Thực trạng và phương hướng phát triển của thị trường thực phẩm an toàn Việt Nam hiện nay

TCCTThS. Nguyễn Tường Minh (Trường Đại học Thăng Long)

TÓM TẮT:

Mức sống của người dân Việt Nam ngày càng tăng cao, đi kèm với đó là những đòi hỏi ngày càng khắt khe đối với sự an toàn của các loại thực phẩm phục vụ nhu cầu ăn uống hằng ngày. Nhận biết được nhu cầu đó, trong những năm gần đây, một loạt các thương hiệu thực phẩm sạch, thực phẩm an toàn, thực phẩm hữu cơ… ra đời để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Tuy nhiên, cũng chính sự ra đời ồ ạt của các thương hiệu này lại dẫn đến những tồn tại bất cập của thị trường thực phẩm an toàn, như: thật – giả khó phân biệt, sự hoài nghi liệu có an toàn như mong đợi, thông tin thực phẩm liệu có đáng tin cậy, chỉ dành cho người giàu… Từ thực trạng này, nghiên cứu chỉ ra một số phương hướng nhằm phát triển thị trường thực phẩm an toàn ở Việt Nam trong thời gian tới.

Từ khóa: Thị trường, thực phẩm an toàn, thực trạng, phát triển thị trường thực phẩm an toàn.

1. Thị trường thực phẩm an toàn ở Việt Nam

Thực phẩm bảo đảm an toàn là một khái niệm sinh ra khá lâu ở những nước phương Tây từ những năm 40 của thế kỉ trước ( Klonsky and Tourte, 1998 ). Theo đó, thực phẩm bảo đảm an toàn có nguồn gốc từ những mẫu sản phẩm hữu cơ. Mặc dù có nhiều nghiên cứu và điều tra về thực phẩm bảo đảm an toàn nhưng vẫn chưa có một sự thống nhất cao giữa những nhà nghiên cứu về định nghĩa thực phẩm bảo đảm an toàn và thường được định nghĩa bởi những tín hiệu, đặc tính về mặt sinh học, như : được sản xuất tự nhiên, loại sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường tự nhiên, loại sản phẩm vững chắc và sử dụng hữu hạn những chất hóa học tự tạo .

Thị trường thực phẩm an toàn ở Việt Nam sau một giai đoạn phát triển tương đối nhanh,  nay đang có dấu hiệu chậm lại. Mặc dù, thực phẩm an toàn được đánh giá là sản phẩm an toàn cho sức khỏe, thân thiện với môi trường…, lẽ ra sẽ phải có những bước phát triển nhanh, mạnh và ổn định, nhưng thực tế diễn biến trên thị trường  lại không như mong đợi. Theo bà Đinh Thị Mỹ Loan – Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, thực phẩm an toàn đang trải qua một giai đoạn khó khăn, chậm phát triển do một loạt các nguyên nhân, như: thiếu tiêu chuẩn sản xuất, người tiêu dùng và ngay cả các nhà bán lẻ khó truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, khó tìm hiểu được quy trình sản xuất… (Thanh Giang, 2018). Để hiểu được nguyên nhân của những bất cập này, tác giả đã tiến hành tìm hiểu một cách cặn kẽ thị trường thực phẩm an toàn kể từ ngày đầu hình thành và phát triển cho tới nay.

2. Sự hình thành và phát triển của thị trường thực phẩm an toàn ở Việt Nam

Sự hình thành của thực phẩm an toàn đã bắt đầu từ giữa những năm 90 của thế kỉ trước, mang tính tự nhiên nhiều hơn là phù hợp với tiêu chuẩn của các tổ chức quốc tế về thực phẩm an toàn như IFOAM.., và không phải xuất phát từ thị trường trong nước, mà do phục vụ cho thị trường xuất khẩu. Hầu hết các sản phẩm an toàn đều là khai thác từ tự nhiên, với các sản phẩm như: gia vị các loại, mật ong, tinh dầu, thảo dược các loại… (Nguyễn Văn Bộ, 2017), chè và rau an toàn của Công ty Ecolink, Hanoi Oganic (theo Hiệp hội Nông nghiệp an toàn Việt Nam) (Nguyễn Văn Bộ, 2017). Sau đó, bắt nguồn từ sự “sợ hãi” của người tiêu dùng với tình trạng thực phẩm không đảm bảo an toàn ở thị trường Việt Nam, các nhà sản xuất đã phải tìm hướng mới cho thực phẩm là thực phẩm an toàn.

