Ảnh hưởng của bộ ba bất khả thi đến đầu tư trực tiếp nước ngoài ở các nước Đông Nam Á
TCCTHọc viên cao học NGUYỄN KIM THÁI NGỌC (Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh) – TS. LÊ PHƯƠNG (Giảng viên Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh)
TÓM TẮT:
Theo Lý thuyết bộ ba bất khả thi, một quốc gia không thể theo đuổi cùng lúc cả 3 mục tiêu: Chính sách tiền tệ độc lập; Ổn định tỷ giá; Hội nhập tài chính. Để đo lường các mục tiêu chính sách trong bộ ba bất khả thi, Aizenman, Chinn và Ito (2008) đã phát triển bộ ba chỉ số để lượng hóa mức độ độc lập tiền tệ (MI), ổn định tỷ giá (ERS) và hội nhập tài chính (KAOPEN). Bài báo kiểm định lý thuyết bộ ba bất khả thi cho các nước đang phát triển ở Đông Nam Á, đồng thời phân tích ảnh hưởng của từng cặp mục tiêu trong bộ ba cũng như dự trữ ngoại hối và mức tăng trưởng GDP đến đầu tư trực tiếp nước ngoài ở các quốc gia trong mẫu.
Từ khóa: Bộ ba bất khả thi, ổn định tỷ giá, độc lập tiền tệ, tài chính quốc tế, chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa.
Nội Dung Chính
1. Giới thiệu
Các vương quốc trên quốc tế đều mong ước theo đuổi những mục tiêu không thay đổi tỷ giá, độc lập tiền tệ và hội nhập kinh tế tài chính. Tuy nhiên, triết lý bộ ba bất khả thi cho thấy chỉ có hai trong ba mục tiêu trên hoàn toàn có thể được triển khai đồng thời ( Fleming, 1962 ; Mundell, 1963 ). Mỗi vương quốc tùy thuộc vào nhu yếu và đặc thù riêng của mình hoàn toàn có thể lựa chọn những cách tích hợp chủ trương khác nhau. Hoa Kỳ ưu tiên chủ trương độc lập tiền tệ và hội nhập kinh tế tài chính, do đó được cho phép tỷ giá dịch chuyển tự do theo cung và cầu của thị trường. Các nước trong khu vực đồng xu tiền chung châu Âu lại theo đuổi mục tiêu không thay đổi tỷ giá và hội nhập kinh tế tài chính và để Ngân hàng Trung ương châu Âu đưa ra quyết định hành động chủ trương tiền tệ chung cho toàn khối. Trong khi đó, Trung Quốc tập trung chuyên sâu vào mục tiêu không thay đổi tỷ giá và độc lập tiền tệ, do đó phải hi sinh một phần chủ trương tự do hội nhập kinh tế tài chính .
Aizenman, Chinn và Ito ( 2008 ) đã tăng trưởng bộ ba chỉ số để lượng hóa mức độ độc lập tiền tệ ( MI ), không thay đổi tỷ giá ( ERS ) và hội nhập kinh tế tài chính ( KAOPEN ), từ đó tìm ra mối quan hệ tuyến tính của những chỉ số trong bộ ba bất khả thi. Đối với những nước đang tăng trưởng, duy trì không thay đổi tỷ giá là ưu tiên số 1 cho đến những năm 90 của thế kỷ trước. Kể từ năm 2000, những vương quốc này theo đuổi chủ trương tỷ giá linh động hơn để có thêm quyền tự chủ trong chủ trương tiền tệ .
