Tâm sự về những khó khăn trong hành trình từ 1 hot girl công sở trở thành bà chủ shop

” Lắm lúc muốn bật khóc ngay giữa cái đống đấy. Nhưng tôi vẫn đi. Có chọn lại cũng không chọn đi làm thuê ” .

Nhiều bạn trẻ thuận tiện liên tưởng tới những người kinh doanh thành đạt, làm ra nhiều tiền, của khi nhắc đến khởi nghiệp ( startup ) .Những bạn trẻ ấy cho rằng : chỉ cần có sáng tạo độc đáo, óc phát minh sáng tạo là sẽ đào được cả núi tiền từ xã hội, vậy thì làm thuê khổ hơn nhiều với làm chủ, làm startup …

Nhưng thực tế thì luôn trái ngược với những mơ mộng. Bước một chân khỏi công ty đang làm thuê bạn mới thấy thấm thía vị mặn, cay của người thực sự làm chủ.

Dưới đây là tâm sự của một bạn nữ đã dám từ bỏ đi làm thuê để làm chủ shop cùng những khó khăn, rắc rối mà ai khi khởi nghiệp cũng có thể gặp phải.

Từng học FTU2. Giờ tôi tự làm cho chính mình ( self-employed ). Tôi không startup, startup lớn lao quá, tôi chưa có cái tầm vóc ấy. Tôi chỉ kinh doanh nhỏ lẻ thôi .Ngày xưa từng đi làm thuê cho người khác, cũng làm tiếp thị quảng cáo, cũng được chủ doanh nghiệp ngồi hỏi tư vấn tiếp thị quảng cáo những kiểu. Mà chuyện đó đã cũ rồi. Tôi dẹp hết, vứt hết, vứt mấy cái mác kêu kêu ” communication executive ” ( nhân viên truyền thông online ) hay ” communication manager ” ( giám đốc tiếp thị quảng cáo ) những kiểu. Vứt đời sống fancy sáng dậy lựa váy vủng, tô son siếc, nhảy lên xe chạy cái vèo tới công ty. Xuống xe, bấm cửa thang máy, lắc hông qua lại cho nó điệu đà, rảnh rảnh lôi điện thoại thông minh ra ngắm xem son ngày hôm nay đã đủ đẹp chưa ? Túi ngày hôm nay đã ton sur ton với váy áo chưa ? Bấm thẻ, ngồi vào chỗ làm, máy lạnh phà phà mát mẻ, đi pha cốc cafe, uống vài ngụm cho tỉnh táo ý thức, rồi thao tác .Tối 6 h xong việc thì cả team tụ họp ẩm thực ăn uống, xem phim, nhậu nhẹt, khi thì 8 h xong, khi thì 9 h xong. Lết được về nhà là 10 h tối rồi. Lúc đấy chỉ có lướt facebook, up hình, up status, chat bắn tim qua lại, tắm giặt rồi ngủ .Sáng mai lại cái vòng xoay đấy. Váy váy áo áo, ăn siêu thị nhà hàng uống, nhậu nhậu nhẹt nhẹt. Tất nhiên không hề thiếu kèm theo những cuộc vui là tám nhảm. Từ ông CEO A gặp dớp gì, đến công ty B tiếp thị quảng cáo dở, đến nhìn nhận loại sản phẩm C launching thành công xuất sắc, rồi anh D cãi nhau với anh Z tung trời khói lửa, cô Y làm vậy là sai lắm, vừa không có bản lĩnh vừa dốt trình độ …Chao ôi là tám, chửi sếp, phán xét người ta, có nói cả ngày cũng không hết được. Mà có chuyện gì để làm ngoài việc làm, tám nhảm, than vãn đâu ? Cả ngày ngồi trong văn phòng, nắng không tới mặt, mưa không tới đầu. Có khi ngoài kia TP HCM đang mưa muốn lụt hết cả đường phố, thì trong văn phòng máy lạnh ấy thậm chí còn còn chẳng biết là mưa có sống sót .Rồi tiền là tiền. Làm cũng có tiền đấy mà sao nó cứ bay đi đâu hết. Quần áo này, váy này, giày dép này, vòng nhẫn này, cafe này, nhậu nhẹt này, phim phiếc này. Cứ team, bè bạn, công ty tụ họp vài bận là triệu triệu chớp cánh bay đi thôi. Cuối tháng lại quay về mì gói, cơm nguội, chực chờ lương tới. Lương mà dám tới trễ 1 ngày là thôi rồi, sếp hay quản trị gì cũng được chửi tơi bời khói lửa hết. Tao làm muốn chớt mà không trả lương cho tao là sao ?Rồi chán. Chán cái đời sống ấy. Chán những cuộc trò chuyện vụn vặt, hết quần áo váy vóc son môi lại tới bình phẩm ca sĩ diễn viên rồi nhìn nhận chuyện nhà chuyện con chuyện mái ấm gia đình sếp .