Trên thực tiễn, chỉ cần vào Google, đánh từ khóa “ thực phẩm bẩn ”, có tới hơn 17 triệu hiệu quả được trả về chỉ trong 0,47 giây. Những phát biểu của những chuyên viên, những người nổi tiếng về thực phẩm bẩn thậm chí còn còn trở thành câu cửa miệng của nhiều người tiêu dùng, như : “ con đường từ dạ dày đến nghĩa trang của mỗi người tất cả chúng ta chưa khi nào ngắn và thuận tiện thế ” … điều này được chứng tỏ bởi số vụ ngộ độc thực phẩm ở nước ta đang ở mức cao ( Hình 1 ) .

hinh 1

Có thể thấy, số vụ ngộ độc thực phẩm ở nước ta có khuynh hướng giảm, cả về số người mắc và số vụ, nhưng số người chết thì lúc tăng, lúc giảm. Thêm vào đó, tuy xu thế giảm nhưng vẫn ghi nhận ở mức cao, với hơn 3.869 người mắc vào năm 2017. Đó là chưa kể, nhiều loại thực phẩm ô nhiễm, nhưng không phát tác ngay mà ngấm từ từ vào khung hình người tiêu dùng, tích góp và gây bệnh về sau, trong đó nổi bật nhất là ung thư, một loại bệnh được dự báo là sẽ sớm trở thành đại dịch của Nước Ta và có nguyên do chính xuất phát từ thực phẩm bẩn ( Dạ Thảo, 2017 ). Trước tình hình đó, người tiêu dùng đã phải tìm cách tự bảo vệ mình bằng việc tìm kiếm những thực phẩm bảo đảm an toàn cho bản thân và mái ấm gia đình. Những thuật ngữ loại sản phẩm bảo đảm an toàn, thực phẩm bảo đảm an toàn dần trở nên thông dụng hơn và những loại sản phẩm này ngày càng lôi cuốn được sự quan tâm của người tiêu dùng Nước Ta, đặc biệt quan trọng là người tiêu dùng thành thị. Từ khóa “ Thực phẩm bảo đảm an toàn ” được Google trả về với hơn 96 triệu hiệu quả trong 0,73 giây là một vật chứng cho điều này .
Theo báo cáo giải trình của Ipsos Business Consulting, năm năm nay, khái quát về tình hình của thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn ở Nước Ta hoàn toàn có thể chia làm 2 mục chính :
Thứ nhất : Về tình hình sản xuất. Đến năm năm trước, Nước Ta đã có 43,01 nghìn ha đất sản xuất nông nghiệp bảo đảm an toàn ( Hình 2 ) .