Đối với những nước công nghiệp tăng trưởng, sau quy trình tiến độ đầu những năm 1990, mức độ hội nhập kinh tế tài chính tăng, mức độ độc lập tiền tệ giảm và mức độ không thay đổi tỷ giá tăng đáng kể. Theo điều tra và nghiên cứu cho những nước đang tăng trưởng của Aizenman, Chinn và Ito ( 2011 ), mức độ không thay đổi tỷ giá lớn hơn dẫn đến dịch chuyển sản lượng nhiều hơn, trong khi chủ trương độc lập tiền tệ ưu tiên hơn sẽ dẫn đến dịch chuyển sản lượng ít hơn. Mức độ không thay đổi tỷ giá và hội nhập kinh tế tài chính cao hoàn toàn có thể làm giảm tỷ suất lạm phát kinh tế, trong khi đó sự tự chủ tiền tệ lớn hơn hoàn toàn có thể dẫn đến tỷ suất lạm phát kinh tế cao hơn .
Theo Aizenman và Ito ( 2012 ), 3 mục tiêu kinh tế tài chính vĩ mô ở những nền kinh tế tài chính mới nổi đang quy tụ tới một nền tảng trung gian khi họ theo đuổi chủ trương quản trị tỷ giá hối đoái được tương hỗ bởi nguồn dự trữ ngoại hối lớn. Từ đó đạt được độc lập tiền tệ và hội nhập kinh tế tài chính ở một mức độ nào đó. Những nền kinh tế tài chính mới nổi này trải qua ít dịch chuyển sản lượng, trong khi những nền kinh tế tài chính mới nổi với tỷ suất dự trữ ngoại hối thấp trên GDP sẽ chịu dịch chuyển sản lượng cao hơn .
Ở Việt Nam, đã có 1 số ít điều tra và nghiên cứu vận dụng kim chỉ nan bộ ba bất khả thi để phân tích sự lựa chọn chủ trương hoặc nhìn nhận ảnh hưởng tác động của những mục tiêu chủ trương tiền tệ độc lập, hội nhập kinh tế tài chính và không thay đổi tỷ giá đến những yếu tố vĩ mô. Điển hình như 1 số ít điều tra và nghiên cứu của những tác giả Phạm Thị Tuyết Trinh ( 2010 ), Lê Phan Thị Diệu Thảo ( 2010 ), Tô Trung Thành ( 2012 ), Đinh Thị Thu Hồng ( năm trước ). Hầu hết những nghiên cứu và điều tra dừng lại ở việc nghiên cứu và phân tích những biểu lộ của triết lý bộ ba bất khả thi ở Việt Nam dưới góc nhìn nghiên cứu và phân tích tình hình. Một số điều tra và nghiên cứu ( ví dụ điển hình như nghiên của của tác giả Đinh Thị Thu Hồng ( năm trước ) tập trung chuyên sâu nhìn nhận định lượng vai trò của những phối hợp chủ trương trong bộ ba ảnh hưởng tác động như thế nào đến tăng trưởng, lạm phát kinh tế và thất nghiệp. Tuy nhiên, chưa có điều tra và nghiên cứu nào khám phá về ảnh hưởng tác động của những tích hợp chủ trương đến góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế .
Bài báo kiểm chứng lý thuyết bộ ba bất khả thi cho 7 quốc gia đang phát triển ở Đông Nam Á bao gồm: Campuchia, Myanmar, Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam. Các quốc gia Brunei và Singapore không được xét đến trong nghiên cứu vì thuộc nhóm các nước phát triển (có thu nhập đầu người cao theo phân loại của Ngân hàng Thế giới). Hai quốc gia Lào và Timor-Leste thiếu dữ liệu quan sát nên cũng không được đưa vào nghiên cứu. Các tác giả cũng phân tích ảnh hưởng của từng cặp mục tiêu được lựa chọn trong bộ ba cũng như dự trữ ngoại hối và mức tăng GDP đến đầu tư trực tiếp nước ngoài của 7 quốc gia trên, từ đó rút ra một số khuyến nghị về chính sách.
2. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu
2.1. Đo lường các mục tiêu chính sách
Nhiều tác giả đã phát triển các phương pháp khác nhau để đo lường từng mục tiêu chính sách trong bộ ba bất khả thi. Trong số đó, phương pháp được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là bộ ba chỉ số đánh giá mức độ độc lập tiền tệ (MI), ổn định tỷ giá (ERS) và hội nhập tài chính (KAOPEN) phát triển bởi Aizenman, Chinn và Ito (2008).