Đến lúc, mệt.

Tôi bỏ.

Đi ra tự kinh doanh. Tự kinh doanh. Chắc mẩm là đời nó sẽ lên hương lắm. Từ làm thuê, tao đã lên được làm chủ. Ồ yes. Theo khuynh hướng. Oai phết. Kể ra thì không có vốn, nhưng không sao, tới đâu hay tới đó .Thế là biết mùi .Trước khi đi kinh doanh, có 1 anh đi trước, khuyên là : ” Em làm chắc như đinh là được. Vấn đề em có dám vứt cái tôi đi không ? Em có đủ mặt dày không ? ” .Chao ôi, có đủ mặt dày không ?Ừ, tôi có đủ mặt dày không ?Không có vốn. May mà có người quen, được lấy hàng trước trả tiền sau. Lúc lấy hàng, mới kinh doanh, không nắm chắc Chi tiêu, bán hơi bị hớ, chị chủ nguồn hàng nói : ” Thôi chị giảm cho mày. Tao bán nhiều, tao giảm không sao. Mày có mấy đơn hàng đâu “. Tôi cúi đầu. Đúng. Chị nói đúng. Phải người tốt lắm mới thương mình như vậy .

Làm chủ nghĩa là cần tới 3 đầu 6 tay – Ảnh minh họa .

Nhưng cái chữ “có mấy đơn hàng đâu” nó mô tả đúng cái tình cảnh của mình. Cái đó mới là đắng cay.

Ngày xưa thì hết váy lại đến giày cao gót, đi bộ 200 m là đã than lở trời lở đất. Giờ thì chỉ quần jean áo phông thun dép bệt, Hồ Chí Minh có bốn hướng Q. Bình Thạnh, Bình Tân, Bình Chánh, Gò Vấp thì 1 ngày chạy hết cả bốn. TP HCM nắng như cái chảo lửa, thế mà 12 h cũng phi ra đường. Ở nhà thì mất đơn hàng, ra đường thì có tiền, chọn đi ! Có mà là 12 h đêm cũng xông ra tuốt chứ đừng nói gì là giờ trưa thế. Cơm ăn thì ngày 3 bữa, ngày 2 bữa, ngày thì 3 bữa cộng làm một .Ngày xưa thích câng mặt lên bình phẩm ” quảng cáo này dở “, ” chiến dịch này không hay ” … Giờ thì đến 1/10 cái chiến dịch đó mình cũng không làm được. Tiền đâu mà làm ? Hệ thống đâu mà làm ? Chạy quảng cáo facebook thời xưa tiêu cả trăm ngàn thấy quá ít, phải xài vài triệu mới biết hiệu suất cao đến đâu .Giờ facebook cắn 3 chục nghìn thôi mà không ra đơn hàng nhìn cũng thấy đứt mấy khúc ruột. Là tiền đấy, là tiền đấy, không phải hến ngoài biển đâu mà lượm, cũng không phải lá mít mà hái, facebook mày đã tiêu tiền thế thì làm ơn cho tao cái đơn hàng được không ? ?Ngày xưa bước vào công ty nhà người ta thì bình phẩm, phê phán, góp ý, cái này xấu quá, cái kia tệ quá anh ạ, sao anh không sửa đi ? Giờ thì căng mặt ra cười nghe người ta góp ý, em không được, cái này không hay, cái kia không tốt. Đấy. Đời vốn tức cười, là vốn tức lắm vẫn phải cười. Người ta góp ý là muốn tốt cho mình, quá cám ơn. Mà còn làm ? Sửa 1 cái là bay 1 cục tiền. Chỉnh 1 câu lại bay 1 cục tiền. Tiền, tiền. Rồi thời hạn, thời hạn không đủ. Rồi nhân sự, không dám thuê người, làm gì có tiền trả cho họ ?Rồi đơn hàng, ngày hôm nay từ sáng đến chiều không ra đơn hàng đã thấy nhấp nhổm như ngồi chảo lửa. Khách vừa inbox là tôi như được lôi từ âm ti lên thiên đường, vội vã nhào vào chat ngay. Inbox bè bạn một nghìn năm không vấn đáp nhưng inbox khách là trong vòng 1 phút phải có reply ngay lập tức .Ngày xưa làm truyền thông online đấy. Cũng ghê gớm đấy. Thế mà giờ đây còn không tự truyền thông online nổi cho tên thương hiệu của mình. Như cái tát vào mặt .