hinh 2

Với vận tốc tăng trưởng nhanh gọn, diện tích quy hoạnh đất nông nghiệp bảo đảm an toàn của Nước Ta đã đứng thứ 56/172 nước trên quốc tế, đứng thứ 3 trong khối những nước Khu vực Đông Nam Á ( Ipsos Business Consulting, năm nay ). Tuy nhiên, diện tích quy hoạnh đất nông nghiệp bảo đảm an toàn mới chiếm một tỉ lệ rất nhỏ trong tổng số 26,8 triệu ha đất nông nghiệp của Nước Ta, với tổng số 33/63 tỉnh, thành phố có sản xuất nông nghiệp bảo đảm an toàn. Việt Nam là nước nông nghiệp, có nền sản xuất nông nghiệp truyền kiếp, tiềm năng sản xuất mẫu sản phẩm bảo đảm an toàn nói chung và thực phẩm bảo đảm an toàn vẫn còn rất lớn .
Thứ hai : Về thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn. Thị trường mẫu sản phẩm bảo đảm an toàn của Nước Ta hiện vẫn Giao hàng xuất khẩu là chính với hơn 550 triệu Euro ( năm năm trước ). Thị trường nội địa chủ yếu là thực phẩm, rau quả bảo đảm an toàn với lệch giá ước tính trên 2 triệu Euro ( năm năm trước ). Tổng giá trị thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn của 2 tỉnh thành phố lớn là Thành Phố Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh khoảng chừng 400 tỷ đồng / năm ( Thanh Giang, 2018 ). Trong khi, tiêu tốn cho sức khỏe thể chất của người tiêu dùng Nước Ta đang có tín hiệu tăng, trung bình là trên 6 % thu nhập, đặc biệt quan trọng là có đến 47 % người tiêu dùng Việt ngày càng chăm sóc tới thực phẩm tươi và tự nhiên ( Nielsen, năm trước ). Như vậy, tiềm năng tăng trưởng thực phẩm bảo đảm an toàn ở Nước Ta còn rất lớn .

3. Một số tồn tại của thị trường thực phẩm an toàn ở Việt Nam hiện nay

3.1. Thực phẩm an toàn thật giả khó phân biệt

Có một trong thực tiễn là người tiêu dùng rất khó phân biệt được đâu là thực phẩm bảo đảm an toàn thật, đâu là thực phẩm đội lốt thực phẩm bảo đảm an toàn. Mặc dù người tiêu dùng chuẩn bị sẵn sàng trả một mức giá cao hơn để hy vọng vào một mẫu sản phẩm có chất lượng tốt hơn, bằng cách tìm đến những nơi bán thực phẩm với giá cao, như nhà hàng, nhưng vẫn chưa chắc như đinh vì thực tiễn đã có nhiều vấn đề trà trộn rau không bảo đảm an toàn vào ẩm thực ăn uống đã bị phanh phui mặc dầu những mẫu sản phẩm đó đều có gắn mác là bảo đảm an toàn ( Lan, năm nay ) .
Gần đây nhất, hoàn toàn có thể kể đến những vấn đề của nhà hàng siêu thị Fivimart, một trong những mạng lưới hệ thống nhà hàng siêu thị lớn và đã sống sót khá lâu ở Nước Ta. Sau sự phản ánh của người tiêu dùng, phóng viên báo chí Báo Người tiêu dùng đã đến trực tiếp những nhà hàng Fivimart để tác nghiệp, tác dụng là hầu hết những mẫu sản phẩm hoa quả, thực phẩm và 1 số ít đồ gia dụng trọn vẹn không có tem mác nguồn gốc, 1 số ít khay thực phẩm còn không có cả thời hạn sử dụng … ( Thanh, 2018 ). Một loạt những ẩm thực ăn uống lớn khác như Metro, BigC, Ocean Mart, Citimart … đều đã bị phát hiện những vấn đề tương tự như từ nhiều năm trước, như : Coop Mart, Metro, chợ giao thương Big C bán chả cá tên thương hiệu “ Hai chị em ” bị nhiễm khuẩn ; ẩm thực ăn uống BigC bán thịt lợn gạo ; nhà hàng siêu thị Minh Hoa, siêu thị nhà hàng Citimart, Le’s Mart bán rau với giá rất cao, được gắn mác là rau bảo đảm an toàn, nhưng thực tiễn là do một công ty mua rau “ trôi nổi ” trên thị trường về gắn mác rau bảo đảm an toàn, thậm chí còn còn mua cả rau củ Trung Quốc trái vụ, cũng về gắn mác rau bảo đảm an toàn rồi cấp vào mạng lưới hệ thống những nhà hàng siêu thị trên .
Sự nhập nhằng của những siêu thị nhà hàng một phần là do người tiêu dùng không hề phân biệt được đâu là thực phẩm “ sạch ” và đâu là thực phẩm “ bẩn ”, họ chỉ còn biết trông mong vào uy tín và lương tâm của người bán, nhưng đứng trước mức doanh thu khủng do những hành vi gian dối mang lại, những nhà hàng siêu thị vẫn “ chuẩn bị sẵn sàng ” lừa dối người mua. Điều đó làm cho thị trường thực phẩm sạch, thực phẩm bảo đảm an toàn ở Nước Ta thực sự gặp nhiều khó khăn vất vả khi niềm tin của người tiêu dùng với những mẫu sản phẩm này không còn nhiều .