– Mức độ độc lập tiền tệ ( MI ) : được xác lập dựa trên đối sánh tương quan hàng năm của lãi suất vay hàng tháng giữa vương quốc thường trực và quốc gia cơ sở theo công thức :
MI nhận giá trị tối thiểu là 0 và giá trị tối đa là 1. MI càng cao cho thấy chính sách tiền tệ càng độc lập.
– Mức độ không thay đổi tỷ giá ( ERS ) : là độ lệch chuẩn hàng năm của tỷ giá hối đoái hàng tháng giữa vương quốc thường trực và quốc gia cơ sở được tính theo công thức
ERS cũng nằm trong khoảng từ 0 đến 1. ERS càng cao có nghĩa là tỷ giá càng ổn định so với tiền tệ của quốc gia cơ sở. Cách đo lường này có ưu điểm là giúp xác định được mức độ ổn định của tỷ giá trên thực tế mà một quốc gia đang áp dụng chứ không phải dựa trên chính sách tỷ giá mà quốc gia đó tuyên bố.
– Mức độ hội nhập kinh tế tài chính ( KAOPEN ) : Là chỉ số độ mở thông tin tài khoản vốn được nhắc tới nhiều nhất lúc bấy giờ. KAOPEN được xác lập dựa trên thông tin trong báo cáo giải trình hàng năm về chính sách tỷ giá và những hạn chế ngoại hối do IMF phát hành. Chỉ số KAOPEN cũng biến thiên giữa 0 và 1. KAOPEN càng cao cho thấy vương quốc càng cởi mở hơn với những thanh toán giao dịch vốn xuyên vương quốc. Một trong những ưu điểm của chỉ số KAOPEN là đo được mức độ trấn áp vốn cũng như xem xét sự đối sánh tương quan của mức độ đó với sự sống sót của những hạn chế khác trên thanh toán giao dịch quốc tế. Nhiều nhà kinh tế tài chính học nhìn nhận KAOPEN đã phản ánh được những mục tiêu chủ trương quan trọng mà một vương quốc theo đuổi trong quy trình hội nhập kinh tế tài chính .
2.2. Các mô hình hồi quy
Lý thuyết bộ ba bất khả thi cho thấy do thiếu vắng những công cụ chủ trương, những vương quốc phải đương đầu với sự đánh đổi một trong ba mục tiêu : Ổn định tỷ giá, độc lập tiền tệ và hội nhập kinh tế tài chính để đạt được hai mục tiêu còn lại. Để kiểm định sự phụ thuộc vào giữa 3 mục tiêu đó, những tác giả Aizenman, Chinn và Ito ( 2008 ) đã kiến thiết xây dựng một hàm hồi quy tuyến tính, trong đó tổng theo trọng số của những chỉ số thống kê giám sát mức độ đạt được mục tiêu chủ trương bộ ba bất khả thi ( MI, ERS và KAOPEN ) sẽ là một hằng số. Trong bài báo này, những tác giả cũng triển khai hàm hồi quy tuyến tính tương tự như như sau :
1 = β1MIit + β2ERSit + β3KAOPENit + εt (1)
Trong đó i là những vương quốc trong mẫu và t là năm. Mô hình trên sẽ được ước đạt bằng chiêu thức OLS với vế trái là một hằng số và không có thông số chặn. Nếu quy mô hồi quy trên cho hiệu quả tốt thì mối đối sánh tương quan tuyến tính là tương thích để lý giải sự đánh đổi giữa những biến bộ ba chủ trương. Khi đó những vương quốc thực sự bị ràng buộc bởi triết lý bộ ba bất khả thi trong quy trình theo đuổi mục tiêu chủ trương .
