Kiến Thức Cho Người lao Động Việt Nam > Thị Trường > Chuyên đề 1: Vai trò, chức năng của Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

Chuyên đề 1: Vai trò, chức năng của Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

CHUYÊN ĐỀ 1: VAI TRÒ, CHỨC NĂNG CỦA NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ

NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM

 

A. MỤC TIÊU CỦA CHUYÊN ĐỀ

* Về kiến thức

Người học có được nhận thức về thực chất của quản lý Nhà nước về kinh tế, nắm được vai trò và những công dụng cơ bản của quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường xu thế XHCN ở nước ta .

* Về kỹ năng

Giúp người học vận dụng những kiến thức và kỹ năng, nội dung của chuyên đề để hoàn thành xong, nâng cao chất lượng hoạt động giải trí điều hành quản lý, quản lý Nhà nước về kinh tế ở địa phương, ngành nơi mình đang công tác làm việc .

* Về tư tưởng

Giúp người học nắm được những chủ trương, quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước trong tăng trưởng nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN .

B. NỘI DUNG CHUYÊN ĐỀ

1. CHỨC NĂNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM

1.1. Nhận thức chung về chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

* Khái niệm

Chức năng quản lý nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường xu thế XHCN là những hoạt động giải trí tổng quát nhất về phương diện quản lý nền kinh tế mà Nhà nước phải thực thi để đạt tiềm năng đã đề ra. Chức năng quản lý nhà nước về kinh tế vấn đáp cho câu hỏi : Nhà nước phải làm những gì ?

* Lý do tồn tại chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

Chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường xu thế XHCN sống sót là do thực chất của Nhà nước, do nhu yếu của trách nhiệm chính trị, kinh tế – xã hội và do tình hình kinh tế – xã hội của từng quy trình tiến độ lịch sử vẻ vang lao lý .

* Ý nghĩa của các chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

Chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN là địa thế căn cứ để xác lập những trách nhiệm đơn cử, là cơ sở khách quan để kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống cỗ máy quản lý nhà nước về kinh tế và sắp xếp cán bộ, công chức quản lý nhà nước về kinh tế cho tương thích .
Chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường xu thế XHCN là địa thế căn cứ để nhìn nhận, khen thưởng, kỷ luật những tổ chức triển khai và cá thể cán bộ, công chức trong mạng lưới hệ thống cỗ máy quản lý nhà nước về kinh tế. Chức năng quyết định hành động vị trí, mối quan hệ của mỗi tổ chức triển khai và cá thể cán bộ công chức trong mạng lưới hệ thống cỗ máy quản lý nhà nước về kinh tế .

1.2 Những chức năng của quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

Nội dung đơn cử của những tính năng quản lý nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường khuynh hướng xã hội chủ nghĩa không cố định và thắt chặt mà có hoạt động, tăng trưởng cho tương thích với tiềm năng, nhu yếu của những tiến trình. Trong những điều kiện kèm theo đơn cử, do tiềm năng và những điều kiện kèm theo kinh tế – xã hội đổi khác thì vai trò và thứ tự ưu tiên của những công dụng hoàn toàn có thể có sự đổi khác nhất định, tuy nhiên tên gọi của những tính năng ít đổi khác .
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã nhấn mạnh vấn đề những tính năng quản lý nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN là : “ Nhà nước tạo môi trường tự nhiên pháp lý thuận tiện, bình đẳng cho những doanh nghiệp cạnh tranh đối đầu và hợp tác để tăng trưởng ; bằng kế hoạch, kế hoạch và chủ trương phối hợp với sử dụng lực lượng vật chất của nhà nước để khuynh hướng tăng trưởng kinh tế – xã hội, khai thác hài hòa và hợp lý những nguồn lực của quốc gia, bảo vệ cân đối vĩ mô nền kinh tế, điều tiết thu nhập ; kiểm tra, trấn áp mọi hoạt động giải trí kinh doanh thương mại theo pháp luật của pháp lý ” .
Như vậy, quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN ở nước ta có 5 công dụng cơ bản như sau :