3.2. Thực phẩm an toàn có thực sự tốt như mong đợi

Một trong những do dự lớn nhất của người tiêu dùng là loại sản phẩm thực phẩm bảo đảm an toàn đó có thực sự là tốt ? Bên cạnh rất nhiều những thông tin thực phẩm bảo đảm an toàn là tốt cho sức khỏe thể chất, nhiều chất dinh dưỡng, bảo đảm an toàn … thì vẫn còn nhiều chuyên viên lên tiếng cảnh báo nhắc nhở “ chưa có chứng cứ khoa học rõ ràng để chứng tỏ thực phẩm bảo đảm an toàn tốt hơn thực phẩm thường thì ” ( Thoại, năm ngoái ) ( dẫn theo phát biểu của John Krebs quản trị Food Standard Agency ). Cũng theo Thoại ( năm ngoái ), những điều tra và nghiên cứu mang tính “ dài hơi ” của nhiều viện nông nghiệp ở Anh và Mĩ, đều khẳng định chắc chắn là “ không có gì độc lạ ” giữa thực phẩm bảo đảm an toàn và thực phẩm thường thì ( Thoại, năm ngoái ). Tuy nhiên, thuật ngữ “ thường thì ” ở Nước Ta và ở những nước phương Tây như Anh, Mĩ là khác nhau. Thực phẩm “ thường thì ” ở những nước phương Tây được hiểu là thực phẩm được sản xuất bằng những phương pháp sản xuất có sử dụng thuốc trừ sâu nhưng vẫn bảo đảm an toàn ( thường thì là cách sản xuất thường thì ), còn thực phẩm “ thường thì ” theo cách hiểu của người tiêu dùng Nước Ta thì đó là thực phẩm được bày bán ở chợ ( thường thì là cách phân phối thường thì ) .

Và với cách hiểu thực phẩm “thông thường” theo nghĩa của người tiêu dùng phương Tây, Bích Hiền (2017) dẫn lời của chuyên gia dinh dưỡng Vũ Thế Thành “Thực phẩm an toàn chẳng bổ béo gì hơn thực phẩm thông thường cả” (Hiền, 2017). Theo chuyên gia Thành thì thực phẩm “thông thường” ở các nước phương Tây được quy định rất chặt chẽ về hàm lượng các chất có ích (hàm lượng đạm, các axit amin 3,6,9 của sữa…); đồng thời là hàm lượng các chất có hại (hàm lượng nitrat, nitrit, kim loại nặng…), nên các thực phẩm “thông thường” đã đạt được tiêu chuẩn này tức là đã đủ điều kiện làm thức ăn cho con người. Thực phẩm an toàn được sản xuất một cách “tự nhiên” cũng chỉ có thể cung cấp được các chất dinh dưỡng và hạn chế các chất có hại tương tự như thực phẩm “thông thường” mà thôi. Thậm chí, thực phẩm an toàn còn “có phần” kém hơn do khó bảo quản hơn nên hàm lượng dinh dưỡng kém đi trong quá trình tồn trữ, vận chuyển… (Hiền, 2017).

Như vậy, theo những chuyên viên thì thực phẩm bảo đảm an toàn không hẳn là chất lượng dinh dưỡng của thực phẩm bảo đảm an toàn thôi thúc hành vi mua của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, nguyên do chính người tiêu dùng Nước Ta chuộng thực phẩm bảo đảm an toàn còn do xuất phát từ nỗi “ sợ hãi ” với thực phẩm bẩn tràn ngập. Thực tế này đã làm Open một số ít người mua không tin về chất lượng của thực phẩm bảo đảm an toàn, qua đó thiếu tín nhiệm về những công bố dinh dưỡng của người bán hàng, cũng như nhà phân phối thực phẩm bảo đảm an toàn .

3.3. Thực phẩm an toàn thông tin còn thiếu và không chính xác

Mặc dù thực phẩm bảo đảm an toàn đã trở thành một trào lưu tiêu dùng trong thời hạn gần đây, nhưng theo quan điểm của chuyên viên về yếu tố này, một trong những nguyên do làm thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn kém tăng trưởng là do người tiêu dùng còn chưa hiểu biết một cách thấu đáo về thực phẩm bảo đảm an toàn, thiếu những thông tin để truy xuất nguồn gốc, khó khám phá và không hiểu về quy trình sản xuất. Các bước trong quy trình phân phối thực phẩm bảo đảm an toàn đến tay người tiêu dùng như : sản xuất, thu hoạch, sơ chế, dữ gìn và bảo vệ, luân chuyển … người tiêu dùng cũng không nắm được, thiếu những thông tin ( Thanh Giang, 2018 ) .
Khi sử dụng công cụ tìm kiếm Google, trong 0,73 giây có hơn 96 triệu tác dụng trả về cho nội dung “ thực phẩm bảo đảm an toàn ”. Tuy nhiên, những thông tin trên internet cũng ở trong thực trạng “ không hề trấn áp ”, thật giả khó phân biệt, từ thông tin một số ít đơn vị sản xuất không tuân thủ pháp luật sau đó những báo chí truyền thông làm trầm trọng hóa yếu tố, người tiêu dùng trở nên sợ hãi sợ hãi ( Hiền, 2017 ). Lợi dụng tâm ý đó, những đơn vị sản xuất thực phẩm, trong đó có thực phẩm bảo đảm an toàn, ra sức thổi phồng thực sự về thực phẩm mà họ sản xuất, phân phối những thông tin không đúng thực sự về những loại thực phẩm, như thực phẩm bảo đảm an toàn là sạch nhất, là dinh dưỡng tốt nhất, bảo đảm an toàn nhất cho sức khỏe thể chất … Trong khi đó, theo những chuyên viên thì chỉ cần thực phẩm bảo đảm an toàn cung ứng đủ những tiêu chuẩn về dinh dưỡng là đủ ( Hiền, 2017 ) .

3.4. Thực phẩm an toàn chỉ dành cho người giàu

Hiện nay, những loại thực phẩm đang được dán nhãn bảo đảm an toàn ở Nước Ta hiện có giá cao gấp nhiều lần thực phẩm thường thì, những loại sản phẩm rau, củ, nấm có giá đắt hơn khoảng chừng 4 đến 5 lần, thịt lợn đắt hơn khoảng chừng 3 lần … ( Kim Ngân, 2017 ). Do đó, thực phẩm bảo đảm an toàn thường chỉ dành cho những mái ấm gia đình có mức thu nhập từ khá, thậm chí còn giàu có trở lên. Những đặc thù thường gắn với nhóm người mua tiêu dùng này là : học vấn cao, thường sống ở thành phố lớn, thường là người có chức vụ hoặc nhân viên cấp dưới văn phòng, họ không phải là người lao động tự do …

3.5. Thực phẩm an toàn không biết mua ở đâu

Theo báo cáo giải trình của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn năm năm nay, hiện mới chỉ có 19 shop ở TP.HN và 11 shop ở TP. Hồ Chí Minh là đã ĐK với Bộ về thực phẩm bảo đảm an toàn. Số lượng shop thực phẩm bảo đảm an toàn hoàn toàn có thể lên gấp vài lần so với số ĐK, nhưng vẫn còn quá ít so với nhu yếu của người tiêu dùng. Không những thế, không ít những shop bán những loại sản phẩm thực phẩm bảo đảm an toàn “ tự xưng ” ( Khánh Vũ, 2017 ), tức là họ tự bán những loại sản phẩm mà họ nói là thực phẩm bảo đảm an toàn, trong khi không có bất kể một cơ quan tổ chức triển khai nào ghi nhận. Như vậy, người tiêu dùng rất khó khăn vất vả mới hoàn toàn có thể mua được một loại sản phẩm thực phẩm bảo đảm an toàn, khi mà tìm shop treo biển thực phẩm bảo đảm an toàn đã khó, tìm được rồi thì shop đó đúng là có bán thực phẩm bảo đảm an toàn, chứ không phải thực phẩm bảo đảm an toàn “ tự xưng ”, càng khó khăn vất vả hơn .

3.6. Thực phẩm an toàn nghèo nàn về chủng loại

Theo An Nhiên ( năm nay ), lúc bấy giờ, thực phẩm bảo đảm an toàn tuy được nhiều nhà phân phối chăm sóc, nhưng cũng mới chỉ dừng ở những mẫu sản phẩm thường thì, như : gạo, rau củ, thịt, cá … Các loại sản phẩm thiết yếu khác, như : gia vị, mắm, muối … vẫn còn thiếu, gây khó khăn vất vả cho người tiêu dùng khi họ phải đi vài nơi mới mua được vừa đủ nguyên vật liệu cho bữa cơm của mái ấm gia đình ( Nhiên, năm nay ). Hơn thế nữa, những mẫu sản phẩm thiết yếu này không chỉ thiếu mà còn không được những đơn vị sản xuất để tâm và sản xuất, nên người tiêu dùng nhiều lúc buộc phải mua những mẫu sản phẩm này ở những shop bán thực phẩm thường thì. Điều này gây tâm ý tiêu dùng nửa vời, thức ăn chính là thực phẩm bảo đảm an toàn, còn gia vị và những nguyên vật liệu phụ lại là thực phẩm thường, cản trở người tiêu dùng mua thực phẩm bảo đảm an toàn .
Theo hạng mục loại sản phẩm thực phẩm bảo đảm an toàn mà Siêu thị Hồ Chí Minh Co. opmart công bố năm 2017, mới có 4 nhóm chủng loại thực phẩm bảo đảm an toàn được đưa vào mạng lưới hệ thống của nhà hàng siêu thị này, gồm gạo và những loại rau, củ, quả, cá và tôm. Ví dụ như : gạo Jasmine, gạo Japonica, dưa leo, bí đao, cà chua, cải ngọt, cải xanh, rau muống, phi lê cá basa và tôm hùm ( Mai Trang, 2017 ). Như vậy, hạng mục mẫu sản phẩm này gần như không hề phân phối được nhu yếu, yên cầu của người tiêu dùng. Khảo sát của tác giả tại những shop, siêu thị nhà hàng khác bán thực phẩm bảo đảm an toàn tại TP. Hà Nội cũng ghi nhận mức độ hạn chế về chủng loại của những loại sản phẩm thực phẩm bảo đảm an toàn .