Tiếp theo, những tác giả nghiên cứu và điều tra ảnh hưởng tác động của việc lựa chọn chủ trương đến góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế trải qua quy mô hồi quy tài liệu bảng :
FDIit = α0 + α1 ITit + α2 IRit+ α3 GDPGRit + εit (2)
Trong đó : i là những vương quốc trong mẫu và t là năm, FDIit là góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế trên GDP, ITit là vector được tạo bởi sự tích hợp 2 tác nhân bất kể trong bộ ba bất khả thi, IRit là mức độ dự trữ ngoại hối trên GDP, GDPGRit là vận tốc tăng trưởng GDP. Một cách đơn cử, những tác giả điều tra và nghiên cứu 3 cách phối hợp giữa những mục tiêu trong bộ ba bất khả thi vào phương trình ( 2 ) như sau :
– Mô hình 1 ( chủ trương ưu tiên MI và ERS ) :
FDIit = α0 + α11MIit + α12ERSit + α2IRit + α3GDPGRit + αit
– Mô hình 2 ( chủ trương ưu tiên MI và KAOPEN ) :
FDIit = α0 + α11MIit + α12KAOPENit+ α2IRit + α3GDPGRit + εit
– Mô hình 3 ( chủ trương ưu tiên ERS và KAOPEN ) :
FDIit = α0 + α11ERSit + α12KAOPENit + α2IRit + α3GDPGRit + εit
2.3. Dữ liệu nghiên cứu
Dữ liệu chính cho nghiên cứu và điều tra này là bộ tài liệu về những chỉ số bộ ba bất khả thi ( MI, ERS và KAOPEN ) của 7 vương quốc Khu vực Đông Nam Á trong tiến trình 2000 – 2017. Chỉ số KAOPEN được thống kê giám sát dựa trên báo cáo giải trình “ Annual Report on Exchange Arrangements and Exchange Restrictions – AREAER ” của IMF. Bản mới nhất của báo cáo giải trình là phiên bản năm 2019 nên theo chiêu thức của Chin và Ito hiện tại chỉ hoàn toàn có thể tính được KAOPEN cho đến năm 2017. Vì vậy, những tác giả chỉ hoàn toàn có thể nghiên cứu và điều tra bộ ba bất khả thi cho đến năm 2017. Aizenman, Chinn và Ito đã tăng trưởng bộ tài liệu này có sẵn ở cả định dạng Excel và STATA tại địa chỉ http://web.pdx.edu/~ito/trilemma_indexes.htm .
Dữ liệu vĩ mô của những vương quốc Khu vực Đông Nam Á được tổng hợp từ nguồn IMF và World Bank tích hợp với thống kê giám sát của những tác giả .
3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
3.1. Kiểm định lý thuyết bộ ba bất khả thi
Bảng 1. Kết quả hồi quy của phương trình (1) trên phần mềm STATA
Ghi chú : dấu *, * *, * * * tương ứng mức ý nghĩa 10 %, 5 % và 1 %, những giá trị trong dấu ngoặc đơn là giá trị thống kê t .
Kết quả hồi quy cho thấy giá trị R2 kiểm soát và điều chỉnh lớn và những thông số đều có ý nghĩa thống kê với mức ý nghĩa 1 %. Do đó những chỉ số MI, ERS và KAOPEN có đối sánh tương quan tuyến tính với nhau và những vương quốc trong mẫu thực sự phải đương đầu với việc đánh đổi giữa 3 mục tiêu trong bộ ba bất khả thi. Nói cách khác, kiểm định trên đã khẳng định tính đúng đắn của triết lý bộ ba bất khả thi trên mẫu gồm 7 vương quốc Khu vực Đông Nam Á được nghiên cứu và điều tra .