Tới lúc cái tôi tan nát – Ảnh minh họa .

Rồi cái tôi tan nát

Cái tôi tan nát qua mấy lần chửi, nghe góp ý, bị mắng, rồi khách hỏi, hàng em đâu, sao không đến. Cái tôi tan nát qua một tỉ chuyện không suôn sẻ mình. Hôm nay muốn chạy quảng cáo thì thẻ visa bị cấm. Hôm nay muốn viết xong bài thì đủ thứ xảy ra .Hễ cái gì mà lên plan là không làm được theo plan. Xưa viết plan cho khách là cũng phải powerpoint, Excel, timeline, gửi qua email, tracking timeline. Giờ chán quá không thèm plan Excel nữa, tao viết ra giấy cho lẹ, hỏng thì sửa cho nhanh. Timeline vứt đi, đơn hàng mới là toàn bộ .Rồi cái tôi tan nát qua những lần thiếu tiền. Tiền, tiền, tiền ! Hồi làm thuê chẳng thấy tiền quan trọng chính bới sướng quá, dù ngày hôm đó có vểnh râu lên lướt facebook vẫn có tiền lương chạy vào thông tin tài khoản. Còn giờ đứa nào dám nói tiền không quan trọng ra đây dùm cái, tát vào mặt tôi 1 phát xem thử đây là thực hay là mơ ? Nói là tiền không quan trọng ? Đúng, không quan trọng bởi nó quá quan trọng ! 1 ngày thức dậy là 1 ngày tự hỏi : Kiếm tiền như thế nào ? Đơn hàng ở đâu ? Phải làm gì để tăng marketing ? Rồi làm gì, làm gì nữa ?Nhiều lúc xúc cảm nó lên cao đỉnh điểm, vừa muốn khóc vừa muốn cười sằng sặc. Có khi mặt bình thản lạng lẽ là thế nhưng kỳ thực đang điên tiết. Có khi buồn kinh khủng. Làm vài tháng mà trăm lần tự hỏi mình có đang đi đúng đường hay không ? Bao nhiêu lần nghĩ hay là thôi lấy 1 việc làm làm thuê ? Thực ra tôi vẫn phải đang làm thuê part time để có 1 nguồn tiền cơ bản đủ nuôi sống mình hằng tháng .Tiếp tục hay dừng lại ? Sao mà tôi chưa khi nào hiểu là tự làm chủ nó khó khăn vất vả thế này ? Động một tí đến tiền thôi cũng giãy nảy lên vì sợ rủi ro đáng tiếc. Kinh doanh không có vốn, làm gì cũng sợ không thu lại được tiền, làm gì cũng sợ lỗ. Thế mà thời xưa sếp không duyệt kế hoạch thì ngoài miệng cười còn trong lòng chửi mười tám đời tổ tông sếp không trân trọng chất xám của em. Giờ thì chất xám cái gì ! Chỉ có tiền và đơn hàng mới là quan trọng để nuôi sống tôi, nuôi sống cái tên thương hiệu bé tí của tôi, từng ngày …Rồi khi thấy bè bạn chụp ảnh check in quán ăn nhà hàng quán ăn, lại thấy lòng quặn lại. Rồi up ảnh váy váy áo áo, son son phấn phấn, thấy lòng mình lại đứt ra từng khúc. Ganh tị quá. Tụi nó sướng ghê. Nắng không tới mặt. Mưa không tới đầu. Còn mình ngồi ở giữa 1 đống bộn bề, với 1 cái tên thương hiệu không ai biết tới, 1 số tiền nợ nguồn hàng, dự tính tương lai xoắn xuýt với hiện tại, học tập, tốt nghiệp, việc làm trong thời điểm tạm thời, và đủ thứ khác .

Lắm lúc muốn bật khóc … – Ảnh minh họa .

Lắm lúc muốn bật khóc ngay giữa cái đống đấy. Nhưng tôi vẫn đi. Có chọn lại cũng không chọn đi làm thuê

Lỡ tự làm cho mình rồi. Lỡ hiểu cái cảm xúc đó rồi. Cái tôi tan nát. Cái sự ” chảnh ” – ai cũng có không ít thì nhiều – nó tan nát. Thấy mình chẳng khác gì ông bán cơm hay bà bán quán. Chẳng có gì ưu việt hơn cả, tất cả chúng ta đều giống nhau. Chả có gì để mà kênh với chả kiệu .Giờ chẳng có gì xấu hổ. Xưa khi hết tiền không dám đi café với bạn hữu, sợ lúc móc tiền trả nó thấy tiền lẻ nó khinh cho. Giờ bước vào quốc tế di động, túm marketing hỏi han đủ thứ trên trời dưới biển, thử 3 cái điện thoại thông minh đến lúc móc tiền ra trả mới thấy thiếu 51.000 đồng. Thế thôi chào 4 bạn nhân viên cấp dưới quốc tế di động tớ đi về. Chả thấy xấu hổ. Chả thấy ngại ngùng. Ừ thì tui hết tiền như thế đấy. Gặp bè bạn, nói thẳng ra : Tao nghèo, ồ kế ? Thích thì chơi, không thích thì nghỉ. Tui giờ nghèo thế đấy, làm gì nhau ?Giờ chẳng có gì là tiểu thư khuê các. Cũng chẳng có ngại nắng ngại gió ” ngại xa ngại mệt ” mà cái dân văn phòng hay kêu ca. Giờ cũng không còn cái than vãn, sếp khó, việc nặng, người mua như đồ điên mà xưa khi đi làm hay nói. Giờ thì ai mang tiền đến cho tui thì đó là thượng đế. Chấm hết. Không có gì là khó, cái khó đã trải qua rồi. Giờ chỉ có khó hơn và khó hơn nữa thôi. Mà thôi chả có gì sợ. Kệ nó. Đã ra nông nỗi này rồi, thì cũng chẳng có mấy cái gì tệ hơn được đâu. Cùng lắm là nghèo như thế này. Thì sao ? Kệ. Chả sợ. Cứ làm thôi .Giờ đã hiểu thế nào là sự đơn độc. Đó là cảm xúc không có ai hiểu mình. Bạn bè không hiểu được. Người tốt thì góp ý chân thành cho tên thương hiệu, cái cảm ơn đó không khi nào hết được. Người không tốt thì khinh nó là dân kinh doanh, nghi là nó tính trục lợi gì ở mình đây, không chơi nữa. Ừ thì thôi. Kệ bạn .

Hãy làm quen với sự đơn độc khi làm chủ – Ảnh minh họa .

Cái cô đơn, cái lo lắng, những cảm xúc đỉnh điểm: lo lắng đỉnh điểm, buồn bã đỉnh điểm, hồi hộp từng ngày, trông chờ từng đơn hàng… sự cô đơn khi thấy con đường của mình hiếm người hiểu, thấy tầm nhìn của mình không trở thành hiện thực mà bây giờ toàn thấy là thử thách ngổn ngang…

Thật là giờ đã hiểu. Hiểu rồi thì không trở lại được. Cái đơn độc của tự làm chủ nó kỳ lạ lắm, nó buồn là thế, nó hoang mang lo lắng là thế, mà sao biết 1 lần rồi là không dứt ra được … Tại sao thế nhỉ ?Và tham vọng. Ước mơ vẫn còn nguyên đó. Và tầm nhìn. Nhìn là vài tháng nữa, 1 năm nữa mình muốn gì. Lắm lúc bước vào quán café, ví như The Coffee House ví dụ điển hình, không khi nào hết ngưỡng mộ tầm nhìn của người đứng đầu. Giỏi quá. Làm được 1 chuỗi xinh xắn thế này. Còn mình vài đơn hàng vài người mua thôi cũng xử không xong. Tầm nhìn của họ xa quá .Một ngày nào đó, mình sẽ được như họ. Mình sẽ giỏi được như họ. Mình sẽ giải quyết và xử lý được như họ. Giờ tầm vóc mình còn bé, đời Tặng cho ít thử thách be bé, phải vật lộn cho nó xong. Thuyền to thì gió lớn. Mình sẽ làm được chuyện lớn, khi tầm vóc đủ lớn. Chắc chắn 1 ngày nào đó sẽ được. Chắc chắn. Giờ không sao. Mình còn trẻ lắm. Mới có hai mấy tuổi thôi. Đời mình còn dài, thời cơ còn nhiều, miễn là mình chịu cố gắng nỗ lực. Miễn là mình kiên cường. Con gái thì sao chứ, giới tính không tương quan gì cả. Chỉ cần có bản lĩnh, còn tham vọng, vẫn tin cậy và kiên trì. Chắc chắn 1 ngày nào đó mình sẽ làm được .Và thế, những buồn vui suốt mấy tháng qua không biết viết thế nào cho đủ. Chỉ có vài lời gửi đến những bạn trẻ muốn khởi nghiệp. Các bạn thích sao cũng được, làm thuê thì sướng cái là bảo đảm an toàn yên tâm. Tự làm chủ thì bạn thấy hành trình dài của mình rồi đó, từ phấn khích đến sợ hãi đến tơi bời đều có cả. Chỉ được tự do, nhưng tự chịu nghĩa vụ và trách nhiệm cho tổng thể. Ôi cái tự do giá phải trả sao mà đắt thế .Làm thuê thì cái tôi dễ lên cao chót vót khi thấy mình tạo được thành quả. Đôi khi mình quên mất nhờ mạng lưới hệ thống có sẵn của công ty mình mới đạt thành quả nhanh thế. Tự làm chủ dễ gặp cái tôi tan nát khi thấy mình không làm được gì ra hồn chả có cái gì hậu thuẫn .

Bạn đã sẵn sàng làm chủ và chạy theo đam mê?

Thế mới hiểu sao người ta bảo tự làm chủ phải có đam mê. Ừ, phải có 1 cái gì đó ngọt ngào như đam mê, để ăn tạm cho đỡ những lúc cay đắng. Mà lúc cay đắng thì nhiều lắm. Đếm không nổi đâu. Lắm lúc chỉ biết ngồi bần thần, uống cốc cafe, chẳng nghĩ gì cả, phần vì nhiều thứ quá không biết nghĩ gì, phần vì buồn quá không nghĩ ra được gì nên hồn .Nhưng tôi vẫn thích. Vẫn thích làm chủ. Kể từ khi làm chủ, tôi thấy mình rất thường, rất gần, và rất đời. Chẳng có gì cao sang, chẳng có gì sang trọng và quý phái. Chỉ như bà bán rau ngoài chợ thôi. Mỗi ngày còn sống và chiến đấu là 1 ngày vui. Hôm nay thất bại thì có sao cơ chứ, thất bại đâu phải gặp lần đầu, đã thất bại đến nỗi chán luôn rồi, không sợ thất bại nữa rồi .

Khi làm chủ, tôi thấy mình sống từng ngày thật ý nghĩa, thật mặn, thật chất.

Không còn những ngày chỉ trông đồng hồ đeo tay đến 6 h tối để bay ra khỏi công ty, không còn những ngày sáng thức dậy thấy đồng hồ đeo tay chỉ 8 h là chán, không muốn thay đồ đi làm. Mỗi sáng lại 1 câu hỏi : Hôm nay làm gì để tăng marketing đây ?

Kết quả cuối ngày nó sẽ là đáp án cho nỗ lực của mình. Mà nó phũ phàng lắm. Làm tốt hay làm tệ, doanh số nó sẽ lột trần tất cả. Dù muốn hay không vẫn phải đối mặt với thực lực của mình. Ra tiền nhiều hay ít do mình giỏi hay dở thôi. Đối mặt đến khi cái tôi tan nát, không sợ nhục, không sợ ngu, không sợ dốt; vì nhục quá nhiều, ngu quá nhiều, dốt quá nhiều rồi. Thế thì có gì sợ mà không tiếp tục?

Tiến lên thôi. Mỗi ngày mới, bước thêm 1 bước. Cuộc đời này sống không quan trọng bao lâu, mà quan trọng là chất lượng đúng không ? Thế thì ở tuổi 21, những tháng qua, tôi đã thưởng thức rất nhiều rồi. Tự làm chủ, bầm dập và buồn bã. Nhưng tôi thích nó. Tôi yêu đời sống ấy. Tôi thấy đời sống đó thật ý nghĩa. Tôi thấy đời sống đó thật sâu. Thật chân thực .Nguồn : Trí Thức Trẻ ( Bài viết được biên soạn lại. )

Nếu những tâm sự trên đang làm khó bạn trên sự nghiệp kinh doanh, hãy đến với Haravan để trải nghiệm những giải pháp công nghệ có thể giúp bạn kinh doanh tốt hơn. Bắt đầu từ việc thiết kế website bán hàng đa kênh và giải pháp bán hàng online trên Facebook.