Ghi nhanh vào sổ tay ẩm thực những đặc sản độc, lạ ở Hòa Bình không phải ai cũng biết

Được ” mẹ vạn vật thiên nhiên ” khuyễn mãi thêm với địa điểm gồm cả đồi, núi, sông và hồ nên Hòa Bình là một trong những nơi không thiếu của ngon vật lạ .

Độc lạ da trâu gác bếp Hòa Bình

Người Thái ở Tây Bắc có những món ăn chế biến từ da trâu tươi như nộm da trâu, da trâu muối rất ngon. Còn người Mường ở Hòa Bình lại có một đặc sản nổi tiếng khác là da trâu gác bếp .

Da trâu thường được biết đến là nguyên liệu làm mặt trống vì dai, cứng và đanh. Thế nhưng, khi chế biến thành những món ăn, da trâu lại có vị giòn, đậm rất ngon. Những chú trâu được bà con người Mường nuôi quanh năm ăn cỏ non trên các sườn đồi, sau khi thịt thì được giữ lại phần da.

Bà con cắt miếng da trâu, làm sạch lông rồi xiên vào que và treo lên gác bếp. ( Ảnh : Lao Động )
Miếng da trâu được hun khói trong vài tháng, khói của những loại củi gỗ trong rừng bám lấy da trâu, sấy da trâu tới khô. Lúc đó, da trâu bám màu đen xì, cứng và khô. Thoạt đầu, nhìn những miếng da trâu gác bếp đen xì, cứng như gỗ ấy, chúng tôi không nghĩ nổi đó lại là đặc sản nổi tiếng của miền cao này .

Món canh da trâu gác bếp ngon giật mình ( Ảnh : Lao Động )
Người Mường chế biến da trâu gác bếp thành món ăn là cả một kì công. Da trâu gác bếp được ngâm nước nhiều giờ cho mềm ra rồi đem thái. Thái da trâu thành những miếng nhỏ yên cầu sự khôn khéo và tập trung chuyên sâu cao độ của người nấu ăn vì da có độ cứng và dai. Sau khi ướp với gia vị như ớt, sả, muối, mì chính và mắc khén, loại gia vị đặc trưng của Tây Bắc, da trâu gác bếp được đem nấu với những loại rau rừng như măng đắng, khoai môn hoặc nước xương .
Bếp đều lửa ninh da trâu trong nhiều giờ, nêm gia vị cho đến khi nồi canh tỏa hương ngào ngạt là lúc hoàn toàn có thể chiêm ngưỡng và thưởng thức món ăn độc lạ này. Khi bắc lên mâm, bát canh da trâu gác bếp có mùi vị rất đặc biệt quan trọng. Da trâu gác bếp trong nhiều tháng liền nhưng vẫn giữ được vị đặc trưng, nhất là vị ngọt, lại kèm thêm mùi thơm lạ của những loại gỗ rừng bám trên da. Da giòn sần sật, dai dai, đậm đậm, quyện với vị cay của sả, ớt, vị ấm nóng của mắc khén, vị thanh bùi của rau rừng, tạo nên một mùi vị say đắm .

“Sởn gai ốc” với đặc sản “chụt chịt”

Con “ chụt chịt ” béo nung núc, sống ở những nơi cỏ rơm hoai mục là món ăn khoái khẩu của bà con người Mường ở Hòa Bình. So với những loài côn trùng nhỏ khác, “ chụt chịt ” là món không phải ai cũng đủ can đảm và mạnh mẽ để chiêm ngưỡng và thưởng thức .

Đám ” chụt chịt ” mà ông Lăng suôn sẻ bắt được tại đống rơm mục. ( Ảnh : Dân Việt )

 Loài côn trùng này thường làm tổ ở những gốc cây có nhiều lá hoại mục. Đầu mùa mưa bắt chúng làm thịt là ngon nhất vì da của chúng chưa mọc vảy sừng. 

Nhìn từ xa ” chụt chịt ” giống như những con bọ hung. ( Ảnh Dân Việt )
Khi mùa mưa đến, con nào cũng béo nung núc, trên đầu mỗi con có 2 sừng và những súc tu tua tủa. Tuy nhìn thấy sợ, nhưng với người Mường nó lại trở thành món ăn mê hoặc .

Món chụt chịt rang sả, một trong những món ăn khoái khẩu của đồng bào Mường ở Hòa Bình. ( Ảnh Dân Việt )
Người Mường thường chế biến “ chụt chịt ” bằng cách rang với sả. “ Nhìn món này ghê là vậy, nhưng ăn lại rất ngon. Thịt nó mềm, béo ngậy và thơm ”, một người dân địa phương ở đây cho biết .

Độc đáo canh loóng giải rượu đất Mường

Những lát chuối mỏng mảnh hãm vị béo của món thịt lợn và thêm vào đó là mùi vị của những loại rau rừng và bát canh dịu ngọt. Dường như, trong mâm cỗ lá của vùng Mường nào, thực khách cũng thuận tiện phát hiện món canh loóng ấy .

Để biết cách làm món canh loóng, loại canh mà nhìn vào đó ta chỉ thấy những lát thái mỏng dính từ thân cây chuối lại không hề đơn thuần. ( Ảnh : VTC )
Khi khám phá mới được biết việc lựa chọn nguyên vật liệu là cây chuối rừng cũng phải có kinh nghiệm tay nghề. Bà con cho biết nếu là chọn những loại chuối vườn nhà sẽ khó có vị ngon vì thân chuối thường cứng và nhạt hơn so với cây chuối rừng. Ở núi rừng Tây Bắc vẫn còn nhiều loại chuối này, đặc biệt quan trọng là những cây thân vừa tầm, để chế biến thành món canh loóng. Cây chuối mọc hoang dã trên rừng được người dân Mường đem về bóc bớt lớp vỏ già bên ngoài, sau đó dùng dao sắc thái từng lát chuối cho thật mỏng dính .
Chuối thái xong được đem bóp kỹ với muối trắng cho sạch lớp nhựa, cho hết vị chát và thơm tho rồi để thật ráo nước. Đợi đến khi nồi nước luộc thịt lợn sôi chừng nửa giờ đồng hồ đeo tay liền bỏ chuối vào để làm canh loóng .
Có nơi, bà con lại sử dụng cánh gà thay cho thịt. Khi đó, người ta sẽ chặt lấy phần cánh gà đem xào qua với gia vị cho đậm đà rồi mới đổ nước vào đun, sau khi sôi đều mới liên tục bỏ những lát chuối vào nồi .

Bát canh loóng khiêm nhường luôn được đặt ở góc mâm nhưng lại rất thiết yếu mỗi khi vào bữa cơm. ( Ảnh : Dân Việt )
Ngoài ra, canh loóng còn là một vị thuốc độc đáo được người dân Mường khôn khéo đưa vào bữa cơm hằng ngày.