3.2. Ảnh hưởng của bộ ba bất khả thi đến đầu tư trực tiếp nước ngoài
Kết quả kiểm định lựa chọn quy mô tương thích ( OLS, FEM, REM ) cho phương trình hồi quy ( 2 ) cho thấy quy mô tốt nhất cho mẫu quan sát là OLS. Kết quả kiểm định tự đối sánh tương quan và phương sai biến hóa cho thấy có hiện tượng kỳ lạ tự đối sánh tương quan và phương sai biến hóa. Phương pháp FGLS do đó được sử dụng để khắc phục hiện tượng kỳ lạ tự đối sánh tương quan và phương sai biến hóa. Kết quả hồi quy đơn cử cho 3 quy mô như sau :
Bảng 2. Kết quả hồi quy cho 3 mô hình
Ghi chú : dấu *, * *, * * * tương ứng mức ý nghĩa 10 %, 5 % và 1 %, những giá trị trong dấu ngoặc đơn là giá trị thống kê z. Hiện tượng tự đối sánh tương quan và phương sai biến hóa trong những quy mô trên đã được khắc phục xong .
Kết quả hồi quy cho thấy mức độ độc lập tiền tệ và hội nhập kinh tế tài chính càng cao thì góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế càng cao. Các Tóm lại này đều có ý nghĩa thống kê. Đặc biệt sự đối sánh tương quan dương giữa hội nhập kinh tế tài chính với góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế có ý nghĩa thống kê rất cao ( mức 1 % ) .
Tuy nhiên, trong khoanh vùng phạm vi điều tra và nghiên cứu của bài báo, những tác giả không tìm thấy dẫn chứng rõ ràng về tác động ảnh hưởng của chủ trương không thay đổi tỷ giá đến góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế. Mức độ không thay đổi tỷ giá có vẻ như có đối sánh tương quan dương với góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế khi phối hợp với chủ trương độc lập tiền tệ ( Mô hình 1 ) và tương quan âm với góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế khi phối hợp với chủ trương hội nhập kinh tế tài chính ( Mô hình 3 ). Nhưng trong cả hai quy mô này, thông số của mức độ không thay đổi tỷ giá đều không có ý nghĩa thống kê .
Bên cạnh đó, hiệu quả hồi quy cho thấy mức dự trữ ngoại hối và tăng trưởng GDP có đối sánh tương quan dương với góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế trong cả 3 quy mô với ý nghĩa thống kê rất cao ( mức 1 % ) .
4. Kết luận
Bài báo điều tra và nghiên cứu về sự ràng buộc của bộ ba bất khả thi và tác động ảnh hưởng đến góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế tại 7 vương quốc đang tăng trưởng ở Khu vực Đông Nam Á, gồm có : Campuchia, Myanmar ,
Indonesia, Malaysia, Philippines, Xứ sở nụ cười Thái Lan và Việt Nam. Kết quả điều tra và nghiên cứu đã xác nhận so với những vương quốc trong mẫu quan sát, những chỉ số đại diện thay mặt cho mức độ đạt được 3 mục tiêu chủ trương ( độc lập tiền tệ, không thay đổi tỷ giá, hội nhập kinh tế tài chính ) có đối sánh tương quan tuyến tính với nhau. Điều đó cho thấy có một sự đánh đổi giữa 3 mục tiêu này đúng như những ràng buộc theo triết lý bộ ba bất khả thi .
Nghiên cứu cũng tìm thấy mối quan hệ đối sánh tương quan dương giữa mức độ độc lập tiền tệ, hội nhập kinh tế tài chính, dự trữ ngoại hối và tăng trưởng GDP đến góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế của những vương quốc trong mẫu quan sát. Đặc biệt, mức độ hội nhập kinh tế tài chính, dự trữ ngoại hối và tăng trưởng GDP có ý nghĩa thống kê rất cao trong mối quan hệ với góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế. Tuy nhiên, điều tra và nghiên cứu không tìm thấy mối quan hệ có ý nghĩa thống kê giữa không thay đổi tỷ giá và góp vốn đầu tư trực tiếp quốc tế .