1.2.1. Tạo lập môi trường và điều kiện thuận lợi cho nền kinh tế hoạt động

* Khái niệm

Chức năng này là công dụng mà ở đó Nhà nước, bằng quyền lực tối cao và sức mạnh kinh tế của mình, kiến thiết xây dựng và bảo vệ thiên nhiên và môi trường thuận tiện, bình đẳng cho hoạt động giải trí sản xuất, kinh doanh thương mại, đồng thời còn bảo vệ thiên nhiên và môi trường tương thích cho chính chính sách mới đang hình thành, tăng trưởng và phát huy tính năng .

* Vai trò

– Các doanh nghiệp và hàng loạt nền kinh tế chỉ hoàn toàn có thể hoạt động giải trí tốt khi có thiên nhiên và môi trường thuận tiện, bởi khi đó, những nhà kinh doanh mới hoàn toàn có thể yên tâm bỏ vốn góp vốn đầu tư và tăng trưởng kinh doanh thương mại thuận tiện, không thay đổi .
– Đồng thời, chính quy trình tạo lập thiên nhiên và môi trường này của Nhà nước lại khiến cho những yếu tố thiên nhiên và môi trường ngày càng được bồi đắp, hoàn thành xong hơn, khiến cho tăng trưởng xã hội ngày càng theo hướng tổng lực và văn minh hơn .

* Nội dung

– Xây dựng môi trường tự nhiên chính trị không thay đổi, thật sự phát huy những nguồn lực và sức phát minh sáng tạo của nhân dân, của những doanh nghiệp ;
– Xây dựng mạng lưới hệ thống pháp lý không thay đổi, thuận tiện, tương thích với sự tăng trưởng của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế ;
– Xây dựng và triển khai xong kiến trúc cho nền kinh tế hoạt động và tăng trưởng thuận tiện, gồm có : mạng lưới hệ thống giao thông vận tải, đường đi bộ, đường tàu, đường không, điện nước, kiến trúc văn hóa truyền thống, xã hội, hạ tầng thông tin … ;
– Xây dựng môi trường tự nhiên văn hóa truyền thống, xã hội tương thích với nền kinh tế thị trường ;
– Bảo đảm thiên nhiên và môi trường bảo mật an ninh trật tự, kỷ luật, kỷ cương, pháp lý được thực thi pháp nghiêm minh, tạo lập thiên nhiên và môi trường văn hóa truyền thống pháp lý cho mọi công dân, mọi tổ chức triển khai, … Nhà nước bảo vệ những doanh nghiệp và người kinh doanh hoạt động giải trí đúng lao lý ;
– Xây dựng và hoàn thành xong thiên nhiên và môi trường thông tin. Nhà nước phải là TT phân phối thông tin đáng tin cậy nhất cho những doanh nghiệp một cách liên tục, kịp thời và đúng mực …

1.2.2. Định hướng, hướng dẫn sự vận động, phát triển của toàn bộ nền kinh tế

* Khái niệm

Ở công dụng này, Nhà nước trải qua những công cụ như kế hoạch, quy hoạch, chủ trương, kế hoạch, thông tin và những nguồn lực của Nhà nước để hướng dẫn những nhà kinh doanh, những tổ chức triển khai kinh tế hoạt động giải trí hướng đích theo những tiềm năng chung của quốc gia .

