Sư đoàn 1 Bộ binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa – Wikipedia tiếng Việt

Sư đoàn 1 Bộ Binh, là một trong 3 đơn vị chủ lực thuộc Quân đoàn I và Quân khu 1 của Quân Lực Việt Nam Cộng hòa, được thành lập năm 1955 và tan hàng vào tháng 3 năm 1975. Đây là một đơn vị quân đội lớn, từng tham dự nhiều trận đánh quan trọng trong Chiến tranh Việt Nam, cũng là Sư đoàn bộ binh hàng đầu trong Quân Lực Việt Nam Cộng hòa. Ngoài ra Đại đội Hắc Báo (với chức năng Trinh sát và Viễn thám) nổi tiếng thiện chiến với quân số 260 tay súng cũng trực thuộc Sư đoàn. Do lập được nhiều thành tích nên đây là Sư đoàn Bộ binh đầu tiên mà tất cả quân nhân được mang dây biểu chương ba màu Tam Hợp Bảo quốc Huân chương. Đặc biệt, Tiểu đoàn 2 Trung đoàn 1 của Sư đoàn là đơn vị duy nhất của Quân Lực Việt Nam Cộng hòa nhận Presdential Unit Citation của Hoa Kỳ vì thành tích chiến đấu dũng cảm. Trong Chiến tranh Việt Nam sư đoàn đã nhiều lần mở các cuộc hành quân, giao chiến ác liệt ở vùng hỏa tuyến vĩ tuyến 17 dọc theo sông Bến Hải với những địa danh như Quốc lộ 9, Cồn Thiên, Khe Sanh, Tchépone, Lao Bảo, Cam Lộ, Ba Lòng, Tà Bạt, Làng Vây, A Shầu, A Lưới, Đông Hà.

• Bộ Tư lệnh Sư đoàn đặt tại Căn cứ Giạ Lê.[1]
• Bộ Tư lệnh Tiền phương đặt tại Mang Cá.[2]
• Bài ca chính thức: Sư đoàn 1 Bộ binh hành khúc.

Lịch sử hình thành[sửa|sửa mã nguồn]

Sư đoàn 1 Bộ Binh được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm 1955 tại Huế, với danh xưng ban đầu là Sư đoàn 21 Bộ binh (Nghị định số 012-QP/NĐ ngày 17 tháng 1 năm 1955 và Sự vụ văn thư số 474/TTM/1/1/SC ngày 27 tháng 1 năm 1955) do Trung tá Lê Văn Nghiêm làm Tư lệnh đầu tiên.[3]

Ngày 1 tháng 8 năm 1955, Sư đoàn 21 Bộ binh đổi tên là Sư đoàn 21 Dã Chiến, ngày 1 tháng 10 năm 1955 lại đổi thành Sư đoàn 1 Dã chiến (Sự vụ văn thư số 3975/TTM/1/1/SC ngày 17 tháng 9 năm 1955)

Cuối năm 1958, Bộ Tổng tham mưu Quân Lực Việt Nam Cộng hòa tái tổ chức các Sư đoàn Dã chiến 1, 2, 3, 4 và 6, các Sư đoàn Khinh chiến 11, 12, 13, 14, 15, 16 thuộc Quân đội Quốc gia thành 7 Sư đoàn Bộ binh, gồm Sư đoàn 1, Sư đoàn 2, Sư đoàn 5, Sư đoàn 7, Sư đoàn 21, Sư đoàn 22 và Sư đoàn 23. Mỗi sư đoàn với quân số 10.500 quân nhân.

