Giáo án bài Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ | Giáo án Ngữ văn lớp 10 chuẩn nhất, hay nhất
Nội Dung Chính
Giáo án bài Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ – Giáo án Ngữ văn lớp 10
Giáo án bài Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ
Link tải Giáo án Ngữ Văn 10 Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
– Ôn luyện, củng cố và nâng cao kiến thức về hai phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ.
Bạn đang đọc: Giáo án bài Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ | Giáo án Ngữ văn lớp 10 chuẩn nhất, hay nhất
– Khái niệm cơ bản về từng phép tu từ : ẩn dụ, hoán dụ .
– Tác dụng của từng phép tu từ nói trên trong ngữ cảnh tiếp xúc .
2. Kĩ năng
– Nhận diện đúng hai phép tu từ trong văn bản .
– Phân tích phương pháp cấu trúc của hai phép tu từ
– Cảm nhận và nghiên cứu và phân tích được giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ của hai phép tu từ .
– Bước đầu biết sử dụng 2 phép tu từ trong ngữ cảnh thiết yếu .
3. Thái độ, phẩm chất
– Làm thêm bài tập, ý thức sử dụng 2 phép tu từ trên .
4. Định hướng phát triển năng lực
– Năng lực tự chủ và tự học, năng lượng hợp tác, năng lượng xử lý yếu tố và phát minh sáng tạo ; năng lượng nghệ thuật và thẩm mỹ, năng lượng tư duy ; năng lượng sử dụng ngôn từ .
II. Phương tiện
1. Giáo viên
SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tìm hiểu thêm, Thiết kế bài giảng
2. Học sinh
Gv phối hợp giải pháp đối thoại, trao đổi, nêu yếu tố, luận bàn, thực hành .
III. Phương pháp thực hiện
IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp
Sĩ số : … … … … … … … … …
2. Kiểm tra bài cũ
– Đọc thuộc lòng bài thơ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng ( Lý Bạch ). Khái quát vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ .
3. Bài mới
Hoạt động 1. Hoạt động khởi động
Ẩn dụ và hoán dụ là hai phép tu từ khá quan trọng mà ở chương trình trung học cơ sở những em đã được học. Tiết học thời điểm ngày hôm nay về “ Thực hành phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ ’ sẽ giúp những em ôn tập, củng cố, nâng cao sự hiểu biết về hai phép tu từ ẩn dụ và hoán dụ .
| Hoạt động của GV và HS | Kiến thức cần đạt |
|---|---|
|
Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới GV hướng dẫn HS thực hành phép tu từ ẩn dụ . |
I. Ẩn dụ : 1. Các kiến thức và kỹ năng lí thuyết cơ bản về ẩn dụ |
| – Ẩn dụ là gì ? | – K / n : Là gọi tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ này bằng tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ khác do có nét tương đương với nó nhằm mục đích tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự diễn đạt . |
| – Ẩn dụ ngôn từ và ẩn dụ nghệ thuật và thẩm mỹ có gì khác nhau ? |
– Ẩn dụ ngôn từ : là hình thức quy đổi tên gọi ( gọi tên lại, định danh lại ) cho sự vật, hiện tượng kỳ lạ trên cơ sở so sánh ngầm, trong đó những sự vật, hiện tượng kỳ lạ hoàn toàn có thể giống nhau về vị trí, hình thức, tính năng, cảm xúc . VD : cổ chai, chân bàn, … ; đinh ốc, lá phổi, tay quay, … ; rượu nặng, … – Ẩn dụ nghệ thuật và thẩm mỹ : Là giải pháp tu từ ngữ nghĩa nhằm mục đích thiết kế xây dựng hình tượng thẩm mĩ ( ko chỉ gọi tên lại mà quan trọng hơn là gợi ra những liên tưởng có tương quan hầu hết đến đời sống tình cảm của con người ) . VD : con cò – ẩn dụ chỉ người nông dân trong ca dao, … |