4. Phương hướng phát triển của thị trường thực phẩm an toàn

Thực phẩm bảo đảm an toàn trong thời hạn tới vẫn sẽ là loại sản phẩm được người tiêu dùng, đặc biệt quan trọng là người tiêu dùng thành thị Nước Ta chăm sóc. Sự tăng trưởng mẫu sản phẩm này là một xu thế rất khó đảo ngược, tuy nhiên vận tốc tăng trưởng của thị trường này vẫn còn nhiều điều đáng bàn. Với sự Open của Nghị định 109 và bộ tiêu chuẩn Nước Ta về thực phẩm bảo đảm an toàn, hiên chạy pháp lý cho sự tăng trưởng của thị trường đã dần được triển khai xong. Song, để thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn tăng trưởng nhanh và lành mạnh còn rất nhiều việc phải làm .
Thứ nhất là, phải làm tốt công tác làm việc tuyên truyền cho người dân hiểu biết hơn về thực phẩm bảo đảm an toàn. Khi sự hiểu biết của người tiêu dùng về thực phẩm bảo đảm an toàn tăng lên, người tiêu dùng sẽ trở thành người tiêu dùng “ uyên bác ”, họ sẽ sáng suốt hơn trong việc lựa chọn thực phẩm bảo đảm an toàn, từ đó tạo ra một ảnh hưởng tác động kép là ủng hộ những đơn vị sản xuất làm ăn chân chính và hạn chế những đơn vị sản xuất làm ăn chụp giật, lừa đảo, gian dối. Những hành vi “ nhập nhèm ”, “ tự xưng ”, “ tự phong ”, “ trà trộn ”, “ đội lốt ” trong thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn của những nhà phân phối, nhà phân phối thời cơ, không đàng hoàng sẽ bị đào thải, thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn sẽ trở lên lành mạnh hơn .
Thứ hai là, Nhà nước sớm phát hành bộ hành lang pháp lý vừa đủ, ngặt nghèo tạo điều kiện kèm theo cho thị trường thực phẩm bảo đảm an toàn hoạt động giải trí. Phải điều tra và nghiên cứu kĩ những điều kiện kèm theo tương hỗ, khuyến khích những nhà phân phối làm ăn chân chính tăng trưởng ; đồng thời phải kiến thiết xây dựng bộ công cụ kiểm tra, giám sát thật mạnh, nhằm mục đích sớm phát hiện và ngăn ngừa những hành vi vi phạm ; cùng với đó là những chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe để những người có ý đồ không tốt, tận dụng sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng về thực phẩm bảo đảm an toàn, sự buông lỏng quản trị của cơ quan hữu quan mà thực thi những hành vi vi phạm .
Thực phẩm là một ngành hàng quan trọng, có sức ảnh hưởng tác động lớn tới không chỉ sức khỏe thể chất của một người, mà của cả một thế hệ, một dân tộc bản địa. Vì vậy, những chủ trương đưa ra phải vừa đủ để khuyến khích, thôi thúc khát khao làm giàu chính đáng của những cá thể, tổ chức triển khai tham gia vào kênh phân phối, đồng thời ngăn ngừa những người có mong ước làm ăn bất chính, họ có muốn cũng không dám làm .