Ngày 1/12/1958, Sư đoàn 1 Dã chiến chính thức với tên gọi Sư đoàn 1 Bộ binh gồm những Trung đoàn trực thuôc : 1, 2 và 3 .Ngày 16 tháng 7 năm 1966, sau khi xác nhận những đơn vị chức năng và quân số của đối phương, Liên quân Việt-Mỹ mở cuộc hành quân Lam Sơn 289 hay chiến dịch Hastings gồm 5 Tiểu đoàn Bộ binh thuộc Sư đoàn 1 Quân Lực Nước Ta Cộng hòa, 5 Tiểu đoàn thuộc Sư đoàn 3 Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ, 1 Tiểu đoàn đổ xô Đặc biệt thuộc Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ tại khu vực tây nam sông Bến Hải. Tổng lực lượng có quân số lên đến 16.000 quân tham chiến trên mặt đất, cùng hàng trăm trực thăng và máy bay tương hỗ. Tất cả lực lượng Quân Lực Nước Ta Cộng hòa tham chiến lẫn yểm trợ đều đặt dưới sự điều động của Quân đoàn I Việt Nam Cộng hòa do Thiếu tướng Hoàng Xuân Lãm chỉ huy. Đại tướng Westmoreland chỉ huy quân Mỹ phân phối hàng loạt hỏa lực pháo binh, hỏa lực thủy quân và không quân tại Quảng Trị cho chiến dịch này. Đây là cuộc hành quân quy mô lớn tiên phong tại mặt trận Quảng Trị .Ngày 21/7/1966, Quân đội Nhân dân Nước Ta điều động Sư đoàn 324B cùng với Lữ đoàn Giới Tuyến vượt sông Bến Hải tăng viện cho những đơn vị chức năng đang tham chiến chống lại cuộc hành quân của QLViệt Nam Cộng hòa và Quân lực Hoa Kỳ đang tiến công những Tiểu đoàn Quân đội Nhân dân Nước Ta cố thủ tại những vị trí. Ngày 30/6/1966, 30 phi tuần B-52 xuất phát từ hòn đảo Guam ném bom dọc khu Phi Quân sự ( DMZ ), liên tục ném hàng trăm tấn bom vào đội hình phòng ngự của quân đối phương, gây thương vong lớn. Sau 19 ngày chiến đấu từ 16/7 đến 3/8/1966, cuộc hành quân kết thúc. Phía Hoa Kỳ công bố có khoảng chừng 700 quân đối phương tử trận, 17 bị bắt, 142 vũ khí cá thể và vũ khí hội đồng bị tịch thu, phía Liên quân Mỹ-Quân Lực Việt Nam Cộng hòa tổn thất 147 tử trận và khoảng chừng 600 bị thương .Ngày 14/9/1966, TQLC Hoa Kỳ phối hợp với Sư đoàn 1 Bộ binh mở chiến dịch Prairie nhằm mục đích thanh tảo hàng loạt khu vực Phi Quân sự, 1 ngày sau, Bộ Tư lệnh Đặc nhiệm số 3 Hoa Kỳ huy động 12.000 lính Thủy quân lục chiến khởi động chiến dịch Deck House Quage phối hợp với 11 Nghìn quân Mỹ-Việt Nam Cộng hòa đang thực thi chiến dịch Prairie, truy quét những lực lượng đối phương từ Cửa Việt đến tây nam sông Bến Hải, buộc những đơn vị chức năng đối phương phải rút qua phía bên kia khu vực vĩ tuyến 17. Phía nam sông Bến Hải, toàn tuyến phòng thủ trước ngày 16/7 được Phục hồi trọn vẹn .Từ tháng 9 đến tháng 11 năm 1967, Trung đoàn 2 Bộ binh cùng với TQLC Hoa Kỳ tham gia một loạt những trận đánh lớn ở vùng Phi Quân sự ( DMZ ) phản công lại cuộc tiến quân vượt qua vĩ tuyến 17 của Sư đoàn 304 và Sư đoàn 325 của Quân đội Nhân dân Nước Ta được sự yểm trợ của pháo tầm xa đặt ở Vĩnh Linh, phía Bắc vĩ tuyến 17. Tại những khu vực Gio Linh, Cồn Thiện, Cồn Tiên, Trung Lương tận mắt chứng kiến những trận chiến ác liệt giữa 2 phe tham chiến. Các đơn vị chức năng tham chiến đã gây thiệt hại lớn cho quân tiến công nhờ sự yểm trợ hùng hậu của pháo binh mặt đất trong đó có những pháo đội 175 ly đặt ở Cam Lộ và Đông Hà, hải pháo và máy bay ném bom kế hoạch B-52 của Mỹ .Tết Mậu Thân năm 1968, Trung đoàn 3 cùng với những Tiểu đoàn 1/1, 2/1, 2/2, 4/2, Đại đội Hắc Báo và những Chi đoàn 2 và 3 của Thiết đoàn 7 Thiết giáp thường trực Sư đoàn và Chiến đoàn 1 Nhảy Dù gồm những Tiểu đoàn 2, 7 và 9 giữ vững Bộ Tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ binh tại đồn Mang Cá và những khu vực lân cận xung quanh. Sau đó Trung đoàn 3 cùng với Chiến đoàn A Thủy quân Lục chiến Nước Ta Cộng hòa, 2 Tiểu đoàn Biệt động quân 21 và 39, Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ giải tỏa thành công xuất sắc Cố đô Huế và truy quét quân của đối phương. Tháng 4/1968, Sư đoàn cùng với Sư đoàn 101 Không vận Hoa Kỳ mở một loạt chiến dịch truy quét phía tây Thừa Thiên, vùng thung lũng A Shầu .Ngày 7/2/1969, Tiểu đoàn 2 phối hợp với Tiểu đoàn 3 của Trung đoàn 3 chạm súng nặng với một Trung đoàn nòng cốt của Quân đội Nhân dân Nước Ta không rõ phiên hiệu tại tây-bắc Thừa Thiên. Trung đoàn 3 công bố đã gây tổn thất nặng cho trung đoàn đối phương với 247 tử trận và 11 tù binh, tịch thu được 109 vũ khí trong đó có 18 vũ khí hội đồng, phía Nước Ta Cộng hòa thương vong 57 tử trận và khoảng chừng 200 bị thương .Ngày 6/4/1969, Tiểu đoàn 1 thuộc Trung đoàn 2 phục kích một Tiểu đoàn thuộc Sư đoàn 304 Quân đội Nhân dân Nước Ta đang tìm cách xâm nhập vào Gio Linh, gây thiệt hại cho đơn vị chức năng này với 55 chết và 7 tù binh, tịch thu 23 vũ khí cá thể. Phía QLViệt Nam Cộng hòa có 18 tử trận và 41 bị thương .Tháng 5 năm 1969, Trung đoàn 3 cùng với Tiểu đoàn 2 và 4 của Trung đoàn 1 tham gia chiến dịch Apache Snow nằm trong 1 loạt những trận đánh ở những Cao điểm 900, 916, 935, 937, 991, đỉnh núi A Bia tại vùng thung lũng mắt xích A Shầu cùng với Sư đoàn 101 Không vận Hoa Kỳ. Tiểu đoàn 2 và 4 tham gia tương hỗ bảo vệ 2 địa thế căn cứ hỏa lực yểm trợ trực tiếp cho chiến dịch của Lữ đoàn 3 Nhảy dù Hoa Kỳ, còn Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 3 Bộ binh Nước Ta Cộng hòa tham gia cuộc đột kích ở đầu cuối để chiếm ở Cao điểm 937 hay còn gọi là ” Đồi thịt băm “. Tiểu đoàn đã cùng lính dù Mỹ chiếm thành công xuất sắc đỉnh đồi 937 và cắm cờ lúc 10 giờ sáng ngày 20 tháng 5 năm 1969 trước khi chuyển giao cho Tiểu đoàn 3 của Lữ đoàn 3 Nhảy dù Hoa Kỳ lúc 17 giờ chiều cùng ngày sau khi đánh bật đối phương khỏi ngọn đồi này .Ngày 11/10/1969, Tiểu đoàn 4 thuộc Trung đoàn 3 Bộ binh Nước Ta Cộng hòa tham gia giải vây 1 trại Lực lượng Đặc biệt tại tây-bắc Thừa Thiên .Ngày 24/11/1969, Tiểu đoàn 3 của Trung đoàn 1 mở cuộc đột kích binh trạm 92, tuy nhiên lại chạm súng nặng nề với lực lượng bảo vệ binh trạm này, buộc phải rút lui mà không đạt được tiềm năng là tàn phá binh trạm này. Tuy nhiên tiểu đoàn 3 công bố đã gây thương vong cho đối phương là 38 chết và 18 bị thương còn phía Nước Ta Cộng hòa thương vong 8 chết và 11 bị thương .Năm 1970, Sư đoàn tiếp đón thêm Trung đoàn 54 Bộ binh khác biệt và trở thành trung đoàn thứ tư của Sư đoàn .Năm 1971, Sư đoàn tham gia chiến dịch Lam Sơn 719 với 3 Trung đoàn 1, 2 và 3 ( Trung đoàn 54 không tham gia trận này mà ở lại bảo vệ vùng hậu cứ Thừa Thiên ) với tiềm năng là tàn phá đường mòn Hồ Chí Minh nhằm mục đích triệt tiêu con đường tiếp vận khổng lồ của Quân đội Nhân dân Nước Ta vào mặt trận miền Nam với nhiều vũ khí tối tân đủ loại. Cùng tham gia chiến dịch còn có những Sư đoàn Nhảy dù, Thủy Quân Lục Chiến và Liên đoàn 1 Biệt động quân thuộc Quân đoàn I. Tiểu đoàn 2/2 do Trung tá Trần Ngọc Huế [ 4 ], sỹ quan có nhiều thành tích trong Tết Mậu Thân 1968 cùng với tiểu đoàn 4/2 được 120 trực thăng UH-1 Huey mang 1.200 quân không vận nhảy vào thị xã Tchépone để hủy hoại những kho tàng chứa lương thực và vũ khí đủ loại của đối phương. Sau đó Sư đoàn chạm súng nặng nề với những Sư đoàn 2, 304, 308, 324B và những đơn vị chức năng tăng cường của đối phương với quân số lên đến hơn 40.000 quân đang thực thi vây hãm Sư đoàn. Trung đoàn 1 Bộ binh do Đại tá Nguyễn Văn Điềm chỉ huy bị vây khốn ở bãi đáp Lolo. Sau 10 ngày chiến đấu ác liệt trong điều kiện kèm theo bị vây hãm và dưới dàn hỏa lực pháo binh kinh khủng của phía quân đối phương, Trung đoàn 1 được di tán khẩn cấp bằng trực thăng UH-1 Huey và CH-47 Chinook. Tiểu đoàn 4/1 do Trung tá Lê Huấn [ 5 ] chỉ huy nhận lãnh nghĩa vụ và trách nhiệm đoạn hậu cho Trung đoàn rút lui, Tiểu đoàn 4/1 chịu tổn thất nặng nề khi chỉ còn 63/600 tay súng về tới Nước Ta, nhiều trực thăng của Lục quân Hoa Kỳ cũng bị bắn hạ do lưới lửa từ những dàn pháo phòng không đủ tầm vây hãm xung quanh khu vực. Cũng trong trận chiến này, Trung tá Huấn, viên tiểu đoàn trưởng của Trung đoàn 1 Bộ binh đã tử trận bên cạnh Tiểu đoàn phó và những sĩ quan, binh sĩ dưới quyền khác .Sau khi về Nước Ta, Sư đoàn đã tham gia ngay hai cuộc hành quân Lam Sơn 720 và 810 cùng với Thủy quân Lục chiến Nước Ta giải tỏa Động A Tây do Trung đoàn 6 Quân đội Nhân dân Nước Ta chiếm đóng trước đó. Cuộc tái chiếm diễn ra ác liệt, sau 5 ngày chiến đấu, Động A Tây trọn vẹn được giải tỏa, phía Nước Ta Cộng hòa tịch thu được hơn 100 thi hài quân đồng đội, tổn thất 116 tử trận và khoảng chừng 300 bị thương, và công bố phía đối phương có 402 tử trận ( đếm xác ) và 22 bị bắt làm tù binh, tịch thu 293 vũ khí cá thể và 47 vũ khí hội đồng. Ngày 26/6/1971, Đại đội Hắc Báo thường trực Sư đoàn thực thi tiến công chớp nhoáng Binh trạm 106 tại thung lũng A Shầu, hủy hoại những kho tàng chứa vũ khí và lương thực, tàn phá nhóm bảo vệ binh trạm này và rút ra thành công xuất sắc mà không phải chịu tổn thất nào. Cũng trong năm này, những đơn vị chức năng thuộc Sư đoàn 1 Bộ binh liên tục triển khai những cuộc tiến công khác ở vùng hỏa tuyến .Ngày 1/10/1971, Sư đoàn 3 Bộ Binh Nước Ta Cộng hòa được xây dựng, nhận lãnh nghĩa vụ và trách nhiệm trấn đóng vùng địa đầu giới tuyến Quảng Trị thay thế sửa chữa cho Sư đoàn 1 Bộ binh lui về phòng thủ tiểu khu Thừa Thiên, Sư đoàn 1 nhận lệnh chuyển Trung đoàn 2 Bộ Binh đang trấn đóng ở giới tuyến làm nòng cốt của Sư đoàn 3 Bộ Binh .

Năm 1972, Sư đoàn tham gia Chiến dịch Mùa Hè Đỏ Lửa, lúc này Trung đoàn 51 Bộ binh biệt lập đang hoạt động ở vùng Quảng Đà (Quảng Nam-Đà Nẵng) được lệnh sáp nhập vào Sư đoàn, Sư đoàn chính thức có 4 trung đoàn trực thuộc gồm trung đoàn 1, 3, 51, 54 cho đến khi tan hàng năm 1975. Sư đoàn tham gia các chiến dịch tái chiếm một loạt cứ điểm, các điểm cao và thung lũng có thể quan sát toàn bộ tuyến chuyển vận huyết mạch của Quân đội Nhân dân Việt Nam vào miền Nam, những trận đánh đẫm máu không kém hai Sư đoàn đang hoạt động ở phía bắc là Nhảy dù và Thủy quân Lục chiến đang tiến lên tái chiếm Cổ thành Quảng Trị.

Đơn vị thường trực và phối thuộc[sửa|sửa mã nguồn]

Bộ Tư lệnh Sư đoàn và Chỉ huy Trung đoàn tháng 3/1975[sửa|sửa mã nguồn]

Tư lệnh Sư đoàn qua những thời kỳ[sửa|sửa mã nguồn]

Các trận đánh tiêu biểu vượt trội[sửa|sửa mã nguồn]

Tháng 3 năm 1975, Sư đoàn 1 Bộ binh cùng Liên đoàn 15 Biệt động quân, chịu nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ hướng Tây và hướng nam tỉnh Thừa Thiên. Trong lúc hành quân, Sư đoàn được lệnh rút về cửa Tư Hiền để thực thi lệnh tái phối trí Quân đoàn I. Theo kế hoạch rút quân, Sư đoàn 1 Bộ binh cùng những đơn vị chức năng thường trực tăng phái sẽ tập hợp tại cửa Tư Hiền, vượt đầm Cầu Hai, qua đèo Hải Vân rồi theo Quốc lộ 1 về TP. Đà Nẵng. Kế hoạch này không triển khai như dự kiến, vì ngày 21 tháng 3 năm 1975, Sư đoàn 324B và Sư đoàn 325 cùng Trung đoàn Trị Thiên của Quân Giải phóng miền Nam hàng loạt tiến công dọc theo tuyến phòng thủ sông Bồ lê dài đến Phú Lộc. Tại những trận tuyến Mõ Tàu, núi Bông và những cao điểm nơi xuất hiện Trung đoàn 1, 51, 54 thuộc Sư đoàn 1 Bộ binh, giao tranh xảy ra kinh khủng và Sư đoàn 1 đã gây nhiều thiệt hại cho những đơn vị chức năng tiến công. Khi những đơn vị chức năng Sư đoàn 1 Bộ binh về đến cửa Tư Hiền, Duyên đoàn 13 Hải quân Nước Ta Cộng hòa chịu nghĩa vụ và trách nhiệm đưa quân qua sông gặp khó khăn vất vả do biển động mạnh và sóng quá lớn khiến Duyên đoàn không hề làm tròn trách nhiệm đó. Sư đoàn 1 Bộ binh không hề rút quân và đã tan rã tại đây, và chỉ có khoảng chừng 4.000 quân nhân về được đến Thành Phố Đà Nẵng. Đến ngày 1/4/1975, sau khi đánh 1 loạt trận chiến ở đầu cuối xung quanh và trong thành phố Thành Phố Đà Nẵng, Sư đoàn 1 Bộ binh đã tan hàng tại Thành Phố Đà Nẵng sau hơn 20 năm chiến đấu tại vùng địa đầu giới tuyến của miền Nam Nước Ta .

1. ^ Vị trí Căn cứ Giạ Lê ở Phú Bài ( Thừa Thiên ), được coi như Hậu cứ của Sư đoàn 1 Bộ binh .
2. ^ Mang Cá ở góc hướng đông bắc Hoàng thành Huế, là một đồn binh lớn có từ thời vua quan nhà Nguyễn. Vị trí này được coi như Tiền cứ của Sư đoàn 1 Bộ binh .
3. ^ Sư đoàn 21 Bộ Binh là biến thân của Liên đoàn 21 Lưu động được xây dựng vào ngày 1 tháng 9 năm 1953 tại Huế. Đến ngày 15 tháng 12 năm 1954, Liên đoàn 21 Lưu động được lệnh giải tán và dùng làm nòng cốt để xây dựng Sư đoàn 21 Bộ binh .
4. ^ Trung tá Trần Ngọc Huế, sinh năm 1942 tại Huế, xuất thân từ trường Thiếu sinh quân VNCH. Tốt nghiệp khóa 18 Võ bị Quốc gia Đà Lạt. <
5. ^ Trung tá Lê Huấn tốt nghiệp khóa 18 Võ bị Quốc gia Đà Lạt. Năm 1971 tử trận trong cuộc hành quân Lam Sơn 719, được truy thăng Đại tá .
6. ^ Từ số 1 đến số 4 là những đơn vị chức năng ” Tác chiến ” thường trực Sư đoàn
7. ^ Từ số 5 đến số 19 là những đơn vị chức năng ” Yểm trợ ” thường trực Sư đoàn
8. ^ Xuất thân từ Trường Sĩ quan
9. ^ Đại tá Trương Tấn Thục sinh năm 1927 tại Khánh Hòa .
10. ^ Đại tá Ngô Văn Lợi sinh năm 1928 tại TP.HN .
11. ^ Đại tá Võ Toàn sinh năm 1942 tại Thừa Thiên .
12. ^ Đại tá Nguyễn Bùi Quang sinh năm 1934 tại Thừa Thiên .
13. ^ Trung tá Nguyễn Văn Bình sinh năm 1943 tại Thừa Thiên
14. ^

    Cấp bậc khi nhậm chức

    Xem thêm: Xem điểm chuẩn đại học Sài Gòn 2021 chính xác nhất

15. ^ Tướng Nguyễn Văn Chuân, có 2 lần làm Tư lệnh
16. ^ Trường Sĩ quan Trừ bị Tỉnh Nam Định

• Trần Ngọc Thống, Hồ Đắc Huân, Lê Đình Thụy (2011). Lược sử Quân lực Việt Nam Cộng hòa.

1. ^Rendezvous With Destiny Magazine, L Company, 75th Ranger Group, U.S. Army, Winter 1969
2. ^
3. ^
4. ^
5. ^
6. ^Vietnam from Cease-Fire to Capitulation, William E LeGro, GPO, Washington 1981, ch 16
7. ^

Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Tin Tức