| – Có mấy loại ẩn dụ thường gặp ? |
– Phân loại : + Ẩn dụ hình thức . + Ẩn dụ phẩm chất . + Ẩn dụ phương pháp . + Ẩn dụ quy đổi cảm xúc . |
|
Yêu cầu hs lên bảng làm bài tập 1, 2 ( bài tập 3 làm ở nhà ) . Gv nhận xét, khẳng định chắc chắn những kĩ năng thiết yếu . |
6. Các bài tập Bài 1 : Thuyền ơi có nhớ bến chăng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền . – Hình ảnh thuyền : luôn chuyển dời ngược xuôi, nay bến này mai bến khác ( ko cố định và thắt chặt ) . → So sánh ngầm ( ẩn dụ ) chỉ chàng trai . – Hình ảnh bến : cố định và thắt chặt, thụ động chờ đón . → So sánh ngầm ( ẩn dụ ) chỉ cô gái . → Hai câu ca dao trên khẳng định chắc chắn tình yêu chung thuỷ của cô gái với chàng trai . Trăm năm đành lỗi hẹn hò Cây đa bến cũ con đò khác đưa . – Cây đa, bến cũ : là những vật cố định và thắt chặt ; là nơi hai người gặp gỡ, hẹn hò, thề nguyền . → So sánh ngầm ( ẩn dụ ) chỉ người con gái ( chỉ 1 kỉ niệm đẹp ) . – Con đò khác đưa – so sánh ngầm ( ẩn dụ ) chỉ việc cô gái lấy một chàng trai khác làm chồng . → Hai câu ca dao trên nói về nỗi buồn vì bị tệ bạc tình yêu của nhân vật trữ tình . Bài 2 : ( 1 ) Lửa lựu – ẩn dụ hình thức chỉ hoa lựu đỏ chói như lửa . ( 2 ) Văn nghệ ngòn ngọt – ẩn dụ bổ trợ chỉ văn chương lãng mạn, thoát li đời sống, ru ngủ con người . – Sự phè phỡn thoả thuê – ẩn dụ hình thức chỉ sự hưởng lạc . – Cay đắng chất độc của bệnh tật – ẩn dụ hình thức chỉ sự bi quan, yếm thế . – Tình cảm gầy gò – ẩn dụ hình thức chỉ tình cảm cá thể nhỏ bé, ích kỉ . ( 3 ) Giọt – ẩn dụ bổ trợ chỉ vẻ đẹp của tiếng chim, của mùa xuân, đời sống ; chỉ thành quả của cách mạng, của công cuộc kiến thiết xây dựng quốc gia . (4) Thác- ẩn dụ hình thức chỉ những khó khăn, gian khổ của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước. – Thuyền – ẩn dụ hình thức chỉ sự nghiệp cách mạng chính nghĩa của nhân dân ta . |
|
GV hướng dẫn HS thực hành phép tu từ hoán dụ . Gv ôn tập lại kỹ năng và kiến thức lí thuyết về hoán dụ cho hs qua những câu hỏi |
II. Hoán dụ 1. Các kiến thức và kỹ năng lí thuyết cơ bản về hoán dụ : |
| – Hoán dụ là gì ? | – K / n : Là gọi tên sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm bằng tên của sự vật, hiện tượng kỳ lạ, khái niệm có quan hệ thân thiện với nó nhằm mục đích tăng sức gợi hình, quyến rũ cho sự vật . |
| – Phân biệt hoán dụ ngôn từ và hoán dụ nghệ thuật và thẩm mỹ ? |
– Hoán dụ ngôn từ : Là phương pháp quy đổi tên gọi trên cơ sở của những mối quan hệ đi đôi giữa bộ phận – toàn thể, vật chứa – vật bị chứa, tín hiệu sự vật – sự vật, cái đơn cử – trừu tượng . – Hoán dụ nghệ thuật và thẩm mỹ : + Là phương pháp quy đổi tên gọi trên cơ sở của những mối quan hệ đi đôi giữa bộ phận – toàn thể, vật chứa – vật bị chứa, tín hiệu sự vật – sự vật, cái đơn cử – trừu tượng . + Xây dựng hình tượng thẩm mĩ về đối tượng người dùng đã nhận thức . |
| – Có mấy loại hoán dụ thường gặp ? |
– Phân loại : + Hoán dụ lấy bộ phận chỉ toàn thể . + Hoán dụ lấy vật tiềm ẩn gọi vật bị tiềm ẩn . + Hoán dụ lấy tín hiệu của sự vật để gọi sự vật . + Hoán dụ lấy cái đơn cử để gọi cái trừu tượng . |
|
Hs lên bảng làm bài tập 1, 2 . Gv nhận xét, chứng minh và khẳng định những kĩ năng thiết yếu : Để hiểu đúng một đối tượng người tiêu dùng khi nhà thơ biến hóa tên gọi của đối tượng người tiêu dùng đó, cần nắm rõ đặc thù, tín hiệu của chúng . |
