbon
  • Thị trấn Mingalataungnyunt
  • Thị trấn Thaketa
  • Thị trấn Tamwe
  • Thị trấn Yankin
  • Thị trấn Seikkyi Kanaungto

Yangon có khí hậu nhiệt đới gió mùa gió mùa. Theo mạng lưới hệ thống phân loại khí hậu Köppen .

Dữ liệu khí hậu của Yangon (1961—1990)
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Năm
Cao kỉ lục °C (°F) 37.8 38.3 39.4 41.1 40.6 36.7 33.9 33.9 34.4 35.0 35.0 35.6 41,1
Trung bình cao °C (°F) 32.2 34.5 36.0 37.0 33.4 30.2 29.7 29.6 30.4 31.5 32.0 31.5 32,3
Trung bình ngày, °C (°F) 25.1 26.9 28.8 30.7 29.2 27.4 26.9 26.9 27.3 27.9 27.2 25.3 27,5
Trung bình thấp, °C (°F) 17.9 19.3 21.6 24.3 25.0 24.5 24.1 24.1 24.2 24.2 22.4 19.0 22,6
Thấp kỉ lục, °C (°F) 12.8 13.3 16.1 20.0 20.6 21.7 21.1 20.0 22.2 21.7 16.1 12.8 12,8
Lượng mưa, mm (inch) 5
(0.2)
2
(0.08)
7
(0.28)
15
(0.59)
303
(11.93)
547
(21.54)
559
(22.01)
602
(23.7)
368
(14.49)
206
(8.11)
60
(2.36)
7
(0.28)
2.681
(105,55)
% độ ẩm 62 66 69 66 73 85 86 87 85 78 71 65 74
Số ngày mưa TB 0.2 0.2 0.4 1.6 12.6 25.3 26.2 26.1 19.5 12.2 4.8 0.2 129,3
Số giờ nắng trung bình hàng tháng 300 272 290 292 181 80 77 92 97 203 280 288 2.452
Nguồn #1: Tổ chức Khí tượng Thế giới[6], Sistema de Clasificación Bioclimática Mundial (extremes)[7]
Nguồn #2: Danish Meteorological Institute (sun and relative humidity)[8]

Ngôn ngữ chính thức là tiếng Myanmar. Tiếng Anh cũng được những người lớn tuổi hoặc có học sử dụng thoáng đãng ở nội ô. Yangon có trường ĐH truyền kiếp nhất Myanma ( xây dựng năm 1920 ). Hai trong bốn học viên y khoa đặt ở thành phố này .

Các khu vực văn hóa truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

Yangon là TT kinh tế tài chính của Myanmar. Phần lớn xuất nhập khẩu đến từ Yangon. Năm 2004, chính phủ nước nhà đã cho phép Công ty tăng trưởng khu công nghiệp Shanghai Jingqiao ( Thượng Hải Kim Kiều ) tiến hành kế hoạch lập Đặc khu kinh tế tài chính lớn nhất Myanmar ở Thanlying Township gần cảng Thilawa. Quy hoạch đã được hoàn thành xong năm 2006 nhưng vẫn chưa được phê duyệt [ 9 ] .
Sân bay quốc tế Yangon cách TT thành phố 19 km. Xe bus luôn chật cứng khách. Hệ thống đường tàu tỏa lên những tỉnh phía bắc Myanmar. nhà nước liên tục hạn chế nhập khẩu xe hơi. Do đó, thị trường chợ đen phân phối xe mới và xe đã qua sử dụng từ xứ sở của những nụ cười thân thiện và Trung Quốc. Xăng dầu cũng được phân phối theo tiêu chuẩn và cũng có chợ đen cấp xăng dầu. Việc đi xe máy trong thành phố là phạm pháp .

  • The Popular Encyclopedia or Conversation Lexicon. Blackie & Son, 1890.

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]