Mít Thái, từ cây “hái ra tiền” đến nỗi lo gánh nợ

Sản lượng nhiều nhưng xuất khẩu mít Thái sang Trung Quốc là cuộc chơi mang tính cá nhân

Theo thống kê của Cục Trồng trọt, năm 2021, sản lượng mít Thái của những tỉnh phía Nam đạt khoảng chừng 524.000 tấn, tăng 110 % so với năm 2020 .Chỉ tính riêng quý I / 2022, sản lượng mít Thái cần tiêu thụ của những tỉnh phía Nam lên đến 158.000 tấn, tập trung chuyên sâu nhiều ở những tỉnh Tiền Giang, Hậu Giang, Đồng Nai, … 90 % sản lượng mít Thái ship hàng xuất khẩu thị trường Trung Quốc .Ngay sau khi Trung Quốc ” siết ” trấn áp ở những cửa khẩu để phòng chống dịch Covid-19 khiến hàng nghìn xe container nông sản, trong đó có mít Thái ùn ứ, giá mít Thái ở nhiều nơi đã giảm sâu .Mít Thái, từ cây "hái ra tiền" đến nỗi lo gánh nợ - Ảnh 1.

Theo ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vinamit, xuất khẩu mít Thái số lượng lớn sang Trung Quốc chỉ tập trung phần lớn ở 5 cá nhân của Việt Nam và 3 cá nhân Trung Quốc. Ảnh: Viết Niệm.

Tại Tiền Giang, giá mít Thái đầu tháng 1/2021 trung bình chỉ đạt 6.000 – 9.000 đồng / kg ( loại đẹp ) trong khi đó, nhiều nông dân tỉnh Đồng Tháp than vãn, giá mít Thái giờ ” rẻ như cho “, thương lái chỉ trả giá 2 nghìn – 3.000 đồng / kg và chỉ mua mít loại 1 .Điều đáng quan ngại là tuy có sản lượng lớn nhưng theo ông Nguyễn Lâm Viên, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Vinamit ( Công ty Vinamit ), việc xuất khẩu mít Thái sang Trung Quốc là game show mang tính cá thể .Ông Nguyễn Lâm Viên thông tin, năm 2021, có 113 doanh nghiệp Nước Ta tham gia xuất khẩu và 110 doanh nghiệp Trung Quốc nhập khẩu mẫu sản phẩm mít. Tuy nhiên, số lượng lớn chỉ tập trung chuyên sâu phần đông ở 5 cá thể của Nước Ta và 3 cá thể Trung Quốc .“ Điều đó cho thấy, đây là game show mang tính cá thể của những thương nhân, thương lái Nước Ta và Trung Quốc. Nếu tất cả chúng ta không bắt tay, trao đổi với nhóm thương nhân này sẽ không chớp lấy được thông tin, tình hình diễn biến thị trường ”, ông Nguyễn Lâm Viên nhận định và đánh giá .Do vậy, ông Nguyễn Lâm Viên cho rằng, để thiết kế xây dựng những đầu mối trong nước liên kết thông tin thị trường Trung Quốc bằng đường biên mậu, thậm chí còn theo đường chính ngạch, những địa phương cần kiến thiết xây dựng TT đầu mối đảm nhiệm, phân chia thông tin tại những vùng trồng .“ Hiện, những thương nhân Nước Ta đứng ra làm điểm thu mua và bán sang biên giới. Nếu không bán được sang biên giới thì họ sẽ không bán được cho ai khác. Từ nhiều năm qua, những doanh nghiệp Nước Ta dẫu biết đi đường biên mậu sang Trung Quốc sẽ bị o ép, khó khăn vất vả nhưng bắt buộc vẫn phải đi. Chưa kể đi chính ngạch sẽ bị áp thuế Hóa Đơn đỏ VAT 7 %, trong khi đi đường biên mậu không cần ”, Tổng Giám đốc Công ty Vinamit nghiên cứu và phân tích .Từ trong thực tiễn này, ông Viên yêu cầu những địa phương cần kiến thiết xây dựng, góp vốn đầu tư nâng cao năng lượng sơ chế, chế biến. Vấn đề cối lõi là liên kết thị trường nên rất cần có những TT đảm nhiệm thông tin sau đó phân chia cho những vùng trồng, qua đó hoàn toàn có thể trấn áp vùng trồng cũng như trấn áp thị trường .Mít Thái, từ cây "hái ra tiền" đến nỗi lo gánh nợ - Ảnh 2.

Nông dân huyện Thanh Bình (Đồng Tháp) lo lắng khi giá mít Thái giảm. Ảnh: Báo Đồng Tháp.

Thoái trào phong trào trồng mít Thái?

Từng được coi là cây xanh ” hái ra tiền “, việc tăng trưởng ồ ạt diện tích quy hoạnh trồng mít Thái ở những tỉnh phía Nam, đặc biệt quan trọng là Đồng bằng sông Cửu Long đã và đang thể hiện những chưa ổn. Giá mít Thái từ chỗ tăng như ” lên đồng ” 50.000 – 70.000 đồng / kg, giờ chỉ còn 6.000 – 7.000 đồng / kg, trong khi giá tiền trồng mít Thái đã vào tầm 10.000 đồng / kg .Có thể thấy, những năm qua, diện tích quy hoạnh mít Thái ở nhiều địa phương tăng với vận tốc chóng mặt. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, chỉ trong năm 2020, diện tích quy hoạnh mít cả nước tăng thêm 16.881 ha, nâng tổng diện tích quy hoạnh trồng mít ( hầu hết là mít Thái ) cả nước đạt 58.511 ha .Trong đó riêng Đồng bằng sông Cửu Long có đến 30.045 ha, đứng vị trí số 1 là Tiền Giang với 13.141 ha, kế đến là Hậu Giang với 6.966 ha, Đồng Tháp 2.692 ha …Đáng quan tâm, theo những nhà khoa học, cây mít Thái không tương thích với nhiều địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long bởi nó chỉ tăng trưởng tốt ở cao độ 400 – 1.200 m so với mặt nước biển .Thêm nữa, việc chưa nắm vững kỹ thuật chăm nom khiến nhiều diện tích quy hoạnh mít Thái ở Đồng bằng sông Cửu Long mới trồng nhưng đã bị sâu bệnh .Mít Thái, từ cây "hái ra tiền" đến nỗi lo gánh nợ - Ảnh 3.Một quả mít Thái bị nứt do cây thiếu dinh dưỡng. Ảnh : Báo Đồng Tháp .Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt ( Bộ NNPTNT ), việc xuất khẩu trái cây, trong đó có mít Thái sang thị trường Trung Quốc do tác động ảnh hưởng của dịch Covid-19 .

Trong khi đó, yêu cầu chất lượng, truy xuất nguồn gốc của các thị trường xuất khẩu, đặc biệt thị trường Trung Quốc có thể tăng biện pháp kiểm dịch bệnh, làm chậm tiến độ xuất khẩu, gây ùn ứ tại cửa khẩu, ảnh hưởng đến tiêu thụ trong nước.

Chi tiêu nguồn vào sản xuất, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tăng tác động ảnh hưởng đến sản xuất cây ăn quả, hoàn toàn có thể ảnh hưởng tác động hiệu suất, chất lượng trái cây .Năng lực chế biến trái cây trong nước còn hạn chế, chủ yêu xuất khẩu trái tươi, nếu gặp điều kiện kèm theo khó khăn vất vả khi xuất khẩu, khi đó việc tiêu thị sẽ vô cùng khó khăn vất vả .Từ trong thực tiễn đó, ông Lê Thanh Tùng khuyến nghị, những địa phương nắm sát sản lượng, chất lượng cây ăn quả, trong đó có mít Thái, tăng nhanh nhìn nhận cấp mã số vùng trồng cây ăn quả ; kiến thiết xây dựng kế hoạch tiêu thụ đơn cử ; liên kết với những doanh nghiệp thu mua trái cây để tiêu thụ cho bà con .