Kết quả nghiên cứu và điều tra gợi ý để ngày càng tăng góp vốn đầu tư quốc tế, Việt Nam cũng như những vương quốc đang tăng trưởng khác trong khối Khu vực Đông Nam Á nên ưu tiên cho chủ trương hội nhập kinh tế tài chính và độc lập tiền tệ trong bộ ba bất khả thi, đồng thời ngày càng tăng dự trữ ngoại hối. Như một hệ quả tất yếu của kim chỉ nan bộ ba bất khả thi, những vương quốc này cần thả lỏng mục tiêu không thay đổi tỷ giá. Tuy nhiên, mục tiêu này không nhất thiết phải hi sinh trọn vẹn vì nghiên cứu và điều tra của Aizenman và Ito ( 2012 ) đã cho thấy mục tiêu không thay đổi tỷ giá vẫn hoàn toàn có thể đạt được trong một khoanh vùng phạm vi nhất định khi những vương quốc theo đuổi chủ trương ngày càng tăng dự trữ ngoại hối để tương hỗ cho bộ ba bất khả thi .
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Đinh Thị Thu Hồng (2014) “Bộ ba bất khả thi và lựa chọn chính sách cho Việt Nam”, Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh.
- Lê Phan Thị Diệu Thảo (2010). “Bộ ba bất khả thi trong điều hành chính sách tiền tệ”, Tạp chí Công nghệ Ngân hàng, số 46+47/2010, tr. 11-16.
- Phạm Thị Tuyết Trinh (2010). “Kiểm định sự tồn tại của bộ ba bất khả thi trong điều hành chính sách tiền tệ tại Việt Nam”. Tạp chí Công nghệ Ngân hàng, số 57/2010: 11.
- Tô Trung Thành (2012). “Kiểm định bộ ba bất khả thi tại Việt Nam và hàm ý lựa chọn chính sách trong ngắn và dài hạn”, Tạp chí Kinh tế phát triển, Trường Đại học Kinh tế quốc dân, số 9/2012.
- Aizenman, J., M. Chinn, and H. Ito (2008). Assessing the Emerging Global Financial Architecture: Measuring the Trilemma’s Configurations over Time. NBER Technical Report. Cambridge, USA: NBER.
- Aizenman, J., Chinn, M. D. and Ito, H. (2011). Surfing the waves of globalization: Asia and financial globalization in the context of the trilemma. Journal of the Japanese and International Economies, 25, 290-320.
- Aizenman, Joshua & Ito, Hiro, (2012). Trilemma policy convergence patterns and output volatility. The North American Journal of Economics and Finance, Elsevier, 23(3), 269-285.
- Fleming, J. (1962). Domestic Financial Policies Under Fixed and Under Floating Exchange Rates. IMF Economic Review, 9, 369-380.https://doi.org/10.2307/3866091.
- Mundell, R. (1961). A Theory of Optimum Currency Areas. The American Economic Review, 51(4), 657-665.
EFFECTS OF TARGETS IN THE IMPOSSIBLE
TRINITY ON FOREIGN DIRECT INVESTMENT
OF SOUTHEAST ASIAN COUNTRIES
• Postgraduate student NGUYEN KIM THAI NGOC
Banking University of Ho Chi Minh City
• Ph.D LE PHUONG
Lecturer, Banking University of Ho Chi Minh City
Xem thêm: [ĐÁNH GIÁ] Thùng 24 Lon Bia Sài Gòn Export 330ml, Giá rẻ 250,000đ! Xem đánh giá! – Cửa Hàng Giá Rẻ
ABSTRACT:
The impossible trinity theory claims that a country cannot pursue all three goals at the same time, namely monetary independence, exchange rate stability and financial integration. To measure policy goals in the impossible trinity theory, Aizenman, Chinn and Ito ( 2008 ) developed a set of three indicators to quantify monetary independence ( MI ), exchange rate stability ( ERS ) and financial integration ( KAOPEN ). This paper tests the impossible trinity theory with Southeast Asian developing countries and analyzes the effects of each target pair among three goals of the impossible trinity theory as well as foreign exchange reserves and GDP growth to foreign direct investment of tested countries .
Keywords: Impossible trinity, exchange rate stability, monetary independence, international finance, monetary policy, fiscal policy.
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức