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

  1. Chuyên, Đ. 2015. Năm 2015 cả nước xảy ra 171 vụ ngộ độc thực phẩm. Báo Công lý, http://congly.vn/xa-hoi/suc-khoe/nam-2015-ca-nuoc-xay-ra-171-vu-ngo-doc-thuc-pham-134052.html.
  2. Dạ Thảo 2017. Thực phẩm bẩn là nguy cơ hàng đầu của nhiều bệnh ung thư. Báo Điện tử Một thế giới, https://motthegioi.vn/suc-khoe-c84/thuc-pham-ban-la-nguy-co-hangdau-cua-nhieu-benh-ung-thu61460.html.
  3. HẠNH, H. 2014. Metro, Big C, Ocean Mart… thi nhau bán thực phẩm ‘bẩn’, dân lo lắng. Báo Mới, https://baomoi.com/metro-big-cocean-mart-thi-nhau-ban-thuc-phamban-dan-lo-lang/c/14578292.epi.
  4. Hiền, B. 2017. “Tôi nói thẳng, thực phẩm hữu cơ chẳng an toàn, bổ béo hơn so với thực phẩm thông thường”. Soha, http://soha.vn/toi-noi-thang-thuc-pham-huu-co-chang-an-toan-bo-beo-hon-so-voi-thuc-pham-thong-thuong-2017111000301005.htm.
  5. Khánh Vũ 2017. Loạn thực phẩm hữu cơ “tự xưng” – Ai quản lý? Báo Lao động, http://cafef.vn/loan-thuc-pham-huu-co-tu-xung-aiquan-ly-20171215135536857.chn.
  6. Kim Ngân 2017. ‘Bát quái trận đồ’ thực phẩm ‘tự xưng’ organic. Báo Phụ nữ, https://www. phunuonline.com.vn/thitruong/bat-quai-tran-do-thuc-pham-tu-xungorganic-96668/.
  7. Klonsky, K. & Tourte, L. 1998. Organic agricultural production in the United States: Debates and directions. American Journal of Agricultural Economics, 80, 6.
  8. Lan, N. 2016. Người tiêu dùng hoang mang trước ma trận thực phẩm bẩn. News.zing.vn, https://news.zing.vn/nguoi-tieu-dunghoang-mang-truoc-ma-tran-thuc-phamban-post620445.html
  9. Mai Trang 2017. 4 nhóm thực phẩm hữu cơ xuất hiện tại Việt Nam. VOV, https://vov.vn/an-sach-song-khoe/4-nhom-thuc-pham-huu-co-xuat-hien-tai-viet-nam-622147.vov.
  10. Nguyễn Văn Bộ 2017. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ ở Việt Nam: Cơ hội, thách thức và những vấn đề cần quan tâm. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Vĩnh Phúc.
  11. Nhiên, A. 2016. Thực phẩm hữu cơ: Cần nhiều hơn những sản phẩm thông dụng. Báo điện tử Tri thức Trẻ, http://soha.vn/thuc-pham-huu-co-can-nhieu-hon-nhung-san-pham-thong-dung-20161103171652375.htm.
  12. Thanh Giang 2018. Thị trường thực phẩm hữu cơ: Cung – Cầu chưa gặp nhau. Báo Đại Đoàn Kết, http://daidoanket.vn/thi-truong/thi-truong-thuc-pham-huu-co-cung-cau-chua-gap-nhau-tintuc412699.
  13. Thanh Nhân 2017. Thực phẩm hữu cơ đang gây “sốt”. Người Lao động, https://nld.com.vn/kinh-te/thuc-pham-huu-co-dang-gay-sot-20171210212610605.htm.
  14. Thanh, T. 2018. Siêu thị FiviMart bán hàng không rõ nguồn gốc, không hạn sử dụng khiến người tiêu dùng hoang mang? Báo Điện tử Người Tiêu dùng, http://www.nguoitieudung.com.vn/sieu-thifivimart-ban-hang-khong-ro-nguon-gockhong-han-su-dung-khien-nguoi-tieu-dunghoang-mang-d70550.html.
  15. Thế Công 2017. Năm 2017, số vụ ngộ độc thực phẩm giảm nhưng số người tử vong tăng gấp đôi. Báo Mới, https://baomoi.com/nam-2017-so-vungo-doc-thuc-pham-giam-nhung-songuoi-tu-vong-tang-gapdoi/c/24294739.epi.
  16. Thoại, T. B. 2015. Thực phẩm hữu cơ: Xu hướng mới? Báo Dân Trí, https://dantri.com.vn/suc-khoe/thuc-pham-huu-co-xu-huong-moi-20151105215416455.htm.
  17. Vân, H., Vũ, H. & Trà, T. 2016. Nhức nhối nỗi lo mất an toàn thực phẩm. Kỳ 1: Tràn lan thực phẩm bẩn. Nhân Dân, http://nhandan.com.vn/xahoi/tin-tuc/item/31669602-nhuc-nhoi-noi-lo-matan-toan-thuc-pham-ky-1.html.

CURRENT SITUATION AND DEVELOPMENT DIRECTION OF VIETNAM FOOD SAFETY MARKET TODAY

MA. NGUYEN TUONG MINH

Thang Long University

ABSTRACT:

The living standard of Vietnamese people is improving along with the increasingly strict requirements for the safety of foods. Recognizing that needs, in recent years, a series of brands of clean food, safe food, organic food, etc. have been born to meet the needs of consumers. However, it is also the massive advent of these brands that lead to the various issues such as the credibility, safety, realibility, etc. Under this situation, research shows a number of directions to develop a safe food market in Vietnam in the near future .

Keywords: Safe food market, situation, safe food market development.