7. Các bài tập Bài 1 : ( 1 ) Đầu xanh – hoán dụ lấy đặc thù của sự vật để gọi sự vật – chỉ tuổi trẻ . – Má hồng – hoán dụ lấy đặc thù của sự vật để gọi sự vật – chỉ người con gái trẻ đẹp . → Các hoán dụ trên chỉ nàng Kiều – một cô gái lầu xanh trẻ đẹp . ( 2 ) Áo nâu – hoán dụ lấy tín hiệu của sự vật để gọi sự vật – chỉ người nông dân . – Áo xanh – hoán dụ lấy tín hiệu của sự vật để gọi sự vật – chỉ người công nhân . → Các hoán dụ trên chỉ mối quan hệ khăng khít của liên minh công – nông . Bài 2 : 8. Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào . – Thôn Đông – hoán dụ lấy vật tiềm ẩn chỉ vật bị tiềm ẩn – chỉ cô gái ( người thôn Đông ) . – Thôn Đoài – hoán dụ lấy vật tiềm ẩn chỉ vật bị tiềm ẩn – chỉ chàng trai ( người thôn Đoài ) . – Cau thôn Đoài, trầu không thôn nào – là những hình ảnh ẩn dụ tượng trưng – chỉ những người đang yêu . → Hoán dụ : dựa trên liên tưởng tương cận của hai đối tượng người tiêu dùng luôn gắn bó, song song với nhâu, phụ thuộc vào lẫn nhâu, ko thể tách rời, ko có so sánh, ko chuyển trường nghĩa mà cùng trong một trường nghĩa . → Ẩn dụ : dựa trên liên tưởng tương đương của hai đối tượng người dùng bằng so sánh ngầm, thường có sự quy đổi trường nghĩa . b. Câu Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông có sử dụng giải pháp tu từ hoán dụ . Câu Thuyền ơi có nhớ bến chăng / Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền có sử dụng giải pháp tu từ ẩn dụ . |
|
Hoạt động 4: Hoạt động ứng dụng – Qua những bài tập trên, em hãy nêu những bước tìm và nghiên cứu và phân tích giải pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ ? |
* Ghi nhớ : Các bước tìm và nghiên cứu và phân tích giải pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ : – Tìm từ ngữ có chứa phép tu từ ẩn dụ hoặc hoán dụ . – Xác định nội dung hàm ẩn . – Xác định giá trị miêu tả . |
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
4. Củng cố
– So sánh ẩn dụ và hoán dụ :
| Ẩn dụ | Hoán dụ |
|---|---|
|
– Dựa trên sự liên tưởng giống nhau ( tương đương ) của 2 đối tượng người tiêu dùng = so sánh ngầm. Sự giống nhau này mang tính chủ quan không tất yếu ( không hiển nhiên ) . – Thường có sự chuyển trường nghĩa |
– Dựa trên sự liên tưởng thân mật ( tương cận ) của 2 đối tượng người tiêu dùng mà ko so sánh. Sự liên tưởng này mang tính khách quan tất yếu ( hiển nhiên ) . – Không có sự biến hóa về trường nghĩa ( cùng trong 1 trường ) . |
5. Dặn dò
– Hoàn thành bài tập
– Chuẩn bị bài : Cảm xúc mùa thu ( Đỗ Phủ ) .
Xem thêm những bài soạn Giáo án Ngữ văn lớp 10 hay khác :
Ngân hàng trắc nghiệm lớp 10 tại khoahoc.vietjack.com
Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k6: fb.com/groups/hoctap2k6/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
Đã có app VietJack trên điện thoại cảm ứng, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không lấy phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .
Theo dõi chúng tôi không tính tiền trên mạng xã hội facebook và youtube :
Loạt bài Giáo án Ngữ văn lớp 10 chuẩn nhất của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sgk Ngữ văn 10 Tập 1 và Tập 2 theo chuẩn Giáo án của Bộ GD & ĐT.
Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
Source: https://laodongdongnai.vn
Category: Chia Sẻ Kiến Thức