* Vai trò

– Đảm bảo tiềm năng xu thế xã hội chủ nghĩa của hàng loạt nền kinh tế được Đảng và Nhà nước định ra cho mỗi quy trình tiến độ đơn cử .
– Giúp những doanh nghiệp, người kinh doanh trong nền kinh tế có được cái nhìn khái quát, không thiếu về toàn diện và tổng thể nền kinh tế quốc dân, về kế hoạch tăng trưởng kinh tế chung của quốc gia, về xu thế hoạt động của nền kinh tế, của thị trường … để từ đó dữ thế chủ động hoạch định cho hoạt động giải trí của riêng mình, tránh thua lỗ, thất bại, đổ vỡ, gây thiệt hại chung cho nền kinh tế .
– Đưa ra phương hướng, giải pháp để xử lý những yếu tố trong tăng trưởng nền kinh tế thị trường một cách cơ bản .

* Nội dung

– Nhà nước kiến thiết xây dựng kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch tăng trưởng kinh tế theo ngành, vùng, loại sản phẩm ;
– Nhà nước phát hành những chủ trương tương hỗ, khuyến khích những ngành, nghành có lợi cho tiềm năng kế hoạch của nền kinh tế, hạn chế những ngành, nghành nghề dịch vụ không có lợi .
– Nhà nước phân phối thông tin cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, gồm có : thông tin về thị trường, thông tin về chủ trương của Nhà nước, thông tin về xu thế dịch chuyển trong những ngành, nghành, …

1.2.3. Tổ chức quản lý nền kinh tế quốc dân

* Khái niệm

Trong công dụng này, Nhà nước triển khai những hoạt động giải trí đơn cử, trực tiếp so với nền kinh tế nhằm mục đích tạo lập một khuôn khổ quản lý quy củ, đồng điệu, tạo lập và duy trì cơ cấu tổ chức kinh tế hài hòa và hợp lý, bảo vệ tăng trưởng không thay đổi kinh tế vĩ mô .

* Vai trò

– Cụ thể hóa những chủ trương, kế hoạch tăng trưởng kinh tế của Nhà nước ;
– Thực hiện công dụng này giúp hình thành và hoàn thành xong cỗ máy quản lý Nhà nước về kinh tế từ TW đến cơ sở ;

* Nội dung

– Tổ chức, sắp xếp những cơ quan quản lý của Nhà nước về kinh tế từ TW đến cơ sở, thay đổi chính sách và thủ tục hành chính, huấn luyện và đào tạo và giảng dạy lại, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức quản lý nhà nước về kinh tế ;
– Sắp xếp, tổ chức triển khai lại những ngành, những nghành, những vùng kinh tế quan trọng, trong đó có sắp xếp, củng cố lại những tập đoàn lớn, tổng công ty nhà nước, những doanh nghiệp nhà nước, tổ chức triển khai những khu công nghiệp, khu công nghiệp … ;
– Đảm bảo những cân đối lớn của nền kinh tế thị trường như cân đối tổng cung – tổng cầu, cân đối xuất khẩu – nhập khẩu, cân đối thu – chi ngân sách … bảo vệ không thay đổi kinh tế vĩ mô của nền kinh tế thị trườn .
– Bảo hộ và bảo vệ cho những chủ thể kinh doanh thương mại đúng pháp lý, can thiệp vào nền kinh tế thị trường khi có những dịch chuyển lớn như khủng hoảng cục bộ, suy thoái và khủng hoảng kinh tế .
– Thiết lập mối quan hệ kinh tế với những nước và những tổ chức triển khai quốc tế ;

1.2.4. Điều tiết hoạt động của toàn bộ nền kinh tế

* Khái niệm

Đây là công dụng mà Nhà nước bằng những công cụ quyền lực tối cao của mình điều tiết hoạt động giải trí của nền kinh tế quốc dân theo khuynh hướng của Nhà nước, bảo vệ cho nền kinh tế tăng trưởng không thay đổi, công minh và hiệu suất cao .

* Vai trò

– Giữ vững tiềm năng kế hoạch trong tăng trưởng nền kinh tế quốc dân mà Đảng và Nhà nước đã vạch ra ;
– Duy trì những cân đối kinh tế vĩ mô, không thay đổi và tăng trưởng nền kinh tế ;

– Ứng phó và giảm thiểu tác động tiêu cực của chu kỳ kinh tế;

* Nội dung

– Điều tiết thu – chi ngân sách
– Điều tiết lưu thông tiền tệ
– Điều tiết tiết kiệm ngân sách và chi phí – góp vốn đầu tư
– Điều tiết cán cân xuất – nhập khẩu
Các công cụ hầu hết được sử dụng : chủ trương tài khóa, chủ trương tiền tệ

1.2.5. Kiểm tra, kiểm soát và xử lý các vi phạm của các chủ thể tham gia thị trường

          * Khái niệm

Đây là công dụng mà Nhà nước thực thi những hoạt động giải trí kiểm tra, trấn áp so với hoạt động giải trí của những chủ thể tham gia thị trường nhằm mục đích phát hiện và ngăn ngừa những hiện tượng kỳ lạ vi phạm pháp lý, sai phạm chủ trương, bảo vệ gia tài vương quốc và quyền lợi của nhân dân .

          * Vai trò

– Phát hiện và ngăn ngừa sai phạm của những chủ thể tham gia thị trường. Vai trò này đặc biệt quan trọng quan trọng so với một nền kinh tế thị trường mới tăng trưởng, còn sơ khai, còn nhiều hiện tượng kỳ lạ xấu đi, tăng trưởng rối loạn và tự phát ở nhiều nghành ;
– Bảo vệ gia tài, tài nguyên của vương quốc và quyền lợi của nhân dân ;
– Đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật ;
– Duy trì niềm tin của chính phủ nước nhà và Nhà góp vốn đầu tư quốc tế vào sự trong sáng và công minh của nền kinh tế trong nước ;
– Góp phần tăng trưởng kinh tế và từng bước triển khai công minh xã hội .

          * Nội dung

– Kiểm tra, trấn áp và giải quyết và xử lý vi phạm trong hoạt động giải trí của những chủ thể tham gia thị trường trong thực thi chủ trương, chủ trương, pháp lý của Nhà nước về kinh tế ;
– Kiểm tra, trấn áp, giải quyết và xử lý vi phạm trong hoạt động giải trí của chính những cơ quan và cán bộ, công chức quản lý kinh tế của Nhà nước .
2. VAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG QUẢN LÝ NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM

2.1. Cơ sở khoa học của việc xác lập vai trò Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng XHCN

– Sự thất bại của phe phái kinh tế thị trường tự do khi nền kinh tế tăng trưởng trọn vẹn chỉ tuân theo quy luật của nền kinh tế thị trường mà thiếu vắng bàn tay quản lý của Nhà nước đã đương đầu với rủi ro tiềm ẩn khủng hoảng cục bộ, đổ vỡ ;
– Trong mối quan hệ giữa 3 chủ thể của nền kinh tế thị trường : Nhà nước – Thị trường – Doanh nghiệp ; mỗi chủ thể đều có tính năng, trách nhiệm đơn cử vừa độc lập tương đối nhưng lại đặt trong mối quan hệ qua lại giữa những chủ thể khác .
– Thực tiễn tăng trưởng kinh tế thị trường ở những vương quốc khác nhau cho thấy vai trò quản lý kinh tế của Nhà nước ở những nước là khác nhau, có nước tôn vinh tuyệt đối, có nước trọn vẹn không coi trọng, có nước cân đối hài hòa giữa quy luật thị trường và vai trò can thiệp, quản lý của Nhà nước. Thực tế này cho thấy một Kết luận chung là thiết yếu phải xác lập vai trò quản lý của Nhà nước so với nền kinh tế thị trường bởi một nền kinh tế suy tàn hay hưng thịnh suy cho cùng chính là do quản lý của Nhà nước .

2.2. Vai trò Nhà nước trong quản lý nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta hiện nay

– Nhà nước quyết định hành động thành công xuất sắc của công cuộc thay đổi và quy đổi sang nền kinh tế thị trường
– Nhà nước quyết định hành động vận tốc nhanh hay chậm của quy trình thay đổi
– Nhà nước quyết định hành động xu thế XHCN của nền kinh tế thị trường

3. HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ KINH TẾ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM

3.1. Nhận thức lại các chức năng quản lý Nhà nước về kinh tế, thực hiện tốt việc phân công, phân cấp trong thực hiện các chức năng

– Nhận thức rõ tính năng quản lý Nhà nước về kinh tế
– Tập trung thực hiện tốt những tính năng đã xác lập
– Không can thiệp thô bạo bằng mệnh lệnh hành chính vào thị trường
– Phân công, phân cấp và thực thi những tính năng quản lý ở những cấp, những ngành

3.2. Xử lý tốt mối quan hệ giữa sự lãnh đạo của Đảng với quản lý Nhà nước về kinh tế, giữa quản lý của Nhà nước với quản lý kinh doanh của doanh nghiệp:

– Nhận thức và phân biệt giữa công dụng chỉ huy của Đảng với tính năng quản lý Nhà nước về kinh tế .
– Nhà nước quản lý nhưng không can thiệp trực tiếp vào hoạt động giải trí kinh doanh thương mại .
– Tiếp tục hoàn thành xong khung pháp lý và thực thi pháp lý …

3.3. Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý Nhà nước về kinh tế 

– Nâng cao hiệu lực hiện hành quản lý thống nhất từ Trung ương đến địa phương
– Tăng cường phối hợp quản lý theo ngành và theo chủ quyền lãnh thổ

3.4. Tập trung mọi nguồn lực thực hiện 3 khâu đột phá: xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng; hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

– Sắp xếp, kiểm soát và chấn chỉnh cỗ máy quản lý Nhà nước về kinh tế
– Cải cách thủ tục hành chính
– Nâng cao chất lượng đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực

3.5. Tiếp tục đẩy mạnh quá trình sắp xếp, CPH và đổi mới DNNN, trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty nhà nước

– Đảm bảo thiên nhiên và môi trường cạnh tranh đối đầu bình đẳng, lành mạnh
– Thay đổi nhận thực về doanh nghiệp tư nhân và giới người kinh doanh

3.6. Hoàn thiện bộ máy quản lý Nhà nước về kinh tế, xây dựng đội ngũ cán bộ, quản lý

– Đẩy lùi, xóa bỏ tệ quan lêu, tham nhũng
– Phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong hoạt động giải trí kinh tế
– Đào tạo, rèn luyền, tu dưỡng mọi mặt cho đội ngũ cán bộ làm công tác làm việc quản lý Nhà nước về kinh tế

B. CÂU HỎI THẢO LUẬN

1. Phân tích sự khác nhau giữa vai trò là cỗ máy hành chính và vai trò là đại diện thay mặt chủ sở hữu so với gia tài công trong quản lý Nhà nước về kinh tế lúc bấy giờ ở nước ta .
2. Phân tích những tính năng hầu hết của quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế thị trường khuynh hướng XHCN ở Nước Ta .

C. TÀI LIỆU THAM KHẢO BẮT BUỘC

  1. Đảng CSVN : “ Văn kiện Đại hội IX ” ; NXB Chính trị vương quốc, HN 2001, tr. 102, 192

  2. Đảng CSVN : “ Văn kiện Hội nghị T TW 6 khóa X ” ; NXB Chính trị vương quốc, HN 2008, tr. 134 – 136 .

  3. Đảng CSVN: “Văn kiện Đại hội XI”; NXB Chính trị quốc gia, HN 2011, tr.88, 9 3, 94, 141, 143

  4. Tập bài giảng “ Quản lý nhà nước về kinh tế ”, khoa Quản lý kinh tế, Học viện Chính trị khu vực I do PGS, tiến sỹ Nguyễn Cúc chủ biên

Bài viết liên quan
Bài Mới Nhất